Νέα διπλωματική κινητικότητα για την προώθηση των μακροπρόθεσμων γεωπολιτικών τους συμφερόντων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή αναπτύσσουν οι ΗΠΑ σε Κάιρο, Ιερουσαλήμ, Τελ Αβίβ αλλά και στην έδρα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όπου χθες εγκρίθηκε με ψήφισμα η πρόταση «τριών φάσεων» που είχε παρουσιάσει ο Αμερικανός προέδρος Τζο Μπάιντεν, για εκεχειρία στη Γάζα και ανταλλαγή των Ισραηλινών ομήρων με Παλαιστίνιους πολιτικούς κρατούμενους.

Κεντρικό ρόλο στον νέο γύρο διπλωματικής κινητικότητας παίζει ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, που ξεκίνησε χτες, για όγδοη φορά από την έναρξη του μακελειού στη Γάζα, νέο γύρο επαφών σε Αίγυπτο και Ισραήλ προσπαθώντας να πετύχει μια συμφωνία με επίκεντρο την πρόταση τριών φάσεων για εκεχειρία και απελευθέρωση ομήρων όπως την είχε δημοσιοποιήσει στις 31 Μάη ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν.

Πρώτα έφθασε στο Κάιρο, όπου συνάντησε το μεσημέρι της Δευτέρας τον Πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, από τον οποίο απαίτησε να ασκηθούν πιέσεις στη Χαμάς να συναινέσει με την πρόταση του Μπάιντεν δηλώνοντας (σύμφωνα με την «Al Ahram» του Καΐρου) ότι συναντά «ευρεία διεθνή υποστήριξη» και έχει γίνει «δεκτή από το Ισραήλ», παρότι η κυβέρνηση Νετανιάχου δεν το αποδέχθηκε από την πρώτη στιγμή ως τουλάχιστον «ελλιπές». «Το μήνυμά μου προς όλες τις κυβερνήσεις στην περιοχή είναι... εάν θέλετε εκεχειρία, πιέστε τη Χαμάς να πει "ναι". Πιστεύω σθεναρά πως η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων είτε στο Ισραήλ είτε στη Δυτική Οχθη, στη Γάζα... θέλουν πραγματικά να πιστέψουν σε ένα μέλλον όπου Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι θα ζουν με ειρήνη και ασφάλεια», τόνισε ο Μπλίνκεν.

Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, από την πλευρά του, ζήτησε να αρθούν «όλα τα εμπόδια» για την άμεση προώθηση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και να γίνουν προσπάθειες «προς την κατεύθυνση της επίτευξης λύσης στη βάση των δύο κρατών για τον τερματισμό της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης». Στη συνέχεια (σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων «Αnadolu») συμφωνήθηκε να ενταθούν οι προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνίας στη Γάζα σε αυτό το στάδιο.

Λίγο μετά τις 6.30 χτες το απόγευμα ο Μπλίνκεν έφθασε στην Ιερουσαλήμ για να συναντήσει τον πρωθυπουργό Μπ. Νετανιάχου και στη συνέχεια στο Τελ Αβίβ τον υπουργό Αμυνας, Γιοάβ Γκάλαντ.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του αμερικανικού δικτύου «NBC News», ο Μπλίνκεν αξιοποιεί την παρούσα επίσκεψη σε Αίγυπτο και Ισραήλ για να προωθήσει «ανεξάρτητες» (από το Ισραήλ) διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση 5 Αμερικανοεβραίων ομήρων που βρίσκονται στα χέρια της Χαμάς στη Γάζα με πιθανό μεσολαβητή το Κατάρ. Αιτία φαίνεται πως είναι η απροθυμία του Ισραήλ να εξασφαλίσει την απελευθέρωση των δεκάδων ομήρων με παραχωρήσεις στη Χαμάς σε ό,τι αφορά τη διακυβέρνηση της περιοχής, την παραμονή ή αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων, τη διεθνή ανθρωπιστική βοήθεια κ.ά.

