Εάν άκουγε ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς τι κατέθεσε, πριν περίπου δέκα μέρες, ο πρεσβευτής των ΗΠΑ περί των εγκλημάτων πολέμου, Πιερ - Ρίτσαρντ Πρόσπερ, στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων... μάλλον θα έμενε άναυδος!

Κυρίως, γιατί ο Πρόσπερ αναγνώρισε πως όσον αφορά στη λειτουργία των δικαστηρίων του ΟΗΕ στη Χάγη για εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία και τη Ρουάντα «υπήρξαν προβλήματα που θέτουν υπό αμφισβήτηση την ακεραιότητα της διαδικασίας», πως ο «επαγγελματισμός ορισμένων από το προσωπικό (των δικαστηρίων του ΟΗΕ) αμφισβητήθηκε με κατηγορίες για κακοδιαχείριση και κατάχρηση», ότι η διαδικασία αυτών των δικαστηρίων περί εγκλημάτων πολέμου ήταν «ενίοτε δαπανηρή και της έλειπε η αποτελεσματικότητα»... Το καλύτερο, ο Πιερ - Ρίτσαρντ Πρόσπερ, το άφησε για το τέλος, όταν υπερθεματίζοντας κάλεσε τους εισαγγελείς των αρμόδιων δικαστηρίων του ΟΗΕ στη Χάγη...να ολοκληρώσουν «μέχρι το 2008» τις δίκες για εγκλήματα πολέμου σε πρώην Γιουγκοσλαβία και Ρουάντα και να βάλουν οριστικά λουκέτο σε τέτοιου είδους δικαστήρια!

«Είναι σταθερή πεποίθησή μας πως οι ΗΠΑ δεν μπορούν να υποστηρίξουν ένα δικαστήριο που στερείται τις απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να αποφευχθεί η πόλωση της δικαιοσύνης... Η συμφωνία (της Ρώμης) δεν είναι παρά μία συμφωνία... Δεν μπορεί ούτε θα έπρεπε να έχει δικαιοδοσία πάνω σε μία χώρα μη μέλος!» είπε κατά λέξει ο Πρόσπερ, κάνοντας ίσως αρκετούς - μη παροικούντες την Ιερουσαλήμ...- να μείνουν με την εντύπωση πως οι ΗΠΑ «ξαφνικά συνειδητοποίησαν» πως δεν μπορεί να υποσκάπτεται η αυτοκυριαρχία μίας χώρας από δικαστήρια τύπου Χάγης. Ομως, τα πράγματα δεν είναι διόλου έτσι...

Τι κρύβεται, λοιπόν, πίσω απ' αυτή την απροκάλυπτη παραδοχή του 39χρονου πρεσβευτή, που είναι άλλωστε ο άνθρωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που ασχολείται επισταμένως με θέματα διεθνούς δικαίου και δικαστηρίων εγκλημάτων πολέμου; Ο Πιερ - Ρίτσαρντ Πρόσπερ δεν «ανακάλυψε την Αμερική», αλλά εφάρμοζε τη γνωστή τακτική των δύο μέτρων και δύο σταθμών της Ουάσιγκτον. Είναι ενδεικτικό άλλωστε πως την ώρα που διαπίστωνε την αναξιοπιστία των δικαστηρίων της Χάγης, δεν παρέλειψε να επιμείνει στην άρον-άρον σύλληψη και «σταύρωση» των Σερβοβόσνιων, πρώην ηγετών, Ράντοβαν Κάρατζιτς και Ράτκο Μλάντις με το «επιχείρημα» πως «μόνον έτσι θα ησυχάσουν τα Βαλκάνια»!

Και αυτό γιατί πίσω απ' τη δεδομένη αλλοπρόσαλλη αντίδραση των ΗΠΑ, υπάρχει μία σχετικώς παλιά ιστορία, που κατά καιρούς «δονεί» τις σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ, τους λοιπούς «δυτικούς» συμμάχους τους και τα Ηνωμένα Εθνη: Η άρνηση της Ουάσιγκτον να υιοθετήσει τη Συνθήκη της Ρώμης ώστε να δώσει τη συγκατάθεσή της (άρα και τη δεσμευτική υπογραφή της με ό,τι αυτό συνεπάγεται) στην ίδρυση ενός Μόνιμου Παγκόσμιου Ποινικού Δικαστηρίου...

Πέρα απ' το εάν είναι θεμιτή η ίδρυση και λειτουργία ενός τέτοιου διεθνούς ποινικού δικαστικού οργάνου, οι λόγοι για τους οποίους αντιδρούν οι ΗΠΑ είναι, εν πρώτοις, προφανείς... Αφ' ενός η Ουάσιγκτον θεωρεί εαυτή «πρώτη μεταξύ πρώτων» και πως επομένως «δικαιούται» να διορίζει- ανάλογα με τα κατά καιρούς ή μόνιμα «εθνικά τους συμφέροντα» - τέτοιου είδους «δικαστήρια» δίχως να χρειάζεται να ρωτήσουν οιονδήποτε, πολύ δε περισσότερο τα Ηνωμένα Εθνη. Αφ' ετέρου, είναι φανερό τι θα σήμαινε για τις ΗΠΑ η «παγίδευσή τους» σε ένα μόνιμο διεθνές ποινικό δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου σε περίπτωση που αλλάξει (κάποια στιγμή μακροπρόθεσμα) ο παρών συσχετισμός δυνάμεων...

Ποια ήταν όμως η πρώτη αντίδραση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ) της Χάγης για την πρώην Γιουγκοσλαβία; Ο Κριστιάν Σαρτιέ, μιλώντας ως εκπρόσωπος του ΔΠΔ, έσπευσε να δηλώσει πως θα εξεταστούν, εντός των ημερών στην έδρα του ΟΗΕ στη Ν. Υόρκη, οι παραπάνω θέσεις των ΗΠΑ και η σύνταξη ενός καταλόγου «προτεραιοτήτων, δραστηριοτήτων και οικονομικού προϋπολογισμού».

«Θα είναι μια ευκαιρία να εκθέσουμε καθαρά ποιες είναι οι ανάγκες και οι προτεραιότητές μας, καθώς και να αναπτύξουμε τη στρατηγική της ολοκλήρωσης της αποστολής μας όπως προβλέπεται από το δικαστήριο» κατέληξε ο Σαρτιέ... Μετά απ' όλα αυτά, δικαστικές ιστορίες τύπου Χάγης δεν αποκλείεται να έχουν ήδη ως σαφή «ημερομηνία λήξης» την εκπνοή της επόμενης εξαετίας. Μετά; Μετά, ο δρόμος θα είναι ακόμη πιο ανοιχτός για την τελική αναμέτρηση των ΗΠΑ, των συμμάχων τους σε ένα ακόμη μέτωπο του λεγόμενου διεθνούς δικαίου: τη θέσπιση ή μη ενός μόνιμου παγκόσμιου «υπερδικαστηρίου»...