Το νέο, 24ο τεύχος του περιοδικού «το κόκκινο Αερόστατο» που επιμελείται η Διατμηματική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ για τις μικρότερες ηλικίες της νεολαίας, κυκλοφορεί από τις Οργανώσεις του ΚΚΕ και για άλλη μια φορά είναι «διπλό», καθώς το δώρο αυτού του τεύχους είναι μια ανθολογία διηγημάτων με τίτλο: «Κόκκινη κλωστή δεμένη, στην ΕΙΡΗΝΗ τυλιγμένη...»

Στο κυρίως τεύχος του περιοδικού οι αναγνώστες θα βρουν όλες τις γνωστές και αγαπημένες στήλες και τα αφιερώματά του, θα βρουν προτάσεις για παιχνίδια και δραστηριότητες, ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις κ.ά.

Ωστόσο, ένα πραγματικό στολίδι αποτελούν και οι ιστορίες που περιλαμβάνονται στην Ανθολογία Διηγημάτων.

Με αφορμή λοιπόν αυτή την πρωτοβουλία του διπλού τεύχους, ο «Ριζοσπάστης» μίλησε με την Βούλα Τσίγκα, υπεύθυνη της Διατμηματικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ που επιμελείται το περιοδικό, ενώ το δικό της κείμενο για τη συμβολή της στην Ανθολογία Διηγημάτων μας έστειλε η συγγραφέας Γιούλη Μπάχρεχ.

-- Αυτό το διπλό τεύχος του περιοδικού έρχεται αμέσως μετά το έκτακτο 16σέλιδο τεύχος για τον πόλεμο...

-- Η ιδέα για την Ανθολογία προέκυψε ακριβώς από το έκτακτο τεύχος για τον πόλεμο και από την πολύ θερμή υποδοχή που συνάντησε. Το έκτακτο «Αερόστατο» ξεπέρασε κάθε προηγούμενο στη διακίνησή του και πολύ περισσότερο στην αξιοποίησή του. Ενέπνευσε πάρα πολλές δράσεις σε παιδιά, φίλους του «κόκκινου Αερόστατου» σε γειτονιές, σε μεγάλο βαθμό αξιοποιήθηκε από εκπαιδευτικούς μέσα στις τάξεις. Επίσης από Συλλόγους Γονέων που οργάνωσαν πολύμορφες δράσεις μέσα κι έξω από τα σχολεία για το θέμα του πολέμου, «πατώντας» στις προτάσεις και τα υλικά του έκτακτου τεύχους.

Ετσι από τις πρώτες μέρες της κυκλοφορίας του άρχισαν να μας «βομβαρδίζουν» ερωτήματα των παιδιών, σκέψεις τους, προβληματισμοί που παρέμεναν έντονοι. Γιατί σίγουρα το έκτακτο τεύχος ήρθε να απαντήσει σε απορίες των παιδιών, σε μια ανάγκη να συζητήσουν, όμως αυτή η ανάγκη εξακολουθεί να υπάρχει, ανοίγουν κι άλλες πλευρές, οπότε χρειάζεται να δοθεί συνέχεια.

Συναντάμε ερωτήσεις όπως «γιατί υπάρχουν σύνορα», «γιατί και πώς επιδιώκουν κάποιοι να τα αλλάξουν»; ή «πώς γίνεται - όπως γράφει μέσα και το έκτακτο τεύχος - οι πλούσιοι να βλέπουν τον κόσμο σαν μια μεγάλη πίτα και να τσακώνονται ποιος θα πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι;» ή αν όντως είναι δυνατόν αυτοί οι δυο λαοί που τώρα βρίσκονται σε πόλεμο, μέχρι πριν λίγα χρόνια να ζούσαν ειρηνικά κι αδερφωμένα...

Σε τέτοιους προβληματισμούς και απορίες των παιδιών επιλέξαμε να απαντήσουμε μέσα από ιστορίες. Ακριβώς για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τα ίδια τα παιδιά να αναμετρηθούν με δύσκολες έννοιες και ζητήματα. Γιατί είναι λογικό και αναμενόμενο σε αυτές τις συνθήκες να συνυπάρχουν στη σκέψη τους και ο φόβος, η ταραχή, το άγχος για όλα αυτά που γίνονται. Εδώ, λοιπόν, είναι ξεχωριστός ο ρόλος που μπορεί να έχει ένα παραμύθι, μια ιστορία, ένα λογοτεχνικό κείμενο στο να βοηθήσει ένα παιδί να αναμετρηθεί με τους φόβους του και ταυτόχρονα, να κατανοήσει καλύτερα την πραγματικότητα που το περιβάλλει, να πάρει δύναμη, αυτοπεποίθηση, να αντλήσει αισιοδοξία.

-- Σε ποιους απευθυνθήκατε για την Ανθολογία Διηγημάτων και τι ανταπόκριση συναντήσατε;

-- Απευθυνθήκαμε σε ανθρώπους που ασχολούνται με ιστορίες για παιδιά, με τους οποίους σταθερά συνεργαζόμαστε και ζητάμε τη γνώμη τους και τη συμβολή τους για το περιοδικό και για άλλες δράσεις.

