ΤΡΙΑΝΤΑΠΕΝΤΑΩΡΟ
Μια πικρή εμπειρία από τη Γαλλία

Οταν το 35ωρο συνδέεται με την «ελαστικοποίηση» των εργασιακών σχέσεων, όπως δείχνει η γαλλική εμπειρία, οι εργαζόμενοι χάνουν ακόμη περισσότερα

Κυριακή 20 Αυγούστου 2000

Τα τελευταία χρόνια η ΓΣΕΕ προβάλλει όλο και περισσότερο τη διεκδίκηση του 35ωρου σαν εναλλακτική λύση στη διευθέτηση του χρόνου εργασίας και, πρωτίστως, για τη μείωση της ανεργίας. Το γιατί πρέπει να συνδεθεί η μείωση του εργάσιμου χρόνου, η μείωση δηλαδή κατά ένα μέρος του βαθμού εκμετάλλευσης που υφίστανται οι εργαζόμενοι, με τη μείωση της ανεργίας, αυτό μόνο η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ το ξέρει. Η συλλογιστική της ωστόσο, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνους αφορισμούς, όπως, για παράδειγμα, στη μη εφαρμογή του 35ωρου, εάν υποτεθεί πως δε θα οδηγήσει στη μείωση της ανεργίας, η οποία δεν εξαρτάται εξάλλου μόνο από τη διάρκεια του χρόνου εργασίας.

Μεγάλη σημασία έχει πάντως, ποιο 35ωρο διεκδικεί η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ, ποιες θα είναι οι συνέπειες αν εφαρμοστεί και ποια σχετική εμπειρία υπάρχει. Το τελευταίο ζήτημα έχει να κάνει με τη συχνή επίκληση του παραδείγματος της Γαλλίας, από συνδικαλιστικά στελέχη της ΠΑΣΚΕ, της ΔΑΚΕ και της « Αυτόνομης Παρέμβασης».

Η πλειοψηφία στη ΓΣΕΕ, διεκδικεί λοιπόν τη σταδιακή εφαρμογή ενός 35ωρου που δε θα βασίζεται στο σχήμα 7ωρο - 5νθήμερο, με βελτίωση αποδοχών και πλήρη δικαιώματα. Παραμερίζοντας αυτή την προϋπόθεση - για την ακρίβεια την αποκηρύσσει - ακυρώνει ουσιαστικά το αίτημα και είναι αδιάφορο αν ζητάει επιπλέον νομοθετική κατοχύρωση ή δε ζητά, αν θα εφαρμοστεί σταδιακά ή άμεσα, αν θα δοθούν κίνητρα στους εργοδότες που θα το υιοθετήσουν, κάτι που η ΓΣΕΕ προτείνει για να διευκολύνει την προώθηση του αιτήματος.

Το «ποιόν» του 35ωρου που διεκδικεί η ΓΣΕΕ, αποκαλύπτεται από την ίδια την εμπειρία που επικαλούνται οι θιασώτες του, αυτή της Γαλλίας. Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση υπάρχουν σήμερα 40 εκατομμύρια μερικά απασχολούμενοι, οι άνεργοι ξεπερνούν τα 20 εκατομμύρια, 60 εκατομμύρια είναι οι πολίτες με εισοδήματα κάτω από το όριο φτώχειας, ενώ στα 5 εκατομμύρια ανέρχονται οι άστεγοι. Αυτό είναι το περιβάλλον εφαρμογής του 35ωρου στη Γαλλία. Ενός ελαστικού 35ωρου.

Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν πριν μερικούς μήνες, το Φλεβάρη, σε διεθνή συνάντηση συνδικάτων που διοργάνωσε το Εργατικό Κέντρο Αθήνας. Στην ίδια συνάντηση, ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου και στέλεχος της ΠΑΣΚΕ Γ. Φελώνης, έφερε σαν παράδειγμα το 35ωρο στη Γαλλία για να στηρίξει το αίτημα των ελληνικών συνδικάτων. Λίγο αργότερα όμως, χαιρετούσε από το βήμα της συνάντησης, ο Henri Nivelle, εκπρόσωπος της οργάνωσης «Force Ovrier», του Παρισιού, ο οποίος με τις παρατηρήσεις του και τα στοιχεία που παρέθεσε, σκιαγράφησε ένα κάλπικο 35ωρο, το οποίο έτσι όπως εφαρμόστηκε, χειροτέρεψε την κατάσταση για τους εργαζόμενους της Γαλλίας και αποτέλεσε μια ακόμη πηγή αύξησης των κερδών των βιομηχάνων.

«Η βδομάδα - τόνιζε τότε ο ομιλητής - των 35 ωρών μετατράπηκε σε διευθέτηση του χρόνου εργασίας». Επιπλέον, η εντατικοποίηση της εργασίας αυξήθηκε, ενώ μέχρι και τα διαλείμματα των εργαζομένων καταργήθηκαν για να επιτευχθεί τεχνητά το περίφημο 35ωρο!

