Απέναντι στο νέο εργοδοτικό έγκλημα, το Εργατικό Κέντρο Αρτας έδωσε άμεση απάντηση, οργανώνοντας μαζί με το κλαδικό Συνδικάτο Εργαζομένων Γάλακτος - Τροφίμων - Ποτών Αρτας συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το εργοστάσιο την Κυριακή και στάση εργασίας τη Δευτέρα τα χαράματα.

Με αφορμή τις εξελίξεις, ο «Ριζοσπάστης» συζητά με τον Γ. Αλιφτήρα, πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Αρτας, για τα όσα συμβαίνουν συνολικότερα στις βιομηχανίες της περιοχής, για την προσπάθεια της εργοδοσίας και των κυβερνήσεων να αποποιηθούν τις ευθύνες τους για τις τραγικές ελλείψεις σε μέτρα ασφαλείας στους χώρους εργασίας, για την εντατικοποίηση και τις συνέπειες της «ευελιξίας», όπως και για την πείρα από την παρέμβαση του Εργατικού Κέντρου.

Το συλλαλητήριο της Πέμπτης στην Αρτα μετατράπηκε σε μαζικό ποτάμι καταδίκης των εργοδοτικών εγκλημάτων

-- Οπως σε όλη τη χώρα, έτσι και εδώ επικρατεί εργασιακή ζούγκλα. Χιλιάδες εργαζόμενοι και στην Αρτα βρίσκονται με μειωμένο εισόδημα, πιέζονται για «τζάμπα» δουλειά σε καθεστώς γαλέρας. Καταστρατηγούνται ωράρια, συμβάσεις, δικαιώματα. Μεγάλος αριθμός εργατών είναι οικονομικοί μετανάστες, με δυσκολίες στη γλώσσα και άγνοια δικαιωμάτων. Δίνονται Δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα με το ένα χέρι και επιστρέφονται με το άλλο. Σε ντελιβεράδες δεν τους δίνουν ούτε τη βενζίνη κίνησης και τους ζητάνε να την καλύψουνε με τα «πουρμπουάρ». Ετσι, καταστρατηγούνται οι ζωές των εργαζομένων, όταν την ίδια ώρα στα μέσα ενημέρωσης προβάλλονται οι «νέες αναπτυξιακές επενδύσεις» βιομηχανιών στην Αρτα, πανηγύριζαν όλο το προηγούμενο διάστημα για την αύξηση των εξαγωγών και των κερδών τους...

Στη βιομηχανία η εντατικοποίηση «χτυπάει κόκκινο». Υπάρχουν καταγγελίες πως η εργοδοσία φτάνει στο σημείο να κλείνει τις πόρτες στους εργάτες για να μην μπορούν να φύγουν από το χώρο της παραγωγής, όλοι τα κάνουν όλα, δεν τηρούνται καταμερισμός και ειδικότητες. Υπό αυτές τις συνθήκες, σημαντικός αριθμός εργατών αποχωρεί «οικειοθελώς» από την εργασία, μην αντέχοντας τις άθλιες συνθήκες δουλειάς, όταν βέβαια θεωρεί ότι μπορεί να βρει κάπου αλλού κάτι καλύτερο.

Ιδιαίτερα στις γαλακτοβιομηχανίες, από τον Γενάρη και μετά παρατηρείται εντατικοποίηση της εργασίας. Με αύξηση στις πρώτες ύλες και την παραγωγή, ο αριθμός των εργαζομένων παραμένει σταθερός και όλοι τρέχουν για να βγει η δουλειά.