Καταρχήν, είναι μεγάλη μας τιμή πως στην ανθολογία φιλοξενούμε ένα διήγημα της Μαρίας Παπαγιάννη. Πρόκειται για μία από τις κυρίαρχες μορφές στην παιδική λογοτεχνία στη χώρα μας. Δεν είναι τυχαίο πως ήταν υποψήφια δύο φορές για το Διεθνές Βραβείο H.C. Andersen και είναι Πρέσβειρα για το Παιδικό Βιβλίο για τη διετία 2021-2022. Με το αστείρευτο ταλέντο της μας έχει χαρίσει πολλές ιστορίες για μικρότερα παιδιά, αλλά και μυθιστορήματα για εφήβους. Και η ίδια με μεγάλη της χαρά μάς έδωσε μια αγαπημένη της ιστορία, που την είχε γράψει εμπνευσμένη από τα γεγονότα στη Γιουγκοσλαβία το '99, όμως παρέμενε αδημοσίευτη. Η επικαιρότητα της ιστορίας στο σήμερα δείχνει πως ανά περιόδους βιώνουμε σε διαφορετική γωνιά της Γης την ίδια τραγικότητα ενός πολέμου, με πρώτα θύματα τα παιδιά. Γιατί τα παιδιά πρόσφυγες είναι κατά μία έννοια και το θέμα του διηγήματός της. Μιλάει για μια οικογένεια που αναγκάζεται να φύγει από τον τόπο της. Ομως όλη η ιστορία της φρίκης του πολέμου δίνεται μέσα από την αγάπη, τις μνήμες που έχουν κατακτήσει και το δέσιμο αυτής της οικογένειας, συστατικά που τελικά είναι και η δύναμή τους. Κάποιος μπορεί να σκεφτεί ότι η αγάπη, η δύναμη και το δέσιμο μπορεί να είναι και μεταξύ οικογενειών από διαφορετικές χώρες, μεταξύ των λαών εν τέλει.

Οι άλλες τρεις ιστορίες γράφτηκαν τώρα, τις τελευταίες βδομάδες, ενώ είχε αρχίσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Επικοινωνήσαμε με τους συγγραφείς και τους μεταφέραμε κάποιες από τις απορίες, τα λόγια των ίδιων των παιδιών. Πιάστηκε έτσι ο καθένας τους από κάτι, «μικρότερο» ή «μεγαλύτερο» και σκαρφίστηκε, εμπνεύστηκε μια ολόκληρη ιστορία.

Ξεκινάμε με το διήγημα του Στρατή Δουνιά, «Η αλυσίδα». Το θέμα του είναι πώς μια μικρή Ουκρανή μαθήτρια μαθαίνει από τη γιαγιά της ότι οι δυο λαοί ζούσαν ειρηνικά για πολλά χρόνια στο πλαίσιο της Σοβιετικής Ενωσης. Με αυτήν την αφετηρία, η μαθήτρια ξεκινάει και φτιάχνει μια αλυσίδα φιλίας και αλληλεγγύης κι άλλων παιδιών που φέρνουν αντίστοιχες μαρτυρίες από τους γονείς και τους παππούδες τους. Η ιστορία καταλήγει επίσης με το αισιόδοξο μήνυμα της δύναμης για το πώς μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα.

Μετά ακολουθεί το παραμύθι της Μαριλίζας Λούντζη «Τα πολεμικά χαχανητά», που σε ένα πολύ πιο φανταστικό πλαίσιο αναφέρεται σε έναν Ουκρανό βιομήχανο, αναδεικνύοντας τα συμφέροντά του από τον ίδιο τον πόλεμο. Γι' αυτόν ο πόλεμος είναι πηγή χαράς, ακριβώς γιατί είναι πηγή κέρδους.

Και μετά η Γιούλη Μπάχρεχ έφτιαξε το διήγημα «Ο χαρτογράφος» που καταπιάνεται με το ερώτημα που αναφέραμε στην αρχή «γιατί υπάρχουν σύνορα;» και πώς αλλάζουν.

Ηταν πολύ συγκινητικό κι ενθαρρυντικό ότι αυτοί οι τέσσερις συγγραφείς σε πρώτη φάση - είναι κι άλλοι που επιδιώκουν να γράψουν ιστορίες και θα δούμε να δώσουμε μια συνέχεια - με το που τους απευθυνθήκαμε και τους δώσαμε μια «τροφή σκέψης» από τα ίδια τα παιδιά κατάφεραν κι έφτιαξαν πολύ άρτια, ολοκληρωμένα και όμορφα διηγήματα.

-- Πώς σκέφτεστε την αξιοποίηση όλου αυτού του όμορφου υλικού που υπάρχει σε αυτό το τεύχος;

-- Θέλουμε αυτό το τεύχος να διαδοθεί πλατιά και να έχει αντίστοιχη επιτυχία όπως και το έκτακτο τεύχος. Πιστεύουμε ότι καλό θα είναι όλοι όσοι πήραν το έκτακτο τεύχος να πάρουν και την Ανθολογία Διηγημάτων. Ερχονται και γιορτές και είναι μια καλή ιδέα δάσκαλοι να δωρίσουν σε συναδέλφους τους αυτή την Ανθολογία ή γονείς να τη δωρίσουν σε άλλες οικογένειες με παιδιά.

Ηδη υπάρχουν σκέψεις και ιδέες για αξιοποίηση των διηγημάτων - γιατί πάντα μια ιστορία, ένα διήγημα γεννάει πολύ περισσότερες ιστορίες, περισσότερες δράσεις - με πιο χαρακτηριστικό πως έχουν ξεκινήσει να φτιάχνονται παιδικές θεατρικές ομάδες που θα παρουσιάσουν τα διηγήματα της Ανθολογίας στα Μαθητικά Φεστιβάλ της ΚΝΕ.