Συναγωνίστριες και συναγωνιστές, μέσα στη δίνη του βρώμικου πολέμου του ΝΑΤΟ, πάνω στο σώμα της Γιουγκοσλαβίας και της ψυχής της Σερβίας, αποκαλύπτεται ο βαθύς επαναστατικός χαρακτήρας του μαχόμενου ειρηνιστικού κινήματος. Ολοι, Αγγλοι, Γάλλοι, Γερμανοί και Αμερικάνοι τρέμουν ακόμη και στην παρουσία μερικών δεκάδων Ελλήνων πολιτών, που, για λίγο έστω χρόνο, αποκλείουν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και εμποδίζουν την ελεύθερη διέλευση των στρατευμάτων τους.

***

***

Το κίνημά μας, λοιπόν, έχει ιδιαίτερη σημασία στον αγώνα κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Χτυπάμε το αντιδραστικό μέτωπο της ζεύξης μεταξύ κεφαλαίου και μιλιταρισμού ως μια ενιαία οντότητα, που παράγει και εμπορεύεται οπλικά συστήματα με τεράστιο κέρδος. Χτυπάμε, δηλαδή, το πιο ευαίσθητο σημείο του ισοσκελισμού του προϋπολογισμού των πιο αναπτυγμένων βιομηχανικά χωρών του πλανήτη και το πιο κερδοφόρο τμήμα του διεθνούς χρηματιστικού κεφαλαίου. Η λύσσα της παγκόσμιας υπερεθνικής λέσχης της ισχυρής ολιγαρχίας είναι δεδομένη και το μέλλον ζοφερό. Τα χτυπήματα θα είναι απρόσμενα και κάτω από τη μέση. Συναγωνίστριες και συναγωνιστές της ειρήνης, εμείς δεν ξεχνούμε την αρχή μας, που λέει ότι "το τίμημα για την ειρήνη είναι ο αγώνας για την ελευθερία". Στο πνεύμα ακριβώς αυτό, πρέπει να προσέξουμε ένα περίπου μήνα πριν τις ευρωεκλογές. Οι συνθήκες του βρώμικου πολέμου διαμόρφωσαν μια ύποπτη ειρηνο-λατρεία με δύο μορφές. Η μια μορφή είναι μια χούφτα εξωνημένων δημοσιογράφων και πολιτικών, που ανέλαβε εργολαβικά τη δικαιολόγηση της γενοκτονίας που διαπράττει το ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία. Η άλλη μορφή είναι ο εκλεπτυσμένος εσμός των ευρωλάγνων τροφίμων των Βρυξελλών που εναγωνίως ψάχνει για ειρηνικό φως πρωτοβουλιών στο τούνελ του πολέμου. Μην τους εμπιστεύεστε! Πρόκειται για την πέμπτη φάλαγγα μέσα στο κίνημα ειρήνης. Οσο δε σταματούν οι βομβαρδισμοί και τα πολεμικά σχέδια του ΝΑΤΟ, οι λεγόμενες πρωτοβουλίες αποτελούν διάφανο πέπλο συγκάλυψής τους. Μαχήτριες και μαχητές της ειρήνης, εμείς προχωρούμε σταθερά μπροστά στην προοπτική των Ευρωεκλογών. Μην ξεχνάτε ότι "ο αγώνας πάντα συνεχίζεται".

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ

Ηδη, από την ορκωμοσία της νέας Βουλής, η "αναταραχή" εξ αφορμής της παρουσίας 30χρονης βουλευτίνας, της Μερβέ Καβακτσί, με μαντίλα ("σύμβολο πίστεως"), επανέφερε την πολιτική σκηνή στον "πόλεμο χαρακωμάτων" των "κοσμικών" και των "ισλαμιστών", που διαρκεί από το 1995 και αποκορυφώθηκε το 1997.

Είναι χαρακτηριστικές οι φράσεις που επέλεξε ο Πρόεδρος Ντεμιρέλ την 3η Μάη: Η Καβακτσί έχει "δεσμούς με ξένες χώρες", δηλαδή χρηματοδοτείται ή υποκινείται από την ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν ή από φανατικούς Σουνίτες της Σαουδικής Αραβίας.

