Στιγμιότυπο από το πολυπληθές κοινό της ημερίδας

Οι Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, τις μέρες που προηγήθηκαν της ημερίδας, πραγματοποίησαν μαζικό άνοιγμα στους χώρους των σχολών, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στους μεταπτυχιακούς και υποψήφιους διδάκτορες, στους νέους διδάσκοντες και ερευνητές που έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά με τις δυσκολίες και τα διλήμματα που μπαίνουν μπροστά σε έναν νέο επιστήμονα. Με αφορμή το θέμα της εκδήλωσης, το ίδιο το παράδειγμα της επιστημονικής και κοινωνικής δράσης του Αϊνστάιν, σε αμφιθέατρα και εργαστήρια οι Κομματικές και ΚΝίτικες δυνάμεις συνέβαλαν ώστε να ανοίξει η κουβέντα για το ρόλο του επιστήμονα, ο οποίος σήμερα καλείται να εξαντλήσει την πρωτοπόρα σκέψη του στο να βρει τρόπους να «προσελκύσει επιχειρηματίες» για να επενδύσουν στην έρευνά του. Και φυσικά, προκειμένου να το επιτύχει αυτό, καλείται να προσανατολίσει και να προσαρμόσει αυτή την ίδια του τη σκέψη και την έρευνα στις ανάγκες της κερδοφορίας του κεφαλαίου και όχι σε αυτό το οποίο υπήρξε και πρέπει να είναι η κινητήρια δύναμη της επιστημονικής εξέλιξης, δηλαδή η ερμηνεία του γύρω μας κόσμου και η αξιοποίηση αυτής της γνώσης για την κάλυψη των λαϊκών αναγκών, για τη συνολική πρόοδο της κοινωνίας.

Σήμερα, που, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ, οι ερευνητές πρέπει να είναι «κινητικοί και ευέλικτοι» και συνολικά η έρευνα κατευθύνεται όλο και βαθύτερα στην ιδιωτικοοικονομική λειτουργία, που τα ερευνητικά αποτελέσματα κατοχυρώνονται με πατέντες για να αξιοποιηθούν εμπορικά και τα καθοριστικά κριτήρια για τη διεξαγωγή της είναι η ανταποδοτικότητα και η ανταγωνιστικότητα, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ η πρόταση του ΚΚΕ για την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας, για έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης, που θα έχει στον πυρήνα του τις λαϊκές ανάγκες και αντίστοιχα θα αξιοποιεί και την επιστήμη και έρευνα.

Γι' αυτό άλλωστε και η ημερίδα συνάντησε πολύ σημαντική ανταπόκριση από μεγάλο κομμάτι νέων ερευνητών που δραστηριοποιούνται σε σχετικά αντικείμενα, αλλά και ευρύτερα. Προκάλεσε θετικά σχόλια τόσο για την επιλογή του θέματος, όσο και για την προσέγγισή του, ενώ διατυπώθηκε η ανάγκη να πληθύνουν ανάλογες πρωτοβουλίες σχετικά και με άλλα αντικείμενα, να ιδωθούν τα επιστημονικά μαθήματα «αλλιώς», να αναδειχθεί το ουσιαστικό τους περιεχόμενο. Παράλληλα, να πλατύνει ο προβληματισμός σχετικά με τον κοινωνικό ρόλο του επιστήμονα, τη θέση που πρέπει να παίρνει ώστε «να προχωράει μπροστά ο τροχός της Ιστορίας».

Η ημερίδα άνοιξε με ομιλία του Χαράλαμπου Βάρβογλη, καθηγητή του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, μέσω της οποίας διηγήθηκε στο κοινό «Μια Σύντομη Ιστορία της Βαρύτητας», εξηγώντας την ιστορική επιστημονική διαδρομή που οδήγησε από τον Νεύτωνα στη Γενική Θεωρία. Στη συνέχεια στο βήμα ανέβηκε ο Κώστας Κόκκοτας, καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου του Tubingen, ο οποίος έκανε μία εξαιρετική οπτικοακουστική ομιλία για τη «Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και το πώς άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο». Η ημερίδα συνεχίστηκε με την τρίτη κατά σειρά ομιλία από τον Γεώργιο Λαζαρίδη, ομότιμο καθηγητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ, ο οποίος στην προσπάθειά του να απαντήσει στα ερωτήματα «Είναι η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας η τελική απάντηση; Τι δεν γνωρίζουμε ακόμα για τη βαρύτητα;» εισήγαγε το κοινό στις πιο σύγχρονες θεωρίες της Φυσικής, όπως τη θεωρία χορδών και την υπερσυμμετρία. Η «κριτική του Αϊνστάιν στη Σχολή της Κοπεγχάγης» και «το ιστορικό πλαίσιο διαμόρφωσης του επιστημονικού του έργου και η στάση του απέναντι στους κοινωνικούς αγώνες» αποτέλεσαν τα θέματα των δύο ομιλιών που ακολούθησαν από τον Δημήτρη Σκόρδο, φυσικό και υπ. διδάκτορα του Παιδαγωγικού Τμήματος του ΕΚΠΑ, και τον Νίκο Μπάστα, διδάκτορα του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ. Την ημερίδα έκλεισε ο Οδυσσέας Μαάιτα, διδάκτορας του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, ο οποίος μιλώντας για το «ρόλο του επιστήμονα χθες, σήμερα, αύριο» ανέδειξε την ανάγκη σύνδεσης του αγώνα για την επιστημονική αλήθεια και πρόοδο με τον αγώνα για τον προσανατολισμό και την αξιοποίησή της προς όφελος των διευρυνόμενων λαϊκών αναγκών.