Αουγκούστο Πινοτσέτ

Ηταν 23 Αυγούστου του 1973 που ο Σαλβαδόρ Αλιέντε ονόμαζε τον "συνταγματάρχη" Πινοτσέτ, αρχηγό του στρατεύματος, υπογράφοντας ταυτόχρονα τη θανατική του καταδίκη που θα εκτελεστεί στις 11 του Σεπτέμβρη, όταν ο "συνταγματάρχης" με τις ευλογίες της CIA θα ηγηθεί ενός αιματηρού πραξικοπήματος που θα βυθίσει τη χώρα στο "σκοτάδι" για 17 ολόκληρα χρόνια. Ο κατάλογος των εγκλημάτων που επισυνάπτονται στον Πινοτσέτ είναι μακρύς, οδυνηρός και ποτισμένος ως τα τρίσβαθα, με αίμα. 3.197 νεκροί και αγνοούμενοι, περισσότερα από 100.000 θύματα διώξεων και βασανιστηρίων.

Οταν το 1990 παρέδωσε (;) τα σκήπτρα της εξουσίας, φρόντισε να γίνει ισόβιος γερουσιαστής, προνόμιο που του παρέχει ασυλία στη χώρα μέχρι το θάνατό του. Σίγουρος, ατάραχος, ατιμώρητος και σε βαθύ γήρας ταξίδευε, έπινε το τσάι του με τη "σιδηρά κυρία" της Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, έκανε τα τσεκ - απ του σε κλινικές των VIP σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Μόνο που στις 16 του Οκτώβρη "πιάστηκε" εντελώς ξαφνικά σαν ποντικός στη φάκα. Αιτία η αίτηση έκδοσής του από την Ισπανία για να δικαστεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονία. Η απόφαση της Βουλής των Λόρδων την περασμένη Τετάρτη επικύρωσε τη σύλληψή του και αρνήθηκε να αποδεχτεί το ελαφρυντικό της διπλωματικής ασυλίας. Το επόμενο βήμα είναι η έκδοσή του για να δικαστεί για τα εγκλήματα που διέπραξε.

Γεγονός είναι ότι η απόφαση της δικαστικής επιτροπής της Βουλής των Λόρδων "ξάφνιασε", αφού ένα νομικό σώμα "μεγάλης δύναμης" για πρώτη φορά προέταξε τη δικαιοσύνη πριν από τα διπλωματικά παιχνίδια και τις ισορροπίες των δυνάμεων, κάνοντας πολλούς να αναρρωτηθούν για τις σκοπιμότητες που μπορεί να υπάρχουν πίσω από όλη αυτή την υπόθεση.

Χρ. Μ.

BIBΛIO

Πάλλουσα ποίηση

Γνωρίζαμε τον Μάνο Λουκάκη σαν φιλόλογο με 25ετή θητεία στην εκπαίδευση, βιβλιοκριτικό, αλλά και επιμελητή βιβλίων, αφού μανικά διαβάζει "ανα-γιγνώσκοντας κατ' επάγγελμα πάθους", όπως ο ίδιος λέει. Πρόσφατα, με το βιβλίο του "Σαν τη Μαρία το πρωί",το δεύτερο ποιητικό (εκδόσεις "Καστανιώτη"), ανακαλύψαμε και τον ποιητή Μάνο Λουκάκη. Εναν εξαιρετικά αισθαντικό ποιητή, που κατάφορτος με αρχαιολογική, μυθολογική και γενικότερα φιλολογική γνώση, "σαν εγγράμματος άνεμος",στιχουργεί πολεμώντας "τη μίζερη έγνοια του χρόνου" μας. Λειαίνει "με ψιθύρους το βράχο" του καιρού μας. Με σύγχρονης ποιητικής αισθητικής "ραψωδιακά ιδιώματα", με γνώση και αίσθηση των ποιητικών ρυθμών, η ποίησή του άλλοτε αναπνέει "σαν συγκοπή αναπαίστου βίαιη" κι άλλοτε "ωσάν σπονδείος δάκτυλος", για να "υγράνει" τον αποξηραμένο κοινωνικό βίο μας. Μεταφορική, αφαιρετική, υπονοηματική, διαλογική με τον αναγνώστη, η ποίηση του Μ. Λουκάκη θυμίζει "αγρύπνιες" σκοτωμένων και ζώντων. Παραλληλίζει αρχαίες με νεότερες "Οδύσσειες" και μαρτυρικούς σε ερημονήσια "Φιλοκτήτες", θυμώνει με όποιον "φυτεύει σίδερο στη ράχη του περιστεριού", πονά με τον "πόνο της δικής μας αϋπνίας".

