Διόλου τυχαία, ο Χακάν Φιντάν ήταν ο πρώτος Τούρκος υπουργός Εξωτερικών μετά από πέντε ολόκληρα χρόνια που προσκλήθηκε σε τέτοια μάζωξη Ευρωενωσιακών ομολόγων του, συγκεκριμένα σε «γεύμα εργασίας», προκειμένου να συζητήσουν ευρύτερα τις «ευρωτουρκικές σχέσεις», και ενώ στο μεταξύ το θερμόμετρο των ανταγωνισμών «κοκκίνισε».

Η πρόσκληση, εξάλλου, απεστάλη έπειτα και από το «πράσινο φως» που άναψε από πλευράς Λευκωσίας, εν μέσω έντονης κινητικότητας στο Κυπριακό, με τις γνωστές προτάσεις νομιμοποίησης της κατοχής να βρίσκονται στο τραπέζι και ενώ η Λευκωσία τηρεί μια «πάρα πολύ δημιουργική στάση» όπως λένε στην Αθήνα, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.

Σε αυτό το πλαίσιο και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, στη συνάντηση των υπουργών Ελλάδας και Τουρκίας, που διήρκεσε μία ώρα και έγινε στα γραφεία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ο Γ. Γεραπετρίτης φέρεται να τόνισε την ανάγκη «επανεκκίνησης του διαλόγου» για το Κυπριακό και «αξιοποίησης της ευκαιρίας που θέτει η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων», δείχνοντας προς την κατεύθυνσης μιας «λύσης - πακέτο» για όλα τα ανοιχτά ζητήματα στην περιοχή, στο όνομα της «ΝΑΤΟικής συνοχής» και υπό την «εποπτεία» των ευρωατλαντικών συμμάχων Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου.

Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων «Anadolu», αμέσως μετά τη συνάντηση με τον Γεραπετρίτη, ο Φιντάν φέρεται να είπε στους ομολόγους του στο «γεύμα εργασίας» ότι ναι μεν «η αναζωογόνηση των σχέσεων Τουρκίας - ΕΕ είναι προς το συμφέρον όλων», ωστόσο «σύνδεση μεταξύ του Κυπριακού και των σχέσεων Τουρκίας - ΕΕ δεν είναι υγιής μέθοδος και δεν θα αποφέρει κανένα αποτέλεσμα».

Ολα αυτά ενώ η ΕΕ αντιμετωπίζει την Τουρκία ως «στρατηγικής σημασίας εταίρο», επιδιώκοντας την πιο σταθερή πρόσδεσή της στο ευρωατλαντικό στρατόπεδο, στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία και την Κίνα.

Ενδεικτικές είναι και δηλώσεις όπως της Μπαΐμπα Μπράζε, υπουργού Εξωτερικών της Λετονίας, που τόνισε ότι «είναι σημαντικό για την ΕΕ να έχει μια εποικοδομητική και ανοιχτή σχέση με την Τουρκία». Θύμισε εξάλλου ότι η Τουρκία είναι «σύμμαχος στο ΝΑΤΟ» και επαίνεσε τις διάφορες «μεσολαβητικές της προσπάθειες», συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης Ουκρανών αιχμαλώτων πολέμου.

Από κοντά και η Ρουμάνα υπουργός Λουμινίτα Οντομπέσκου, η οποία χαρακτήρισε την Τουρκία «εταίρο - κλειδί για την ΕΕ σε διάφορους τομείς, όπως ασφάλεια, Ενέργεια και μετανάστευση».

«Σχεδόν όλοι οι συνάδελφοί μου στην ΕΕ τόνισαν ότι ο διαρθρωτικός και τακτικός διάλογος και οι διαβουλεύσεις με την Τουρκία θα πρέπει να συνεχιστούν σε όλους τους τομείς, ιδιαίτερα στην εξωτερική πολιτική και στην πολιτική ασφάλειας και άμυνας», διαπίστωνε κατόπιν ικανοποιημένος ο Φιντάν, καθώς σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ, οι εκπρόσωποι της ΕΕ αναγνώρισαν ότι η Τουρκία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σύγκρουση Ρωσίας - Ουκρανίας, στον πόλεμο στη Γάζα καθώς επίσης σε Συρία, Ιράκ, γενικά Μέση Ανατολή, Αφρική και Νότιο Καύκασο, ενώ υπογράμμισαν τη «σημασία της διεξαγωγής στενότερων και βαθύτερων διαβουλεύσεων και διαμόρφωσης κοινών πολιτικών Τουρκίας και ΕΕ».

