Πέρα από την έλλειψη πρόληψης, όμως, οι πυροσβέστες ερχόμαστε αντιμέτωποι και με μια σειρά άλλα ζητήματα που δυσκολεύουν πολύ το έργο μας. Οι προσλήψεις προσωπικού τις τελευταίες δεκαετίες υπήρξαν σε μεγάλο βαθμό μικρότερες σε σχέση με τις ανάγκες, καθώς ιδρύθηκαν πολλές νέες υπηρεσίες. Ταυτόχρονα αυξήθηκε σημαντικά ο όγκος των συμβάντων όπου καλούμαστε να επέμβουμε, και αυτή η έλλειψη προσωπικού οδήγησε στη συστηματική υπερεργασία. Αξίζει εδώ να σημειώσω ότι οι πυροσβέστες υπό «φυσιολογικές» συνθήκες - δηλαδή χωρίς τις επιπλέον ανάγκες τις οποίες δημιουργούν μεγάλα συμβάντα ή έκτακτες καταστάσεις - εργάζονται 192 ώρες τον μήνα! Οταν λοιπόν λόγω «έκτακτων υπηρεσιακών αναγκών» διαταχθούν να δουλέψουν παραπάνω, πυροσβέστες καταλήγουν να έχουν εργαστεί 250 και πλέον ώρες! Πέρα από τη συσσώρευση σημαντικής κόπωσης, οι πυροσβέστες δεν αμείβονται για την επιπλέον αυτή εργασία (...) Ετσι, οι πυροσβέστες πλέον στερούμαστε πράγματα που νομίζαμε ότι ήταν αυτονόητα στον 21ο αιώνα, όπως ο οικογενειακός προγραμματισμός, ο ποιοτικός χρόνος με τις οικογένειές μας, οι θερινές διακοπές με τα παιδιά μας (...). Οι προσλήψεις πυροσβεστών μέσω πανελλήνιων εξετάσεων δεν επαρκούν για να καλύψουν άμεσα τα κενά, αφού οι εισακτέοι βγαίνουν στην υπηρεσία μετά από 4 χρόνια φοίτησης στις Ακαδημίες, ενώ οι προσλήψεις στις ΕΜΟΔΕ αφορούν προσωπικό που απασχολείται σε πολύ συγκεκριμένα καθήκοντα και δεν εντάσσεται σε όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες του Σώματος.

Ετσι, σήμερα οι πυροσβέστες γενικά είμαστε λίγοι, γερασμένοι και κουρασμένοι. Και αν ανοίξουμε λίγο την οπτική μας και στα άλλα συμβάντα όπου καλούμαστε να επέμβουμε, νομίζω εύκολα θα συμφωνήσουμε όλοι ότι μια ομάδα πυροσβεστών με μέσο όρο ηλικίας μεταξύ 40 και 50 ετών - όπως συμβαίνει σήμερα στο Σώμα - μάλλον δεν είναι η καλύτερη δυνατή ομάδα για να σώσει εμάς ή τα παιδιά μας από μια πυρκαγιά στο σπίτι μας... Επιπλέον, λόγω σημαντικών εξελίξεων στον επιστημονικό τομέα γνωρίζουμε πια ότι η εργασία πυροσβεστών σε τέτοιες συνθήκες οδηγεί με απόλυτη βεβαιότητα σε σημαντικά προβλήματα υγείας, σε πρόωρους θανάτους και σε καρκινογενέσεις. (...) Το ζήτημα της λήψης συνολικών μέτρων, και όχι απλά και μόνο ενός οικονομικού επιδόματος για την αντιμετώπιση του επικίνδυνου και ανθυγιεινού χαρακτήρα της δουλειάς μας, είναι άμεση, επιτακτική ανάγκη! Μην καταγράψετε την πρόταση αυτή ως ένα απλό συντεχνιακό αίτημα, αλλά ως αγωνιώδη έκκληση για δράση.

