Το Πολιτικό Γραφείο του ΑΚΕΛ, στη συνεδρίασή του το περασμένο Σάββατο συζήτησε τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό. Σε σχετική ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα την επόμενη ημέρα σημειώνονται τα παρακάτω:

«Κατά τη χτεσινή τακτική συνεδρία του, το ΠΓ της KE του AKEΛ συζήτησε τις πρόσφατες εξελίξεις στο Κυπριακό όπως αυτές διαμορφώνονται με την υποβολή του σχεδίου Ανάν.

Το ΠΓ της KE του AKEΛ επαναβεβαίωσε ότι στόχος όλων είναι η επίτευξη μιας ορθής, λειτουργικής, βιώσιμης και διαρκούς λύσης του Κυπριακού προβλήματος. Αυτή η λύση πρέπει να εδράζεται στα ψηφίσματα του OHE, τις συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, τις Αρχές του Διεθνούς Δικαίου και το Κοινοτικό Κεκτημένο. Μια τέτοια λύση είναι η λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, η οποία θα απαλλάσσει την Κύπρο από τα αποτελέσματα της εισβολής και κατοχής με την απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων και θα επανενώνει λαό και πατρίδα.

H λύση θα πρέπει να διασφαλίζει την ελευθερία, ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και δημοκρατικότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη μια και μόνη κυριαρχία, διεθνή προσωπικότητα και ιθαγένεια. H λύση αυτή θα κατοχυρώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες, περιλαμβανομένου του δικαιώματος επιστροφής των προσφύγων στα σπίτια και τις περιουσίες τους, και θα είναι συμβατή με το κοινοτικό κεκτημένο.

Είναι γεγονός ότι η υποβολή του σχεδίου Ανάν, τη χρονική στιγμή που έχει υποβληθεί, δημιουργεί πιεστικές συνθήκες προς όλες τις πλευρές και ιδιαίτερα προς την ελληνοκυπριακή, γιατί συμπίπτει με την τελική ευθεία ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Το AKEΛ είχε έγκαιρα προβλέψει αυτή την πιθανότητα και είχε ζητήσει από τους κυβερνώντες να δραστηριοποιηθούν προς αποφυγή ενός τέτοιου ενδεχόμενου. Δυστυχώς, οι κυβερνώντες δεν έπραξαν όλα όσα έπρεπε, επηρεασμένοι ίσως και από την πεποίθησή τους ότι σε καμιά περίπτωση δε θα διασυνδεόταν η ένταξη με τη λύση του Κυπριακού. Να, όμως, που ορισμένοι επιχειρούν να τα διασυνδέσουν.

Το ΠΓ της KE του AKEΛ είναι της άποψης ότι οι χειρισμοί τόσον επί της τακτικής αντιμετώπισης του σχεδίου Ανάν όσον και επί της ουσίας του θα πρέπει να είναι ψύχραιμοι, συνετοί και νηφάλιοι, με αποκλειστικό γνώμονα το συμφέρον της Κύπρου και όλων των κατοίκων της. Είναι γι' αυτό το λόγο που διαφωνούμε, με κάθε μηδενιστική αντιμετώπιση του σχεδίου λύσης, αλλά και με τη διαρκή προσπάθεια ωραιοποίησής του από ορισμένους κύκλους. Το ΑΚΕΛ, επισημαίνοντας ότι ο τόπος μας διέρχεται τις πιο κρίσιμες στιγμές από το 1974, καλεί όλους σε αυτοσυγκράτηση. Το ΠΓ της KE του AKEΛ θεωρεί ότι το σχέδιο επί της ουσίας του περιέχει θετικά αλλά και αρκετά αρνητικά στοιχεία, τα οποία θα πρέπει οπωσδήποτε να αντιμετωπιστούν. Θεωρεί, επίσης, ότι τα χρονικά και διαδικαστικά διλήμματα και όρια είναι τέτοια που δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή ουσιαστικής και ελεύθερης διαπραγμάτευσης. Ως εκ τούτου λαμβάνοντας πολύ σοβαρά υπόψη όλα τα δεδομένα που συνθέτουν την πολιτική συγκυρία τη χρονική στιγμή της υποβολής του εγγράφου Ανάν και το περιεχόμενο του σχεδίου είναι της άποψης ότι το σχέδιο είναι δυνατό να γίνει αποδεκτό ως βάση διαπραγμάτευσης, χωρίς τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και διλήμματα τα οποία θέτει. Επίσης, διαφωνούμε με τη διαδικασία, η οποία προβλέπει ότι κατά τη δεύτερη φάση της διαπραγμάτευσης όπου διαφωνούν οι πλευρές τη λύση θα δίνει ο ΓΓ του ΟΗΕ.

