Εντάξει, ας μη φτάσουμε στις ...ακρότητες του Ομήρου, στη φιλία ανάμεσα στον Αχιλλέα και τον Πάτροκλο, τους οποίους μνημονεύει από σπόντα η ταινία, και ας περιοριστούμε στα καθ' ημάς! Σε μια απλή, έστω, φιλία. Να μπορούμε, δηλαδή, σε κάποια ώρα ανάγκης, σε ακατάλληλη ώρα, αν το επιβάλλουν οι συνθήκες, τρεις το πρωί για παράδειγμα, να μη διστάσουμε να σηκώσουμε το τηλέφωνο. Και, βέβαια, να συναντήσουμε προθυμία!

Αν είμαστε ειλικρινείς, λίγοι, πολλοί λίγοι, ελάχιστοι από εμάς, από τους σύγχρονους ανθρώπους της πόλης, από τους αλλοτριωμένους καταναλωτές και ψηφοφόρους, μπορούμε να δηλώσουμε φωναχτά πως διαθέτουμε τέτοια πολυτέλεια! Και αυτό δεν είναι κωμωδία, είναι δράμα, είναι, στ' αλήθεια, τραγωδία!

Αυτό το πολύ σοβαρό θέμα, λοιπόν, βάζει η ταινία. Και το βάζει με αρκετά έξυπνο τρόπο. Δεν το κάνει μελό. Προσπαθεί να το κρατήσει στο επίπεδο της παρατήρησης. Ο θεατής, ανάλογα με τις εμπειρίες του και τις ελλείψεις του, είναι σίγουρο, θα βγάλει τα συμπεράσματά του. Βγαίνοντας από την αίθουσα θα κάνει τους απολογισμούς του.

Οσο δεν του έμπαινε το ερώτημα, δεν είχε πρόβλημα ο ήρωάς μας! Ηταν τόσο πολυάσχολη η ζωή του (ποιου δεν είναι;) που δεν το σκεφτόταν. Κάποια μέρα, όμως, περισσότερο από αστείο, χρειάστηκε να απαντήσει... Δυστυχώς, αποδείχτηκε πως δεν είχε φίλους. Ηταν απόλυτα μόνος! Πουθενά ο Πάτροκλος! Μόνος κατάμονος ο Αχιλλέας. Μόνος κατάμονος ο καθένας μας!

Και ωστόσο, όπως αποδείχτηκε, άλλωστε, και στην ταινία, τα πράγματα δεν είναι μη αναστρέψιμα! Ο άνθρωπος, σαν είδος, δεν έχασε ακόμα την ικανότητα να δημιουργεί φίλους, να συνάπτει φιλία. Τα συναισθήματά του δεν έχουν στεγνώσει. Φτάνει, βέβαια, να αλλάξει συμπεριφορά. Να πάψει να τρέχει πίσω από το χρήμα. Να σταματήσει να συμπεριφέρεται σαν έμπορος! Γίνεται, όμως, αυτό σε μια εμπορευματική κοινωνία; Σε μια καπιταλιστική κοινωνία; Οπου όλα μπαίνουν κάτω από τους νόμους της αγοράς; Οπου όλα μετρούνται με το χρήμα;

Οχι, βέβαια, δε γίνεται! Και εκεί είναι το δράμα. Γιατί η προϋπόθεση για να κρατηθεί ο άνθρωπος άνθρωπος είναι να υπάρχει, να ζει, μέσα σε ανθρώπινη κοινωνία. Σε ανθρώπινη κοινωνία, η οποία θα μαθαίνει στα μέλη της, θα εκπαιδεύει τα μέλη της να συμπεριφέρονται σαν άνθρωποι! Και μια τέτοια κοινωνία, δυστυχώς, δεν υπάρχει. Πρέπει να τη φτιάξει ο ίδιος ο άνθρωπος, αν θέλει να είναι πραγματικός άνθρωπος! Και να έχει φίλους!..