Οποιεσδήποτε μονομερείς συνομιλίες θα διεξαχθούν μέσω διαπραγματευτών του Κατάρ και δεν θα εμπλακεί το Ισραήλ, ανέφεραν στο NBC οι αξιωματούχοι, οι οποίοι είναι ενήμεροι για τις διαπραγματεύσεις. Οι ίδιοι αξιωματούχοι επέμειναν ότι η Χαμάς θα είχε κίνητρο να καταλήξει σε μια τέτοια συμφωνία με την Ουάσιγκτον επειδή αυτό θα μπορούσε να επιβαρύνει τις σχέσεις ΗΠΑ - Ισραήλ και να ασκήσει πίεση στον Νετανιάχου, που επικρίνεται από μεγάλο μέρος του ισραηλινού λαού πως δεν κάνει αρκετά για την απελευθέρωση των ομήρων.

Ο Λευκός Οίκος απέφυγε να διαψεύσει τις παραπάνω πληροφορίες, ενώ το ισραηλινό δημόσιο δίκτυο ραδιοτηλεόρασης ΚΑΝ, επικαλούμενο «κυβερνητική πηγή», μετέδωσε χτες ότι η ισραηλινή κυβέρνηση αγνοεί ένα τέτοιο σχέδιο. Ο ίδιος ο Μπλίνκεν, ερωτηθείς για το δημοσίευμα κατά την αναχώρηση για το Κάιρο, απάντησε σιβυλλικά: «Ο καλύτερος τρόπος, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να επιστρέψουν όλοι σπίτια τους, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών ομήρων, είναι μέσω αυτής της πρότασης, είναι μέσω της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, που βρίσκεται τώρα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

Πάντως, σήμερα, Τρίτη, στο Αμμάν της Ιορδανίας πραγματοποιείται σύνοδος με σκοπό τη συγκέντρωση βοήθειας στη Γάζα με πρωτοβουλία του ΟΗΕ, της Ιορδανίας και της Αιγύπτου. Οπως ήταν φυσικό, από την εκδήλωση αποκλείστηκε το Ισραήλ...

Νωρίτερα χτες, ανώτερο στέλεχος της Χαμάς κάλεσε τις ΗΠΑ να ασκήσουν πίεση στο Ισραήλ να τερματίσει τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, ενόψει της επίσκεψης του Μπλίνκεν. «Ζητάμε από την αμερικανική κυβέρνηση να ασκήσει πίεση στην κατοχή ώστε να σταματήσει τον πόλεμο στη Γάζα. Το κίνημα της Χαμάς είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει θετικά οποιαδήποτε πρωτοβουλία διασφαλίζει τον τερματισμό του πολέμου», τόνισε ο Σάμι Αμπού Ζούχρι, στέλεχος της Χαμάς. Ο ίδιος υποστήριξε πως η πρόταση των ΗΠΑ για εκεχειρία στη Γάζα «είναι μεροληπτική υπέρ του Ισραήλ» και κατέληξε: «Η ομιλία του Μπλίνκεν κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αίγυπτο προσφέρει αμερικανική κάλυψη στο ολοκαύτωμα που διεξάγεται από την κατοχή στη Γάζα».

Αργά χθες βράδυ, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε το ψήφισμα που κατέθεσαν οι ΗΠΑ για την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, εκεί όπου οι δολοφονικοί ισραηλινοί βομβαρδισμοί συνεχίζονται επί 8 μήνες με την πολιτική, διπλωματική και στρατιωτική στήριξη της Ουάσινγκτον.

Υπέρ της πρότασης ψήφισαν 14 από τα 15 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, ενώ η Ρωσία απείχε.

Το ψήφισμα καλεί το Ισραήλ και τη Χαμάς να εφαρμόσουν «χωρίς καθυστέρηση» την πρόταση για την κατάπαυση του πυρός, την οποία παρουσίασε στις 31 Μάη ο Μπάιντεν.