Στα μάτια των απλών ανθρώπων, το γεγονός ότι οι πυροσβέστες τρέχουμε να βοηθήσουμε προς την κατεύθυνση από όπου όλοι οι άλλοι τρέχουν να σωθούνε, συχνά μας κάνει να μοιάζουμε με ήρωες ή με ιδιαίτερους ανθρώπους. Πολλές φορές άνθρωποι που έχουμε βοηθήσει, με βαθιά εκτίμηση στο βλέμμα τους μας αποκαλούν έτσι. Ομως θέλουμε ο κόσμος να ξέρει πως όσο κι αν εμείς οι πυροσβέστες αντλούμε βαθιά ηθική ικανοποίηση όταν βλέπουμε ότι τα καταφέραμε, δεν θέλουμε να είμαστε ήρωες. Θέλουμε να αντιμετωπιζόμαστε ως χρήσιμοι επαγγελματίες και να γυρνάμε υγιείς και αρτιμελείς στα σπίτια μας και στις οικογένειές μας, κατά τη διάρκεια του εργασιακού μας βίου αλλά και για πολλά χρόνια μετά. (...) Τέτοιες πρωτοβουλίες σαν την σημερινή αναδεικνύουν σε βάθος τα ζητήματα που μας απασχολούν, και μακάρι να πυκνώσουν.

Και εδώ με παρρησία θα ευχαριστήσω το ΚΚΕ για την ολόπλευρη συμπαράστασή του στον πυροσβέστη, που και εγώ ένιωσα όταν ήμουν εν ενεργεία, διαβάζοντας πρόσφατη Ερώτηση κοινοβουλευτικού χαρακτήρα. Ερώτηση με την οποία το ΚΚΕ ζητά από τους αρμόδιους υπουργούς τη λήψη μέτρων προστασίας της υγείας και της ασφάλειας του επιχειρησιακού προσωπικού του Πυροσβεστικού Σώματος, τη μείωση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και ωραρίου εργασίας, την ουσιαστική αναγνώριση του βαρέος, επικίνδυνου και ανθυγιεινού χαρακτήρα του επαγγέλματος και τη χορήγηση επιδόματος ανθυγιεινής εργασίας.

Και ας έρθουμε και στην Ερώτηση που κατέθεσε το ΚΚΕ.

Σωστά επισημαίνει ότι πριν από κάθε αντιπυρική περίοδο, διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις, το ίδιο και η σημερινή, παρουσιάζοντας το «νέο επιχειρησιακό δόγμα για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών», ισχυρίζονται ότι είναι έτοιμες, πλην όμως διαψεύδονται κάθε χρόνο από τις τεράστιες καταστροφές.

(...) Τώρα ο αρμόδιος υπουργός μιλάει για την αύξηση της σύνθεσης των πληρωμάτων δασικών πυροσβεστικών οχημάτων. Σωστά. Αλλά από πού; Από το προσωπικό που δεν επαρκεί; Συγγνώμη, ξεχάστηκα, μα και βέβαια από τις άνευ λόγου «παράνομες» επιφυλακές για να μπαλωθούν τα οργανικά κενά.

Και θα μου πείτε: Καλά 1,7 δισ. ευρώ κοστολογείται το πρόγραμμα «Αιγίς» για την ενίσχυση της Πολιτικής Προστασίας. Δεν αρκεί;

Χωρίς να θέλω να μηδενίσω την επιδιωκόμενη αναβάθμιση, θα θέσω, σε αντιπαράθεση, κάποια ερωτήματα, για να έχουμε τουλάχιστον μια συνισταμένη.

Από τους 4 άξονες του προγράμματος είδε κανείς προκήρυξη θέσεων εργασίας για τα τεράστια κενά της Πυροσβεστικής και της Δασικής Υπηρεσίας; Κι αυτό στην επιστημονική βάση ότι οι πυρκαγιές σβήνουν από τις καλά οργανωμένες και επαρκείς πυροσβεστικές δυνάμεις, με τη συνδρομή των πυροσβεστικών ελικοπτέρων και αεροσκαφών, για να υποβιβάσουν το πυροθερμικό φορτίο μέχρι την άφιξή τους.