Βέβαια, η ταινία δε βάζει τέτοια ζητήματα! Δε θέλει, φαίνεται, να «βαρύνει» το θέμα. Πού να μπλέκει, τώρα, σε πολιτικές αναλύσεις! Ωστόσο, για την τιμή των όπλων, κάνει κάποιες νύξεις, κυρίως λεκτικές. Κριτικάρει και αποδίδει ευθύνες στη γενική αγοραπωλησία, που διέπει την κοινωνία. Μαλώνει και καταγγέλλει τον ήρωα για τη συμπεριφορά του. Που είναι μέρος αυτού του συστήματος. Που έχει πάντα στο χέρι του ένα μπλοκ επιταγών και πιστεύει πως με αυτό θα τη βγάλει! Ομως, μέχρι εκεί... Τα υπόλοιπα, ας τα βρει μόνος του ο θεατής. Παρ' όλα αυτά!..

Ο Φρανσουά πρέπει μέσα σε δέκα μέρες να αποδείξει πως έχει ...κολλητό! Εναν, τουλάχιστον, φίλο. Από το αδιέξοδο τον βγάζει ένας άγνωστος, μέχρι τώρα, ταξιτζής. Ο οποίος, τυχαία, γίνεται κοινωνός στο δράμα του. Ανάμεσα στον Φρανσουά και στον ταξιτζή θα αναπτυχθεί αυτό που έλειπε. Η φιλία. Μια πραγματική φιλία. Και ο Φρανσουά θα γνωρίσει (ο ταξιτζής ξέρει από φιλίες, έστω και αν έχει προδοθεί) αυτό που δεν είχε γνωρίσει ποτέ μέχρι σήμερα. Τη χαρά να έχει φίλο. Τη χαρά να παίρνει και να δίνει. Τη χαρά να θυσιάζει. Τη χαρά να θυσιάζονται για εκείνον.

Μια, με τον τρόπο της, τρυφερή ταινία. Η οποία, δυστυχώς για την ίδια, αδικεί τον εαυτό της, που δεν έψαξε βαθύτερα, σφαιρικότερα το θέμα. Και η οποία, όμως, ακριβώς γιατί είναι σοβαρό το θέμα που εξετάζει, αλλά και για τις καλλιτεχνικές αρετές της, την ερμηνεία των ηθοποιών, τη λειτουργική φωτογραφία, τη σωστή επιλογή των χώρων, το «κλασικό» μοντάζ, που διευκολύνει την ανάγνωση, παρακολουθείται με αρκετό ενδιαφέρον. Και δεν είναι λίγες οι φορές που προσφέρει αληθινή και ανυπόκριτη συγκίνηση.

Παίζουν: Ντανιέλ Οτέιγ, Ντάνι Μπουν, Ζουλί Γκαγιά.

Δεν ξέρω τι απ' όλα αυτά ισχύει για τους δυο σκηνοθέτες της «Υπέροχης Μέρας», όμως, σε όλη τη διάρκεια της προβολής, αλλά και όταν βγήκα από την αίθουσα, είχα την αίσθηση πως οι δημιουργοί γνώριζαν την αλήθεια, αλλά, για άγνωστους σε εμένα λόγους, αποκάλυψαν μόνον τις παρωνυχίδες της. Οι οποίες και αυτές είχαν ζουμί, όμως, ζουμί χωρίς πολιτικούς χυμούς, χωρίς πολιτικές αναλύσεις και ερμηνείες. Ζουμί συναισθηματικό. Το οποίο, φυσικά, όσο και να πιεις από αυτό, δεν ξεδιψάς. Γιατί το ζήτημα της Μέσης Ανατολής, του Λίβανου, είναι πολιτικό και μόνον πολιτικό.

Ο πατέρας έχει πέσει θύμα απαγωγής. Εχουν περάσει 15 χρόνια και δεν έχει δώσει σημάδια ζωής. Η γυναίκα του και ο γιος του, που στο μεταξύ έχει μεγαλώσει, αποφασίζουν, επιτέλους, να αποδεχτούν ότι ο άνθρωπός τους έχει για πάντα χαθεί. Με κρύα καρδιά φτάνουν στο δικαστήριο, για να κάνουν την απαραίτητη νομική πράξη.