Η τρίτη εκδοχή του κειμένου, που διανεμήθηκε την Κυριακή στα κράτη - μέλη, «χαιρετίζει» την πρόταση Μπάιντεν κι αναφέρει ότι την έχει «αποδεχτεί» το Ισραήλ. Αναφέρει ότι η πρώτη φάση προβλέπει «άμεση και πλήρη» κατάπαυση του πυρός, απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από «πυκνοκατοικημένες περιοχές» της Λωρίδας της Γάζας για 6 βδομάδες, απελευθέρωση ορισμένων ομήρων, ιδίως γυναικών και αρρώστων, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές και την είσοδο περισσότερης ανθρωπιστικής βοήθειας. Αν η φάση αυτή πάρει πάνω από 6 βδομάδες, η κατάπαυση του πυρός θα συνεχιστεί «για όσο καιρό συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις».

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, κράτη - μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας αντιμετώπισαν με μεγάλη επιφύλαξη τις δύο προηγούμενες εκδοχές του αμερικανικού σχεδίου απόφασης, ειδικά η Αλγερία, η οποία αντιπροσωπεύει τα αραβικά κράτη, και η Ρωσία, κράτος - μόνιμο μέλος που διαθέτει δικαίωμα βέτο.

Η Αλγερία ψήφισε τελικά υπέρ της τελευταίας εκδοχής του ψηφίσματος των ΗΠΑ, με τον εκπρόσωπό της να αναφέρει ότι «το κείμενο αυτό δεν είναι τέλειο, αλλά προσφέρει μια αχτίδα ελπίδας στους Παλαιστίνιους».

Στην πρώτη αντίδρασή της μετά την έγκριση του ψηφίσματος, η Χαμάς ανέφερε ότι «επιβεβαιώνουμε την προθυμία μας να συνεργαστούμε με τους αδελφούς μας τους συνομιλητές για να διαπραγματευτούμε έμμεσα για τον τρόπο εφαρμογής αυτών των αρχών που συμπίπτουν με τα αιτήματα του λαού μας και της αντίστασης».

Η εφημερίδα «Wall Street Journal» με άρθρο της στις 9 Ιούνη αναφέρθηκε στις προσπάθειες της κυβέρνησης Μπάιντεν να προσφέρει ένα αμυντικό σύμφωνο στη Σαουδική Αραβία με αντάλλαγμα μια «συμφωνία του Αβραάμ» για εξομάλυνση των σχέσεων της σαουδαραβικής μοναρχίας με το Ισραήλ, παρότι συνεχίζονται ο πόλεμος στη Γάζα και η σκληρή ισραηλινή κατοχή στη Δυτική Οχθη.

Στο ρεπορτάζ η κυβέρνηση Μπάιντεν φέρεται πως είναι πλέον «κοντά» στην ολοκλήρωση μιας συμφωνίας με τη Σαουδική Αραβία που θα προσφέρει την αμερικανική στρατιωτική κάλυψη στην άμυνα της χώρας στο πλαίσιο μακροπρόθεσμης συμφωνίας «ενθάρρυνσης των διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ». Βασικό εμπόδιο ωστόσο στον στόχο παραμένουν η συνέχιση του πολέμου στη Γάζα και το σαμποτάρισμα κάθε προσπάθειας από την κυβέρνηση Νετανιάχου για διπλωματική διαδικασία που θα ανοίξει «αξιόπιστο μονοπάτι» για ανεξάρτητο και βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος, δίχως απαραίτητα να τηρηθούν οι αποφάσεις το ΟΗΕ τις οποίες η Ουάσιγκτον προσπαθεί να παρακάμψει διά της οδού «άμεσων ισραηλινο-παλαιστινιακών διαπραγματεύσεων» αντί διεθνούς ειρηνευτικής συνόδου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Οι ΗΠΑ φέρεται να πιέζουν το Ισραήλ προς αυτήν την κατεύθυνση.

Η εφημερίδα επισημαίνει και την ενδιαφέρουσα «στροφή» 180 μοιρών της κυβέρνησης Μπάιντεν στις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία, την οποία ο Μπάιντεν ως υποψήφιος (πριν εκλεγεί το 2020) είχε διαβεβαιώσει πως θα την κάνει «κράτος - παρία» ώστε να πληρώσει το τίμημα για τη δολοφονία του Σαουδάραβα αρθρογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη το 2018.