Αυτός ο χειρισμός κατά την άποψη του ΠΓ της KE του AKEΛ παρέχει τη δυνατότητα ελεύθερης και ουσιαστικής διαπραγμάτευσης και δημιουργεί τις δυνατότητες με τη συνεργασία και της ελληνικής κυβέρνησης να ξεπεραστούν τα αρνητικά στοιχεία του σχεδίου. Στοιχεία που είναι κατά τη γνώμη μας απότοκο κύρια της εκτροπής που έχει σημειωθεί με την υιοθέτηση της θέσης "όλα στο τραπέζι" και σειράς άκαιρων και άστοχων χειρισμών.

Το ΑΚΕΛ έχει πολλά να πει, γιατί και πώς φτάσαμε σ' αυτό το άστοχο σημείο και θα μιλήσουμε στην ώρα που πρέπει. Φρονούμε όμως ότι αυτή τη στιγμή επιβάλλεται να επιδειχτεί συλλογικότητα και περίσκεψη, η μεγαλύτερη δυνατή ψυχραιμία αλλά και αποφασιστικότητα και συνέπεια σε αρχές, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί.

Οι στιγμές επιβάλλουν ενότητα, συλλογικότητα και σοβαρότητα και στενή συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση σε πνεύμα ομοψυχίας και ισοτιμίας.

Αυτές τις κρίσιμες στιγμές στρεφόμαστε προς τους συμπατριώτες μας Τουρκοκύπριους και τους καλούμε να αγωνιστούν και εκείνοι στη βάση των κοινά αποδεκτών και διεθνώς παραδεκτών αρχών, για να πετύχουμε να λύσουμε το πολιτικό μας πρόβλημα και να διασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας σε μια κοινή, λεύτερη, ανεξάρτητη και ειρηνική πατρίδα. Το AKEΛ, όπως πάντα, έτσι και τώρα θα κρίνει τις εξελίξεις με γνώμονα το κοινό καλό όλων των Κυπρίων και της κοινής μας πατρίδας.

Το ΠΓ της KE του AKEΛ

16.11.2002»

Θέση επί του «σχεδίου Ανάν» και μάλιστα αρνητική παίρνει η Κυπριακή Εκκλησία, ενώ και η Ελλαδική Εκκλησία προβληματίζεται και αναμένεται να τοποθετηθεί επί του προβλήματος αύριο, Τετάρτη, στην έκτακτη συνεδρίαση της Διαρκής Συνόδου που συγκάλεσε ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος. Για το σκοπό αυτό, αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος από τον μητροπολίτη Καλαβρύτων Αμβρόσιο βρίσκεται ήδη στην Κύπρο, προκειμένου να ενημερωθεί σχετικά από τους Κύπριους ιεράρχες, οι οποίοι έχουν δηλώσει την αντίθεσή τους στο «σχέδιο Ανάν», ενώ χτες τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο επισκέφτηκε και τον ενημέρωση στην έδρα της Αρχιεπισκοπής στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου.

Πάντως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρ. Πρωτόπαππας, που ρωτήθηκε χτες σχετικά, εξέφρασε την αντίθεσή του για μια τέτοια δραστηριοποίηση της Εκκλησίας και αναφορικά με τη σημασία της συνάντησης του υπουργού Εξωτερικών με τον αρχιεπίσκοπο, είπε ότι η κυβέρνηση θα ενημερώσει μία σειρά και άλλων θεσμικών παραγόντων, εντάσσοντας την ενημέρωση του αρχιεπισκόπου στον κύκλο αυτών των συναντήσεων. Κατά τ' άλλα μετά τη συνάντηση που είχε με τον αρχιεπίσκοπο ο Γ. Παπανδρέου τη χαρακτήρισε πολύ χρήσιμη και πρόσθεσε ότι «η συμπαράσταση της Εκκλησίας σ' αυτές τις δύσκολες ιστορικές στιγμές είναι πολύ σημαντική».