Αυτό είναι το «στόρι» της ταινίας. Το πόσο δύσκολο είναι να «απαλλαγείς» από το ζωντανό (αφού δεν υπάρχει πτώμα) παρελθόν. Το πόσο δύσκολο είναι μια νομική πράξη, να δώσει τέλος σε όλα αυτά που σε δένουν με ανθρώπους και πράγματα. Που σε δένουν με τον άνθρωπο που αγάπησες σαν άντρα και σαν πατέρα. Με τον άνθρωπο που εξακολουθείς να αγαπάς, γιατί μόνον καλές αναμνήσεις έχεις από αυτόν.

Η ταινία παρακολουθεί τη γυναίκα και μάνα που νιώθει να την αναγκάζουν να ξεριζώσει την καρδιά της. Παρακολουθεί το γιο, ο οποίος, κολλημένος τόσο πολύ με το πρόβλημά του, δεν έχει μυαλό ούτε για τη μάνα του, που δίνει το δικό της αγώνα, ούτε ακόμα και για τη σχέση του με μια νεαρή Λιβανέζα, που πάει από το κακό στο χειρότερο...

Σας είπα είναι όλα εκεί! Αλλά είναι χωρίς «ψυχή». Και αυτό δεν αφορά μόνον το σενάριο, που πλησιάζει τα πράγματα χωρίς να τα πληγώσει και να πληγωθεί από αυτά. Είναι και η φόρμα, η οποία, και αυτή, είναι υπέρ του δέοντος αποστασιοποιημένη. O,τι συμβαίνει στην οθόνη νιώθεις να το βλέπεις με την ανάποδη από τα κιάλια. Τόσο απομακρυσμένο! Με την ανάποδη βλέπεις το Λίβανο να χάνεται, χωρίς πόλεμο, πια! Αφού η λιβανέζικη νεολαία έχει εξαμερικανιστεί. Ζει και κινείται μιμούμενη τους κυρίως υπεύθυνους! Τους Αμερικάνους! (Αυτή την πραγματικότητα η ταινία την καταγράφει σαν μοντερνισμό και ελευθερία. `Η, τέλος πάντων, σαν δεδομένο)!..

Και οι δυο σκηνοθέτες της ταινίας έχουν γεννηθεί στη Βηρυτό. Και οι δυο καταπιάνονται με το γράψιμο, τις ταινίες ντοκιμαντέρ, και, τώρα πια, με τις μεγάλου μήκους ταινίες με υπόθεση. Εργασίες τους έχουν παρουσιαστεί στην Οξφόρδη, στη Φραγκφούρτη, στο Αμστερνταμ, στο Παρίσι. Και οι δυο διδάσκουν στο ST Joseph University στη Βηρυτό (η Χατζηθωμά μαθήματα σεναρίου και ο Κχαλίλ αισθητική και πειραματικό βίντεο).

Παίζουν: Ζίαντ Σάαντ, Τζούλια Κάσαρ, Αλεξάντρα Κάχβαγκ.

Ο Γκάμπριελ, ο οποίος με πολύ κόπο έστησε ένα καμπαρέ στη Νίκαια της Γαλλίας, παριστάνοντας τη γυναίκα, πεθαίνει! Τα παιδιά και οι δυο πρώην σύζυγοί του καταφθάνουν για την κηδεία. Οταν ανοίξουν τη διαθήκη, το καμπαρέ περνάει στα χέρια των παιδιών του. Το αγόρι της οικογένειας είναι γκέι και η κόρη δημοσιογράφος περιοδικών μόδας. Καλά το καταλάβατε. Το καμπαρέ θα το κρατήσει ο γκέι! (ποιο κοντά, λέγεται, στην «τέχνη»).

103 ολόκληρα λεπτά, κάτι μεταξύ κωμωδίας, δράματος, ηθογραφίας! Στο τέλος, βγαίνεις από την αίθουσα, όπως μπήκες και ακόμα χειρότερος. Καμία ανακούφιση! Ακόμα και τα «αισθαντικά» τραγούδια που ακούγονται από την Εμανουέλ Μπεάρ και την Κατρίν Ντενέβ δεν καταφέρνουν να σε γαληνέψουν!

Παίζουν: Κατρίν Ντενέβ, Εμανουέλ Μπεάρ.