Ενα ακόμα καθοριστικό βήμα στην πρόσδεση των πανεπιστημίων στις επιχειρήσεις αποτελεί η θεσμοθέτηση των λεγόμενων βιομηχανικών διδακτορικών με τροπολογία στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ναυτιλίας. Με αυτή, η έρευνα που διενεργείται στα πανεπιστήμια συνδέεται ακόμα πιο άμεσα με τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα την παραγγέλλουν, θα την εποπτεύουν και θα αξιοποιούν τα αποτελέσματά της για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες αύξησης των κερδών τους. Η υπουργός Παιδείας, από το βήμα της Βουλής, ενέταξε τις ρυθμίσεις «σε ένα ευρύτερο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων και του επερχόμενου νομοσχεδίου για τα πανεπιστήμιά μας», το οποίο άλλωστε, όπως φαίνεται, διέπεται από αυτό το πνεύμα.

Περιέγραψε τα βιομηχανικά διδακτορικά ως τη «δυνατότητα που δίνουμε πλέον με ένα πλήρες θεσμικό πλαίσιο, προκειμένου οι υποψήφιοι διδάκτορες, πανεπιστήμιο και εταιρείες βιομηχανίας να συνεργάζονται, προκειμένου ακριβώς να έρθει πιο κοντά η έρευνα με τα απτά προβλήματα, με την επίλυση συγκεκριμένων ζητημάτων». Δεν μιλάμε φυσικά γενικά και αόριστα για ζητήματα που θα λυθούν με την παραγωγή νέας γνώσης αλλά για την ικανοποίηση πολύ συγκεκριμένων αναγκών των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την τροπολογία, οι έρευνες θα γίνονται από υποψήφιους διδάκτορες σε συνεργασία με επιχείρηση ή βιομηχανία και θα αφορούν «διεξαγωγή βασικής ή εφαρμοσμένης έρευνας με σκοπό την εξαγωγή ερευνητικών αποτελεσμάτων για την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων ή υπηρεσιών». Δηλαδή, πρόκειται για έρευνα με αποκλειστικό προορισμό να γίνει εμπορεύσιμο προϊόν ή υπηρεσία με το βλέμμα στην αύξηση των κερδών των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την υπουργό, θεσπίζεται συγκεκριμένο χρηματοδοτικό πλαίσιο που καλύπτεται στο μεγαλύτερο μέρος από το Ταμείο Ανάκαμψης και ένα μικρότερο από ιδιωτικούς πόρους.

Από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, στα οποία αποδίδεται και η βιασύνη του υπουργείου να φέρει την τροπολογία Μ. Τρίτη, χρηματοδοτείται κυρίως και ο σχεδιασμός που αφορά τους επισκέπτες καθηγητές και τη θεσμοθέτηση και επισκεπτών ερευνητών, που προβλέπεται στην τροπολογία.

Τα παραπάνω καταψήφισε το ΚΚΕ ενώ στις στοχεύσεις τους αναφέρθηκε κατά την τοποθέτησή της η Διαμάντω Μανωλάκου, βουλευτής του ΚΚΕ. Οπως σημείωσε, «τα βιομηχανικά διδακτορικά αφορούν υψηλά ειδικευμένο δυναμικό, που μπαίνει στην υπηρεσία των επιχειρήσεων, θα παράγει νέα γνώση κατ' εντολή συγκεκριμένης επιχείρησης και όχι για τις ανάγκες της κοινωνίας. Μάλιστα, ο υποψήφιος διδάκτορας θα είναι ασφαλισμένος στον κατώτατο μισθό ως εργαζόμενος της επιχείρησης απευθείας ή του ΕΛΚΕ, ανάλογα με τον τρόπο χρηματοδότησης. Τυπικά, ισχύει ο κανονισμός διδακτορικών σπουδών του οικείου Τμήματος του Ανώτατου Ιδρύματος, ουσιαστικά όμως όλα τα ζητήματα ρυθμίζονται από το πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ ΑΕΙ και επιχείρησης. Ακόμα και ζητήματα όπως η πνευματική ιδιοκτησία της παραγόμενης έρευνας θα καλύπτονται από το πρωτόκολλο, που μπορεί να περιέχει όρους που εγκλωβίζουν τον φοιτητή στη συγκεκριμένη επιχείρηση. Π.χ. δέσμευση να μην κάνει την ίδια δουλειά για ανταγωνιστή για 5 χρόνια μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του κ.ά. Το πλαίσιο είναι εξαιρετικά χαλαρό και "ευέλικτο" - δεν ρυθμίζει τίποτα κι επιτρέπει τα πάντα, αρκεί να τα βρουν τα δύο μέρη».

Αναφορικά με τη ρύθμιση για τους επισκέπτες καθηγητές, η βουλευτής του ΚΚΕ σημείωσε ότι «φανερώνει πώς θα καλύπτονται πλέον τα κενά σε προσωπικό των ΑΕΙ και των Ερευνητικών Κέντρων: Με "ευέλικτες" θέσεις που θα χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης για όσο υπάρχει, τον ΕΛΚΕ ή άλλους πόρους». Δηλαδή, τόνισε, «όποιο ΑΕΙ έχει έσοδα θα μπορεί και να κάνει προσωρινές προσλήψεις από το εξωτερικό και να καλύπτει τις ανάγκες του, ενώ, τελικά, οι μόνιμες θέσεις ΔΕΠ θα είναι πλέον ελάχιστες και θα διοικούν τον "στρατό" των "ευέλικτων"».