-- Ποια είναι η κατάσταση σε ό,τι αφορά τα μέτρα για την προστασία της Υγείας και της Ασφάλειας στην εργασία;

-- Πάντα η εργοδοσία αντιμετωπίζει τα μέτρα Υγείας και Ασφάλειας των εργαζομένων ως ένα πρόσθετο «κόστος», που επιβαρύνει τους ισολογισμούς και μειώνει την κερδοφορία. Πόσο δε μάλλον όταν η πίεση να βγει η παραγωγή βάζει στην άκρη πρωτόκολλα και υποδείξεις. Γιατροί εργασίας και τεχνικοί ασφαλείας στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι στα χαρτιά και όταν καμιά φορά τεθούν ζητήματα, αυτά περνιούνται από κόσκινο, για το πόσο κοστίζουν, αν ωφελούν ή πλήττουν την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης...

Η απουσία ουσιαστικών μέτρων και υποδομών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση ατυχημάτων, η ελαστικότητα στις μορφές απασχόλησης και στο χρόνο εργασίας αυξάνουν κατακόρυφα τον κίνδυνο να συμβεί το κακό.

Γίνονται και εργατικά «ατυχήματα» που δεν δηλώνονται, καθώς ανάμεσα σε πολλούς εργάτες επικρατεί ο φόβος. Υπάρχει η απειλή της «μαύρης λίστας» και της απόλυσης για όποιον τολμήσει να μιλήσει, να αντιδράσει, απειλές που απαντιούνται μόνο με την οργανωμένη συλλογική δράση των εργαζομένων.

Μετά από κάθε τέτοιο τραγικό περιστατικό, όπως ο θάνατος του Χρήστου Ζορμπά, εργοδοσία και κρατικοί μηχανισμοί αναπαράγουν το παραμύθι πως «φταίει η κακιά η ώρα». Θάνατοι και τραυματισμοί αποδίδονται στην ατυχία και στην απροσεξία του εργαζόμενου. Τολμούν να κατηγορούν τους εργαζόμενους για «απροσεξία», όταν τους καταδικάζουν σε συνθήκες μεγάλης εντατικοποίησης, φόβου και εκβιασμών!

Στη συγκεκριμένη υπόθεση από την αρχή φαινόταν να μην πάει καλά το πράγμα. Από την πλευρά της εργοδοσίας ισχυρίζονταν ότι κανένας δεν ήξερε τίποτα, δεν μπήκαν ούτε καν στον κόπο να ενημερώσουν την οικογένεια, δεν ενημέρωσαν αμέσως την Επιθεώρηση Εργασίας. Ελεγαν ότι δεν ήξεραν την ώρα που σκοτώθηκε, δεν απαντούσαν ούτε σε τι δουλειά στάλθηκε. Το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν να απαγορέψουν την πρόσβαση ενός συγγενούς του Χρήστου Ζορμπά στο σημείο που σκοτώθηκε, καλώντας μάλιστα και την αστυνομία να μας συλλάβει! Φανταστείτε ότι μετά από όλα αυτά, έστειλαν και στεφάνι στην κηδεία του παιδιού, που φυσικά η οικογένειά του δεν το δέχτηκε. Πρόκειται για θράσος.

-- Ποιες είναι οι ευθύνες των κυβερνήσεων για αυτήν την κατάσταση;

-- Ολες οι κυβερνήσεις μέχρι και σήμερα έχουν την πρώτη ευθύνη για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί προκειμένου να υπηρετηθεί η καπιταλιστική κερδοφορία. Οταν με τον νόμο εντατικοποιείται η εργασία, όταν ισοπεδώνονται ωράρια και συμβάσεις ώστε να προσαρμόζονται ευκολότερα στις ανάγκες της εργοδοσίας, τότε δεν αργεί να γίνει το κακό.

Παράλληλα, η ανυπαρξία γιατρών εργασίας και ενός εκτεταμένου σύγχρονου αποκλειστικά δημόσιου και δωρεάν δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, ειδικά κοντά στις βιομηχανίες, ενισχύει τις συνθήκες που οδηγούν στο να θρηνούμε κάθε τόσο ζωές και σακατεμένους.

Από την άλλη, επαγγελματικές ασθένειες που μπορεί να οδηγήσουν στα ίδια αποτελέσματα δεν καταγράφονται καν, έτσι ώστε να θεωρούνται πραγματικές αιτίες θανάτου ή μόνιμης βλάβης της υγείας των εργαζομένων.

