Με τη συμπλήρωση ενός μήνα από την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επιβεβαιώνεται ότι οι διεκδικήσεις της τουρκικής αστικής τάξης σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας έχουν αναβαθμιστεί.

Η εξέλιξη αυτή, βέβαια, δεν μπορεί να ιδωθεί έξω από το πλαίσιο των ανταγωνισμών που οξύνονται στην ευρύτερη περιοχή ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικά κέντρα και κράτη, ενώ παράλληλα επαναπροσδιορίζονται συμμαχίες, όπως αυτή ανάμεσα στην Τουρκία, στις ΗΠΑ, στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, στη σκιά της παραπέρα ανάπτυξης των σχέσεων Τουρκίας - Ρωσίας.

Μέσα σ' αυτό το ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον, κυρίως στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατ. Μεσογείου, όπου κάθε δύναμη προσπαθεί να κατοχυρώσει και να αναβαθμίσει το ρόλο της, για λογαριασμό ισχυρών μονοπωλιακών συμφερόντων, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αντανακλούν αναπόφευκτα και την ένταση στις σχέσεις της Τουρκίας με ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ.

Αντανακλούν όμως και την προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να αναβαθμίσει το ρόλο της χώρας στην περιοχή, αναγορεύοντας σε «ευκαιρία» για την ελληνική αστική τάξη το γεγονός ότι οι στρατηγικοί της σχεδιασμοί ευθυγραμμίζονται με τα αμερικανικά συμφέροντα στον ευρύτερο περίγυρο, ενώ αντίθετα τα τουρκικά αποκλίνουν.

Το ζήτημα της «επόμενης μέρας» στη Συρία, η αλλαγή συνόρων στη Μ. Ανατολή, η ανάδειξη του κουρδικού παράγοντα με αμερικανική παρέμβαση, η εξέλιξη ενεργών σχεδίων, όλα αυτά αποτελούν τη βάση της αντιπαράθεσης της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και τις αντιφατικές προσεγγίσεις με Ρωσία και Ιράν.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα και ενώ η κυβέρνηση σχεδόν πανηγύριζε για αλλαγή του κλίματος μετά την πρόσφατη επίσκεψη Ερντογάν, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στα τέλη του χρόνου, είπε στην τουρκική Βουλή ότι για τις διεκδικήσεις στο Αιγαίο είναι ανοιχτές «όλες οι εναλλακτικές, μεταξύ των οποίων και η στρατιωτική».

Στο ίδιο πνεύμα, ο πρωθυπουργός, Μπιναλί Γιλντιρίμ, στις 30/12, μιλώντας σε εκδήλωση του τουρκικού κυβερνητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην Αδριανούπολη, μίλησε για βραχονησίδες στο Αιγαίο που δεν έχει καθοριστεί σε ποιον ανήκουν, δεν έχουν αναφερθεί σε συνθήκες και πρόσθεσε ότι «στο Αιγαίο, στην Ανατολή, στη νοτιοανατολική Τουρκία, δεν θα παραδώσουμε ούτε ένα χαλίκι».

Θυμίζουμε ότι παλιότερα ο Γιλντιρίμ είχε δηλώσει πως «το Αιγαίο δεν είναι ούτε ελληνική ούτε τουρκική λίμνη», αλλά «πεδίο αντιπαράθεσης», υποστηρίζοντας ότι 132 βραχονησίδες είναι αμφισβητήσιμου καθεστώτος, επαναφέροντας τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», που κατοχυρώθηκε ιδιαίτερα μετά τη λεγόμενη Συμφωνία της Μαδρίτης το 1997, σε Σύνοδο του ΝΑΤΟ, όταν η τότε κυβέρνηση Σημίτη αναγνώριζε «ζωτικά συμφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο.

«Λάδι στη φωτιά» ρίχνουν, όμως, και οι απαντήσεις του Ελληνα υπουργού Αμυνας στις αξιώσεις της τουρκικής κυβέρνησης, που «γαργαλούν» επικίνδυνα εθνικιστικά αντανακλαστικά και αλείφουν βούτυρο στο ψωμί σοβινιστικών και άλλων ακροδεξιών κύκλων. Πολύ περισσότερο που η κυβέρνηση και ο υπουργός Αμυνας είναι από τους σημαιοφόρους των ΝΑΤΟικών σχεδιασμών στην περιοχή, την ώρα που το ΝΑΤΟ θεωρεί εδώ και χρόνια το Αιγαίο «γκρίζα ζώνη», για τις επιχειρησιακές ανάγκες του στο νοτιοανατολικό του άκρο.

Απ' αυτήν τη σκοπιά, είναι τουλάχιστον προκλητική η προσπάθεια της κυβέρνησης να παρουσιάσει το ΝΑΤΟ, και την αναβάθμιση του δικού της ρόλου στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, ως θεματοφύλακα των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο.

Στο πλαίσιο που περιγράψαμε πιο πάνω εντάσσεται και η διαχείριση του ζητήματος με τους 8 Τούρκους στρατιωτικούς που ζητούν άσυλο στην Ελλάδα, ενώ η τουρκική κυβέρνηση ασκεί πιέσεις για έκδοσή τους στην Τουρκία. Η κατάθεση αίτησης αναίρεσης της παροχής ασύλου από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης δείχνει ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψη Ερντογάν υπήρξαν συμφωνίες για συμβιβασμό σε ορισμένα από τα ανοιχτά ζητήματα, μεταξύ αυτών και σε αλλαγές που αφορούν τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Αντίστοιχα, συμφωνήθηκε το πρώτο εξάμηνο του χρόνου να γίνει στη Θεσσαλονίκη το λεγόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας.

Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν και την αντιφατικότητα όχι μόνο στις σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας, αλλά και ανάμεσα στην Τουρκία και σε ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, παίρνοντας υπόψη ότι παρά τα προβλήματα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, η Τουρκία παραμένει μια ισχυρή περιφερειακή δύναμη, οικονομικά, στρατιωτικά και πολιτικά, με σημαντικό ρόλο στην περιοχή, που η μετατόπισή της από το ΝΑΤΟικό στρατόπεδο και η αποχώρησή της από το κάδρο των «δυτικών» δυνάμεων θα σηματοδοτούσαν μια μεγάλου βάρους αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων.

Διαμορφώνοντας κριτήριο με βάση αυτά τα συμπεράσματα και αξιοποιώντας την πείρα από παλιότερες ιστορικές περιόδους, χρειάζεται να ανέβει η επαγρύπνηση του λαού απέναντι στους επικίνδυνους σχεδιασμούς και τη βαθύτερη εμπλοκή της χώρας. Να δυναμώσουν η αλληλεγγύη προς την εργατική τάξη και το λαό της Τουρκίας και των άλλων γειτονικών χωρών, η πάλη ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Να μπουν πιο αποφασιστικά στο στόχαστρο της λαϊκής πάλης τα στρατηγικά συμφέροντα της αστικής τάξης σε κάθε χώρα, η ίδια η εξουσία της, που είναι η αιτία όλων των δεινών για τους λαούς και πηγή της φτώχειας, της εκμετάλλευσης, του πολέμου, της προσφυγιάς.