Πολλές οι ταινίες. Για κάποιες απ' αυτές αναγκαστικά είμαστε τηλεγραφικοί. Ζητάμε την κατανόησή σας και ζητάμε, επίσης, συγνώμη από τους δημιουργούς. Η θετική ή αρνητική κριτική πρέπει να τεκμηριώνεται. Και η τεκμηρίωση απαιτεί, ανάμεσα στα άλλα, και ανάλογο χώρο!

Ο Παναγιωτόπουλος, ανήσυχος δημιουργός, κοίταξε! Κοίταξε με μεγάλη παρατηρητικότητα. Η καταγραφή του δεν έχει σοβαρές ελλείψεις. Η μηχανή του, με τη βοήθεια του πολύ καλού διευθυντή φωτογραφίας Κωστή Γκίκα, μας αποκάλυψε μιαν άλλη Αθήνα. Μια Αθήνα άσχημη. Μια Αθήνα ακαλαίσθητη. Μια Αθήνα τραγικό σκηνικό για μετανάστες και συντετριμμένες -ντόπιες και ξένες - υπάρξεις. Μια Αθήνα γεμάτη ενοχές. Γεμάτη απελπισμένους ανθρώπους. Γεμάτη βία και ναρκωτικά. Μια Αθήνα αντιτουριστική και αντιολυμπιακή. Χωρίς τις λοξές γέφυρες του Καλατράβα. Και χωρίς τα εμπρηστικά βεγγαλικά της Φιλοθέης! Με ανθρώπους να κοιμούνται στα χαρτοκούτια. Με ανθρώπους πεινασμένους να αναζητούν το φαγητό τους στους κάδους των απορριμμάτων. Με ανθρώπους να καρφώνουν στα χέρια τους και στις καρδιές τους σύριγγες!

Μέσα σ' αυτό το φρικτό σκηνικό, ένας νεαρός που έρχεται από το πουθενά (αλλά και από το παντού, ίσως), κάνει το δικό του απελπισμένο ταξίδι. Αυτός, όμως, δε θα αφομοιωθεί. Από την πρώτη στιγμή προσπαθεί. Για κάποια στιγμή πιστεύει πως μπορεί με τον έρωτα... Ομως, πού να ανθίσουν παραγωγικά συναισθήματα σε τέτοια άγονα χωράφια... Στο τέλος, θα τιμωρήσει τον «ευεργέτη» του. Αυτόν που τον μετατρέπει σε ζητιάνο από διεκδικητή! Μέχρι εκεί, βέβαια...

Μια ταινία, φυσικά, είναι αυτή που είναι. Δε χωράνε «αν». Ωστόσο, «αν» ο Παναγιωτόπουλος τολμούσε να υπερβεί την παρατήρηση ότι «η καρέκλα έχει τέσσερα ποδάρια», και μας έλεγε «γιατί η καρέκλα έχει τέσσερα ποδάρια», τότε θα είχαμε μιαν άλλη ταινία. Κατά τη γνώμη μου, μια ταινία σπάνια. Επίσης «αν» τολμούσε να υπερβεί το ρεαλισμό και περνούσε στην περιοχή της ποίησης, όπως έκανε στο φινάλε - και σε άλλα σημεία της ταινίας - τότε θα είχαμε επίσης μιαν άλλη ταινία. Σπάνια και προς αυτήν την κατεύθυνση. Είχα την αίσθηση παρακολουθώντας το Delivery πως ο σκηνοθέτης - αναβάτης συγκρατούσε τα χαλινάρια του Πήγασου εμποδίζοντας την απογείωση, που ήταν εκεί!

Θα πρέπει να σημειώσω τις θαυμάσιες «φάτσες» των μικρών, αλλά χαρακτηριστικών ρόλων. Την πολύ καλή παρουσία του νεαρού πρωταγωνιστή (Θάνος Σαμαράς). Θα έλεγα άριστα για τη νεαρή πρωταγωνίστρια (Αλεξία Καλτσίκη), αν το «φυσικό» παίξιμό της δεν ήταν σε βάρος της καθαρότητας της άρθρωσής της. Οσες φορές χρησιμοποιούσε το πρόσωπο, τα χέρια, το κορμί, ήταν άψογη.