"Παραμυθολογώντας", δηλαδή αλληγορώντας τα ποιήματα της συλλογής ουσιαστικά πραγματολογούν με αγωνία για το σήμερα και το αύριο του ανθρώπου. Του κάθε έρημου, κάθε μάνας, γιου και κόρης της στέρησης, της ανέχειας, του ξεριζωμού και της ανάγκης. Με απέραντη για τον πάσχοντα απλό άνθρωπο ευαισθησία, "στοχάζεται το γείτονα", κάθε γριά μάνα σαν την "Ισιδώρα" του, κάθε "Ερμιόνη" που η "μοίρα" τη ρίχνει στην Κουμουνδούρου, μα και μνήμες, εικόνες, αισθήματα, αισθήσεις, κοινές με φίλους σαν τον Μηνά Δημάκη. Η ποίηση του Μ. Λουκάκη, σαν τον Πίνδαρο που μυθολογεί στο ποίημά του "Ιαμος", λέει τον πόθο της για μια αναγέννηση της ζωής, για μια νέα δύναμη, ένα νέο "Χριστό" που σαν "άλογο - μακρινό κι ολόσωμο" να γίνει "εκτροφέας φωτός". Κουβαλά μιας "αρχαίας οργής την ομίχλη" και την ακονίζει εξακοντίζοντας, σαν παιδί, τη φαντασία του και τη λυρική ευαισθησία του στα σημάδια του ξύλου και του μαρμάρου: "Μόλις ξυπνώ, / Κοιτάζω πουλιά στο μπαλκόνι, / Διαβάζω γράμματα κι αριθμούς στα σύννεφα/ Και τα λούκια που σκαρώνει το δάκρυ σου/ Με τον καιρό/ Στα ξύλα και τα μάρμαρα. (...)". Τέλος, η πέμπτη ενότητα της συλλογής, "Οι θεατρίνοι", αποκαλύπτει ότι ο Μ. Λ. διαθέτει και μια, επίσης αλληγορική, σατιρική φλέβα.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ

Αγάδες,

βαρόνοι

του βγάλαν

το ξίγκι

κι εσκέφθη

- ω χρόνοι -

τη "ζώνη",

που σφίγγει,

να δέσει,

μια μέρα,

σφιχτά

στο... λαρύγγι!

Ζωή

κουρσεμένη,

σκληρή

βιοπάλη,

τι άλλο

του μένει;

Η λύση

η άλλη:

γροθιά

υψωμένη,

παντιέρα

και πάλη!

Ο οίστρος

Δεν ήταν μόνον ιδιαίτερα μαζικά και μαχητικά τα πρόσφατα πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια, που έγιναν σε περισσότερες από σαράντα πόλεις, σε όλη την Ελλάδα. Οι δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές - κυρίως οι μαθητές - αποδείχτηκαν επίσης, ιδιαιτέρως ευρηματικοί σε συνθήματα, αυτοσχέδια σκετσάκια, τραγούδια, κλπ., συνδυάζοντας την προβολή των αιτημάτων τους, μ' ένα πηγαίο χιούμορ και αρκετή σάτιρα.

Περισσότερη εντύπωση μας έκανε ένα τραγούδι, που έχουν ξαναχρησιμοποιήσει οι μαθητές σε κινητοποιήσεις τους, αλλά τη φορά αυτή το 'λεγαν με νέους στίχους, προσαρμοσμένους στο περιεχόμενο των τωρινών αγώνων τους. Λένε οι στίχοι αυτοί:

Εβγα κόσμε να με δεις

τώρα που 'μαι μαθητής

Την παιδεία αγαπώ

και γι' αυτή θ' αγωνιστώ.