Οι υψηλότονες δηλώσεις Ντεμιρέλ στη "Χουριέτ", συνοδεύτηκαν και από άλλες, εκ μέρους πολλών "καλοθελητών", με κορυφαίο τον πρωθυπουργό Ετσεβίτ. Πάντως εκ των χειλέων του Προέδρου, το πράγμα είχε ξεχωριστή βαρύτητα. Ακόμη και οι λέξεις σηματοδότησαν την πόλωση: Η Καβακτσί, είπε, ενήργησε ως "προβοκάτορας". Ο Ετσεβίτ έκανε λόγο περί "πρόκλησης" στο κοσμικό καθεστώς της Τουρκίας. Και βουλευτές του Κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς με το που βλέπουν την Καβακτσί κραυγάζουν όχι και τόσο ευγενικά "έξω!"...

Η (προγραμματίστρια ηλεκτρονικών υπολογιστών, αν αυτό σημαίνει κάτι...) Καβακτσί απάντησε πως "θα αγωνιστεί" για το δικαίωμά της να φοράει τη μαντίλα, αφού όπως είπε είναι "προσωπική της επιλογή" και δικαιολογείται από τις "θρησκευτικές της πεποιθήσεις". Ωστόσο ακολούθησαν και άλλες "αποκαλύψεις" σε βάρος της. Η 30χρονη πολιτικός είχε για ένα διάστημα μείνει στις ΗΠΑ, ενώ η οικογένειά της εξακολουθεί να διευθύνει εκεί μια σχολή για Αμερικανούς μουσουλμάνους. Και η ίδια διατηρεί διπλό διαβατήριο, κάτι που οδήγησε τους πολέμιούς της να ζητήσουν να της αφαιρεθεί η βουλευτική ιδιότητα.

Ο εισαγγελέας Βουράλ Σαβάς, που έχει ζητήσει την απαγόρευση του κόμματος της Αρετής (FP) ήδη πριν από τις εκλογές, άρχισε να σχηματίζει... νέες δικογραφίες. Αλλά ο ηγέτης του Φαζιλέτ, Ρετσάι Κιουτάν, απάντησε με... μήνυση για "δυσφήμιση" κατά του Σαβάς. Μύλος...

Πάντως, διαφαίνεται, πέρα από τις κορόνες και την "πρακτορολογία" στον τουρκικό Τύπο, μια προσπάθεια εκμηδένισης ή - τουλάχιστον - αποδυνάμωσης των "ισλαμιστών", που ως αξιωματική αντιπολίτευση και με αρκετούς δήμους στην κατοχή τους, θα μπορέσουν να καρπωθούν πολλά περισσότερα οφέλη από μια κυβερνητική πολιτική που προεξοφλείται (λόγω δεσμεύσεων προς τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα) ως νεοφιλελεύθερη.

Σύμφωνα με το τουρκικό Σύνταγμα, ένας βουλευτής δεν μπορεί να αναλάβει υπουργικό θώκο, εάν εκκρεμεί σε βάρος του έρευνα από το Ανώτατο Δικαστήριο. Για τον πρώην αστέρα της Δεξιάς Γιλμάζ, δεν εκκρεμεί μία, αλλά εννέα...

Κατά το σχετικό ρεπορτάζ της "Turkish Daily News", η πρώτη αφορά το "σκάνδαλο" της διαμεσολάβησης του ίδιου και του πρώην υπουργού του των Οικονομικών, Γκιουνές Τανέρ, για την πώληση της Turk Ticaret Bank στον επιχειρηματία Κορκμάκ Γιζίτ. Η έρευνα είχε αρχίσει το Νοέμβρη - προκαλώντας την πτώση της κυβέρνησης - αλλά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αφού η χώρα οδηγήθηκε σε εκλογές.

