Εντείνονται οι ανταγωνισμοί και οι ζυμώσεις στην περιοχή του Σαχέλ με επίκεντρο τον Νίγηρα και το πρόσφατο στρατιωτικό πραξικόπημα που δίνει αφορμή σε σχέδια χωρών της Δυτικής Αφρικής για ξένη επέμβαση μετά τη λήξη σχετικού τελεσιγράφου για αποκατάσταση της προηγούμενης κυβέρνησης, στις 6 Αυγούστου.

Αργά το βράδυ της Τετάρτης, ο στρατηγός Αμπντουραχμάν Τσιανί, επικεφαλής των στρατιωτικών στον Νίγηρα οι οποίοι πραγματοποίησαν το πραξικόπημα της 26ης Ιούλη εναντίον του Προέδρου, Μοχάμεντ Μπαζούμ, απηύθυνε έκκληση στον λαό για υπεράσπιση της πατρίδας σε περίπτωση που η χώρα δεχθεί ξένη στρατιωτική επέμβαση. Στο ίδιο διάγγελμα, που έγινε παραμονές της 63ης επετείου ανεξαρτησίας της χώρας, ο στρατηγός αναφέρθηκε και στους Γάλλους πολίτες που ζουν στη χώρα του, λέγοντας ότι «ποτέ δεν αποτέλεσαν στόχο της παραμικρής απειλής» και ως εκ τούτου «δεν έχουν κανέναν αντικειμενικό λόγο να εγκαταλείψουν τον Νίγηρα».

Χτες, πάντως, ανήμερα της 63ης επετείου ανεξαρτησίας, πολλές εκατοντάδες διαδηλωτών συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της πρωτεύουσας Νιαμέι υποστηρίζοντας το πραξικόπημα και αποδοκιμάζοντας τα σχέδια της ECOWAS για στρατιωτική επέμβαση. Αυτήν τη φορά (σε αντίθεση με την περασμένη Κυριακή) αποφεύχθηκαν σοβαρά επεισόδια έξω από την πρεσβεία της Γαλλίας.

Στο φόντο ζυμώσεων και βολιδοσκόπησης δυνατοτήτων για στρατιωτική επέμβαση χωρών της Οικονομικής Κοινότητας Δυτικής Αφρικής (ECOWAS), παρά την αντίθεση γειτόνων του Νίγηρα, όπως είναι η Μπουρκίνα Φάσο, η Γουινέα, το Μάλι και η Αλγερία, οι ΗΠΑ συνέχισαν τις υποκριτικές πιέσεις για αποκατάσταση της νόμιμης κυβέρνησης σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσουν την παραμονή των στρατευμάτων τους και των δύο βάσεων drones που διαθέτουν στον Νίγηρα με πρόσχημα την καταπολέμηση τρομοκρατικών οργανώσεων.

Χτες νωρίς το απόγευμα ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, προέβη σε δηλώσεις ζητώντας την «άμεση απελευθέρωση» του ανατραπέντος Προέδρου, Μοχάμεντ Μπαζούμ, και της οικογένειάς του.

Ο Μπάιντεν ανέφερε ότι «σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο οι ΗΠΑ στέκονται στο πλευρό του λαού του Νίγηρα για να τιμήσουν την επί δεκαετίες εταιρική τους σχέση στη βάση κοινών δημοκρατικών αξιών και υποστήριξης πολιτικών κυβερνήσεων». Ωστόσο διαχρονικά οι ΗΠΑ έχουν στηρίξει όλες τις πραξικοπηματικές κυβερνήσεις, με τις οποίες διατηρούσαν «εταιρική σχέση».

Υπέρ της στρατιωτικής επέμβασης στον Νίγηρα τάχθηκε χτες η Σενεγάλη που ανακοίνωσε ότι θα συμμετάσχει εφόσον αποφασιστεί κάτι τέτοιο από την ECOWAS. Η υπουργός Εξωτερικών της Σενεγάλης, Αϊσάτα Ταλ Σαλ, επικαλέστηκε τις διεθνείς υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η χώρα της απέναντι στην ECOWAS και το γεγονός ότι σημειώνονται αλλεπάλληλα πραξικοπήματα στην περιοχή. «Για όλους αυτούς τους λόγους, οι Σενεγαλέζοι στρατιώτες θα πάνε εκεί», πρόσθεσε.

Στο φόντο αυτών των εξελίξεων ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία εκκένωσαν το περασμένο 24ωρο μερικώς τις πρεσβείες τους, με την κυβέρνηση του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, να ζητά από τη στρατιωτική κυβέρνηση «απαραίτητα μέτρα εγγύησης» της ασφάλειας των ξένων διπλωματικών αποστολών στη Νιαμέι.

Το Σαχέλ, μία αχανής περιοχή που εκτείνεται από τις δυτικές ακτές της Αφρικής στον Κόλπο της Γουινέας και φτάνει έως τις ακτές της Ερυθραίας στην Ερυθρά Θάλασσα, προκαλεί το αυξανόμενο ενδιαφέρον αντίπαλων ιμπεριαλιστικών κέντρων και οξύνει τον μεταξύ τους ανταγωνισμό τις τελευταίες δεκαετίες.

Με πρόσχημα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, οι ΗΠΑ έχουν σε εξέλιξη ένα τεράστιο «αντιτρομοκρατικό» πρόγραμμα από το 2005, επιδιώκοντας στενές σχέσεις με στρατούς χωρών της περιοχής. Αντίστοιχα, η ΕΕ έχει δαπανήσει πάνω από 8 δισ. ευρώ την τελευταία δεκαετία για τις «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις». Το ...αντιτρομοκρατικό πρόσχημα αξιοποιούν και άλλες ανταγωνιστικές δυνάμεις στην περιοχή όπως η Ρωσία, η Κίνα ή η Τουρκία για να προωθούν τις μπίζνες των δικών του μονοπωλίων, ενώ Ρωσία και Τουρκία προχωρούν και σε πιο στενές στρατιωτικές σχέσεις.

Οπως έχει γράψει ο «Ριζοσπάστης» και άλλες φορές με ανάλογες αφορμές, ο ορυκτός πλούτος του Σαχέλ είναι τεράστιος, καθώς διαθέτει μεγάλα κοιτάσματα χρυσού, χαλκού, πετρελαίου, φυσικού αερίου, βωξίτη και ουρανίου, που εκμεταλλεύονται ή εποφθαλμιούν διάφοροι επιχειρηματικοί κολοσσοί. Τα δύο τρίτα των εξαγωγών του Μάλι είναι χρυσός, ο Νίγηρας είναι τέταρτος στον κόσμο στην παραγωγή ουρανίου, με τη Γαλλία ως τώρα να είχε προνομιακή θέση, και διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου, φυσικού αερίου, λιγνίτη, φωσφόρου και χρυσού, ενώ και η μικρή Μπουρκίνα Φάσο έχει ως κύριο εξαγωγικό προϊόν τον χρυσό, τον οποίο εκμεταλλεύονται 60 πολυεθνικές εταιρείες, όπως και ορυχεία μαγνησίου και ψευδαργύρου.