Νεαρός μετανάστης - κλεφτρόνι γυροφέρνει στα μπαρ με τους ομοφυλόφιλους της Αθήνας, όπου συχνάζουν και οι φίλοι του οι επιβήτορες Αλβανοί. (Αυτός δηλώνει πως δε «γουστάρει» σεξουαλικές επαφές με τέτοιους. Οποιος, όμως, δε «γουστάρει», λέει η λογική, δεν έχει και φίλους που «γουστάρουν». Ας είναι!). Κάποια μέρα, λοιπόν, ο νεαρός, που δε γουστάρει, ενδίδει! Φεύγει από το μπαρ με κάποιον μεσήλικα. Ο οποίος την άλλη μέρα βρίσκεται σκοτωμένος...

Λίγες μέρες αργότερα, σε ένα μπλόκο της αστυνομίας, ο νεαρός λαθρομετανάστης συλλαμβάνεται και αποστέλλεται πίσω στην Αλβανία. Εκεί, αμέσως μόλις πατήσει το πόδι του, συλλαμβάνεται από τις αλβανικές αρχές, για κάποια κλοπή που έκανε πριν φύγει για την Ελλάδα (τον κατήγγειλε ο πατέρας του). Κλοπή, η οποία στάθηκε η αφορμή να διώξουν τη μητέρα του από την εργασία της. Περνάει δικαστήριο και φυλακίζεται.

Στις αλβανικές φυλακές, τις οποίες η Αντωνίου περιγράφει σαν μεσαιωνικές (μπορεί και να είναι, δε θα διαφωνήσω), ο Eduart, ανάμεσα στα άλλα, βιάζεται σεξουαλικά από συγκρατούμενούς του! (Και στην Ελλάδα, και στη Γερμανία, βιάζονται στις φυλακές, επίσης). Μετά (και) απ' αυτό το συμβάν είναι έτοιμος, πια, να εκραγεί. Τότε ακριβώς, τελείως συμπτωματικά, πριν γίνει Πάσαρης, ας πούμε, εμφανίζεται ο από μηχανής θεός, όπως γίνεται στις τραγωδίες. Πολιτισμένος γιατρός Γερμανός ισοβίτης, ο οποίος ακούει κλασική μουσική, σε αντίθεση με τον τριτοκοσμικό Eduart που ακούει κουρελορόκ, και ο οποίος με τη φώτιση του «Θεού», που του «δόθηκε» η ευκαιρία να γνωρίσει στις φυλακές, έχει μετανιώσει για τα εγκλήματά του (πούλαγε ληγμένα φάρμακα στην Αλβανία από τα οποία υπήρξαν πολλοί θάνατοι), γίνεται καταλύτης! Σαν καλός Σαμαρείτης που είναι, πια, σήμερα (προσφέρει τις ιατρικές υπηρεσίες του στους κρατουμένους, οι οποίοι χωρίς αυτόν θα πέθαιναν σαν τα ζώα), μυεί τον Eduart στη συγχώρεση και στην καλοσύνη.(Μέχρι και η Βίβλος επιστρατεύεται). Η «αλλαγή» στο κλεφτρόνι είναι τέτοιας ποιότητας, που μόλις βγει από τη φυλακή... Δυστυχώς, δεν πρέπει να σας αποκαλύψω το τέλος! Αν μου επιτρεπόταν, θα κατανοούσατε καλύτερα την άποψή μου.

Η φόρμα της ταινίας φαίνεται να είναι ρεαλιστική. Εστω και με αδυναμίες! (Πολλές σκηνές περισσότερο πλησιάζουν στην ηθογραφία). Η ταινία, αυτή καθαυτή, όμως, δεν είναι ρεαλιστική! Γιατί η ιστορία της, παρότι βασίζεται σε αληθινά περιστατικά, ο πραγματικός Eduart βρίσκεται κρατούμενους στις ελληνικές φυλακές, ψευτίζει! Ο ρεαλισμός, όπως γνωρίζετε, δεν επιτρέπει ψευτιές! Ούτε στη φόρμα ούτε, βέβαια, στο περιεχόμενο. Θέλει «πιστή», με «πιστές» και καλαίσθητες εικόνες, μεταφορά της αντικειμενικής πραγματικότητας.

Η αντικειμενική πραγματικότητα δεν είναι αυτή που μας δείχνει η ταινία! Το κλεφτρόνι δεν έγινε από μόνο του κλεφτρόνι. Η μετάνοια, που σε οδηγεί στο «θεό», δεν είναι πραγματική μετάνοια, είναι φυγή! Και βέβαια υπάρχουν τέτοια παραδείγματα. Κάποιοι κρατούμενοι, ίσως, κατέφυγαν στο «Θεό» (εγώ, βέβαια, δεν έχω ακούσει για κανέναν τέτοιον). Η πραγματική «μετάνοια», όμως, αυτή που πραγματικά σε κάνει άνθρωπο, όπως φαίνεται να έγινε ο Eduart, έρχεται μόνον όταν κατανοήσεις και ερμηνεύσεις τις αιτίες που σε οδήγησαν στο έγκλημα. Πράγμα που σε καμία στιγμή δεν έκανε ο «Eduart» (η ταινία, δηλαδή).