Τεστ αξιολόγησης

εξετάσεις συνεχείς,

φροντιστήρια πολλά

πως θ' αντέξω τελικά.

Δε θέλω ιδιωτική

να γίνει η εκπαίδευση.

Θέλω ουσιαστική

μόρφωση, ειδίκευση.

ΟΧΙ στην κατάρτιση

και στην εκμετάλλευση.

Το σχολειό δεν παρατάω

την ΟΝΕ δεν προσκυνάω.

Ολοι εσείς που μας κοιτάτε

στην πορεία μας ελάτε

να κάνουμε αγωνιστικό

ΜΕΤΩΠΟ ΠΑΛΛΑΪΚΟ.

Βλέπουμε, όμως, ότι ο ελληνικός λαός, όχι μόνο δεν αποδέχεται αυτή την πολιτική, αλλά αμφισβητεί και την ένταξη στην ΟΝΕ, ως "εθνικό στόχο". Αυτό δείχνουν οι λαϊκές αντιδράσεις, που παίρνουν τη μορφή αγώνων και συγκλονίζουν, αυτό το διάστημα, όλη την Ελλάδα. Οι εργαζόμενοι απεργούν εναντίον των ιδιωτικοποιήσεων και κατά της εισοδηματικής πολιτικής του τελευταίου, προ ΟΝΕ, κρατικού προϋπολογισμού. Οι συνταξιούχοι διαδηλώνουν την αντίθεσή τους στη συρρίκνωση των ασφαλιστικών και συνταξιουχικών δικαιωμάτων. Οι αγρότες βγαίνουν με τα τρακτέρ στους δρόμους, για να συγκρουστούν με την αντιαγροτική πολιτική της ΕΕ. Οι επαγγελματοβιοτέχνες και οι μικρέμποροι αγωνίζονται να επιβιώσουν μέσα στη θύελλα του "ευρωπαϊκού ανέμου", που πνέει στη χώρα μας. Οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς παλεύουν στα σχολεία και τους δρόμους εναντίον της "ευρωπαϊκής αντιεκπαιδευτικής μεταρρύθμισης".

Πώς είναι, λοιπόν, δυνατόν να παρουσιάζεται ως "εθνικός στόχος" η ένταξη στην ΟΝΕ, όταν δε συγκινεί τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού;

Απλώς, πρόκειται για "ταξικό στόχο", που η επίτευξή του θα ωφελήσει μόνο την οικονομική ολιγαρχία της Ελλάδας. Κι αν η κυβέρνηση επιμένει να ισχυρίζεται ότι οι λαϊκές αντιδράσεις οφείλονται στο ότι ο λαός δεν έχει ενημερωθεί για τα "οφέλη" της ΟΝΕ ή ότι υποκινούνται οι αγώνες για κομματικές επιδιώξεις, "ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα": Ας κάνει δημοψήφισμα για να καταγραφεί η λαϊκή θέση και αντίθεση...

"Εθνικός στόχος" η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ, λένε οι κυβερνώντες και συμφωνούν ασμένως όλα τα κόμματα της αντιπολίτευση, πλην του ΚΚΕ. Και δεν κρύβουν - αντιθέτως το διαλαλούν σε όλους τους τόνους - πως όλες οι πολιτικές παρεμβάσεις, όλα τα κυβερνητικά μέτρα, αποσκοπούν στην, πάση θυσία, επίτευξη αυτού του στόχου. Εκεί αποσκοπούν οι ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων και το ξεπούλημα του εθνικού πλούτου στις πολυεθνικές, η μονομερής λιτότητα της εισοδηματικής πολιτικής και η φορομπηχτική επιδρομή σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, η επιχείρηση συρρίκνωσης των ασφαλιστικών και συνταξιουχικών δικαιωμάτων και το "πετσόκομμα" των κοινωνικών κατακτήσεων γενικότερα, η "αναμόρφωση" της αγροτικής οικονομίας και το ξεκλήρισμα εκατοντάδων χιλιάδων φτωχών και μικρο - μεσαίων αγροτών, το "στρίμωγμα των επαγγελματιών και βιοτεχνών, που τους οδηγεί στη χρεοκοπία και το "λουκέτο", η εκπαιδευτική "μεταρρύθμιση" και τόσα άλλα.