Μήπως πάλι υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα ανάπτυξης και προστασίας των δασών μας με τις επιστημονικά καθορισμένες δασοτεχνικές εργασίες; Ενδεικτικά, ποιοι καθαρισμοί δασών έγιναν, ποιοι δασικοί δρόμοι διανοίχτηκαν και χωροθετήθηκαν, τι αντιπυρικές ζώνες έγιναν, ποιες και πόσες υδατοδεξαμενές τοποθετήθηκαν, ποια πυροφυλάκια επανδρώθηκαν;

Στους άξονες (3) και (4) μπορεί κανείς να απαντήσει για τον χρόνο της επιχειρησιακής ετοιμότητας των ελικοπτέρων και αεροσκαφών, εννοείται μετά την αγορά τους; Ενα είναι το βέβαιο: Τουλάχιστον για φέτος και του χρόνου θα συνεχιστεί το «πάρτι» των μισθώσεων Ε/Π και Α/Φ με το διατιθέμενο κόστος να ξεπερνά κατά πολύ τις ανάγκες για την οργάνωση και ενδυνάμωση των επίγειων δυνάμεων, με απορρόφηση σε πρώτο στάδιο των εποχικών πυροσβεστών και τη μονιμοποίηση των 5ετών πυροσβεστών.

Αλήθεια, οι προμήθειες για οχήματα, μέσα, ατομικό εξοπλισμό, κέντρα επιχειρήσεων, συστήματα προειδοποίησης και πρόληψης κ.λπ., έχουν προκηρυχθεί; Υπάρχει χρονοδιάγραμμα παραδόσεων με δεδομένο το σύστημα προμηθειών, με τις προδιαγραφές, τις ενστάσεις, τις επαναπροκηρύξεις, που είναι πολύ μα πολύ χρονοβόρο;

Κλείνοντας τη σύντομη παρέμβασή μου, συμφωνώ με τους προβληματισμούς που θέτει η Ερώτηση του ΚΚΕ και κυρίως με τη διαπίστωση ότι χρειάζεται άμεσα, κατεπειγόντως, να παρθούν μέτρα προστασίας της ζωής και της περιουσίας του λαού και των δασών. Οτι δεν είναι κόστος η πυροπροστασία, ακόμα κι αν δεν αφήνει «συγκριτικό πλεονέκτημα». Η ζωή του λαού δεν μπαίνει στη ζυγαριά κόστους - οφέλους των επιχειρηματικών σχεδίων. Εχει αξία.

Η τωρινή κυβέρνηση εναρμονίζεται πλήρως με την ΕΕ, υιοθετώντας την πρόσφατη Ευρωπαϊκή Οδηγία για τη - δήθεν, θα πούμε - αποκατάσταση της φύσης, όπως και όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, οι οποίες υιοθέτησαν τις αντίστοιχες Οδηγίες στο παρελθόν. Αυτό όμως που θέλουμε να τονίσουμε εδώ είναι ότι η περιβόητη «πράσινη ανάπτυξη» της ΕΕ δεν έχει να κάνει με την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά με την οργάνωση και θωράκιση της κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.

Η παγκόσμια τάση για αστικοποίηση δεν οδηγεί στην άρση των αντιθέσεων πόλης - χωριού, αλλά στην εγκατάλειψη της υπαίθρου. Η καπιταλιστική ιδιοκτησία στη γη και το κέρδος των επιχειρήσεων είναι αυτά που διαμορφώνουν τις νέες χρήσεις γης και τη μετατροπή των δασικών εκτάσεων σε εμπορεύματα, τα οποία καταστρέφονται (...)

Η ανάλυση κόστους - οφέλους οδηγεί στην κατάσταση όπου η κοινωνία είναι ανοχύρωτη και απροστάτευτη από τις πλημμύρες. Αντί να επενδύουν στην ολοκληρωμένη προστασία σε όλα τα επίπεδα (...) επαναπαύονται με την κατάχρηση του 112, ενώ δεν διστάζουν να εκμεταλλευτούν την όποια καταστροφή για ριζικές αναδιαρθρώσεις. Το παράδειγμα της Θεσσαλίας είναι χαρακτηριστικό (...)