Η Αντωνίου «αγνόησε» τελείως τους πολιτικούς και οικονομικούς λόγους, που δημιούργησαν αυτό το χάος στα Βαλκάνια και στον κόσμο! Κυρίως, αγνόησε τους υπεύθυνους για τη σημερινή τραγωδία. Την Αμερική, την ΕΕ, τους Γερμανούς... Περισσότερο έδειξε να την απασχολεί η περιπέτεια. Παρότι, όπου η ίδια έκρινε ότι αυτό θα τη διευκόλυνε, δε δίστασε να κάνει ωμό και χυδαίο αντικομμουνισμό (ο «κακός» πατέρας του Eduart, ο οποίος, τελικά, με τον «κακό» «σταλινικό» χαρακτήρα του, τον έκανε κλεφτρόνι και μετά τον πρόδωσε και από πάνω, ήταν κομμουνιστής). Επίσης, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη η ευνοϊκή μεταχείριση του Γερμανού. Του μοναδικού «καλού» στην ταινία! Οι Βαλκάνιοι είναι καθάρματα και άξεστοι. Οι Ευρωπαίοι, ακόμα και οι εγκληματίες, φιλόμουσοι και ευαίσθητοι. (Οι κινηματογραφικές δουλιές της Αντωνίου χρηματοδοτούνται από το γερμανικό κράτος).

Οι σκοπιμότητες δεν κάνουν ποτέ καλό στην Τέχνη. Αντίθετα, μειώνουν ή εξαφανίζουν τις όποιες αρετές υπάρχουν στο καλλιτεχνικό έργο. Στην περίπτωση του «Eduart», οι σκοπιμότητες της Αντωνίου, τον μείωσαν! Και αδίκησαν, κατά κάποιον τρόπο, και την ίδια, που κανένας δεν αμφισβητεί τις ικανότητές της.

Παίζουν: Εσχρέφ Ντουρμισί, Αντρέ Χενικέ, Ερμέλα Τέλι, Ντρισίμ Χέεπα, Αντριάν Αζιρί, Μάνος Βακούσης, κ.ά.

Ως γνωστόν, η Γαλλία πήγε στην Αλγερία και όχι η Αλγερία στη Γαλλία! Η οποία Γαλλία, με όλα τα μέσα και με όλους τους τρόπους, δημιούργησε ένα καθεστώς εκεί. Ενα καθεστώς που βόλευε τα συμφέροντά της. Κάποια στιγμή αυτό το καθεστώς, μέσα στον άνεμο των απελευθερωτικών και κοινωνικών κινημάτων, αμφισβητήθηκε. Ο αλγερινός λαός ζήτησε τη χώρα του πίσω. Αυτό το λογικό αίτημα αμέσως ονομάστηκε τρομοκρατία από τη Γαλλία. Αυτό που κάνει σήμερα η Αμερική, η Γαλλία και η ΕΕ στο Ιράκ και αλλού...

Στο όνομα, λοιπόν, της τρομοκρατίας η γη βάφτηκε κόκκινη. Χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, περιουσίες καταστράφηκαν. Στο τέλος η Αλγερία απέκτησε, κατά κάποιον τρόπο, την εθνική της ανεξαρτησία. Λέμε κατά κάποιον τρόπο, γιατί στην εθνική ανεξαρτησία, για να είναι πραγματική, πρέπει να συμπεριληφθεί και η κοινωνική και η πολιτική ανεξαρτησία. Πράγμα που δε συνέβη στην Αλγερία.

Τέλος πάντων. Η ταινία του Λορέν Ερμπιέ, έχοντας σαν φόντο την παραπάνω ιστορία, την επαναστατημένη Αλγερία του 1956, προσπαθεί να «μάθει» τους λόγους που ένας συνταγματάρχης, ο οποίος σκότωνε ασύστολα στην Αλγερία, δολοφονήθηκε μερικά χρόνια αργότερα στο Παρίσι. Μέσα από αυτή την προσχηματική έρευνα, δίνεται η δυνατότητα στο σκηνοθέτη (συν-σεναριογράφος - και συν-υπεύθυνος - είναι ο «δικός» μας Κώστας Γαβράς, η γυναίκα του είναι παραγωγός της ταινίας) με δήθεν φιλελεύθερο και πολύ συναισθηματικό τρόπο να εξομοιώσει το θύτη με το θύμα. Θεωρεί και τους δυο, τον Γάλλο αποικιοκράτη και τον Αλγερινό επαναστάτη, το ίδιο βίαιους και το ίδιο εγκληματίες. Προσπαθεί να εξομοιώσει τον εισβολέα, ο οποίος επιτίθεται και δολοφονεί, για να διατηρήσει τα προνόμιά του, με τον ξεσηκωμένο ντόπιο που ζητάει το αυτονόητο. Να πάρει πίσω το σπίτι του. Γιατί και οι δυο, λέει, χρησιμοποιούν το ίδιο μέσο για να επιτύχουν το σκοπό τους. Τη βία. Δε μας λέει, βέβαια, πώς αλλιώς μπορεί να γίνει. ΄Η, μάλλον, μας λέει: Να αποδεχτούμε την πραγματικότητα. Με κάποιες, μικρές φυσικά, παραχωρήσεις. Πονηροί αποικιοκράτες δημιουργοί!..

