Associated Press

Κυρίαρχα τα αντι-ισραηλινά και αντιαμερικανικά συνθήματα στη διαδήλωση έξω από το συνεδριακό κέντρο

Αρχισαν, χτες, οι εργασίες της Παγκόσμιας Συνόδου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Ρατσισμό στην πόλη που μέχρι πριν από μερικά χρόνια ήταν προπύργιο του ρατσιστικού καθεστώτος του απαρτχάιντ, στο Ντέρμπαν. Πολύ πριν γίνει η επίσημη κήρυξη της έναρξης των εργασιών, σε κυρίαρχο θέμα εντός και εκτός των αιθουσών του συνεδριακού κέντρου είχε αναδειχτεί το Μεσανατολικό, το οποίο δε φαίνεται, με βάση τις εξελίξεις της πρώτης μέρας, να χάνει την πρωτοκαθεδρία.

«Στόχος αυτής της συνόδου δεν είναι η εκτόξευση αλληλοκατηγοριών αλλά η εξεύρεση λύσεων, γιατί αν φύγουμε από εδώ χωρίς προτάσεις θα έχουμε δώσει περιθώρια δράσης στα χειρότερα στοιχεία του κόσμου», τόνισε κατά την εναρκτήρια ομιλία του ο ΓΓ του ΟΗΕ. Ο Κόφι Ανάν δεν παρέλειψε να κάνει αναφορά και στο φλέγον ζήτημα των εργασιών. «Ο αντισημιτισμός, και η κορύφωσή του με το ολοκαύτωμα 6 εκατομμυρίων Εβραίων από τους ναζί, δε θα πρέπει ποτέ να ξεχαστεί ή να υποτιμηθεί. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να υποχρεώσει τον παλαιστινιακό λαό να αποδεχτεί τα βάσανα που έχει υποστεί, τον εκτοπισμό, την κατοχή, τον αποκλεισμό, και σήμερα τις, εκτός δικαιοσύνης, δολοφονίες, όπως και αν θέλει κάποιος να ονοματίσει τα γεγονότα αυτά».

Εκκληση στους συμμετέχοντες να επιδείξουν αλληλεγγύη και συμπαράσταση στον παλαιστινιακό λαό, να στηρίξουν τη διεθνή νομιμότητα και τη δικαιοσύνη, καταδικάζοντας «τη σκληρότητα και την υπεροψία του Ισραήλ, που βασίζεται στη λογική της ανωτερότητας και των ρατσιστικών διακρίσεων στις τακτικές εθνοκάθαρσης που ακολουθεί απέναντι στους Παλαιστινίους», απηύθυνε ο Παλαιστίνιος ηγέτης. Λίγη ώρα νωρίτερα, ο Αμερικανός αιδεσιμότατος Τζέσε Τζάκσον, ο οποίος βρίσκεται με ιδιωτική αποστολή στο Ντέρμπαν και όχι ως επίσημος εκπρόσωπος, τόνιζε ότι, μετά από συνάντηση με την παλαιστινιακή αντιπροσωπεία, εξασφάλισε τη συγκατάθεσή της για εξαίρεση από το τελικό κείμενο της Συνόδου εκφράσεων που θα ταυτίζουν το ρατσισμό με το σιωνισμό και το Ισραήλ με ρατσιστικό κράτος.

Διευκρινίσεις έσπευσε να δώσει ο Παλαιστίνιος υπουργός Διεθνούς Συνεργασίας, Ναμπίλ Σάαθ, τονίζοντας ότι η παλαιστινιακή αντιπροσωπεία θα επιμείνει στην πρότασή της να χαρακτηριστούν ρατσιστικές οι πρακτικές που ακολουθεί η ισραηλινή ηγεσία απέναντι στους Παλαιστινίους. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το σχετικό απόσπασμα του τελικού κειμένου της Συνόδου, μετά από αλλεπάλληλες διαβουλεύσεις, αναφέρεται, προς το παρόν, στο θέμα ως εξής: «Η ξένη κατοχή βασισμένη σε εποικισμούς είναι μια νέα μορφή απαρτχάιντ, ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».

Με μελανά χρώματα περιέγραψε τον κόσμο ο Νοτιοαφρικανός Πρόεδρος, Θάμπο Μπέκι, ο οποίος μίλησε για «μια ανθρωπότητα με σαφή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους πλούσιους λευκούς και στους φτωχούς μαύρους». Ο Μπέκι υπογράμμισε την αναγκαιότητα της Συνόδου επειδή «όλοι αναγνωρίζουμε ότι πολλοί άνθρωποι υπόκεινται σε ταπεινώσεις και εξευτελισμούς επειδή δεν είναι λευκοί», ενώ δικαιολόγησε το ιδιαίτερα σκληρό ύφος του υπενθυμίζοντας ότι ο ίδιος έζησε και μεγάλωσε σε μια χώρα που βασανίστηκε τα μέγιστα από την αποικιοκρατία, την εκμετάλλευση και το ρατσισμό, και μέχρι σήμερα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις συνέπειές τους.

