Ως γνωστόν, η Γαλλία πήγε στην Αλγερία και όχι η Αλγερία στη Γαλλία! Η οποία Γαλλία, με όλα τα μέσα και με όλους τους τρόπους, δημιούργησε ένα καθεστώς εκεί. Ενα καθεστώς που βόλευε τα συμφέροντά της. Κάποια στιγμή αυτό το καθεστώς, μέσα στον άνεμο των απελευθερωτικών και κοινωνικών κινημάτων, αμφισβητήθηκε. Ο αλγερινός λαός ζήτησε τη χώρα του πίσω. Αυτό το λογικό αίτημα αμέσως ονομάστηκε τρομοκρατία από τη Γαλλία. Αυτό που κάνει σήμερα η Αμερική, η Γαλλία και η ΕΕ στο Ιράκ και αλλού...

Στο όνομα, λοιπόν, της τρομοκρατίας η γη βάφτηκε κόκκινη. Χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, περιουσίες καταστράφηκαν. Στο τέλος η Αλγερία απέκτησε, κατά κάποιον τρόπο, την εθνική της ανεξαρτησία. Λέμε κατά κάποιον τρόπο, γιατί στην εθνική ανεξαρτησία, για να είναι πραγματική, πρέπει να συμπεριληφθεί και η κοινωνική και η πολιτική ανεξαρτησία. Πράγμα που δε συνέβη στην Αλγερία.

Τέλος πάντων. Η ταινία του Λορέν Ερμπιέ, έχοντας σαν φόντο την παραπάνω ιστορία, την επαναστατημένη Αλγερία του 1956, προσπαθεί να «μάθει» τους λόγους που ένας συνταγματάρχης, ο οποίος σκότωνε ασύστολα στην Αλγερία, δολοφονήθηκε μερικά χρόνια αργότερα στο Παρίσι. Μέσα από αυτή την προσχηματική έρευνα, δίνεται η δυνατότητα στο σκηνοθέτη (συν-σεναριογράφος - και συν-υπεύθυνος - είναι ο «δικός» μας Κώστας Γαβράς, η γυναίκα του είναι παραγωγός της ταινίας) με δήθεν φιλελεύθερο και πολύ συναισθηματικό τρόπο να εξομοιώσει το θύτη με το θύμα. Θεωρεί και τους δυο, τον Γάλλο αποικιοκράτη και τον Αλγερινό επαναστάτη, το ίδιο βίαιους και το ίδιο εγκληματίες. Προσπαθεί να εξομοιώσει τον εισβολέα, ο οποίος επιτίθεται και δολοφονεί, για να διατηρήσει τα προνόμιά του, με τον ξεσηκωμένο ντόπιο που ζητάει το αυτονόητο. Να πάρει πίσω το σπίτι του. Γιατί και οι δυο, λέει, χρησιμοποιούν το ίδιο μέσο για να επιτύχουν το σκοπό τους. Τη βία. Δε μας λέει, βέβαια, πώς αλλιώς μπορεί να γίνει. ΄Η, μάλλον, μας λέει: Να αποδεχτούμε την πραγματικότητα. Με κάποιες, μικρές φυσικά, παραχωρήσεις. Πονηροί αποικιοκράτες δημιουργοί!..

Τέτοιες ταινίες, βέβαια, δεν είναι καλλιτεχνικά έργα. Είναι έργα σκοπιμότητας και σαν τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζονται. Στη συγκεκριμένη ταινία δεν κρατήθηκε ούτε η απαραίτητη, σε παρόμοιες περιπτώσεις, σοβαρότητα. Η Γαλλίδα στρατιωτικός, που διεξάγει τις έρευνες, η οποία φαίνεται ότι βγήκε από φιγουρίνι του Πιερ Γκαρντέν, αντιδρά σαν ηρωίδα τριτοκοσμικού τηλεοπτικού σίριαλ. Ο δε νεαρός Γάλλος αξιωματικός, που δίνει νομική κάλυψη και ενίοτε δολοφονεί και αυτός δίπλα στον συνταγματάρχη, αυθαίρετα βαφτίστηκε αριστερός, για να υπάρξει άλλοθι και για να εκτεθούν και οι Γάλλοι αριστεροί για τα αποικιοκρατικά εγκλήματα της Γαλλίας.

Η χρησιμότητα της ταινίας βρίσκεται στο γεγονός ότι μας βοηθάει να δούμε τα μέσα με τα οποία προσπαθούν να αλλοιώσουν και να διαστρέψουν την ιστορία. Και, από σπόντα, βέβαια, για τις όποιες αλήθειες τους ξεφεύγουν! Α, να μην το ξεχάσω, γιατί έχει και αυτό τη σημασία του! Στην προβολή της ταινίας στο πρόσφατο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης ήρθε ειδικά από την Αθήνα και παραβρέθηκε, μόνον σε αυτή, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας! Τι να πω!

Παίζουν: Ολιβιέ Γκουρμέ, Ρομπενσόν Στεβενέν, Σεσίλ ντε Φρανς, Σαρλ Αζναβούρ.