Βεβαίως, αυτή η αλληλοσύνδεση και αλληλοδιαπλοκή δεν είναι καινούργιο ζήτημα, συνδέεται άρρηκτα με το πεδίο της έρευνας των πανεπιστημίων, ενώ σε ανάλογη κλίμακα, βεβαίως, εμπλέκονται και τα ΤΕΙ. Και ταυτόχρονα, μπορούν να λειτουργούν και αυτοτελώς ως επιχειρήσεις, πουλώντας έρευνες και πατέντες.

Η ΕΕ προωθεί αυτή τη στρατηγική, χρηματοδοτώντας ανάλογα προγράμματα, αλλά και το κάθε κράτος - μέλος της με «εθνικούς» πόρους.

Πρόσφατο ρεπορτάζ της «Καθημερινής» (31/10/2015) αναφέρεται σε έρευνα που έγινε από το ΤΕΙ Κρήτης, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Αρχιμήδης ΙΙΙ». Η έρευνα συγχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ). Θέμα της έρευνας που έγινε σε 406 μεταποιητικές επιχειρήσεις, ήταν η ανάλυση της ανταγωνιστικότητας και απόδοσης των Ελληνικών Μεταποιητικών Επιχειρήσεων (ΕΜΕ).

Ποια τα βασικά συμπεράσματα;

Η απαίτηση για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ΕΜΕ σε επίπεδο ποιότητας παραγόμενων προϊόντων. Αυτό είναι το μόνιμο ζητούμενο κάθε καπιταλιστικής οικονομίας, αφού αποτελεί βασικό παράγοντα ανάπτυξης και διεκδίκησης μεγαλύτερων μεριδίων στην αγορά για ολοένα και πιο διευρυμένη αναπαραγωγή κερδών και κεφαλαίου. Επομένως, το βασικό ζητούμενο δεν είναι η μελέτη της βελτίωσης της απόδοσης των επιχειρήσεων για κάλυψη των λαϊκών αναγκών, αλλά για το ολοένα και μεγαλύτερο κέρδος. Αν, δε, υπολογίσει κανείς και τη βασική κατεύθυνση για την καπιταλιστική ανάπτυξη που δίνουν τόσο οι φορείς των επιχειρηματιών όσο και άλλα αστικά επιτελεία και η κυβέρνηση, δηλαδή αυτή της εξωστρέφειας της οικονομίας, δηλαδή ότι η ανάπτυξη δεν μπορεί να στηριχτεί στην εσωτερική αγορά αλλά στις εξαγωγές, τότε το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας γίνεται ζωτικό. Και το ΤΕΙ στην έρευνά του θεωρεί την εξαγωγική δραστηριότητα ως παράγοντα καπιταλιστικής οικονομικής ανάπτυξης.

Βεβαίως, τώρα, στα πλαίσια της διαχείρισης της οικονομικής κρίσης, έχουν αντιμετωπίσει με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις σε όφελος του κεφαλαίου το βασικό ζήτημα συμβολής στην αύξηση του κέρδους, τη μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης. Αλλά αυτός δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας εξασφάλισης και ανόδου της ανταγωνιστικότητας. Η έρευνα του ΤΕΙ προσδιορίζει και άλλους παράγοντες που απαιτούνται για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, άρα και για την ανάπτυξη.

Ποιοι είναι αυτοί;

Η καινοτόμος δραστηριότητά τους, η διαχείριση της γνώσης, η επαρκής χρηματοδότηση, η δημιουργία συμπράξεων και η ενίσχυση και ορθολογική διαχείριση των εσωτερικών πόρων τους. Αυτοί, επίσης, οι παράγοντες εκτιμά ότι προσδίδουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των υπόλοιπων επιχειρήσεων στην αγορά.

Εχει σημασία όμως και η διαπίστωση του ΤΕΙ ότι οι ΕΜΕ εμφανίζουν πολύ χαμηλά ποσοστά συνεργασίας με τα ερευνητικά κέντρα και τα πανεπιστήμια της χώρας, ενώ και η διάχυση γνώσης στο προσωπικό των επιχειρήσεων (knowledge management) κυμαίνεται σε μέτρια επίπεδα. Να το ζήτημα της επιδίωξης συμπράξεων των επιχειρήσεων με ΑΕΙ και με ερευνητικά κέντρα, που σημαίνει ακόμη πιο πιστή, αν είναι δυνατόν απόλυτη, σύμπλεξη του περιεχόμενου σπουδών και έρευνας με τους επιχειρηματικούς ομίλους και κατ' επέκταση με το κεφάλαιο και τα κέρδη. Να που και από εδώ φαίνεται η επιδίωξη, με βάση την έρευνα του ΤΕΙ, να λειτουργούν πανεπιστήμια - ΤΕΙ με τη στρατηγική του κεφαλαίου, αλλά και αυτοτελώς ως ιδρύματα με τη λογική της αγοράς, πουλώντας έρευνες για την καπιταλιστική ανάπτυξη κλάδων και επιχειρήσεων και βεβαίως πατέντες για παραγωγή ανταγωνιστικών εμπορευμάτων.

Να τι λέει η έρευνα ως προς αυτά: «Η καινοτομία αποτελεί αρωγό στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, καθώς υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η επιχειρηματική καινοτομία δίνει τη δυνατότητα στις ίδιες τις ΕΜΕ να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Στη χώρα μας, οι επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία βρίσκονται σε επίπεδο χαμηλότερο του μέσου όρου της ΕΕ».

Από την έρευνα αναδεικνύεται, επίσης, η απαίτηση για συνεργασία των ΕΜΕ με κέντρα/φορείς έρευνας (π.χ. πανεπιστήμια και ΤΕΙ, ερευνητικά κέντρα), η οποία δύναται να αποφέρει στις ίδιες προβάδισμα στη διαφοροποίηση και την καινοτομία των προϊόντων τους έναντι των ανταγωνιστών τους, καθώς και βελτίωση της παραγωγικότητάς τους μέσω της υιοθέτησης και χρήσης πατεντών στην καθημερινή λειτουργία τους. Επίσης, εντοπίζεται ότι «η ανταγωνιστικότητα των ΕΜΕ επηρεάζεται σε σημαντικό βαθμό από τη διαφοροποίηση προϊόντος και σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό από την καινοτομία των παραγόμενων προϊόντων τους, στοιχείο που αναδεικνύει την ανάγκη για βελτίωση των επιδόσεών τους σε θέματα έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων και διαδικασιών».

Γιατί η έρευνα επικεντρώνει σ' αυτά τα ζητήματα; Διότι από τη μελέτη των 406 επιχειρήσεων από το ΤΕΙ, έγινε φανερό ότι το μεγαλύτερο ποσοστό τους δεν προωθεί εντός των πλαισίων τους την ανάπτυξη της καινοτομίας. Επιπλέον, εκτός από την καινοτομία σε επίπεδο παραγωγής προϊόντων, χαμηλά επίπεδα παρουσιάζει και η ανάπτυξη ή/και η υιοθέτηση καινοτομίας σε επίπεδο marketing, όπως π.χ. νέες μέθοδοι προώθησης, συσκευασίας και προβολής προϊόντων.

Αλλο ένα ζήτημα που επισημαίνει η έρευνα για τις ΕΜΕ, είναι η ολοκληρωμένη γνώση και κατάρτιση στο αντικείμενο της επιχείρησης και η πείρα του εργατικού δυναμικού των επιχειρήσεων, λέγοντας ότι είναι «η μεταφορά γνώσης από το πεπειραμένο ή υψηλού επιπέδου προσωπικό στους άλλους εργαζομένους (knowledge sharing), στοιχείο που επηρεάζει θετικά την αποδοτικότητά τους».

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων απαιτεί αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Αυτό είναι το βασικό. Παραγωγικότητα της εργασίας σημαίνει παραγωγή ολοένα περισσότερων εμπορευμάτων και υπηρεσιών στη μονάδα του χρόνου. Σ' αυτό συμβάλλει τόσο η καινοτομία και οι πατέντες, όσο και η γνώση του εργατικού δυναμικού. Η παραγωγικότητα σημαίνει, επίσης, την παραγωγή μεγαλύτερης ποσότητας εμπορευμάτων και υπηρεσιών, με το ίδιο ή και λιγότερο εργατικό δυναμικό. Αυτή η διαδικασία μπορεί να αυξάνει τα κέρδη (πρόσθετα σε σχέση με άλλες ομοειδείς επιχειρήσεις κέρδη), αλλά και τα μερίδια στην αγορά, αφού μπορεί να προσφέρει μικρότερες τιμές εμπορευμάτων σε σχέση με τους ανταγωνιστές, άρα και μεγαλύτερο τζίρο και μεγαλύτερα κέρδη μέσα από την αύξηση του μεριδίου στην αγορά. Η υπόθεση «μάρκετινγκ» λειτουργεί ενισχυτικά, το βασικό είναι η παραγωγικότητα. Γι' αυτό η έρευνα επικεντρώνει στο συμπέρασμα ότι «η καινοτομία αποτελεί αρωγό στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων».

Αυτό που δε λέει η έρευνα, όμως, είναι το γεγονός ότι στον καπιταλισμό η άνοδος της παραγωγικότητας αυξάνει το βαθμό εκμετάλλευσης των εργαζομένων.

Βεβαίως και τα στοιχεία της έρευνας που συντείνουν στην εξασφάλιση της παραγωγικότητας, όπως καινοτομία στην παραγωγή, στο εμπόρευμα, στο μάρκετινγκ, οι γνώσεις και η μετάδοση πείρας στο εργατικό δυναμικό, ακόμη και οι συμπράξεις, αποτελούν μεγάλο μέρος του περιεχομένου αυτού που η κυβέρνηση αποκαλεί «παραγωγική ανασυγκρότηση».

