Την «Ευρωπαϊκή Στρατηγική Οικονομικής Ασφάλειας», στο φόντο του εντεινόμενου ανταγωνισμού της ΕΕ με κέντρα όπως η Κίνα και η Ρωσία, αλλά και με στενούς «εταίρους», όπως οι ΗΠΑ, δημοσιοποίησε χτες η Κομισιόν.

Η εν λόγω «Στρατηγική» επιχειρεί την «ελαχιστοποίηση των κινδύνων» τους οποίους εγκυμονούν «συγκεκριμένες οικονομικές ροές» στο πλαίσιο αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων και επιταχυνόμενων τεχνολογικών αλλαγών, «διατηρώντας παράλληλα τα ανώτατα επίπεδα οικονομικής διαφάνειας και δυναμισμού».

Χωρίς να αναφέρεται ονομαστικά, «φωτογραφίζεται» η προσπάθεια μείωσης των «κινδύνων εξάρτησης» από την Κίνα (σε πεδία όπως οι εισαγωγές πρώτων υλών, ημιαγωγών κ.ά.), ενώ έμφαση δίνεται και σε ζητήματα όπως ο ενεργειακός εφοδιασμός των ευρωπαϊκών μονοπωλίων.

Το πλαίσιο που προτείνεται ενθαρρύνει μία «πιο συνολική», «χωρίς αποκλεισμούς» προσέγγιση στη διαχείριση κινδύνων, σε τέσσερις βασικούς τομείς: Κινδύνους για τη βιωσιμότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής ασφάλειας. Κινδύνους για τις υποδομές και την κυβερνοασφάλεια σε κρίσιμους τομείς. Κινδύνους που σχετίζονται με την ασφάλεια της τεχνολογίας ή τη «διαρροή» πληροφοριών που αφορούν καινοτόμες τεχνολογίες. Και κινδύνους μετατροπής των εξαρτήσεων της οικονομίας σε «όπλο» ή οικονομικούς εξαναγκασμούς.

Η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, σε δήλωσή της επεσήμανε ότι η πρόταση επιχειρεί να απαντήσει σε ζητήματα «σφοδρού ανταγωνισμού για τεχνολογίες που χρειαζόμαστε περισσότερο, αλλά και στην ανάγκη της Ευρώπης να εξασφαλίσει ενεργό ρόλο σε αυτόν τον τομέα». Επαναλαμβάνοντας δε την ορολογία που χρησιμοποιείται για τους στόχους έναντι της Κίνας, είπε ότι η προτεινόμενη οικονομική στρατηγική δεν επιχειρεί την «αποσύνδεση» (decoupling) αλλά τη «μείωση κινδύνων οικονομικών εξαρτήσεων» (derisking). Επιδιώκει, επίσης, τη διεκδίκηση «ηγετικής θέσης στην αρένα του διεθνούς τεχνολογικού ανταγωνισμού».

Σε μία πρώτη αντίδραση, η εργοδοτική ένωση BusinessEurope ζήτησε να ληφθούν υπόψη «προσεκτικά» τα συμφέροντα και η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης «προτού εφαρμοστούν περαιτέρω περιορισμοί στις εξαγωγές αγαθών - τεχνολογιών και στις ροές επενδύσεων». Η ΕΕ «πρέπει να βρει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της προστασίας των συμφερόντων της ως προς την ασφάλεια και τη διατήρηση περιβάλλοντος ευνοϊκού για το εμπόριο και τις επενδύσεις», ανέφερε.

Το κείμενο της πρότασης που δημοσιοποίησε χτες η Κομισιόν θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την επόμενη βδομάδα.

Η «Στρατηγική Οικονομικής Ασφάλειας» προτείνει τον εντοπισμό των κινδύνων μέσω μιας τριπλής προσέγγισης: Προώθηση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, με ενίσχυση της ενιαίας αγοράς, επενδύσεις στις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού και στην έρευνα, ανάπτυξη της τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης. Ιεραρχείται ένα πλαίσιο πολιτικών μεταξύ άλλων για την αντιμετώπιση των χασμάτων μεταξύ των χωρών - μελών, τα οποία χάσματα ωστόσο μεγαλώνουν στο πλαίσιο της ανισόμετρης ανάπτυξης. Εταιρικές σχέσεις με το ευρύτερο δυνατό πλαίσιο εταίρων για ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας, μέσω εξέλιξης ή ολοκλήρωσης εμπορικών συμφωνιών, ενίσχυση άλλων εταιρικών σχέσεων, επενδύσεις μέσω της «Global Gateway», του ευρωενωσιακού σχεδίου για διεθνείς επενδύσεις στις υποδομές, στην ψηφιακή τεχνολογία, στην Ενέργεια, στις Μεταφορές κ.λπ.

Ανάμεσα σε άλλα, η πρόταση της Κομισιόν ιεραρχεί δράσεις σε τομείς όπως η «περαιτέρω υποστήριξη της τεχνολογικής ανεξαρτησίας της ΕΕ και της βιωσιμότητας των εφοδιαστικών αλυσίδων αξίας με την ανάπτυξη κρίσιμων τεχνολογιών», η «διερεύνηση επιλογών εξασφάλισης επαρκούς υποστήριξης για την ανάπτυξη και έρευνα τεχνολογιών "διττής χρήσης"» (δηλαδή και για ειρηνικούς και για στρατιωτικούς σκοπούς), η «εξέταση κινδύνων ασφαλείας από επενδύσεις άλλων χωρών» (ήδη σχετικά μέτρα λαμβάνονται εναντίον κινεζικών τεχνολογικών μονοπωλίων, π.χ. σε ό,τι αφορά τον αποκλεισμό τους από τα δίκτυα 5G), κ.ά.

Σε ένα τέτοιο φόντο, η Κίνα εντείνει κινήσεις για τη διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της.

Το πρακτορείο «Bloomberg» μετέδωσε χτες ότι η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία της Κίνας, «China National Petroleum», αναμένεται να σφραγίσει συμφωνία διάρκειας 27 ετών για την αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για ποσότητες 4 εκατ. τόνων ετησίως με την «Qatar Energy».

Η παροχή ποσοτήτων θα μπορούσε να ξεκινήσει ακόμα και από το 2026 και η CNPC θα αποκτήσει μερίδιο 5% στην παραγωγική αλυσίδα στο πεδίο εξόρυξης φυσικού αερίου που αναπτύσσει το Κατάρ (North Field East).

Τέλος, τα επίσημα στοιχεία που έδωσαν χτες οι υπηρεσίες των κινεζικών τελωνείων καταγράφουν ότι οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από την Κίνα έφτασαν τον Μάιο σε νέο ρεκόρ από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, τον Φλεβάρη του 2022.