Μερική απασχόληση, διευθέτηση του χρόνου εργασίας, προσωρινή απασχόληση ή «ενοικίαση» εργαζομένων, Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, διεύρυνση των ωραρίων λειτουργίας των καταστημάτων, εξάπλωση της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές. Αυτές είναι μερικές μόνο, βασικές παρεμβάσεις στις εργασιακές σχέσεις από τις κυβερνήσεις των τελευταίων περίπου 12 χρόνων, οι οποίες επιδείνωσαν την κατάσταση των εργαζομένων, αύξησαν την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης, επιδίωξαν και σε ορισμένες περιπτώσεις κατάφεραν να «ελαστικοποιήσουν» περισσότερο τις εργασιακές σχέσεις. Στο στόχαστρο μπήκαν ο χρόνος εργασίας, οι συλλογικές συμβάσεις, τα συνδικαλιστικά και φυσικά τα ασφαλιστικά δικαιώματα.

Κάποια στιγμή, σε αυτό το διάστημα έγινε φανερό ότι οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, οι σημαντικές ανατροπές δικαιωμάτων που προηγήθηκαν δε θα άφηναν στο απυρόβλητο και το ασφαλιστικό σύστημα, κάτι που αργότερα έγινε παραδεκτό και από τους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες, οι οποίοι αρχικά και μέχρι τη νομοθέτηση των διαφόρων ρυθμίσεων, απέφευγαν επιμελώς να κάνουν το συσχετισμό.

Ηδη η έννοια της «απασχολησιμότητας», η θεωρία της υποχρεωτικής αλλαγής επαγγέλματος και εργοδότη 8 -9 φορές στη διάρκεια του εργάσιμου βίου, η πολιτική θέση για τη «διευκόλυνση» της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, η διά βίου μάθηση της «Λευκής Βίβλου», που υποστηρίζει αυτή την πρακτική και τώρα τελευταία η «εξατομικευμένη» παρέμβαση για τους άνεργους, η οποία είναι αναγκαία για το χειρισμό εκατοντάδων χιλιάδων ανέργων, «προσωρινά» απασχολούμενων και «μισοαπασχολούμενων», έχουν υιοθετηθεί, προβληθεί και συστηματικά προωθηθεί κυρίως από το 1996 και ύστερα.

Σχετικά πρόσφατα, από την κοινοτική επίτροπο Αννα Διαμαντοπούλου, ξεκαθαρίστηκε και το τελευταίο ζήτημα, αυτό του ορισμού της «πλήρους απασχόλησης». Οπου μέχρι την τοποθέτησή της θεωρούνταν πως ο όρος αναφέρεται στη σταθερή, 8ωρη εργασία. Στη συνέχεια όμως αποκαλύφθηκε ότι για την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών της, αφορά την ψευδεπίγραφη «δουλιά για όλους», όπου σαν τέτοια νοείται και μια δουλιά τετράωρη, ή για δυο - τρεις μέρες την εβδομάδα, ή για 4 - 6 μήνες το χρόνο, ακόμα ακόμα και τα κάποια μικρής διάρκειας προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας.

Κάθε μικρή ή μεγάλη ρύθμιση στις εργασιακές σχέσεις, αποτελεί και ένα καρφί στο φέρετρο της Κοινωνικής Ασφάλισης, την οποία προσπαθούν να προσαρμόσουν στις σύγχρονες επιδιώξεις του κεφαλαίου για τους όρους εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης. Η αρπαγή της υφιστάμενης και μελλοντικής περιουσίας των ασφαλιστικών ταμείων, είναι ένα επιθυμητό παρεπόμενο για το κεφάλαιο.

Οι επιπτώσεις είναι φανερές. Με το νόμο 2874 χτυπήθηκαν περισσότερο τα δικαιώματα των μερικά απασχολούμενων, καθώς πια επιτρέπεται στους εργοδότες να τους απασχολούν και λιγότερο από 4 ώρες την ημέρα. Αλλος δουλεύει 3 ώρες την ημέρα για πέντε ημέρες, άλλος 4 μέρες την βδομάδα για 8 ώρες την ημέρα και άλλοι εργαζόμενοι ακόμη λιγότερο. Τα ένσημά τους μπαίνουν στο «μπλέντερ». Και μόνο από αυτή την οπτική, τα σχέδια της κυβέρνησης για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης είναι ικανά ακόμη και να στερήσουν ολοκληρωτικά τη σύνταξη από εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους!

Η «προσωρινή απασχόληση» αποκλείει ουσιαστικά τους εργαζόμενους από τις παροχές του επικουρικού ταμείου ενός κλάδου, καθώς δε θα προλαβαίνουν να στοιχειοθετήσουν ασφαλιστικό δικαίωμα, λόγω των συχνών μετακινήσεών τους. Ετσι θα πληρώνουν, αλλά δε θα δικαιούνται τίποτα. Αντίστοιχα, με λίγους μήνες δουλιάς, λίγους μήνες εργασίας, λίγους μήνες κατάρτισης, η συμπλήρωση των απαραίτητων ενσήμων για μια στοιχειώδη σύνταξη θα απαιτεί όχι 35 ή 40 χρόνια δουλιάς, αλλά ακόμη και το διπλάσιο χρόνο!

Τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης επιτρέπουν τη μη εφαρμογή των κλαδικών συμβάσεων εργασίας. Η αμοιβή του ειδικευμένου εργαζόμενου, περιορισμένη σε αυτή του ανειδίκευτου εργάτη σημαίνει και μικρότερες ασφαλιστικές εισφορές, μείωση εσόδων για τα ασφαλιστικά Ταμεία.

Η 35ετία, ακόμη και αν διατηρηθεί ως προϋπόθεση συνταξιοδότησης θα είναι άπιαστη για τον μέσο εργαζόμενο. Η ίδια η πραγματικότητα των εργασιακών σχέσεων ακυρώνει κάθε ελπίδα μακρόχρονης, πλήρης δικαιωμάτων εργασία. Ακόμη και στα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης, νέοι απόφοιτοι εργάζονται επί 11 και πλέον μήνες χωρίς να υπολογίζεται συνταξιοδοτικά αυτός ο χρόνος εργασίας.