Αφιερωμένη στην ισλαμική υαλουργία και την επιρροή που άσκησε στην ευρωπαϊκή τέχνη, είναι η έκθεση που φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη. Τίτλος της, «Η Υαλουργία των Σουλτάνων» και οργανωτές το Μουσείο Γυαλιού του Κόρνινγκ στις ΗΠΑ και το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Στην Ευρώπη παρουσιάζεται αποκλειστικά στο Μουσείο Μπενάκη. Πρόκειται για τη μόνη έως σήμερα μουσειακή επισκόπηση και την πρώτη, εδώ και εβδομήντα χρόνια, περιεκτική συγκέντρωση των σπανιότερων και αντιπροσωπευτικότερων δειγμάτων όλων των τύπων του προβιομηχανικού ισλαμικού γυαλιού από την Αίγυπτο, τις χώρες της Εγγύς και της Μέσης Ανατολής και την Ινδία.

«Η υαλουργία των σουλτάνων» προβάλλει έναν τομέα του ισλαμικού πολιτισμού, που δημιούργησε πολυάριθμα έργα σπάνιας ποιότητας και καλαισθησίας, χωρίς ωστόσο να έχει συγκεντρώσει την προσοχή των ιστορικών της Τέχνης. Χιλιάδες υαλουργοί, τα ονόματα των οποίων δεν έχουν σωθεί, από το Κάιρο έως το Δελχί, μεταβίβαζαν τη γνώση τους από γενιά σε γενιά, πειραματιζόμενοι με τα χρώματα, τα σχήματα, τις τεχνικές και το διάκοσμο του εξαιρετικά εύπλαστου αυτού υλικού. Ακριβή κληρονομιά μιας τέχνης που σήμερα έχει σβήσει - οι εκλεκτότερες δημιουργίες της, που προέρχονται από κρατικές και ιδιωτικές συλλογές ανά τον κόσμο, παρουσιάζονται στην έκθεση, με σκοπό τη διεθνή αναγνώριση της υψηλής τέχνης του ισλαμικού γυαλιού.

Τα 140 περίπου αντικείμενα αποτελούν τα πιο σημαντικά δείγματα ισλαμικής υαλουργίας και χρονολογούνται από τον 7ο έως και τον 19ο αιώνα. Την εποχή της αραβικής επέκτασης, τον 7ο αιώνα μ.χ., η υαλουργία ήδη άνθιζε στην Αίγυπτο και τη Δυτική Ασία για περισσότερο από δύο χιλιετίες. Παρά τις ριζικές πολιτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές μεταβολές, οι υαλουργοί εξακολούθησαν στις περιοχές αυτές να ασκούν την τέχνη τους, εφαρμόζοντας τις τεχνικές που είχαν κληρονομήσει από τους βυζαντινούς και σασανίδες προκατόχους τους, όπως η εμφύσηση, η χύτευση σε μήτρα, η διαμόρφωση του γυαλιού με τη χρήση εργαλείων και η διακόσμηση των γυάλινων επιφανειών με την προσθήκη τηγμένης υαλόμαζας. Αναπτύσσοντας ένα νέο καλλιτεχνικό ιδίωμα από τον 7ο έως και τον 14ο αιώνα, η ισλαμική υαλουργία γνώρισε περιόδους ακμής - την εποχή του σκαλιστού διακόσμου με τα λεπτοδουλεμένα έξεργα περιγράμματα και των εντυπωσιακών, επίχρυσων και σμαλτωμένων έργων - οι οποίες καθιέρωσαν την υπεροχή της στη διεθνή παραγωγή.

Η έκθεση διαρθρώνεται σύμφωνα με τις τεχνικές επεξεργασίας του γυαλιού: Ελεύθερο φυσητό και ακόσμητο, όπου η επιφάνεια των περισσότερων γυάλινων σκευών που σώζονται σήμερα, ακέραια ή σε θραύσματα, ήταν ακόσμητη, καθώς αρχικά προορίζονταν για καθημερινή χρήση. Φυσητό σε μήτρα με χυτό διάκοσμο. Την επινόηση, τον 1ο αιώνα π.χ., της εμφύσησης του γυαλιού ακολούθησε σύντομα η ανακάλυψη της διπλής χρησιμότητας της μήτρας: Με τη χύτευση το γυαλί διαμορφώνεται και συγχρόνως διακοσμείται. Από τις αρχές του 1ου αιώνα μ.χ., όταν τις πρωτοχρησιμοποίησαν οι Ρωμαίοι, οι μήτρες παραμένουν σε σταθερή χρήση, αποτελώντας απαραίτητο σύνεργο των υαλουργών. Γυαλί θερμικής επεξεργασίας, όπου τα αντικείμενα διαμορφώθηκαν και διακοσμήθηκαν όσο το φυσητό γυαλί ήταν ακόμη θερμό και εύπλαστο. Ψηφιδωτό γυαλί, όπου η παραγωγή αντικειμένων ήταν βραχύβια (8ος - 9ος αιώνας) και γεωγραφικά περιορισμένη. Ακολουθεί το σκαλιστό και εγχάρακτο γυαλί. Τα αντικείμενα αυτής της ενότητας καλύπτουν την περίοδο από τον 8ο έως τον 11ο αιώνα. Γυαλί με διάκοσμο μεταλλικών χρωμάτων, όπου το γυάλινο αντικείμενο, αφού έχει αποκτήσει το τελικό του σχήμα, ζωγραφίζεται με πινέλο ή πένα και μετά θερμαίνεται στο φούρνο, ώστε να σταθεροποιηθεί ο διάκοσμος. Τέλος, σμαλτωμένο και επίχρυσο γυαλί, είδος που αναπτύχθηκε κυρίως στις περιοχές εξουσίας των Αγιουβιδών και Μαμελούκων (σημερινή Αίγυπτος και Συρία) κατά τον 13ο και 14ο αιώνα. Ιδιαίτερες ενότητες είναι αφιερωμένες σε ανασκαφικά ευρήματα σημαντικών ισλαμικών θέσεων, σε αντικείμενα κατασκευασμένα από μουσουλμάνους τεχνίτες μετά τον 17ο αιώνα για την αγορά της Ευρώπης και, τέλος, σε ευρωπαϊκά αγγεία φιλοτεχνημένα από τον 14ο έως τον 19ο αιώνα εμπνευσμένα από τις καλύτερες δημιουργίες της ισλαμικής υαλουργίας. Την έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 15 Μαΐου, συνοδεύει λεπτομερής κατάλογος με αναλυτικά εισαγωγικά κείμενα, εκτεταμένα λήμματα και πλήρες φωτογραφικό υλικό, στα αγγλικά και σε ελληνική μετάφραση.