AP

Ο Ζ. Ζάεφ εμφανίστηκε ευχαριστημένος γιατί προχωράει το ευρωατλαντικό σχέδιο

Κλιμακώνεται η πολιτική ένταση στα Σκόπια, μετά το θετικό για την κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ αποτέλεσμα που επέφερε η πρώτη ψηφοφορία στη Βουλή, αργά το βράδυ της Παρασκευής, υπέρ των συνταγματικών αλλαγών που δρομολογεί η συμφωνία των Πρεσπών, με 80 ψήφους υπέρ και 39 κατά.

Το αποτέλεσμα ήταν στην ουσία το «άθροισμα» της κλιμάκωσης των ασφυκτικών πιέσεων από ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ, οι αξιωματούχοι των οποίων έσπευσαν να το χαιρετίσουν, καθώς μέσω αυτού προχωρούν τα ευρωατλαντικά σχέδια για την περιοχή και εντείνονται οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί.

Ενδεικτικό είναι ότι πέρα από την «περατζάδα» όλο το προηγούμενο διάστημα πριν το δημοψήφισμα της 30ής Σεπτέμβρη για τη συμφωνία των Πρεσπών, που έθετε ξεκάθαρα το θέμα της ένταξης στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ (και είχε συμμετοχή μόλις 37%), ο Αμερικανός πρέσβης στα Σκόπια, Τζες Μπέιλι, από το πρωί της Παρασκευής και μέχρι λίγο πριν τα μεσάνυχτα μπαινόβγαινε στη Βουλή των Σκοπίων και πίεζε, πότε με το καλό, πότε με το άγριο, τους πιο «ευάλωτους» βουλευτές του αντιπολιτευόμενου εθνικιστικού κόμματος VMRO - DPMNE και τη μοναδική βουλευτίνα του μικρού Σοσιαλιστικού Κόμματος που συμπορεύεται πολιτικά μαζί τους, μέχρι να σιγουρευτεί 100% ότι τους «είχε στο χέρι». Οι πιέσεις, με φόντο την παράλληλη έντονη φημολογία για παζάρια και «επιταγές» έως και δύο εκατομμυρίων ευρώ σε υπόδικους ή κατηγορούμενους βουλευτές για διαφθορά, «καρποφόρησαν».

Η εξέλιξη οξύνει παραπέρα και την ενδοαστική αντιπαράθεση στη γείτονα.

Μετά την ψηφοφορία, δεν έλειψαν οι φωνές για «εθνική προδοσία» από τον αρχηγό του VMRO - DPMNE Χρίστιαν Μίτσοσκι, που έσπευσε να χαρακτηρίσει «διεφθαρμένη» την κυβέρνηση Ζάεφ και να προβλέψει πως ό,τι έγινε αργά το βράδυ της 19ης Οκτώβρη στη Βουλή «θα είναι η αρχή του τέλους» για τον πρωθυπουργό. Κάλεσε το λαό να αντισταθεί και να τιμωρήσει την κυβέρνηση «σκληρά», μολονότι και αυτός επιδιώκει την ένταξη της χώρας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, αλλά με άλλο τρόπο και με διατήρηση της σημερινής συνταγματικής ονομασίας της χώρας. Ακολούθησαν οι κομματικές διαγραφές των επτά βουλευτών, ενώ η όγδοη βουλευτής, Βλάντανκα Αβίροβιτς, δεν είχε την ίδια τύχη, καθώς είχε εκλεγεί από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με το οποίο συνεργαζόταν το VMRO - DPMNΕ.

Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας το βράδυ της Παρασκευής έγινε δεκτό με σχετικό «εκνευρισμό» από την πρεσβεία της Ρωσίας στα Σκόπια. Στη λιτή ανακοίνωση που αναρτήθηκε στο λογαριασμό της πρεσβείας στο «Twitter» αναφέρεται: «Η Ρωσία αναγνώρισε τη Δημοκρατία της Μακεδονίας με το συνταγματικό της όνομα πριν από τουλάχιστον 26 χρόνια και δεν αλλάζει τη θέση της». Χτες, σε ανακοίνωσή του, το ρωσικό ΥΠΕΞ προχώρησε σε καταγγελία της αμερικανικής παρέμβασης σχετικά με την ψηφοφορία στη Βουλή. Στην αρχή η ανακοίνωση ειρωνικά αναφέρει: «Ολα οργανώθηκαν σύμφωνα με τους κανόνες της "σύγχρονης ευρωπαϊκής δημοκρατίας".

Οκτώ ψήφοι, που δεν επαρκούσαν για να αποκτήσουν ειδική πλειοψηφία, εξασφαλίστηκαν με εκβιασμούς, απειλές και δωροδοκία αντιπολιτευόμενων βουλευτών. Τρεις από αυτούς - όλως τυχαίως - την ίδια μέρα απαλλάχθηκαν από τη σύλληψη, δύο από τους οποίους κρατήθηκαν σε ειδική εισαγγελική αρχή, όπου τους υποσχέθηκαν ελευθερία, ενώ στους υπόλοιπους, σε αντάλλαγμα για "πρέπουσα ψηφοφορία", έγιναν διεφθαρμένες οικονομικές προτάσεις. Οι βουλευτές ήταν κλειδωμένοι σε γραφεία, τα κινητά τους τηλέφωνα είχαν κατασχεθεί, προφανώς στο πνεύμα της ευρωπαϊκής δημοκρατικής πρακτικής. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αμερικανός πρεσβευτής βρισκόταν στο κοινοβούλιο μέχρι το τέλος της συνεδρίασης, γεγονός που δεν αφήνει καμία αμφιβολία ως προς το ποιος καθοδήγησε αυτήν τη διαδικασία.

