INTIME NEWS

Ολα με τη σφραγίδα της πολιτικής της ΕΕ, των Οδηγιών και των κατευθύνσεων της «απελευθέρωσης», που μέσα από διάφορους δρόμους φέρνει περισσότερα βάρη και σε εργαζόμενους και σε επιβάτες.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, από την περίοδο της πανδημίας και με πρόσχημα τη λήψη έκτακτων μέτρων δήθεν για την αντιμετώπιση του συνωστισμού στα μέσα μαζικής μεταφοράς, προώθησε την παραπέρα ενίσχυση της επιχειρηματικής δράσης στις αστικές συγκοινωνίες και την άμεση εμπλοκή των ιδιωτών (παράδοση αστικών γραμμών της Αττικής και της Θεσσαλονίκης σε ΚΤΕΛ, leasing οχημάτων από εταιρείες).

Η λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών με τα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια της «απελευθέρωσης» και η εμπλοκή ιδιωτικών επιχειρήσεων είναι μια διαδικασία η οποία προωθείται με νόμους όλων των κυβερνήσεων εδώ και 30 χρόνια.

Μεταξύ αυτών:

Με τον νόμο 3920/2011 η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ δημιούργησε τις ανώνυμες εταιρείες ΟΣΥ και ΣΤΑΣΥ, που ανήκουν στον όμιλο ΟΑΣΑ. Ορισε ότι στον ΟΑΣΑ ανήκουν «ο στρατηγικός και επιχειρησιακός σχεδιασμός, ο συντονισμός και ο έλεγχος του συγκοινωνιακού έργου», από ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, αλλά και ΚΤΕΛ ή «οποιονδήποτε άλλο φορέα». Οι ΟΣΥ και ΣΤΑΣΥ «λειτουργούν με βάση τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας», δηλαδή στόχος τους είναι το κέρδος, είτε ελέγχονται από το αστικό κράτος είτε από τους κεφαλαιοκράτες.

Το 2016 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ πέρασε τον ΟΑΣΑ και τις θυγατρικές του στο λεγόμενο «υπερταμείο» ιδιωτικοποιήσεων. Επίσης, με τον νόμο 4568/2018 όρισε ότι «στις περιοχές αρμοδιότητας ΟΑΣΑ ΑΕ και ΟΣΕΘ ΑΕ, επιτρέπεται να εκτελούνται αστικά και υπεραστικά δρομολόγια από τα ΚΤΕΛ ΑΕ ή από τους OTA Α' ή Β' βαθμού ή από οδικό μεταφορέα επιβατών». Και είναι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που τον Μάη του 2019 παρέδωσε πρώτη 6 γραμμές των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης σε ΚΤΕΛ της περιοχής.

Για να ακολουθήσει η κυβέρνηση ΝΔ, η οποία με τον νόμο 4663/2020 επικαιροποίησε τη δυνατότητα εκτέλεσης αστικών δρομολογίων από ιδιώτες και ταυτόχρονα κατάργησε τον Γενικό Κανονισμό Προσωπικού στα ΚΤΕΛ, ενισχύοντας την ασυδοσία των εργοδοτών των ΚΤΕΛ.

Περαιτέρω, τον Οκτώβρη του 2020 παρέδωσε 60 γραμμές της ΟΣΥ σε ΚΤΕΛ, που τον Απρίλιο του 2023 έγιναν 64 και με στόχο να ξεπεράσουν τις 70, δηλαδή πάνω από το 25% του γραμμών της Αττικής! Παράλληλα, πάνω από 300 λεωφορεία των αστικών συγκοινωνιών της Αττικής είναι μισθωμένα (leasing) από ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Τις αρνητικές συνέπειες της πολιτικής αυτής σε βάρος των εργαζομένων στις συγκοινωνίες και των επιβατών επιβεβαιώνουν στοιχεία από τις Εκθέσεις Πεπραγμένων (οι τελευταίες αφορούν το έτος 2022) του ΟΑΣΑ και της ΟΣΥ, από όπου προκύπτουν τα εξής:

-- Το προσωπικό στην ΟΣΥ το 2009 ήταν 8.082 εργαζόμενοι και ύστερα από συνεχείς μειώσεις το 2022 ήταν μόλις 4.774. Μέσα σε 14 χρόνια οι κυβερνήσεις μείωσαν το προσωπικό στην ΟΣΥ κατά 41%!

Χαρακτηριστική των τεράστιων ελλείψεων σε προσωπικό είναι η δήλωση, το 2020, του τότε υπουργού Μεταφορών Κ. Καραμανλή ότι «έχουμε μόνο 3.000 οδηγούς (σ.σ. στα λεωφορεία και τρόλεϊ) ενώ χρειαζόμαστε 6.000»! Να σημειωθεί ότι οι οδηγοί το 2020 ήταν 3.060 και το 2022 ήταν 3.049 παρά τις προσλήψεις που έγιναν, που από τα πράγματα αποδεικνύεται ότι είναι «σταγόνα στον ωκεανό».