Παίζουν: Θάνος Σαμαράς, Αλεξία Καλτσίκη, Δημήτρης Hμελος, Ερρίκος Λίτσης, Σπύρος Σταυρινίδης, Πέτρος Αϊβαζής, Φωτεινή Βαξεβάνη κ.ά.

Οπως ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος που διάλεξε η κόρη του για να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη απέναντι στη «ριγμένη» από την ίδια - και πεθαμένη, πια - φίλη της. 'Η, ακόμα, η αυτοκτονία του παιδεραστή μικροαστού οικογενειάρχη, όταν γίνεται η αποκάλυψη της «διπλής» ζωής του μπροστά στην οικογένειά του. Ενδιαφέρον, ακόμα, παρουσιάζει και ο «διδαχτικός» χαρακτήρας της ταινίας, καθώς και η αργόσυρτη αποστασιοποιημένη αφήγηση. Εχεις την αίσθηση πως παρακολουθείς μια «μυστικιστική» ασιατική παραβολή. Μια αλληγορία. Ενα σοφό λαϊκό γνωμικό! (Σκηνή του τέλους με το «σαλίγκαρο). Ολα τα παραπάνω αποκαλύπτουν μια άλλη κουλτούρα. Που είναι γοητευτική.

Ο Κι-Ντουκ δείχνει ότι έχει άλυτα προβλήματα με τη θρησκεία. Προβλήματα που επιδεινώθηκαν καθώς στη βαθιά μυστικιστική θρησκευτική αντίληψη της πατρίδας του, φαίνεται, μπλέχτηκε και η βίβλος. Μια γνωριμία που, μάλλον, έγινε στο Παρίσι όταν σπούδαζε. Οπως και στην πολύ καλή προηγούμενη ταινία του (Ανοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο...), έτσι και εδώ ο Κι-Ντουκ φαίνεται να αναζητεί τη «λύτρωση» στη μεταφυσική. Φαίνεται να γοητεύεται από τα «θαύματα». Η απάντηση στα κοινωνικά προβλήματα, κατά τον Κορεάτη σκηνοθέτη, φαίνεται να βρίσκεται στο πνευματικό «εσωτερικό» του ανθρώπου. Εκεί όπου, κατά τη γνώμη του, φωλιάζει η δύναμη αλλά και η συγχώρηση! Εστω και αν παρατηρεί διάσταση ανάμεσα στις αναφορές της θρησκείας και στην πραγματικότητα.

Ωστόσο στην πράξη ο Κι-Ντουκ παραδέχεται πως οι άνθρωποι, και η κόρη του στην περίπτωση, θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικοί αν είχαν διαφορετική εκπαίδευση. Αν το κοινωνικό περιβάλλον ήταν διαφορετικό. Την αντίφαση αυτή ο σκηνοθέτης την κρατάει σε σχεδόν απόλυτη ισομετρία. Και αυτό «επιτρέπει» στο θεατή να κάνει, σύμφωνα με τις δικές του φιλοσοφικές αντιλήψεις και την πείρα του, τους δικούς του συλλογισμούς. Η ταινία, πάντως, δέχεται δυο αναγνώσεις.

Παίζουν: Τζι - Μιν Κουάκ, Μιν - Τζονγκ Σέοκ, Εολ Λι.

Ο θαυμάσιος ηθοποιός Τζέφρι Ρας, που υποδύεται τον Σέλερς, με την πολύ καλή ερμηνεία του μας αποκάλυψε ολόκληρη την αλήθεια. Το βάθος της αλήθειας. Την ουσία! Μας γνώρισε έναν Σέλερς, που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί! Μας γνώρισε ένα άλογο που ήταν υποχρεωμένο να τρέχει συνέχεια. Ωσπου στο τέλος έσκασε!

Ο Σέλερς στο τέλος της ζωής του έδειχνε να έχει τα πάντα. Στην ουσία, όμως, δεν είχε τίποτα! Είχε αλλοτριωθεί ολοκληρωτικά. Δεν ήταν παρά μια πετρελαιοπηγή που έφερνε χρήμα στην αδίστακτη βιομηχανία του θεάματος. Μια πετρελαιοπηγή που κάποιοι άνοιγαν και έκλειναν τη στρόφιγγα, χωρίς να ρωτάνε πόσο ο ίδιος πονούσε!

Παίζουν: Τζέφρι Ρας, Σαρλίζ Θέρον, Στίβεν Φράι, Εμελι Γουότσον.

Μια νέα γυναίκα και ένας νεαρός άντρας, από διαφορετικές χώρες, συναντήθηκαν τυχαία σε ένα τρένο, που διέσχιζε την Κεντρική Ευρώπη. Πέρασαν μια θαυμάσια νύχτα μαζί. Εδωσαν ραντεβού για έξι μήνες μετά στην πόλη που κατέληξε το τρένο, τη Βιέννη. Η συνάντηση αυτή έγινε τυχαία στο Παρίσι, μετά από εννέα ολόκληρα χρόνια! Η δεύτερη συνάντηση στέκεται η αφορμή για να αναρωτηθούν οι ήρωες τι θα είχε συμβεί αν, τελικά, δεν είχαν χωρίσει στην Αυστρία!

Η πρώτη ταινία που εξέταζε την πρώτη συνάντηση ήταν το Πριν το Ξημέρωμα. Η δεύτερη ταινία που εξετάζει τη δεύτερη συνάντηση είναι το Πριν το Ηλιοβασίλεμα. Και οι δυο ταινίες με τους ίδιους συντελεστές. Πιο ώριμους, όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι. Στην πράξη πρόκειται για ένα μικροαστικό ρομάντζο σε δυο δόσεις. Ενα ρομάντζο που θα συγκινήσει «τρυφερές ψυχές». Κάτι σαν τη γνωστή Νόρα των γνωστών «Βίπερ». Που όμως έχει την τύχη, τουλάχιστον η δεύτερη ταινία που εξετάζουμε σήμερα, να παίζεται από δυο πολύ καλούς ηθοποιούς. Οι οποίοι σε πραγματικό χρόνο, όσο δηλαδή διαρκεί η ταινία, λένε διάφορες αμπελοφιλοσοφίες. Αμπελοφιλοσοφίες που αντέχονται μόνον γιατί λέγονται «πειστικά» από τους δυο αυτούς ηθοποιούς. (Οι ίδιοι έγραψαν, μαζί με τον σκηνοθέτη, και τους διαλόγους).

Παίζουν: Ιθαν Χοκ, Ζιλί Ντελμπί.

Μια ιστορία έρωτα και πάθους κατασκευασμένη στον εγκέφαλο (εγκεφαλικά) ενός διανοούμενου, του Ζακ Ριβέτ! Μια ιστορία που, κατά τη γνώμη μας, δε χρειαζόταν να γίνει «ακατανόητη» για να συγκινήσει! Γιατί ο έρωτας και το πάθος, δυο καυτά συναισθήματα, δεν έχουν ανάγκη από πατερίτσες (από ψεύτικες και επίπλαστες βοήθειες) για να περπατήσουν. Πάνω σε αυτά τα δυο διαχρονικά ανθρώπινα συναισθήματα έχουν οικοδομηθεί μοναδικές ιστορίες.

Ξέρω πως κάποιοι θα πουν ότι η ταινία εξετάζει τη ζωή και το θάνατο. Πολύπλοκα ζητήματα. Γι' αυτό ο δημιουργός «δανείστηκε» εξωπραγματικά στοιχεία. Για να αποδοθεί το «ακατανόητο» της ανθρώπινης «μοίρας». Θα αντιτείνω πως ακριβώς εκεί βρίσκεται η αδυναμία της ταινίας. Η πεθαμένη που είναι ζωντανή, που κόβεται και δε βγάζει αίμα, αλλά χαίρεται τον έρωτα και την ηδονή, είναι γερά δραματουργικά στοιχεία όταν κινούνται σε υπερβάσεις και όχι στο χώρο του ρεαλισμού, όπως στο φιλμ του Ριβέτ. Δεν μπορείς να πεις σουρεαλιστικά πράγματα με ρεαλιστική νατουραλιστική γλώσσα... Γιατί τότε ξεπέφτεις στον εντυπωσιασμό, ο οποίος, όμως, λειτουργεί σε βάρος του αποτελέσματος.

Αν ο θεατής ξεχάσει την ...υπέρβαση, το εξωπραγματικό και δει την ταινία με ρεαλιστικό μάτι θα ευχαριστηθεί την ατμόσφαιρα, το «μυστήριο», το πάθος, τον έρωτα. Τους πολύ καλούς ηθοποιούς, τη λειτουργική φωτογραφία και προπαντός τους ήχους, που σχεδόν έχουν αντικαταστήσει τη μουσική. Εδώ δε λειτούργησε η συνταγή της Nouvelle Vague, να λες σοβαρά πράγματα με «απλό» τρόπο. Κι ας είναι ο σκηνοθέτης από τους πρώτους αυτού του κινήματος...