Η δεύτερη, γνωστή ως "Κουρτκού", αφορά "κατάχρηση εξουσίας" και το Ανώτατο Δικαστήριο τον έχει παραπέμψει, αλλά απομένει η έγκριση του προέδρου της νέας Βουλής (όταν οριστεί). Η τρίτη αφορά τις αποδοθέντες στον πρώην πρωθυπουργό και τους υπουργούς του Εγιούπ Ασίκ και Γιασάρ Τοπτσού "σχέσεις με τη Μαφία". Η τέταρτη, "σκάνδαλα στις αποφάσεις ίδρυσης νέων τουριστικών κέντρων". Η πέμπτη, η "υπόθεση Σέκα", αφορά κατηγορίες εναντίον του ίδιου και του πρώην υπουργού Βιομηχανίας Γιαλίμ Ερέζ. Η έκτη, εναντίον του ίδιου και του πρώην υπουργού Εσωτερικών Ισίν Τσελεμπί, αφορά την ιδιωτικοποίηση της κρατικής επιχείρησης πετρελαίου και "κακοδιαχείριση" στη διαδικασία ιδιωτικοποίησής της. Η έβδομη, η συζήτηση για την οποία καλά - καλά δεν έχει αρχίσει, αφορά ένα σκάνδαλο στα "περάσματα" πετρελαίου από το Ιράκ στην Τουρκία. Η όγδοη αφορά κατηγορίες εναντίον του ίδιου και του πρώην υπουργού Μεταφορών Νετσντέτ Μενζίρ ότι "έβλαψαν τα συμφέροντα του κράτους" με τις συμβάσεις κινητής τηλεφωνίας που ενέκριναν με τις εταιρίες "Telsim" και "Turkcell". Και η ένατη αφορά το συμβόλαιο που ενέκρινε ο πρωθυπουργός για την αγορά ελικοπτέρων τύπου "Σικόρσκι" για το στρατό χωρίς να παρουσιάσει επαρκείς αιτιολογήσεις...

Ολες αυτές οι εκκρεμείς έρευνες - πέρα από το αν οι κατηγορίες ευσταθούν ή όχι - σημαίνουν, στην πραγματικότητα, πως ο Γιλμάζ δεν μπορεί να αναλάβει υπουργικό θώκο. Διαβλέποντας το αδιέξοδο (αφού χωρίς αυτόν κυβέρνηση δε σχηματίζεται...), προσπαθεί να "επιταχύνει" τις διαδικασίες, ώστε να δοθεί μια λύση: Ζήτησε να παρουσιαστεί ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου, για να "καθαρίσει το όνομά του". Ιδωμεν.

Μεσούτ Γιλμάζ (αριστερά) και Μπουλέντ Ετσεβίτ. Ο πρώτος δεν μπορεί να αναλάβει υπουργείο, αν δε διαλευκανθούν 9 "σκάνδαλα" σε βάρος του

Στρατιώτες παρελαύνουν μπροστά από γυναίκες που διαδηλώνουν υπέρ της Ισλαμίστριας βουλευτού Καβακτσί. Επίδειξη δύναμης...

Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Ο ηγέτης του κόμματος των "Γκρίζων Λύκων" προτιμά να προβάλλεται ως "κεντρώος", ωστόσο το κόμμα του φιλοξενεί διαβόητους δολοφόνους...

Η ...απεγνωσμένη επίκληση των επιχειρηματιών τις τελευταίες δύο βδομάδες πάει κάπως έτσι: Επιτέλους, κύριοι, κύριοι Ετσεβίτ, Γιλμάζ, Μπαχτσελί. Σχηματίστε κυβέρνηση. Ολα οι στρατηγοί πρέπει να τα κάνουν;

Με το που δόθηκε η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον ηγέτη του Δημοκρατικού Κόμματος της Αριστεράς (DSP), Μπουλέντ Ετσεβίτ, γράφει στους "Financial Times" από την Αγκυρα η Λεϊλά Μπούλτον, το Χρηματιστήριο έκανε ρεκόρ. Το πρακτορείο Anadolu προσθέτει ότι ο υπηρεσιακός υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Ζιγιά Ακτάς, επιστρέφοντας από τις Ηνωμένες Πολιτείες όπου συμμετείχε στο συνέδριο του Τουρκο-Αμερικανικού Συνδέσμου Επιχειρήσεων, έκανε λόγο για "αυξημένο ενδιαφέρον" από πλευράς των εταιριών πετρελαίου για τους περιλάλητους αγωγούς Μπακού - Τσεϊχάν, άρα χρειάζεται ταχύτητα στο σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Η "Washington Post" υπερθεματίζει: Οι ελπίδες των στρατιωτικών και των οικονομικών κύκλων, εξηγεί, ήταν ότι θα προέκυπτε μια "σταθερή" κυβέρνηση.