Τέτοιες ταινίες, βέβαια, δεν είναι καλλιτεχνικά έργα. Είναι έργα σκοπιμότητας και σαν τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζονται. Στη συγκεκριμένη ταινία δεν κρατήθηκε ούτε η απαραίτητη, σε παρόμοιες περιπτώσεις, σοβαρότητα. Η Γαλλίδα στρατιωτικός, που διεξάγει τις έρευνες, η οποία φαίνεται ότι βγήκε από φιγουρίνι του Πιερ Γκαρντέν, αντιδρά σαν ηρωίδα τριτοκοσμικού τηλεοπτικού σίριαλ. Ο δε νεαρός Γάλλος αξιωματικός, που δίνει νομική κάλυψη και ενίοτε δολοφονεί και αυτός δίπλα στον συνταγματάρχη, αυθαίρετα βαφτίστηκε αριστερός, για να υπάρξει άλλοθι και για να εκτεθούν και οι Γάλλοι αριστεροί για τα αποικιοκρατικά εγκλήματα της Γαλλίας.

Η χρησιμότητα της ταινίας βρίσκεται στο γεγονός ότι μας βοηθάει να δούμε τα μέσα με τα οποία προσπαθούν να αλλοιώσουν και να διαστρέψουν την ιστορία. Και, από σπόντα, βέβαια, για τις όποιες αλήθειες τους ξεφεύγουν! Α, να μην το ξεχάσω, γιατί έχει και αυτό τη σημασία του! Στην προβολή της ταινίας στο πρόσφατο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης ήρθε ειδικά από την Αθήνα και παραβρέθηκε, μόνον σε αυτή, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας! Τι να πω!

Παίζουν: Ολιβιέ Γκουρμέ, Ρομπενσόν Στεβενέν, Σεσίλ ντε Φρανς, Σαρλ Αζναβούρ.

Η ταινία θυμίζει τις «λαμπρές» μέρες του Χόλιγουντ (Μπεν Χουρ). Οπου το θέαμα έσπαζε τις οθόνες! Οπου ο θεατής έτριβε τα μάτια του από τη χλιδή και τον πλούτο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, και με τη βοήθεια της τεχνολογίας, που έχει στο μεταξύ εξελιχθεί, η Αμερική, πια, σήμερα μοιάζει τριτοκοσμική χώρα. Η Κίνα από μακριά φωνάζει: Εγώ είμαι, πια, εδώ!

Κανένας, βέβαια, δε θα 'χε αντίρρηση, αν αυτό το «εδώ είμαι εγώ», συνοδευόταν και από το ανάλογο περιεχόμενο. Αν η οθόνη γέμιζε από τις ατέλειωτες εποποιίες του κινέζικου λαού από την τόσο ενδιαφέρουσα και μακρόχρονη ιστορία του. Αντίθετα, όλη αυτή η βιομηχανική πυγμή σπαταλιέται σε ανούσια θέματα. Σε έρωτες και εκδικητικές ίντριγκες των παλιών Κινέζων αυτοκρατόρων.

Ακόρεστη αυτοκράτειρα ορέγεται τον θετό γιο της και την εξουσία, βεβαίως. Οταν πέθανε ο άντρας της παντρεύεται τον κουνιάδο της, ο οποίος έχει σκοτώσει τον αδερφό του και άντρα της. Στο τέλος της ταινίας η οθόνη θα γεμίσει εκδίκηση, αίματα και πτώματα! Προς τι όλα αυτά; Α, φυσικά, για να ακουστεί το κινέζικο «εγώ είμαι εδώ»!

Δεν μπορούμε, πάντως, να μην παρατηρήσουμε πως ο κινέζικος σοσιαλισμός, ο όποιος σοσιαλισμός, έχει αφήσει τα σημάδια του και πάνω στην κινηματογραφική παραγωγή της μεγάλης αυτής χώρας. Η ταινία, παρότι έχει γίνει με απόλυτες εμπορικές προδιαγραφές, δεν παραλείπει να δείξει και τις καλλιτεχνικές και αισθητικές αρετές της. Και εδώ πρέπει να ομολογήσουμε ότι η Κίνα υπερτερεί της Αμερικής και όποιας άλλης εθνικής κινηματογραφικής δύναμης. Το τελικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, εξαιρώντας το περιεχόμενο (αν μπορεί να γίνει αυτό), είναι άψογο!

Παίζουν: Ζιζί Ζανγκ, Γκε Γου, Ντάνιελ Γου, Ζου Σουν.