Την ίδια ώρα, οι ελεγκτικές υπηρεσίες της Επιθεώρησης Εργασίας, εκτός του ότι είναι υποστελεχωμένες, στην ουσία έχουν πάρει εντολή να μην ενοχλούν τους εργοδότες.

-- Τι παρεμβάσεις έχει κάνει το Εργατικό Κέντρο για τα ζήτημα Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία;

-- Υπάρχει μία πλούσια πείρα από την περίοδο της καραντίνας. Δεν μείναμε σιωπηλοί, όπως ήθελε η κυβέρνηση, ούτε αφήσαμε το λογαριασμό για μετά, όπως ήθελε ο ΣΥΡΙΖΑ. Και δεν γινόταν διαφορετικά: Η ζωή των συναδέλφων μας δεν κυλούσε... σε ένα περίπτερο στο αίθριο της βίλας, αλλά στοιβάζονταν στους χώρους δουλειάς.

Αλήθεια, πόσοι από εμάς αναρωτηθήκαμε γιατί όλα τα ρεπορτάζ των καναλιών για τους «συνωστισμούς» γίνονταν σε παραλίες, πλατείες, σε «ουρές» έξω από τράπεζες, υπηρεσίες κ.τ.λ. - για τα οποία και πάλι ευθύνεται το κράτος - και ούτε ένα ρεπορτάζ δεν έγινε από τα κανάλια σε κάποιο εργοστάσιο, σε κάποιο μεγάλο χώρο δουλειάς, εκεί που ο «συνωστισμός» καθαγιάζεται και η αλυσίδα της εκμετάλλευσης απαγορεύεται να διακοπεί.

Εξω από τις πύλες των εργοστασίων, στα υποκαταστήματα των σούπερ μάρκετ, δώσαμε μάχη να μπει φρένο στην εργοδοτική ασυδοσία, να παρθούν έστω και με καθυστέρηση κάποια βασικά μέτρα.

Σε βιομηχανία που παρουσιάστηκαν κρούσματα κορονοϊού, ζητήσαμε να ελεγχθούν τα μέτρα προστασίας που έλαβε ο εργοδότης. Η άμεση παρέμβασή μας ενόχλησε την εργοδοσία, η οποία επέπληξε τους εργαζόμενους, καθώς και την Περιφέρεια Ηπείρου, που απέδωσε την παρέμβαση του Εργατικού Κέντρου σε... επικοινωνιακό σόου! Δύο μέρες μετά την παρέμβασή μας, επιβεβαιώθηκε και δεύτερο κρούσμα εργαζόμενου στην ίδια επιχείρηση. Το ΕΚΑ, εκτιμώντας ότι με τη στάση τους οι αρμόδιοι φορείς επέδειξαν τουλάχιστον ολιγωρία, απευθύνθηκε στην Εισαγγελία και ακολούθησε η προβλεπόμενη διαδικασία, με προσωρινό κλείσιμο του εργοστασίου, ενώ ήδη προέκυπταν και άλλα 2 νέα κρούσματα.

Η δράση αυτή δημιούργησε θετικό κλίμα σε όλη την πόλη. Χαρακτηριστικά, γνωστή αλυσίδα σούπερ μάρκετ έσπευσε να ενημερώσει το Εργατικό Κέντρο για το χρονοδιάγραμμα τοποθέτησης πλεξιγκλάς στα ταμεία για την προστασία των εργαζομένων της.

Ολες αυτές οι παρεμβάσεις μας ανέδειξαν την ανάγκη τα ζητήματα Υγείας και Ασφάλειας να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα. Διδαχτήκαμε την ανάγκη άμεσης παρέμβασης όταν προκύπτουν ζητήματα.