-- Η ονομαστική δύναμη (ενεργά, παροπλισμένα και ακινητοποιημένα οχήματα λόγω έλλειψης ανταλλακτικών) του στόλου της ΟΣΥ το 2009 ήταν 2.516 και το 2022 ήταν 1.976. Μείωση 21,5%.

-- Από τα 1.976 οχήματα (1.625 λεωφορεία και 351 τρόλεϊ), μόνο τα 1.319 μπορούσαν να βγουν στην κυκλοφορία (1.168 λεωφορεία και 151 τρόλεϊ). Στην κυκλοφορία έβγαιναν πραγματικά ακόμα λιγότερα, λόγω βλαβών και έλλειψης προσωπικού. Για αυτό από το σύνολο των δρομολογίων εκτελέστηκαν το 87,4% στα λεωφορεία και 75,7% στα τρόλεϊ. Ειδικότερα, λόγω έλλειψης προσωπικού το 2022 χάθηκαν 301.600 δρομολόγια!

Ενα ακόμα χαρακτηριστικό στοιχείο είναι το γηρασμένο προσωπικό και οι γηρασμένοι στόλοι.

-- Στην ΟΣΥ το 2018 το προσωπικό έως και 35 ετών ήταν το 1%, από 36-50 ετών ήταν 66% και άνω των 50 ετών 33%. Μόλις 4 χρόνια μετά, το 2022, τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 1,9% μέχρι 35 ετών, 49,4% από 36 έως 50 ετών και 48,7% πάνω από 50 ετών! Δηλαδή, οι εργαζόμενοι πάνω από 50 ετών αυξήθηκαν κατά 17,7% και από 36 έως 50 ετών μειώθηκαν κατά 16,6%.

-- Σε ό,τι αφορά την ηλικία του στόλου στο τέλος του 2022 η ΟΣΥ διέθετε στόλο 1.341 ιδιόκτητων λεωφορείων μέσης ηλικίας 19,1 ετών, 293 χρονομισθωμένων οχημάτων (Leasing) μέσης ηλικίας 11,8 ετών και 350 τρόλεϊ μέσης ηλικίας 20,8 ετών.

-- Η γήρανση στόλου και προσωπικού, η έλλειψη προσωπικού και ανταλλακτικών, η εντατικοποίηση της εργασίας και η έλλειψη μέτρων Υγείας και Ασφάλειας δημιουργούν ένα εξαιρετικά επικίνδυνο κοκτέιλ, που δεν μπορεί παρά να συνδεθεί με τον μεγάλο ετήσιο αριθμό ατυχημάτων. Σύμφωνα με Εκθεση της ΟΣΥ, το 2017 έγιναν 3.067 ατυχήματα στα λεωφορεία και 904 ατυχήματα στα τρόλεϊ. Και, 5 χρόνια μετά, δηλαδή το 2022, αντί να μειώνονται τα ατυχήματα, αυτά αυξάνονται: 3.319 ατυχήματα στα λεωφορεία και 687 στα τρόλεϊ.

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί στα μέσα σταθερής τροχιάς (γραμμές 1, 2, 3 Μετρό και Τραμ).

-- Η ονομαστική δύναμη του στόλου της ΣΤΑΣΥ (μετρό, ηλεκτρικός, τραμ) το 2022 ήταν 607 βαγόνια για το Μετρό και 59 συρμοί για το Τραμ. Από αυτά μπορούσαν να κυκλοφορήσουν τα 452 βαγόνια στο Μετρό και οι 44 συρμοί στο Τραμ. Για τους ίδιους λόγους (έλλειψη προσωπικού και βλάβες) οι συρμοί που πραγματικά έβγαιναν στην κίνηση ήταν ακόμα λιγότεροι. Ετσι, και στις τρεις γραμμές του Μετρό ο προγραμματισμένος αριθμός συρμών σε «τυπική καθημερινή μέρα» ήταν 40 και στο Τραμ ήταν 25. Και εδώ υπήρχε απώλεια δρομολογίων.

-- Σε ό,τι αφορά το προσωπικό στη ΣΤΑΣΥ το 2009 δούλευαν 3.570 εργαζόμενοι, ενώ το 2022 (τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) δούλευαν 2.301 εργαζόμενοι. Μείωση κατά 35,6%! Οπως φαίνεται και από τη συζήτηση που ακολουθεί (βλ. δίπλα) και ο στόλος της ΣΤΑΣΥ θεωρείται γηρασμένος, καθώς οι συρμοί είναι ηλικίας από 12 έως και 20 ετών.