Ωστόσο, οι "ελπίδες" αυτές, όπως συνομολογούν πολιτικοί παρατηρητές, μπορεί και να αποδειχθούν φρούδες. Η οριακή νίκη του κόμματος του Ετσεβίτ στις εκλογές σημαίνει ότι χρειάζεται η συμμαχία του με άλλα δύο κόμματα για να υπάρξει ένα σχήμα που δε θα απειλείται από την αντιπολίτευση - τους ισλαμιστές, την Τσιλέρ και λοιπούς "παρίες". Αυτά τα δύο κόμματα, όπως διαφάνηκε, επρόκειτο να είναι αυτό των "Γκρίζων Λύκων", δηλαδή της Εθνικιστικής Δράσης (MHP), υπό τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί, και το "σίγουρο" Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας (ANAP), υπό τον πρώην πρωθυπουργό Μεσούτ Γιλμάζ. Αλλά ούτε αυτό γίνεται προς το παρόν, αφού ανακύπτουν πολλαπλά εμπόδια.

Στο Λίτσε, στη νοτιοανατολική Τουρκία, γράφει ο Στέφεν Κίνζερ στους "New York Times", σου δίνεται η εντύπωση πως βρίσκεσαι σε μια από τις πιο αστυνομοκρατούμενες πόλεις του κόσμου. Ανασαίνεις και παρακολουθείσαι. Στα μπιλιάρδα, όταν ο ξένος δημοσιογράφος πλησιάζει κάποιο νεαρό για να ανοίξει συζήτηση, το θέμα θα είναι - αναγκαστικά - ο καιρός. Κι όταν πλησιάζει κάποιος που μοιάζει ασφαλίτης, οι φωνές γίνονται αυτόματα χαμηλότονες. "Ο καιρός είναι άσχημος εδώ", λέει ένας θαμώνας σ' ένα καφενείο - κι ας είναι καλοκαίρι. Το σημαινόμενο είναι ξεκάθαρο. "Μιλάμε μόνο με τα μάτια μας", προσθέτει ένας γηραιότερος θαμώνας. "Μπορείς να δεις τι λέμε, αλλά δεν μπορείς να το ακούσεις". Στο Λίτσε κάποτε ζούσαν 10 χιλιάδες άνθρωποι. Τώρα δεν έχει απομείνει ούτε το 10%: Ο στρατός μετέτρεψε την περιοχή σε έρημο, επειδή οι κάτοικοι ήταν "συμπαθούντες" των αυτονομιστών του ΡΚΚ.

Είναι ο ατελείωτος εμφύλιος - ο πόλεμος που κατατρώει τις σάρκες των Κούρδων και των Τούρκων, που διεξάγουν οι στρατηγοί υποχρεώνοντας τους πολιτικούς να λειτουργούν ως εκπρόσωποι του επιτελείου. Οποιος ξεφεύγει από τον κανόνα, επαναφέρεται αυτομάτως στην τάξη, με παραινέσεις, εγκλήσεις, διώξεις και φυλακίσεις ακόμη. (Θυμάται κανείς τη Λεϊλά Ζανά; Απίθανο...).

Στα τέλη του Μάη, θα διεξαχθεί η δίκη του Αμπντουλάχ Οτσαλάν, για "εσχάτη προδοσία". Θα του επιβληθεί άραγε η θανατική ποινή, όπως πολλοί προεξοφλούν; Αγνωστο. Η ενίσχυση των εθνικιστών στη Βουλή, ούτως ή άλλως, εκτός της ανακύκλωσης των πολιτικών αδιεξόδων της Τουρκίας, σημαίνει και την περαιτέρω σκλήρυνση της στάσης της Αγκυρας στο μειονοτικό...

Μπ. Γ.

Το σχήμα που έχουν στο μυαλό τους οι ιθύνοντες είναι, όπως προαναφέρθηκε, η "συμμαχία" - οψέποτε ολοκληρωθεί - του Ετσεβίτ, του Μπαχτσελί και του Γιλμάζ. Για να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις της Δύσης όσον αφορά την ανάδειξη ενός "κόμματος" που διατηρεί στις τάξεις του κατ' εξακολούθηση δολοφόνους (π.χ., τον Χακί Τσεραογλού, που δολοφόνησε έναν εκδότη εφημερίδας και παραμένει ατιμώρητος, ή τον Μεχμέτ Γκιουλ, που το 1978 έσφαζε αριστερούς φοιτητές στην Πόλη) ο Μπαχτσελί έκανε δηλώσεις περί της "κεντρώας" πολιτικής που "θα ακολουθήσει", και έβγαλε εγκυκλίους ακόμη και για τις... κάλτσες (!) που θα φοράνε τα στελέχη του ΜΗΡ - κατά προτίμηση, ανέφερε η σχετική οδηγία, "όχι ανοιχτόχρωμες".

Ορισμένοι αναλυτές επισημαίνουν ότι το "σχήμα" αυτό δε διάκειται και τόσο ευνοϊκά προς την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, κάθε άλλο. Εχει εγγεγραμμένο στη συνείδησή της το κάπως "άτσαλο" αστείο στην ΕΕ (που σημείωνε ο Βρετανός δημοσιογράφος Τζέιμς Πέτιφερ στο βιβλίο του "Ο τουρκικός λαβύρινθος"): "- Ποιος έχει το βαρύτερο καλάθι στις Βρυξέλλες;", είναι η ερώτηση. "- Ο αξιωματούχος που ασχολείται με την τουρκική αίτηση για ένταξη στην Ενωση", είναι η απάντηση...

Ο Μπαχτσελί σημειώνει ότι η υπόθεση της ένταξης "πρέπει να τύχει συνολικής αναθεώρησης". Στην πραγματικότητα, κάνει έναν εκβιασμό: εντάξτε μας, αλλιώς θα στραφούμε οριστικά στις ΗΠΑ...

Η προσπάθεια αποδυνάμωσης της αντιπολίτευσης προκειμένου να υπάρξει η περιπόθητη "σταθερή κυβέρνηση", αναμένεται να επικεντρωθεί στους ισλαμιστές, αφού η υπόλοιπη αντιπολίτευση είναι, μετά τις εκλογές, σε κακά χάλια.

Το μεν Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (που ίδρυσε ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ) βρέθηκε εκτός Βουλής, αν και εξέλεξε κάποιους βουλευτές και εξασφάλισε αρκετές εκατοντάδες δημαρχίες. Λογικά, μετά την "ταπείνωση" αυτή, οι εντός κόμματος έριδες είναι έντονες, και πολλά στελέχη ζητούν την αποπομπή του Ντενίζ Μπαϊκάλ (χαρακτηριστικό το δημοσίευμα της "Μιλιέτ" την επομένη των εκλογών, που έθετε ζήτημα... ηθικής επιταγής).

Το δε κόμμα της Τανσού Τσιλέρ, του Ορθού Δρόμου, έχει απολέσει σε σημαντικό βαθμό την όποια αξιοπιστία είχε, μετά τους απίστευτους πολιτικούς ακροβατισμούς της αρχηγού του (σε βάρος της οποίας εκκρεμούν, όπως και στην περίπτωση του Γιλμάζ, διάφορες έρευνες για σκάνδαλα).

Με τις οριοθετήσεις απελπιστικά ασαφείς, τις ιδεολογικές γραμμές να θυμίζουν την τελευταία δεκαετία πλαστελίνη, και την πραγματική Αριστερά κατεστραμμένη (το φρόντισαν οι στρατηγοί που κατέλαβαν την εξουσία το '80 - οι ίδιοι που παραμένουν έως και σήμερα ατιμώρητοι... - πριν εγκρίνουν την "επαναφορά στη δημοκρατία") είναι μάλλον δυσεξήγητο το πώς δεν έχει ευρεθεί ακόμη η "σιδηρά χειρ" που επιζητείται από την άρχουσα τάξη, τους επιχειρηματίες, τους στρατηγούς και τη Δύση. Να φταίει η οργιαστική διαφθορά; Η έλξη των "φιλολαϊκών" πολιτικών των ισλαμιστών; Η ίδια η φύση της δημοκρατίας; Αγνωστο...