Παίζουν: Εμανουέλ Μπεάρ, Γέρτζι Ραντζιβίλοβιτς, Αν Μπροσέ, Μπετίνα Κι κ.ά.

Ενα επιτελείο θαυμάσιων ηθοποιών, με επικεφαλής την εννιάχρονη Ντακότα Φάνινγκ, έρχονται να υπηρετήσουν μια ...περιπέτεια! Μια περιπέτεια αγωνίας, μυστηρίου και βίας, γραμμένη πρώτα σε βιβλίο από έναν «άγνωστο» συγγραφέα, που κρύβεται πίσω από το ψευδώνυμο «Εϊ Τζέι Κουίνελ», και σκηνοθετημένη από έναν έμπειρο, σε παρόμοια φιλμ, σκηνοθέτη.

Η ταινία εξετάζει τις απαγωγές παιδιών για λίτρα. «Εξετάζει» σε εισαγωγικά, βέβαια, γιατί εκείνο που την ενδιαφέρει στην ουσία είναι η περιπέτεια και κατ' επέκταση το εισιτήριο. Γι' αυτό χρησιμοποιεί όλα τα γνωστά εμπορικά κλισέ. Δε νοιάζεται διόλου για την «ψυχολογία» των ηρώων. Σκεφτείτε πως ένας πρώην πληρωμένος δολοφόνος της CIA, αποφασισμένος να αποσυρθεί γιατί έχει κουραστεί να σκοτώνει (κατά δήλωσή του), θυσιάζεται για να σωθεί μια μικρούλα! Μιλάμε, δηλαδή, για ταινία επιστημονικής φαντασίας!

Ωστόσο, για να μην αδικήσουμε το ...κινηματογραφικό μέρος της ταινίας, χωρίς να αναφερόμαστε στο περιεχόμενο, πρέπει να δεχτούμε πως είναι, για τους λάτρεις του είδους, μια χορταστική περιπέτεια!

Παίζουν: Ντένζελ Ουάσιγκτον, Ντακότα Φένινγκ, Κρίστοφερ Γουόκεν, Μαρ Αντονι, Ράντα Μίτσελ, Μίκι Ρουκ, Ρέιτσελ Τίκοτιν και ο αγνώριστος (από το χρόνο) Τζιανκάρλο Τζιανίνι!

Πετάτε μακριά τα κινητά σας τηλέφωνα, όσο είναι ακόμα καιρός, γιατί, έστω και μια στα εκατό ...δισεκατομμύρια, κινδυνεύετε να πάθετε και εσείς ό,τι έπαθε ο νεαρός πρωταγωνιστής της ταινίας. Να μπλέξετε σε ένα βίαιο θρίλερ. Εκεί που φωτογράφιζε αμέριμνα πισινούς σε μια παραλιακή πόλη, παίρνει μια άγνωστη κλήση που τον καλούσε σε βοήθεια! Φιλότιμο παιδί (γιατί εσείς τι θα κάνατε;) μόλις του περάσει η πρώτη έκπληξη, για το εξωπραγματικό και αδιανόητο, ρίχνεται στη μάχη. Στο τέλος, ακόμα και η κοπέλα του, που τον απέρριπτε σαν επιπόλαιο, θα παραδεχτεί πως πρόκειται για υπεύθυνο άτομο, για ένα διαμάντι!

Ο νεαρός αυτός καλός Σαμαρείτης Αμερικανός δε θα φειστεί θυσιών και κόπων. Θα τρέξει σε βοήθεια της άγνωστης γυναίκας, που την έχουν απαγάγει κακοί και διεφθαρμένοι αστυνομικοί οι οποίοι διακινούν ναρκωτικά. Θα τα βάλει με το ...σύμπαν και στο τέλος θα βγει νικητής. Και επιπλέον αποδεκτός από το κορίτσι, που είναι και το ζητούμενο...

Παίζουν: Κιμ Μπεΐσινγκερ, Κρις Εβανς, Τζέισον Στάδαν, Γουίλιαμ Χ. Μέισι.