Εναντίον του σχεδίου τάχτηκε χτες η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Κύπρου. Υστερα από τετράωρη συνεδρία των Συνοδικών εκδόθηκε ανακοίνωση, με την οποία απορρίπτεται το περιεχόμενο του προτεινομένου σχεδίου λύσης. Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι το προτεινόμενο σχέδιο λύσης δεν μπορεί να γίνει δεκτό, γιατί δε συνάδει με τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του ευρωπαϊκού κεκτημένου, τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και των αποφάσεων και ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών. Αντιθέτως, προστίθεται, νομιμοποιεί τα τετελεσμένα της εισβολής και της κατοχής. Ο Μητροπολίτης Πάφου Χρυσόστομος, σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία άφησε αιχμές εναντίον του Προέδρου Κληρίδη και της πολιτικής ηγεσίας, λέγοντας ότι άλλα έχουν λεχθεί και άλλα έχουν δει το φως της δημοσιότητας.

Η κοινή γνώμη στην Κύπρο απορρίπτει το σχέδιο Ανάν ως τελική λύση του Κυπριακού, σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε η εταιρία δημοσκοπήσεων «Νίλσεν - Αμερ», για λογαριασμό της εφημερίδας «Πολίτης». Με βάση τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, ποσοστό 52% των ερωτηθέντων δεν εγκρίνουν το σχέδιο, κυρίως γιατί πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρξει διαπραγμάτευση επ' αυτού, ώστε να αλλάξουν κάποια σημεία.

Το θέμα της ασφάλειας αναδεικνύεται σε κυρίαρχο πρόβλημα, καθώς 55% απαντούν ότι θα ένιωθαν ανασφαλείς σε μια λύση κατά την οποία το ζήτημα αυτό θα διαχειριζόταν πολυεθνική δύναμη και 53% πιστεύουν ότι το κράτος της Κύπρου δε θα μπορούσε να λειτουργήσει με βάση το σχέδιο Ανάν, σε περίπτωση που η ασφάλεια είναι εγγυημένη από τα Ηνωμένα Εθνη.

Εξάλλου, από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, 72% εκτιμούν ότι κατά τη διάρκεια εφαρμογής λύσης του Κυπριακού, θα υπάρξουν βίαιες αντιδράσεις είτε από Ελληνοκυπρίους είτε από Τουρκοκυπρίους ή ακόμη και από τις δύο πλευρές. Σύγχυση επικρατεί στην κοινή γνώμη σε ό,τι αφορά την προτιμητέα λύση στο Κυπριακό: Χωριστά από τους Τουρκοκυπρίους σε διαφορετικά κρατίδια με ένα χαλαρό κεντρικό κράτος, επιλέγει να ζήσει το 44%, μαζί με τους Τουρκοκυπρίους στα δύο κρατίδια με ένα δυνατό κεντρικό κράτος, το 47%.

Σε σχέση με τους δύο χάρτες που προτείνονται στο σχέδιο Ανάν, η έρευνα κατέδειξε ότι 39% των ερωτηθέντων απορρίπτουν και τα δύο εναλλακτικά σενάρια επίλυσης της εδαφικής πτυχής του Κυπριακού, ενώ το 34% προτιμά επιστροφή της περιοχής Καρπασίας. Μόλις το 16% εκδηλώνει προτίμηση για επιστροφή της περιοχής κεντρικής Μεσαορίας.

Η επίσημη απάντηση των εκπροσώπων του ψευδοκράτους για το «σχέδιο Ανάν», θα γίνει όταν ο Ρ. Ντενκτάς επιστρέψει στα Κατεχόμενα. Αυτό επισήμαναν χτες, από τη Νέα Υόρκη, στενοί συνεργάτες του Ρ. Ντενκτάς, ο οποίος υπέστη πνευμονικό οίδημα και εισήχθη εκ νέου στο νοσοκομείο.

Εξάλλου, στην Αγκυρα θα βρεθεί σήμερα ο ειδικός συντονιστής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το Κυπριακό, Τόμας Γουέστον. Επίσης σήμερα, σύμφωνα με ανακοινώσεις του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Γιουσούφ Μπουλούτς, στην πρωτεύουσα του τουρκικού κράτους, θα πραγματοποιηθεί συνεδρίαση Τούρκων πρεσβευτών για το Κυπριακό.

Σύμφωνα με τον Γ. Μπουλούτς, πολλοί Τούρκοι πρεσβευτές, μεταξύ των οποίων οι διαπιστευμένοι στον ΟΗΕ, στην Ουάσιγκτον, στο Λονδίνο και στην Αθήνα, θα συνεδριάσουν, προκειμένου να «μελετήσουν το σχέδιο». Πάντως, ο ίδιος πρόσθεσε: «Δε θεωρούμε πως περιοριζόμαστε από κάποια συγκεκριμένη προθεσμία για να απαντήσουμε στο σχέδιο» και τόνισε ότι «το σχέδιο πρέπει να αναλυθεί λεπτομερώς».