Τις απόψεις του Μπέκι συμμερίστηκαν και άλλοι Αφρικανοί ηγέτες, όπως ο Πρόεδρος της Ρουάντα, Πολ Καγκάμε, ο οποίος κατηγόρησε τις ευρωπαϊκές αποικιοκρατικές χώρες ότι «έστρεψαν τους Αφρικανούς τον έναν εναντίον του άλλου», ενώ εξαπέλυσε δριμεία επίθεση εναντίον της βελγικής αποικιοκρατικής πολιτικής, χαρακτηρίζοντάς την «αποκλειστική υπεύθυνο για τη γενοκτονία» στη χώρα του. «Ο ρατσισμός είναι μια ανόητη έννοια για να συγκαλύψει την εκμετάλλευση των μαύρων από τους λευκούς», υποστήριζε ο Πρόεδρος της Ουγκάντα, Γιοουβέρι Μουσεβένι.

Το γεγονός ότι του ρατσισμού προηγήθηκε η αποικιοκρατία και οι «ανακαλύψεις», σημείωσε ο Κουβανός ηγέτης, Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος υπενθύμισε ότι «κατακτήθηκαν» με διάφορους τρόπους από την «πολιτισμένη Δύση», εκτός από την Αφρική, η Λατινική Αμερική, η Ανατολική Ασία, ακόμη και οι Εσκιμώοι, ενώ έκανε εκτενή αναφορά στο «ρατσισμό της διανόησης» και έκλεψε την παράσταση δηλώνοντας ότι «επειδή προερχόμαστε όλοι από την Αφρική, συμμερίζομαι πλήρως τα αισθήματα των Αφρικανών ηγετών».

Στη Σύνοδο συμμετέχουν αντιπροσωπείες από 153 χώρες και, τουλάχιστον, 2.000 κυβερνητικές οργανώσεις. Εντούτοις, διά της απουσίας τους «λάμπουν» οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, ο Καναδάς και οι περισσότερες δυτικοευρωπαϊκές χώρες, που εκπροσωπούνται από χαμηλόβαθμες αντιπροσωπείες.

Για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, η χαμηλόβαθμη εκπροσώπησή τους αποτελεί έκφραση διαμαρτυρίας και ανησυχίας για τις έντονες πιέσεις που άσκησαν και αναμένεται να επαναλάβουν κατά τη διάρκεια της Συνόδου οι αραβικές χώρες, προκειμένου να υιοθετηθεί σκληρή και καταδικαστική γλώσσα για τη στάση του Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστινίους. Ο Ισραηλινός υφυπουργός Εξωτερικών, Μίκαελ Μέλχιορ, τόνιζε από το Ντέρμπαν ότι «εκτιμήθηκε πως η παρουσία μας εδώ σε υψηλότερο βαθμό θα νομιμοποιούσε αυτή την απεχθή προσπάθεια». Πιο «κατατοπιστική» ήταν η τακτική των ΗΠΑ, της αντιπροσωπείας των οποίων ηγείται ο βοηθός αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Μίκαελ Σάουθγιτς. Στην τελετή έναρξης, παρών ήταν ο διπλωμάτης Τζον Μπλέινι, με σαφή εντολή «να μην πάρει το λόγο» και «μόνο να αποτρέψει όσο γίνεται τη χρήση σκληρής γλώσσας κατά του Ισραήλ».

Από την πλευρά τους, οι ευρωπαϊκές χώρες προτίμησαν να μην παραβρεθούν στη Σύνοδο φοβούμενες την κριτική που, όπως και έγινε, ασκήθηκε στο αποικιοκρατικό τους παρελθόν, στο δουλεμπόριο που συνεχίστηκε μέχρι και τα μέσα του 19ου αιώνα καθώς και στο φλέγον ζήτημα των αποζημιώσεων που εγείρουν οι πρώην αποικίες τους για τις συνέπειες της αποικιοκρατίας.

Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές διαδήλωσαν, κατά την έναρξη της Συνόδου, έξω από το συνεδριακό κέντρο με κυρίαρχα τα αντι-ισραηλινά και αντιαμερικανικά συνθήματα, αλλά και συνθήματα κατά της δουλείας, υπέρ της απόσβεσης του χρέους του Τρίτου Κόσμου, κατά των διακρίσεων ανάμεσα σε λευκούς και μαύρους αλλά και για το θέμα του συστήματος των καστών στην ινδική κοινωνία. Οι διαδηλωτές είχαν αψιμαχίες με τις αστυνομικές δυνάμεις που τους εμπόδισαν να παραδώσουν ψηφίσματα στους συνέδρους, ενώ μικροένταση σημειώθηκε όταν αντισημίτες διαδηλωτές παρεμπόδισαν την πραγματοποίηση συνέντευξης Τύπου από εβραϊκές οργανώσεις.