Θεωρούμε το περιστατικό καταφανή παραβίαση όλων των κανόνων, τόσο από την άποψη του νόμου όσο και από ηθική και δεοντολογική άποψη. Τέτοιοι βρώμικοι χειρισμοί δεν μπορούν να θεωρηθούν εκδήλωση της βούλησης των βουλευτών. Η γνώμη των δύο τρίτων των Μακεδόνων, που αρνήθηκαν να στηρίξουν τη συμφωνία των Πρεσπών στο αποτυχημένο δημοψήφισμα της 30ής Σεπτέμβρη, αγνοείται σθεναρά».

Από την άλλη, όπως αναμενόταν, δεν έκρυβαν την ικανοποίησή τους οι αξιωματούχοι σε ΗΠΑ και ΕΕ. Ο Αμερικανός πρέσβης, Τζες Μπέιλι, χαιρέτισε τους βουλευτές που ψήφισαν υπέρ, κρίνοντας πως έδειξαν «κουράγιο και ηγεσία, βοηθώντας να εξασφαλίσει η Μακεδονία το χώρο της στη Δύση, στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ».

Επίσης, χτες μετέβη στα Σκόπια, για (δεύτερη από τον Αύγουστο) «επίσκεψη ρουτίνας», ο Αμερικανός αναπληρωτής βοηθός υπουργού Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ, συναντώντας τον υπουργό Εξωτερικών Ν. Ντιμιτρόφ, τον πρωθυπουργό και πολιτικούς αρχηγούς. Επανέλαβε πως οι ΗΠΑ υποστηρίζουν «την ιστορική συμφωνία των Πρεσπών και την ένταξη της χώρας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ».

Ο επίτροπος της ΕΕ για τη Διεύρυνση και τις Σχέσεις Καλής Γειτονίας, Γιοχάνες Χαν, συνεχάρη «όλους όσοι αποφάσισαν να διαβούν στο μονοπάτι της ΕΕ». Και κατέληξε: «Αναμένω πως η ελεύθερη επιλογή όλων των βουλευτών είναι πλήρως σεβαστή, ιδιαίτερα εκείνων που "πέρασαν το ποτάμι" απόψε. Χρειαζόμαστε πολιτική, όχι κομματικά παιχνίδια».

Σε ανάλογο ύφος κινήθηκε και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, που πίεσε για επιτάχυνση της παραπέρα διαδικασίας στη Βουλή, τονίζοντας: «Εναπόκειται στην κυβέρνηση και στους πολιτικούς αρχηγούς να ολοκληρώσουν τις εθνικές διαδικασίες για τη συμφωνία της ονομασίας και να αδράξουν αυτήν την ιστορική συμφωνία».

Πάντως, ανεξάρτητα από τις εξελίξεις στη Βουλή της ΠΓΔΜ, η διαδικασία για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ ξεκίνησε την Παρασκευή και το Σάββατο στις Βρυξέλλες, με την πρώτη συνάντηση αντιπροσωπειών των δύο πλευρών.

Σε αυτό το πολιτικά τεταμένο κλίμα, ο υπουργός Εσωτερικών Ολιβερ Σπάσοφσκι προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, ανακοινώνοντας τη Δευτέρα τη διενέργεια «έρευνας» τάχα για να εξακριβωθεί εάν ευσταθούν οι κατηγορίες για εκβιασμούς και χρηματισμό αντιπολιτευόμενων βουλευτών. Παράλληλα, ανακοίνωσε πως και οι 80 βουλευτές που ψήφισαν υπέρ των συνταγματικών αλλαγών φυλάσσονται από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις επί 24ωρης βάσης, λόγω σημαντικών απειλών κατά της ζωής τους. Τόνισε ότι τα μέτρα φύλαξης θα διατηρηθούν όσο συντρέχει λόγος κινδύνου. Χαρακτήρισε τους 80 βουλευτές «κλειδί» για την πραγματοποίηση των συνταγματικών αλλαγών που επισείει η συμφωνία των Πρεσπών, που φέρει, μεταξύ άλλων, τις «ευλογίες» όχι μόνο της κυβέρνησης αλλά και σημαντικού μέρους της αστικής τάξης σε Ελλάδα και Σκόπια.

Το αποτέλεσμα στη Βουλή των Σκοπίων εμφανίζεται ως μια πρώτη νίκη της κυβέρνησης Ζάεφ, που συνιστά ωστόσο την αρχή μίας μακράς κοινοβουλευτικής διαδικασίας νέων, ενδεχομένως σκληρότερων παζαριών, μέχρι την τελική εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών.

Μέσα στις επόμενες 15 μέρες, ο αλβανόφωνος πρόεδρος της Βουλής, Ταλάτ Τζαφέρι, αναμένει από την κυβέρνηση τα σχέδια των συνταγματικών τροπολογιών που θα υποβάλει για συζήτηση στις αρμόδιες Επιτροπές και στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου. Θα ακολουθήσει δεύτερη ψηφοφορία, για την οποία απαιτείται απλή πλειοψηφία (61 βουλευτές στους 120). Στο παρασκήνιο θα ακολουθήσουν πολλά περισσότερα παζάρια για διάφορες «τροπολογίες» που θα δώσουν «φύλλο συκής» στους οκτώ βουλευτές του VMRO - DPMNE οι οποίοι ψήφισαν υπέρ στην πρώτη ψηφοφορία, χωρίς ωστόσο να παραβιάζεται η ουσία της συμφωνίας των Πρεσπών.

Το παζάρι αναμένεται σκληρότερο όσο θα πλησιάζει η περίοδος της τρίτης ψηφοφορίας, στην οποία επίσης θα απαιτηθούν οι ψήφοι των 2/3, δηλαδή 80 βουλευτών.