Γι' αυτό, με το άκουσμα του τραγικού γεγονότος, το Εργατικό Κέντρο αντέδρασε άμεσα, με συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το εργοστάσιο την Κυριακή και στάση εργασίας τη Δευτέρα.

Το ίδιο το εργατικό συλλαλητήριο της Πέμπτης μετατράπηκε σε ορμητικό ποτάμι καταδίκης των εργοδοτικών εγκλημάτων. Δεν ήταν ένα απλό ξέσπασμα, αλλά αποτέλεσμα μιας δράσης που στην προμετωπίδα έχει το αίτημα να μην πληρώσει ξανά ο λαός για τα κέρδη της πλουτοκρατίας.

-- Ποια είναι τα επόμενα βήματα που ιεραρχείτε σε αυτό το ζήτημα και τι συμπέρασμα βγαίνει για τους εργαζόμενους;

-- Η διατήρηση της «υγείας» του καπιταλιστικού κέρδους έχει μετατρέψει την αξία της ζωής των εργαζομένων σε πενταροδεκάρες. Η πολυδιαφημιζόμενη εκστρατεία των τελευταίων μηνών για την «προάσπιση της υγείας» αφορούσε στην πραγματικότητα την υγεία της οικονομίας τους, της αγοράς τους, των επιχειρήσεών τους, όχι την προστασία των εργαζομένων και του λαού.

Το κρίσιμο συμπέρασμα της περιόδου είναι ότι χωρίς οργάνωση, αγώνα, χωρίς την ύπαρξη γέρων συνδικάτων, η εργατική τάξη δεν θα μπορούσε να πάει πουθενά. Ποιος θα άνοιγε το ζήτημα για τις ελλείψεις στα νοσοκομεία, για τα μέτρα Ασφάλειας και Υγείας στους χώρους δουλειάς; Εδώ φαίνεται η μεγάλη αξία του Εργατικού Κέντρου, του ταξικού κινήματος.

Τώρα πρέπει όλοι οι εργατοϋπάλληλοι του νομού να ξεπεράσουν τις αναστολές και τους φόβους τους, να μας εμπιστευτούν και να πιστέψουν στην ίδια τη δύναμή τους. Τώρα πρέπει να υπάρξουν μορφές οργάνωσης σε κάθε εργοστάσιο, σε κάθε χώρο δουλειάς.

Το επόμενο βήμα μπορεί και πρέπει να είναι η συγκρότηση Επιτροπών Υγείας και Ασφάλειας. Σε αυτές τις επιτροπές οι εργαζόμενοι έχουν τις αρμοδιότητες να προτείνουν μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και να παρακολουθούν την τήρηση των μέτρων Υγείας και Ασφάλειας, να ενημερώνονται από τη διοίκηση της επιχείρησης για τα στοιχεία των εργατικών «ατυχημάτων» και των επαγγελματικών ασθενειών. Σε περιπτώσεις σοβαρών εργατικών «ατυχημάτων» μπορούν να προτείνουν τα κατάλληλα μέτρα για την αποτροπή επανάληψής τους.

Δεν μπορεί να μπαίνει φραγμός σε αυτήν την προσπάθεια ο φόβος μήπως χάσουμε τη δουλειά μας. Γιατί η πικρή πείρα αποδεικνύει ότι είναι ζητήματα ζωής και θανάτου. Δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε με τη λογική «δουλειά να 'ναι και ό,τι να 'ναι».

Μόνο ο αγώνας των εργαζομένων μπορεί να διασφαλίσει έστω τα στοιχειώδη μέτρα. Κυρίως όμως αποδεικνύεται ότι η προστασία της υγείας, ακόμα και της ζωής μας, είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη διεκδίκηση σύγχρονων όρων δουλειάς, με την πάλη ενάντια στην πολιτική που στηρίζει το κέρδος, βαθαίνει την εκμετάλλευση, εμπορευματοποιεί την Υγεία βάζοντας στο ζύγι του «κόστους - οφέλους» ακόμη και τα στοιχειώδη μέτρα Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία.