Με κριτήριο την αδιατάρακτη προώθηση του συναινετικού "οράματος" της άρχουσας τάξης, την επίδειξη ουσιαστικής συμβολής για την ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού και το βλέμμα στην επόμενη μέρα από την προεδρική εκλογή, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ως υποψήφιο του ΠΑΣΟΚ για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας τον Κ. Στεφανόπουλο.

Η ανακοίνωση του κοινού υποψηφίου ΠΑΣΟΚ - Πολιτικής Ανοιξης ακολούθησε της χτεσινής συνεδρίασης του ΕΓ, κατά τη διάρκεια της οποίας παρά τις... "αντιρρήσεις" λόγω της "ιδεολογικής υποχώρησης" που συνιστά η απόφαση, υπήρξε η συνήθης ομοφωνία... Ομοφωνία, που δε χρειάστηκε καμία δυσκολία για να επιτευχθεί, όπως επιβεβαίωναν στελέχη του κόμματος. Στελέχη που μεταξύ των αναφορών τους περί "ιδεολογικού συμβιβασμού" και "επικύρωσης της συντηρητικής πορείας" της κυβέρνησης, που επιστεγάζεται με την επιλογή Στεφανόπουλου, δεν παρέλειπαν να εκθειάζουν τη "δέσμευση" που ανέλαβε ενώπιον τους ο πρωθυπουργός για αντιστροφή του κλίματος... Παράλληλα και όπως τουλάχιστον προκύπτει από τις ανεπίσημες τοποθετήσεις μελών του οργάνου, η χτεσινή συνεδρίαση διεξήχθη υπό το βάρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση και εν αναμονή του επερχόμενου ανασχηματισμού,που πολλοί ήδη βαφτίζουν ανασχηματισμό διαδοχής.

Η ανακοίνωση του υποψηφίου του ΠΑΣΟΚ συνδυάστηκε με την εξύμνηση, από τον πρωθυπουργό, της συναίνεσης,που όπως ομολόγησε αποτέλεσε την πυξίδα για την επιλογή του ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για "πρόταση ευρύτερης συναίνεσης", υποστήριξε ο Α. Παπανδρέου,αναγγέλλοντας την υποψηφιότητα Στεφανόπουλου, η οποία διασφαλίζει το να "μη διαταραχτεί η περίοδος οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας που διανύουμε". Πρόκειται ουσιαστικά για την περίοδο της ανελέητης επίθεσης κατά των λαϊκών στρωμάτων, που κατά κανένα τρόπο δε θα επιτρεπόταν από την άρχουσα τάξη να τεθεί σε κίνδυνο και να διακοπεί η εφαρμογή της, όπως και η διάνθισή της με την ιδεολογική τρομοκρατία της "κοινωνικής συνυπευθυνότητας".

Το σκεπτικό που συνόδευσε την πρόταση Παπανδρέου κινήθηκε στα γνωστά πλαίσια της ανάγκης για "σταθερή κυβερνητική τετραετία", για "ξεπέρασμα των κομματικών ορίων" και της διασφάλισης "ευρύτερης κοινοβουλευτικής συναίνεσης". Ο Α. Παπανδρέου δεν παρέλειψε βέβαια να πει ότι ήταν "ιστορικά και πολιτικά αναγκαίο" να προχωρήσει στην υποψηφιότητα του Αχαιού πολιτικού, αφού έτσι μόνο θα αποδεικνυόταν όχι μόνο η αποφυγή των εκλογών, αλλά η πρόθεσή του να μη θέσει υπεράνω τις προσωπικές του επιδιώξεις.

Αναφερόμενος στον Κ. Στεφανόπουλο, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι πρόκειται για "πολιτικό πρόσωπο ήθους και κύρους", που "μπορεί να εγγυηθεί την απρόσκοπτη λειτουργία των θεσμών... (και) να εκπροσωπήσει τη χώρα διεθνώς". Παράλληλα ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι η επιλογή του Κ. Στεφανόπουλου ταυτίζεται με τη γνώμη της πλειοψηφίας των μελών της ΚΕ και της ΚΟ του κόμματος, που κατά τα 2/3 τους τάχθηκαν υπέρ της υποψηφιότητας Στεφανόπουλου.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του ΕΓ έγιναν αναφορές στη... σημειολογική αξία της αποδοχής μιας τέτοιας συντηρητικής υποψηφιότητας, που κατά εκφράσεις μελών του ΕΓ επικυρώνει μια ολόκληρη πορεία συντηρητικής κατεύθυνσης του κόμματος και της κυβέρνησης, ενώ άλλοι μίλησαν για ιδεολογική ήττα του ΠΑΣΟΚ. Στο σημείο αυτό παρενέβη ο πρωθυπουργός, ο οποίος διαβεβαίωσε άπαντες ότι θα αναλάβει προσωπικά πρωτοβουλίες για την αντιστροφή του κλίματος...

Σχολιάζοντας την υποψηφιότητα Στεφανόπουλου, κυβερνητικά στελέχη εξέφραζαν τη βεβαιότητά τους για την εκλογή του, ενώ σημείωναν ότι "δεν υπήρχε άλλη λύση". Ενδεικτικό ωστόσο του μεγέθους των "διαχωριστικών γραμμών" μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΝΔ δε δίσταζαν να λένε ότι όπως έχει εξελιχθεί η κατάσταση, ακόμα και τον Αθ. Τσαλδάρη να στήριζε το ΠΑΣΟΚ θα έβγαινε με 250 ψήφους...

Στο μεταξύ, όπως ανακοίνωσε ο Α. Κακλαμάνης,σήμερα θα συναντηθεί με τον Κ. Καραμανλή, ο οποίος αναμένεται να αποχωρήσει από τη θέση πριν τη λήξη της θητείας του (5 Μάη) και η έναρξη των διαδικασιών για την εκλογή Προέδρου θα ξεκινήσει την επόμενη βδομάδα. Οσο για τι εξελίξεις θα υπάρχουν από δω και πέρα εντός του ΠΑΣΟΚ, ο ανασχηματισμός (που ως συνήθως επισήμως διαψεύδεται) θεωρείται δεδομένος. Τα σενάρια για τον ευρύτατο χαρακτήρα του, για σύσταση θέσεων αντιπροεδρίας ή θέσπιση κύκλων κυβερνητικής πολιτικής πολλαπλασιάζονται, σε συνδυασμό με τα σενάρια για αλλαγές στην ιεραρχία του κομματικού μηχανισμού, μετά από ενδεχόμενο πέρασμα του Α. Τσοχατζόπουλου στην αντιπροεδρία. Οπως σημείωναν χτες κυβερνητικοί παράγοντες, ο χρόνος πραγματοποίησης του ανασχηματισμού, που θα σηματοδοτεί μια επίφαση "διάχυσης των εξουσιών", αλλά και οριοθέτησης κανόνων διαδοχής ενδέχεται να ταυτιστεί χρονικά με τη διεξαγωγή της Οργανωτικής Συνδιάσκεψης που έχει προγραμματιστεί για τον Απρίλη.

Ευκαιρία "πρώτης τάξεως", για να δημαγωγήσει εκ του ασφαλούς, πρόσφερε στην ηγεσία της ΝΔ η επιλογή του Κ. Σεφανόπουλου εκ μέρους του Α. Παπανδρέου για την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Η διάχυτη ικανοποίηση που επικρατούσε χτες στη Ρηγίλλης στηριζόταν σε πέντε κυρίως λόγους. Πρώτο ότι θα εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας χωρίς τη συμβολή της ΝΔ, πράγμα που θα της επιτρέψει να δημαγωγεί, παρουσιαζόμενη ως "διαφορετικό" κόμμα και άρα "εναλλακτική λύση" για την εξουσία.

Δεύτερο, γιατί αποτρέπεται το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών.

Τρίτο, γιατί εκτιμούν ότι αρχίζει η "αντίστροφη μέτρηση" για την κυβέρνηση και ανοίγει ο δρόμος για την επάνοδό της στην κυβέρνηση.

Τέταρτο, γιατί θα επιταχυνθούν οι ρυθμοί "επαναπατρισμού" ψήφων από το κόμμα Σαμαρά, το οποίο χρεώνεται, όπως διακηρύσσουν, την παράταση της "χρεοκοπημένης και κακής κυβέρνησης" του ΠΑΣΟΚ.

Πέμπτο, γιατί η υποψηφιότητα του Κ. Στεφανόπουλου, που προέρχεται από τα σπλάχνα της παράταξης, συνιστά "πολιτική νίκη" του φιλελεύθερου χώρου, και προδικάζεται ότι δε θα υπάρχει πρόβλημα συνεργασίας μαζί του. Αλλωστε στις περασμένες ευρωεκλογές ο Μ. Εβερτ είχε προτείνει στον αρχηγό τότε της ΔΗΑΝΑ να τεθεί επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου.

Το πνεύμα αυτό διαπερνούσε και τις επίσημες δηλώσεις του κόμματος. Ο εκπρόσωπος του κόμματος Β. Μαγγίνας επικέντρωσε τα πυρά του στη "συναλλαγή Παπανδρέου - Σαμαρά η οποία πέρασε σε νέα φάση". Το προσωπείο του Αντ. Σαμαρά έπεσε, προσθέτει, γιατί το 1993 ανέβασε το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και το 1995 με μια κακόγουστη σκηνοθεσία το διατηρεί στην κυβέρνηση. "Οι δύο ομόρρυθμοι εταίροι, τονίζει, συνυπεύθυνοι και αλληλέγγυοι παρατείνουν μια ολέθρια για την Ελλάδα πολιτική". Στη συνέχεια ζητά την "κατανόηση" του Κ. Στεφανόπουλου, ο οποίος "προέρχεται από το πολιτικό μας χώρο και τον οποίο τιμούμε", δικαιολογούμενος ότι η στάση του κόμματος υπαγορεύεται από το συμφέρον του τόπου όπως το εννοεί η ΝΔ. Η ανακοίνωση της ΝΔ καταλήγει υπογραμμίζοντας την ανάγκη η χώρα να αποκτήσει πρωθυπουργό και στη συνέχεια "νέα πολιτική και μια νέα κυβέρνηση".

Συμπληρωματική στην ανακοίνωση της ΝΔ ήταν η δήλωση του αντιπροέδρου του κόμματος, Γ. Βαρβιτσιώτη,ο οποίος διαπιστώνει ότι η επιλογή του Κ. Στεφανόπουλου, "που ουδεμία σχέση έχει με το χώρο του ΠΑΣΟΚ, ομολόγησε την πολιτική αδυναμία του πρωθυπουργού". Ο κ. Παπανδρέου προσπαθεί με κάθε τρόπο να παρατείνει το χρόνο παραμονής του στην εξουσία και να αποφύγει την επερχόμενη συντριβή του κόμματός του.

Χτες το βράδυ ο πρόεδρος της ΝΔ, Μ. Εβερτ, έσπευσε να υποβοηθήσει την επίσπευση της εκλογής του Προέδρου Δημοκρατίας, αποστέλλοντας επιστολή στον πρόεδρο της Βουλής Απ. Κακλαμάνη, με την οποία καταθέτει επίσημα την υποψηφιότητα του Αθ. Τσαλδάρη για την Προεδρία της Δημοκρατίας.

Τέλος, ο Μ. Εβερτ μάλλον δε θα θέσει επίσημα θέμα κομματικής πειθαρχίας κατά τη διάρκεια των ψηφοφοριών για την εκλογή προέδρου, θεωρώντας αυτονόητη την υποχρέωση των βουλευτών του κόμματός του να συμμορφωθούν με την κομματική γραμμή σε ένα μείζον θέμα.

Π. Κ.

Σε "θέση άμυνας" απέναντι στη νεοδημοκρατική προπαγάνδα βρίσκεται από χτες η ηγεσία της Πολιτικής Ανοιξης, μετά την επιλογή Στεφανόπουλου από το ΠΑΣΟΚ.

Στην Πανδρόσου αναζητούν τρόπους απάντησης στη βασική κατηγορία που τους απευθύνει η Ρηγίλλης ότι "παρατείνουν τη ζωή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, το οποίο επιπλέον έχουν φέρει στην εξουσία".

Στα πλαίσια αυτά, τα στελέχη του κόμματος Σαμαρά οχυρώνονται πίσω από τη δικαιολογία ότι "το ΠΑΣΟΚ ήταν εκείνο που ακολούθησε στην επιλογή του Κ. Στεφανόπουλου", χωρίς όμως ιδιαίτερη πειστικότητα. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο εκπρόσωπος του κόμματος Α. Γεροντόπουλος,ο οποίος δήλωσε ότι "αισθανόμαστε ικανοποίηση, αφού λένε ότι θα ψηφίσουν το δικό μας υποψήφιο".

Απαντώντας στις κατηγορίες της ΝΔ για συμφωνία ΠΑΣΟΚ - Πολιτικής Ανοιξης, υποστήριξε ότι "όλος ο κόσμος ξέρει πως δεν υπάρχει καμία συμφωνία. Ούτε καν με τον Κ. Στεφανόπουλο συζητήσαμε πριν ανακοινώσουμε τη δική μας πρόταση".

Ταυτόχρονα όμως τα στελέχη της Πολιτικής Ανοιξης εμφανίζονται διχασμένα απέναντι στον τρόπο που χειρίστηκε το θέμα η ηγεσία του κόμματος.

Οι διαφωνούντες υποστηρίζουν ότι το χαρτί της Προεδρίας "ήταν το μόνο που είχαμε για να παίξουμε το ρυθμιστικό ρόλο μας. Τώρα που το κάψαμε, τι θα κάνουμε τα επόμενα δυόμισι χρόνια". Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης δηλώνουν ότι θα ήταν προτιμότερο να αφήσουν τα δύο μεγάλα κόμματα να εκλέξουν Πρόεδρο και "ο Σαμαράς να μείνει απ' έξω".

Από την άλλη οι υποστηρικτές της απόφασης του Αντ. Σαμαρά δηλώνουν ότι η επιλογή Στεφανόπουλου "προκάλεσε κραυγή ανακούφισης στην αγορά", πράγμα που ευελπιστούν ότι θα έχει ανάλογο αντίκτυπο στη στήριξη του κόμματος από τους επιχειρηματίες και δεύτερον ότι εναρμονίζεται με το λαϊκό αίσθημα που δεν ήθελε πρόωρες εκλογές. Το τελευταίο, δηλώνουν, είναι η καλύτερη ασπίδα απέναντι στις πιέσεις της ηγεσίας της ΝΔ.

Πορεία δύο ταχυτήτων και πάντα στην ίδια κατεύθυνση, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πολιτική πορεία του υποψήφιου Προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλου.Η πρώτη ταχύτητα κατά τη διάρκεια που ασκούσε εξουσία από διάφορες κυβερνητικές θέσεις, τότε αποτελούσε έναν από τους γνησιότερες εκφραστές της παραδοσιακής Δεξιάς στην Ελλάδα. Η δεύτερη ταχύτητα μετά το 1981, όντας μακριά από την κυβερνητική εξουσία, όταν άρχισε να γίνεται ο εκφραστής της συναίνεσης.

Ο προτεινόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ηλικίας σήμερα 69 ετών, γιος υπουργού του Λαϊκού Κόμματος, τα τελευταία τριάντα χρόνια διέγραψε έναν πολιτικό κύκλο στο συντηρητικό χώρο, που κατέληξε τον Ιούνη του 1994 στην "αποχώρησή του από την ενεργό πολιτική",με την ανακοίνωση της διάλυσης του κόμματος της Δημοκρατικής Ανανέωσης,που δημιούργησε το 1985 μετά την αποχώρησή του από τη ΝΔ.

Ο Κ. Στεφανόπουλος πρωτοεκλέχτηκε βουλευτής το 1964 με την ΕΡΕ,είχαν προηγηθεί τρεις αποτυχημένες προσπάθειες στις εκλογές του 1958, του 1961 και του 1963. Από το 1974 και μετά εκλέγεται με τη ΝΔ, πάντα στην Αχαφια. Διετέλεσε στις διάφορες κυβερνήσεις Καραμανλή και στην κυβέρνηση Ράλλη,υπουργός Εσωτερικών, Κοινωνικών Υπηρεσιών και Προεδρίας.

Δύο φορές διεκδίκησε τη θέση του αρχηγού της ΝΔ, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η πρώτη το 1981, μετά την αποχώρηση του Γ. Ράλλη,όταν εξελέγη ο Ε. Αβέρωφ,ο Κ. Στεφανόπουλος ήρθε δεύτερος και ο Κ. Μητσοτάκης τρίτος. Η δεύτερη αποτυχημένη προσπάθειά του έγινε το 1985, όταν έχασε την ηγεσία της ΝΔ από τον Κ. Μητσοτάκη. Το Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου μαζί με άλλους βουλευτές και στελέχη της ΝΔ ίδρυσε τη ΔΗ. ΑΝΑ. Τον Ιούνη του 1989 επανεκλέγεται βουλευτής με το ψηφοδέλτιο της ΔΗ. ΑΝΑ. στην Α Αθήνας. Ακολουθούν τρεις αποτυχημένες προσπάθειες εκλογής, το Νοέμβρη του 1989, τον Απρίλη του 1990 και στις ευρωεκλογές του 1994. Ωστόσο, τον Απρίλη του 1990 η ΔΗ. ΑΝΑ. εκλέγει βουλευτή. Ηταν ο Θ. Κατσίκης,που μεταπήδησε στη ΝΔ, δίνοντάς στην κυβέρνηση Μητσοτάκη τη μια και οριακή ψήφο που είχε ανάγκη για την εξασφάλιση της εμπιστοσύνης της Βουλής.

Κατά καιρούς η ΝΔ είχε ζητήσει από τον Κ. Στεφανόπουλο την επάνοδό του στο "μητρικό" κόμμα, με τελευταία την πρόταση του Μ. Εβερτ να τεθεί επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου της ΝΔ. Ανάλογη πρόταση τού είχε γίνει και από τον Αντ. Σαμαρά κατά τις βουλευτικές εκλογές του Οκτώβρη του 1994, χωρίς όμως ανταπόκριση.

Σταθμός στη συναινετική πορεία του Κ. Στεφανόπουλου η στάση του στο θέμα της παραπομπής του Α. Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, όταν τότε είχε εκφράσει την αντίθεσή του. Επίσης κατά τη διάρκεια των προηγούμενων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και με κάθε ευκαιρία εξέφραζε την ικανοποίησή του για κάθε συντηρητική στροφή του ΠΑΣΟΚ.

Στην πολιτική του πορεία ήταν σταθερά προσηλωμένος στον παραδοσιακό αντικομμουνισμό. Μάλιστα το 1986 έφτασε στο σημείο να κατηγορήσει τη ΝΔ ότι "παίζει ρόλο τσόντας του ΚΚΕ"! Και ανέφερε σαν "τίτλο τιμής" της ΝΔ ότι επί των μερών του "ποτέ δε συνεργάστηκε με το ΚΚΕ".

"Σαν έτοιμος από καιρό" εμφανίστηκε αμέσως μετά το πρωθυπουργικό διάγγελμα ο Κ. Στεφανόπουλος,εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την επιλογή του Α. Παπανδρέου, η οποία θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη, αν και η ΝΔ και το ΚΚΕ είχαν στηρίξει την υποψηφιότητά του.

Ολόκληρη η γραπτή δήλωση του υποψηφίου Προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλου έχει ως εξής:

"Οφείλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου, διότι το ΠΑΣΟΚ προτείνει την υποψηφιότητά μου, τόσο δε περισσότερο, διότι προτείνομαι από ένα χώρο, με τον οποίο είχα διαφορετικές πολιτικές τοποθετήσεις στο παρελθόν. Η ικανοποίησή μου θα ήταν πληρέστερη αν και τα άλλα κόμματα, η ΝΔ και το ΚΚΕ, είχαν λάβει ευνοϊκή απέναντί μου θέση. Τούτο λέγω, όχι γιατί δεν κατανοώ τους λόγους για τους οποίους αποφάσισαν αντιθέτως, αλλά για να δηλώσω την εκτίμησή μου στη συμβολή τους στη λειτουργία του πολιτεύματος".

Απαντώντας στη συνέχεια σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, δήλωσε ότι "ανέμενε όπως όλος ο κόσμος την υποψηφιότητά του", αλλά πρόσθεσε υπήρχε αβεβαιότητα. Εξήγησε ότι η αναφορά του στη ΝΔ και το ΚΚΕ είχε την έννοια της έκφρασης της εκτίμησής του για το ρόλο που παίζουν όλα τα κόμματα στη λειτουργία του πολιτεύματος.

Τέλος κάλεσε τους Αχαιούς βουλευτές της ΝΔ, αν τεθεί θέμα κομματικής πειθαρχίας, "να μη θέσουν σε κίνδυνο τη θέση τους".

Αργά το βράδυ αναμενόταν τηλεφωνική επικοινωνία του Κ. Στεφανόπουλου με τον Α. Παπανδρέου, καθώς και με τον Αντ. Σαμαρά.