Είναι γεγονός, επίσης, ότι η ΕΕ χρηματοδοτεί έρευνα και καινοτομία για την παραγωγική ανασυγκρότηση επιχειρήσεων, προκειμένου να έχουν άνοδο της παραγωγικότητας, άρα και της ανταγωνιστικότητας, μέσω του προγράμματος «Horizon 2020», για την περίοδο 2014-2020.

Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι το περιεχόμενο σπουδών σε πανεπιστήμια - ΤΕΙ, οι εργασίες κ.λπ., είναι απόλυτα προσαρμοσμένο στη στρατηγική ανάπτυξης του καπιταλισμού, επομένως και καθηγητές, ερευνητές, πτυχιούχοι των πανεπιστημίων - ΤΕΙ, εκπαιδεύονται και διαπαιδαγωγούνται να λειτουργούν και να δρουν ως ιμάντες της διευρυμένης αναπαραγωγής κερδών και κεφαλαίου. Φροντίζοντας, βεβαίως, να εδραιώνεται στη συνείδηση των φοιτητών ότι η συμβολή τους στην καπιταλιστική ανάπτυξη είναι σε όφελος δικό τους, αλλά και σε όφελος της κοινωνίας. Η διαπαιδαγώγησή τους, η διαμόρφωση της συνείδησής τους να υπηρετούν τον καπιταλισμό, αποκτώντας κύρος για τα επιτεύγματά τους, αποκομίζοντας και οι ίδιοι τα υλικά οφέλη μιας καλύτερης ζωής, συνδυάζεται με την παραδοχή ότι ταυτόχρονα προσφέρουν στην κάλυψη των ανθρώπινων, όπως τους λένε, αναγκών. Ομως τώρα, στις συνθήκες της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και ανεργίας, αντιλαμβάνονται ότι αυτή η επιβεβαίωση που τους λένε ότι θα έχουν, δεν είναι εφικτή, αφού η πλειοψηφία τους είναι άνεργοι, χωρίς όμως να μπορούν να εξηγήσουν ότι σ' αυτό ακριβώς που τους εκπαιδεύουν να υπηρετούν, τον καπιταλισμό, βρίσκεται η αιτία της τωρινής δύσκολης και χωρίς ορατό μέλλον ζωής τους.

Και βεβαίως, πολύ περισσότερο δυσκολεύονται να συνειδητοποιήσουν ότι η προσφορά τους σε επιστημονική - τεχνική γνώση και έρευνα στην παραγωγική ανάπτυξη μπορεί να γίνεται ωφέλιμη δράση για την οικονομία και την κοινωνία, μόνο με την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής και την αντικατάστασή της με την κοινωνική ιδιοκτησία, γιατί μόνον έτσι, με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο, η οικονομία θα αναπτύσσεται όχι για το κεφάλαιο και το κέρδος, αλλά για τις ολοένα αυξανόμενες εργατικές - λαϊκές ανάγκες. Θα αναπτύσσονται, επίσης, όλες οι πλουτοπαραγωγικές δυνατότητες της Ελλάδας, όλοι οι τομείς και κλάδοι της οικονομίας που μπορούν να αναπτυχθούν και όχι μόνον αυτοί που αποδίδουν το μεγαλύτερο κέρδος. Τότε πράγματι η επιστήμη, η τεχνική, η έρευνα, άρα και οι επιστήμονες, οι τεχνικοί, οι ερευνητές, θα αποτελούν έναν από τους θεμελιακούς παράγοντες ανάπτυξης της παραγωγής, αλλά σε όφελος των εργαζομένων, θα είναι αναγκαίοι και απαραίτητοι όλοι και θα χρειάζονται ολοένα και περισσότεροι, θα συμβάλλουν επίσης στην παραπέρα ανάπτυξη της επιστήμης, της τεχνικής, της έρευνας, έτσι ώστε να αυξάνεται η παραγωγικότητα της εργασίας, αλλά χωρίς εκμετάλλευση, θα μπαίνουν τα επιτεύγματά τους στην υπηρεσία της ζωής με ευημερία, με περισσότερο ελεύθερο χρόνο, με προαγωγή της Υγείας, συμβάλλοντας επίσης στο να πορεύεται από την αναγκαιότητα στην ελευθερία η εργατική τάξη.

Σ' αυτό το δρόμο καλεί το ΚΚΕ την εργατική τάξη, τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, τη νεολαία και τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων να παλέψουν, ανατρέποντας την εξουσία του κεφαλαίου, για την κατάκτηση της εργατικής - λαϊκής εξουσίας. Φοιτητές, σπουδαστές και ερευνητές θα κερδίσουν οι ίδιοι το κύρος τους μέσα στο λαό συμπορευόμενοι μαζί του σ' αυτό το δρόμο.