Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι διεργασίες αναφορικά με τη συγκρότηση και λειτουργία των πολυπλόκαμων μηχανισμών της ΕΕ, με στόχο την ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων και το φόρτωμα της κρίσης στους λαούς.

Από τη σκοπιά του κεφαλαίου θεωρείται κρίσιμη η σημερινή συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με ατζέντα τη διαμόρφωση της νομισματικής πολιτικής σε επίπεδο Ευρωζώνης, σε συνθήκες γενικευμένης κατρακύλας της οικονομικής δραστηριότητας. Την επόμενη βδομάδα συνεδριάζουν οι διοικήσεις του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων με άξονα τα νέα χρηματοδοτικά πακέτα για τα κράτη και τους επιχειρηματικούς ομίλους. Παράλληλα, την ερχόμενη Πέμπτη συνεδριάζει το Γιούρογκρουπ, με ατζέντα σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ άλλων, την επικύρωση της 6ης έκθεσης ενισχυμένης εποπτείας για την ελληνική οικονομία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ειδικότερα:

-- Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στο πλαίσιο της σημερινής συνεδρίασης του Διοικητικού της Συμβουλίου θα εξετάσει το χρονοδιάγραμμα και τον βαθμό κλιμάκωσης του προγράμματος νομισματικής χαλάρωσης για τη στήριξη των ομίλων της Ευρωζώνης. Στο επίκεντρο βρίσκεται το προσωρινό πρόγραμμα νομισματικής χαλάρωσης ύψους 750 δισ. ευρώ, με αρχική διάρκεια στο τέλος του 2020. Στο συγκεκριμένο τμήμα των μέτρων νομισματικής χαλάρωσης μετέχουν και οι ελληνικές τράπεζες και μέσω αυτών οι εγχώριοι όμιλοι και ισχυρές επιχειρήσεις στις οποίες διοχετεύονται τα φτηνά κεφάλαια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΚΤ εξετάζει το ενδεχόμενο αύξησης του προγράμματος (π.χ. στο 1 τρισ. ευρώ), τη χρονική επέκταση για μια ορισμένη περίοδο μετά το τέλος του 2020, καθώς και την επαναγορά ομολόγων που οι τράπεζες της Ευρωζώνης ήδη έχουν καταθέσει στην ΕΚΤ, προκειμένου να αντλήσουν φτηνά κεφάλαια, σηματοδοτώντας το κλείδωμα του σημερινού ύψους της παρεχόμενης ρευστότητας σε μακροχρόνιο ορίζοντα. Η εξέλιξη αυτή επίσης ευνοεί τις ελληνικές τράπεζες και τις ισχυρές επιχειρήσεις και ομίλους, καθώς για την ώρα η ΕΚΤ έχει αγοράσει ελληνικά ομόλογα ύψους 4,690 δισ. ευρώ.

Αλλωστε, από χτες «τρέχει» και το ελληνικό πρόγραμμα παροχής τραπεζικών δανείων σε επιχειρήσεις ύψους 7 δισ. ευρώ με την κάλυψη των κρατικών εγγυήσεων, το οποίο θα στηριχτεί και στα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης. Βέβαια, τα δάνεια αυτά χορηγούνται με καθαρά τραπεζικά κριτήρια με όρους «βιωσιμότητας», ενώ έχουν το επιπλέον «προσόν» ότι δεν συνδέονται με ρήτρες διατήρησης των θέσεων εργασίας, όπως συμβαίνει με το πακέτο δανείων της επιστρεπτέας προκαταβολής.

-- Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα χορηγεί δάνεια ακόμη και με αρνητικό επιτόκιο σε κράτη που θα υποβάλουν αίτημα ένταξης στην πιστωτική γραμμή, στο πλαίσιο του νέου μηχανισμού του για την αντιμετώπιση του αντίκτυπου της πανδημίας (Pandemic Crisis Support). Το γεγονός αυτό έσπευσε να διαφημίσει χτες ο επικεφαλής οικονομολόγος του ESM, στην προσπάθεια διαμόρφωσης κλίματος αποδοχής σε τυχόν αιτήματα από κυβερνήσεις, αλλά και για την άμβλυνση των μεγάλων «επιφυλάξεων» που έχουν κυρίως τα υπερχρεωμένη κράτη - μέλη να προσφύγουν σε έναν ακόμα μηχανισμό δανεισμού για το κεφάλαιο, διογκώνοντας έτσι παραπέρα τα δημόσια χρέη και την «ανταγωνιστικότητά» τους.

Δυνητικοί «πελάτες» του ΕSM εμφανίζονται 11 από τα 19 κράτη της Ευρωζώνης, καθώς ο δανεισμός τους για τη χρηματοδότηση άμεσων και έμμεσων δαπανών Υγείας, που συνδέονται με την πανδημία, θα είναι φτηνότερος από τον απευθείας δανεισμό τους στις χρηματαγορές. Βέβαια, στην κατηγορία αυτή υπάγεται και το ελληνικό κράτος. Επιπλέον, σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος του ESM, η ένταξη στην εν λόγω πιστωτική γραμμή θα μπορούσε να δημιουργήσει δίχτυ ασφαλείας, αμβλύνοντας τις πιέσεις στα κρατικά ομόλογα και διευκολύνοντας τις νέες εκδόσεις κρατικού χρέους από τις χρηματαγορές.

Θυμίζουμε ότι η ένταξη κρατών στον μηχανισμό του ESM συνδέεται ρητά με τις προβλεπόμενες διαδικασίες των «Ευρωπαϊκών Εξαμήνων», την τήρηση των διατάξεων της Συνθήκης του ESM, ενώ στη συμφωνία υπάρχει και η ρητή αναφορά πως «στη συνέχεια τα κράτη - μέλη της ζώνης του ευρώ θα εξακολουθήσουν να δεσμεύονται για την ενίσχυση των οικονομικών και χρηματοοικονομικών θεμελίων, σύμφωνα με τα πλαίσια οικονομικής και φορολογικής συνεργασίας και επιτήρησης της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ευελιξίας που εφαρμόζουν τα αρμόδια όργανα της ΕΕ».