Η μείωση των βροχοπτώσεων, που είναι αναμενόμενη στο πλαίσιο μιας κλιματικής μεταβλητότητας, αποδίδεται στην περιβόητη «κλιματική κρίση», η οποία είναι το άλλοθι για την επιβολή και εφαρμογή πολιτικών που δεν έχουν καμία σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος αλλά με τη διαμάχη των ενεργειακών μονοπωλίων για το ενεργειακό μείγμα. Αντί να θωρακίσουμε τα δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης και να κατασκευάσουμε καινούρια φράγματα, η άρχουσα τάξη προκρίνει ό,τι συμφέρει τις επιχειρήσεις: Αλλαγή των χρήσεων γης, αλλαγή των καλλιεργειών και καμπάνιες για την αποτροπή της σπατάλης νερού σε ατομικό επίπεδο (...)

Επίσης, το παράδειγμα της Θεσσαλίας είναι χαρακτηριστικό και σε αυτήν την περίπτωση. Στο νέο νομοσχέδιο προτείνεται η δημιουργία μιας νέας ΑΕ, η οποία θα διαχειρίζεται το νερό σε κεντρικό - περιφερειακό επίπεδο, πάντα φυσικά με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια (...)

Οταν φτάνουμε στο σημείο όπου οι πόροι μας, η γη, το νερό, τα δάση, ακόμα και η προστασία της κοινωνίας από φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές, μετατρέπονται σε εμπορεύματα και μπαίνουν στη ζυγαριά κόστους - οφέλους, το μόνο που αφήνεται πίσω είναι η βαρβαρότητα: Φτώχεια, δυστυχία και νεκροί.

Η κοινωνία του κέρδους δεν μπορεί να διασφαλίσει την προστασία των δασών: Μπορεί μόνο να τα κάψει και να τα καταστρέψει. Δεν μπορεί να διασφαλίσει την ολοκληρωμένη προστασία μας από τις πλημμύρες: Μπορούμε μόνο να ευελπιστούμε ότι θα συμφέρει πιο πολύ να κατασκευαστεί κάποιο έργο αντί να μας αποζημιώσουν, ή να βρισκόμαστε σε κάποια περιοχή όπου πρέπει να προστατευτεί κάποια επένδυση. Δεν μπορεί να διασφαλίσει μια φιλολαϊκή διαχείριση των υδατικών πόρων: Μπορεί μόνο να δώσει το νερό σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους για τα κέρδη τους.

Μόνο ένας ανώτερος τρόπος οργάνωσης μπορεί να διασφαλίσει μια πραγματική ανάπτυξη από την οποία θα επωφελείται το σύνολο της κοινωνίας και όχι μια ισχνή μειοψηφία που παρασιτεί σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων. Μόνο ένας ανώτερος τρόπος οργάνωσης μπορεί να εντάξει όλα τα επιστημονικά επιτεύγματα της σύγχρονης εποχής στην υπηρεσία του λαού και των αναγκών του, όχι στις ορέξεις του κεφαλαίου. Αυτός ο ανώτερος τρόπος οργάνωσης είναι ο κεντρικός σχεδιασμός, σε μια κοινωνία που έχει απορρίψει ως βασικό κριτήριο ανάπτυξης το κέρδος, το οποίο μετατρέπει τα πάντα σε εμπόρευμα.

(...) Η αντιμετώπιση των πυρκαγιών αποτελεί και πρέπει να αποτελεί μέρος της ολοκληρωμένης διαχείρισης και προστασίας των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος, οπότε για να αντιμετωπιστεί ολοκληρωμένα το πρόβλημα πρέπει να εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο του δρόμου ανάπτυξης και διαχείρισης των δασών, της διαχρονικά ασκούμενης κυβερνητικής πολιτικής γης και χρήσης γης, περιβάλλοντος και δασικής πολιτικής.

Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε μια παγκόσμια «επιστημονική» πρωτοπορία: Οχι μόνο έχει διαχωριστεί η πρόληψη από την καταστολή, αλλά έχουν διαχωριστεί - νομοθετικά - τα δασικά οικοσυστήματα σε δάση, δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, τη στιγμή που από οικολογική άποψη δεν υφίστανται οι έννοιες αυτές (...) Ο δασικός χώρος είναι ενιαίος και αδιάσπαστος (...) και γι' αυτόν τον λόγο πρέπει να διαχειρίζεται ενιαία. Αυτό έγινε για να μπορούν πιο εύκολα να μετατραπούν σε βίλες, εργοστάσια, αποθήκες, τουριστικά συγκροτήματα κ.λπ.

Διαχρονικά, ιδιαίτερα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δασικές πυρκαγιές αποτέλεσαν ένα «εργαλείο» στα χέρια όσων ήθελαν να σφετεριστούν δημόσιες εκτάσεις (...).

Οι εμπρησμοί, μαζί με τα «άγνωστα αίτια» (δηλαδή ανεπιβεβαίωτοι εμπρησμοί), αποτελούν σύμφωνα με στοιχεία της Δασικής Υπηρεσίας από το 1974 - 1998 το 60% - 65% των αιτιών και καταστρέφουν το 85% των καμένων εκτάσεων. Μα και μετά τις καταστροφικές φωτιές, οι περισσότερες καμένες δασικές εκτάσεις, κυρίως, και δάση δεν κηρύσσονταν αναδασωτέες (...) και έτσι άλλαζαν χρήση, χαρακτήρα και ιδιοκτήτη (...).

Συνέβαλαν σε αυτό και η μη καταγραφή της κρατικής δασικής περιουσίας, η διαχρονικά ηθελημένη έλλειψη εθνικού κτηματολογίου και δασολογίου (...).

Το ζήτημα των δασικών πυρκαγιών αντιμετωπίστηκε - όσο αντιμετωπίστηκε - κυρίως σαν ένα οικονομικό «πρόβλημα», ακόμα κι όταν οι κυβερνήσεις εμφανίζονταν ότι προσπαθούν να πάρουν μέτρα, και όχι ως οικολογικό ζήτημα, που επιπλέον στερεί πόρους από τη μελλοντική ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα. Αποκορύφωμα αποτελεί η αντιεπιστημονική διάσπαση της ενιαίας διαχείρισης των δασών, με τον διαχωρισμό της πρόληψης από την καταστολή και τη μεταφορά της αρμοδιότητας δασοπυρόσβεσης από τη Δασική Υπηρεσία στο Πυροσβεστικό Σώμα (1998). Από την πρώτη χρονιά εφαρμογής, ο αριθμός των καμένων εκτάσεων αυξήθηκε δραματικά και συνεχίζει να αυξάνεται (...) Αξίζει να σημειωθεί ότι αμέσως μειώθηκαν και οι υλοτομούμενες ποσότητες ξυλείας, μειώνοντας αντίστοιχα και τα ήδη πενιχρά κρατικά έσοδα από την πώληση ξυλείας.

Ακόμα κι αυτήν την κατάσταση, της υπερσυσσώρευσης καύσιμης ύλης, η κυβέρνηση τη χρησιμοποιεί ως επιχείρημα για να παραδώσει τη διαχείριση των δασών σε ιδιώτες (...) η κυβέρνηση βάζει τον λύκο να σώσει τα πρόβατα! Να εξυπηρετεί δηλαδή τις κερδοφόρες επιδιώξεις των ξυλοβιομηχάνων και ξυλεμπόρων.

Κάτω λοιπόν από τις δεδομένες συνθήκες, αποκτά τεράστια σημασία η πρωτοβουλία του ΚΚΕ. Αναδεικνύει την αιτία, είναι τεκμηριωμένη και επιβεβαιώνει συμπληρωμένο το σύνθημα: Και στην περίπτωση του δασικού πλούτου, μόνο ο λαός σώζει τον λαό και το περιβάλλον, στον δρόμο της ανατροπής !