Και δε χρειάζονται ιδιαίτερες έρευνες, για να στοιχειοθετηθεί το προηγούμενο συμπέρασμα. Αν κάποιος ζητήσει από τις αρμόδιες υπηρεσίες των υπουργείων ή της ΕΕ, πώς διανέμεται το εθνικό εισόδημα στις διάφορες κοινωνικές κατηγορίες, θα του δώσουν την εξής περίπου εικόνα: Ενα μικρό, σχετικά, ποσοστό του πληθυσμού (δεν έχει και τόσο σημασία εάν είναι το 10 ή το 15 ή το 20%) απολαμβάνουν το μεγάλο μέρος του παραγόμενου - με τον ένα ή άλλο τρόπο - πλούτου, που ανέρχεται σε ποσοστά της τάξης του 50%και πλέον. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει, με τη μεγάλη μερίδα της κοινωνίας, τους εργατοϋπαλλήλους, τους μικρο-μεσαίους επαγγελματοβιοτέχνες και αγρότες, τους μεροκαματιάρηδες και τους συνταξιούχους. Ολους αυτούς, δηλαδή, που είτε έδωσαν μια ζωή ολόκληρη, για την προκοπή του τόπου, ή παράγουν σήμερα αυτό, που συνήθως ονομάζουμε, εθνικό εισόδημα.

Και η κατάσταση αυτή δε διορθώνεται με μέτρα και λογικές "και η πίτα στο ταψί και ο σκύλος χορτάτος". Μια πολιτική στοιχειώδους, απλά και μόνο, κοινωνικής δικαιοσύνης και ικανοποίησης των ελάχιστων, δίκαιων αιτημάτων του λαού, προϋποθέτει την εφαρμογή σειράς αντιμονοπωλιακών μέτρων και, αναπόφευκτα, τη σύγκρουση με το μεγάλο κεφάλαιο και τους κάθε λογής, ντόπιους και ξένους, προστάτες και υπηρέτες του.

Αρκετοί εξέφρασαν απορία - σχολιαστές και διάφοροι άλλοι - για το γεγονός, πως μόνο 42.000 πολίτες - από ένα σύνολο 4 εκατομμυρίων περίπου ελληνικών νοικοκυριών - δήλωσαν στην εφορία, για το 1998, περισσότερα από 10 εκατ. δραχμές και, ακόμη περισσότερο, μόνο 4.200 δήλωσαν από 14 έως 15 εκατομμύρια δραχμές. Αυτοί είναι και οι πλουσιότεροι - σύμφωνα με τα στοιχεία της εφορίας - Ελληνες. Την ίδια στιγμή, βέβαια, 2.200.000 και πλέον πολίτες δήλωσαν εισόδημα από 2 έως 5 εκατομμύρια (στη συντριπτική τους πλειοψηφία μισθωτοί, μεροκαματιάρηδες, συνταξιούχοι και ΕΒΕ), σηκώνοντας τα μεγάλα βάρη των φορολογικών εσόδων.

Και δε λέμε, η απορία είναι κάτι περισσότερο από εύλογη. Ολοι ξέρουμε, ότι υπάρχουν περισσότεροι και πολύ πολύ πλουσιότεροι. Αν, μάλιστα, υπήρχε η δυνατότητα να ερευνήσει κάποιος τον κατάλογο των 4.200 ή και αυτόν, των 42.000, θα ανακάλυπτε έκπληκτος, ότι δεν υπάρχουν μέσα σ' αυτόν τα ονόματα, που πρώτα και κύρια πίστευε ότι θα βρει.

Η εξήγηση, βέβαια, του φαινομένου είναι πολύ απλή. Και βρίσκεται στο φορολογικό σύστημα, που είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της ολιγαρχίας του πλούτου και των αετονύχηδων της λεγόμενης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, συμπληρωμένο με όλα τα απαραίτητα εφόδια, για την εφαρμογή της πολιτικής σκληρής, μονόπλευρης λιτότητας σε βάρος των πολλών.