ΑΓΚΥΡΑ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας έφθασε, χτες, στον τελευταίο σταθμό της πολυεθνούς περιοδείας του σε αραβικές χώρες, στην τουρκική πρωτεύουσα, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος. Η επίσκεψη αυτή, που υπό άλλες συνθήκες θα είχε προκαλέσει ενθουσιασμό, βρίσκει την τουρκική ηγεσία προβληματισμένη και σαφώς αντίθετη σε οποιοδήποτε σχέδιο αμερικανικής στρατιωτικής επέμβασης στο Ιράκ.

Η τουρκική θέση, που πολλάκις διατύπωσε τον τελευταίο καιρό ο Μπουλέντ Ετζεβίτ, υποστηρίζει ότι το Ιράκ δεν μπορεί να κατασκευάσει όπλα μαζικής καταστροφής, όπως υποστηρίζει η Ουάσιγκτον, και ότι δεν αποτελεί απειλή για την περιφέρεια. Παράλληλα, η Αγκυρα βιώνει τεράστιες οικονομικές απώλειες που έχει από τις κυρώσεις σε βάρος του Ιράκ (40 δισ. δολάρια) ενώ δεν κρύβει την ανησυχία της για μια «μετά Σαντάμ» εποχή, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατακερματισμό του Ιράκ, ανάμεσα σε Κούρδους, Σουνίτες και Σιίτες, ενδεχόμενο που θα επηρεάσει σοβαρότατα και την Τουρκία (ιδιαίτερα σε περίπτωση διάχυσης των εχθροπραξιών στη νοτιοανατολική Τουρκία).

Μετά από μια πρώτη συνάντηση με τον Τσένεϊ, ο Τούρκος πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «οι ΗΠΑ δε θα πραγματοποιήσουν καμία στρατιωτική επίθεση στο Ιράκ, στο άμεσο μέλλον». Την ίδια, ακριβώς, δήλωση έκανε, αναχωρώντας από το Ισραήλ, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος. Παρ' όλα αυτά, το «κλίμα» που επικρατεί στην Ουάσιγκτον δεν είναι αυτό.

Ο διευθυντής της CIA, μιλώντας σε επιτροπή της Γερουσίας, υποστήριζε ότι «το Ιράκ έχει κάποιες διασυνδέσεις με την αλ Κάιντα. Μπορεί να μην είναι στενές, λόγω ιδεολογικών διαφορών, αλλά μοιράζονται το αντι-αμερικανικό συναίσθημα. Για να κρίνουμε σωστά, θα πρέπει να απεγκλωβιστούμε από την 11η Σεπτεμβρίου, και να λάβουμε υπόψη ότι η Βαγδάτη έχει μακρά ιστορία υποστήριξης της τρομοκρατίας». Ο Τζορτζ Τένετ κατέληξε πως «είναι βέβαιο ότι η Βαγδάτη κατασκευάζει όπλα μαζικής καταστροφής».

Ο Αμερικανός Πρόεδρος επανέλαβε ότι δε θα επιτρέψει «σε μια χώρα όπως το Ιράκ να απειλεί και να κρατά ομήρους εμάς και τους συμμάχους μας, ολόκληρο τον κόσμο, αναπτύσσοντας όπλα μαζικής καταστροφής.» Εντούτοις, είναι πλέον σαφές ότι οι επαφές του Τσένεϊ, ακόμη και με σύμμαχες αραβικές ηγεσίες, ήταν αρνητικές. Ολες υποστήριξαν ότι «οι ΗΠΑ θα ήταν καλύτερα να ασχοληθούν με την επίλυση του παλαιστινιακού», ενώ κατέστησαν σαφές ότι με «το παλαιστινιακό ανοιχτό και την οργή της αραβικής κοινής γνώμης σε σημεία έκρηξης, δεν μπορούν να διανοηθούν να στηρίξουν μια τέτοια κίνηση». Ως επιβεβαίωση, ο Ιορδανός μονάρχης χαρακτήριζε ως «τραγικό λάθος ένα πλήγμα κατά του Ιράκ με απρόβλεπτες συνέπειες για όλη την περιοχή. Δεν μπορούν οι ηγεσίες της περιοχής να τις αντέξουν».

Ο Τζορτζ Μπους απέφυγε να σχολιάσει την περιοδεία Τσένεϊ και αρκέστηκε να δηλώσει ότι εκτιμά «τις συμβουλές των συμμάχων και θα συνεχίσουμε τη συνεργασία, αλλά ήμουν σαφής όταν μίλησα για άξονα του κακού». Ο Ρίτσαρντ Μέρφι, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για Μ. Ανατολή, παραδεχόταν ότι «οι αραβικές ηγεσίες, τελικά, θα λάβουν αποφάσεις με γνώμονα τα εθνικά τους συμφέροντα και την επιβίωσή τους»! Απηχώντας αυτούς τους φόβους, ο Ιρακινός ΥΠΕΞ, Νατζί Σάμπρι, προειδοποιούσε ότι «πλήγμα κατά του Ιράκ θα επηρεάσει αρνητικά και ανεξέλεγκτα όλες τις γύρω χώρες».

Την ίδια στιγμή, 3 υψηλόβαθμοι Ιρακινοί αξιωματούχοι πραγματοποιούσαν χωριστές περιοδείες σε Β. Αφρική, Κόλπο, Μ. Ανατολή, Υεμένη και Σουδάν, ακολουθώντας σχεδόν κατά βήμα την περιοδεία Τσένεϊ. Ανάμεσά τους, ο Ιρακινός αντιπρόεδρος, Τάχα Γιασίν Ραμαντάν, που δήλωνε ότι «το Ιράκ αντιτίθεται στην επιστροφή των επιθεωρητών, επειδή δεν έχουν καταθέσει συγκεκριμένο πλάνο εργασιών και χρονοδιάγραμμα, κάτι που δεν αποκλείει να εργαστούν και πάλι ως κατάσκοποι για να προετοιμαστεί μια επίθεση». Εντούτοις, άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο, αν ο ΟΗΕ καλύψει αυτά τα δύο «κενά», να αποδεχτεί τους επιθεωρητές, δίνοντας τέλος και στα όποια αμερικανικά προσχήματα.