«Εχουμε "γκρίζες" συμβάσεις εργασίας - συμπλήρωνε στην τοποθέτησή του ο Γάλλος συνδικαλιστής - και οι εργοδότες παίρνουν τη χρηματοδότηση αλλά δεν εφαρμόζουν τις συμβάσεις, υποχρεώνοντας τους εργαζόμενους να κάνουν όλες τις δουλιές, όλες τις ειδικότητες». Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε, οι θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν από τις επιδοτήσεις του γαλλικού κράτους έφτασαν τις 700.000. Ωστόσο, η συντριπτική τους πλειοψηφία είναι μερικής απασχόλησης με μειωμένες αποδοχές. Ετσι, για 5 ολόκληρα χρόνια - όσο διαρκεί η επιδότηση για τις θέσεις εργασίας - οι εργοδότες θα χρηματοδοτούνται αδρά για να κάνουν τη δουλιά τους, επιβάλλοντας στους εργαζόμενους άθλιες συνθήκες εργασίας και εργασιακές σχέσεις. Γι' αυτό τους το «κατόρθωμα» οι Γάλλοι εργοδότες έχουν ήδη πάρει 16 δισ. ΕΥΡΩ,τα οποία πληρώνουν ουσιαστικά οι ίδιοι οι εργαζόμενοι μέσα από το φορολογία.

Το 35ωρο στη Γαλλία, προκύπτει από τον μέσο όρο. Δηλαδή, 35 ώρες είναι ο μέσος όρος του χρόνου εργασίας σε ετήσια βάση. Ετσι, οι εργαζόμενοι μπορεί να δουλεύουν πολύ περισσότερες από 7 ώρες για μια σημαντική περίοδο και να κάθονται μια άλλη ή να δουλεύουν λιγότερο. Πρόκειται για ένα αυθεντικό μοντέλο «ελαστικής» εργασίας. Ταυτόχρονα, σε πολλές επιχειρήσεις έχουν γίνει συμφωνίες για «πάγωμα» των μισθών ή ακόμη και μείωση αποδοχών. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι μειώθηκε ο χρόνος διακοπών των Γάλλων εργαζομένων και αυξήθηκαν οι μικρές εξορμήσεις, καθώς η υπερεντατικοποίηση ανταλλάσσεται και εναλλάσσεται με ρεπό.

Αυτή είναι η κατάσταση πάνω κάτω στη Γαλλία με το 35ωρο, για το οποίο πολλά ακόμη έχουν γραφτεί στον ελληνικό Τύπο. Οι συνέπειες αυτές είναι αποτέλεσμα της παραχάραξης του αιτήματος για 35ωρη εργασία, το οποίο μπορεί να εννοηθεί μόνο σαν 35ωρο - 7ωρο - 5νθήμερο, με αύξηση αποδοχών και πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα.

Σχετικά με τη χώρα μας, αξίζει μια υπενθύμιση της πείρας από την εφαρμογή του ψευδεπίγραφου 35ωρου στις τράπεζες. Το «πιλοτικό»... 35ωρο εφαρμόστηκε παράλληλα με την επιμήκυνση του χρόνου λειτουργίας των τραπεζών. Στελέχη της ΟΤΟΕ έκαναν υπολογισμούς για το πόσες χιλιάδες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν. Σύντομα αποδείχτηκε το εξής: Πολλοί τραπεζοϋπάλληλοι εξαναγκάζονταν να εργαστούν στη δεύτερη βάρδια που είχε δημιουργηθεί για να καλύψει το διευρυμένο ωράριο λειτουργίας των τραπεζών. Περισσότεροι ακόμα, ήταν αυτοί που δούλευαν από το πρωί μέχρι το βράδυ, για 50 ώρες τη βδομάδα και χωρίς να πληρώνονται και τις υπερωρίες τους! Νέες προσλήψεις δεν έγιναν, απλώς «ελαστικοποιήθηκε» χωρίς παραπάνω κόστος για τους τραπεζίτες, το ωράριο εργασίας.


ΚΕΙΜΕΝΑ:
Γιώργος ΦΛΩΡΑΤΟΣ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τέλος «35ωρου» (2004-05-23 00:00:00.0)
Να δουλεύουμε λιγότερο, να ζούμε περισσότερο (2000-11-11 00:00:00.0)
Αγώνας ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση (2000-10-15 00:00:00.0)
Αναγκαία η ουσιαστική διεκδίκηση (1999-03-14 00:00:00.0)
Αντεπίθεση για το 8ωρο! (1997-10-08 00:00:00.0)
"Ενεργητικό" 35ωρο..! (1997-07-30 00:00:00.0)