Να σημειωθεί επίσης ότι ο Φιντάν είχε διμερείς συναντήσεις με τον ίδιο τον ύπατο εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, αλλά και με τον επίτροπο της ΕΕ για τη Διεύρυνση Ολιβερ Βάρελι.

Την πλάτη της τουρκικής αστικής τάξης «ζεσταίνουν» και οι Αμερικανοί. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του απερχόμενου πρέσβη τους στην Αγκυρα, Τζέφρι Φλέικ, ο οποίος μιλώντας στο «Politico» δήλωσε ότι «όταν η υφήλιος διανύει περίοδο ειρήνης η Τουρκία έχει σημαντική θέση, και μόνο λόγω γεωγραφίας. Αλλά όταν ο κόσμος διανύει περιόδους ταραχών, τότε εκείνη είναι ακόμα πιο σημαντική».

Τόνισε δε ότι θα συμβούλευε τον Αμερικανό νέο πρέσβη «να συνεχίσει να καλλιεργεί αυτήν τη σχέση, γιατί η Τουρκία είναι μια αναδυόμενη περιφερειακή δύναμη, ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατός στις τάξεις του ΝΑΤΟ», αλλά και «ένας απαραίτητος σύμμαχος».

Αλλωστε, στο ίδιο φόντο σύσφιξης των σχέσεων, ο τουρκικός Τύπος αναφέρει ότι στο αμερικανοτουρκικό παζάρι, και για να φύγουν από τη μέση όλες οι ...σκιές του παρελθόντος, συζητείται το σενάριο οι ΗΠΑ να πουλήσουν στην Αγκυρα δύο μοίρες F-35, με τη μία μάλιστα να είναι στην έκδοση F-35B, δηλαδή με ικανότητα κάθετης απο-προσγείωσης, προκειμένου να πάνε στο πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων «Anadolu» ώστε να επιχειρεί και ως μικρό αεροπλανοφόρο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πολυδιαφημισμένη εντός ΝΑΤΟ «ισορροπία δυνάμεων» στην περιοχή.

Σε αντάλλαγμα, η κυβέρνηση Ερντογάν να αφήσει τους περιλάλητους S-400 στις αποθήκες, όπου θα επιτρέπεται ο τακτικός έλεγχος της κατάστασής τους από Αμερικανούς ειδικούς.

Σε αυτό το πλαίσιο έγινε και η συζήτηση των Γεραπετρίτη - Φιντάν ειδικά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όπου σύμφωνα με τις ίδιες διπλωματικές πηγές ο Ελληνας υπουργός «έθεσε όλα τα θέματα που κατά το προηγούμενο διάστημα δημιούργησαν εντάσεις εκ μέρους της Τουρκίας, επισημαίνοντας την ανάγκη ύπαρξης καλού κλίματος, αποφυγής εντάσεων και σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου».

Στο ενδιάμεσο, η τουρκική αστική τάξη φτιάχνει κλίμα στο ...πεδίο. Απολύτως ενδεικτικό ήταν το επεισόδιο που σημειώθηκε έναν μήνα πριν στα ανοιχτά της Κάσου, με την έντονη τουρκική παρέμβαση τότε για τις εργασίες εγκατάστασης υποβρύχιου καλωδίου από το ιταλικό ερευνητικό πλοίο «Ievoli Relume» (στο πλαίσιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης - Κύπρου) σε περιοχή λίγο έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα και σε ζώνη που η Αγκυρα ισχυρίζεται ότι αποτελεί «τουρκική υφαλοκρηπίδα».

Εξ ου και έστειλε πολεμικά της πλοία να «ζώσουν» την περιοχή, με την κατάσταση υποτίθεται να «αποκλιμακώνεται» με την αποχώρηση του ερευνητικού ιταλικού πλοίου. Πηγές αναφέρουν μάλιστα ότι η σχετική διαβεβαίωση προς την Αγκυρα έγινε από «πολύ ψηλά», από το Μαξίμου, με ενδιάμεσο την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου (έχει αναλάβει να «τρέξει» τον περιλάλητο «πολιτικό διάλογο» μεταξύ των δύο μερών) και την ελληνική κυβέρνηση να ψελλίζει έκτοτε στο εσωτερικό ότι αυτό έγινε αφού το πλοίο ολοκλήρωσε τις έρευνές του.

Σε αυτό το φόντο, στο μεταίχμιο βρίσκεται η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - Κύπρου - Ισραήλ (Great Sea Interconnector). Εκεί τουλάχιστον συνηγορούν οι τελευταίες εξελίξεις και το τελεσίγραφο εκ μέρους της «Νexans», αναδόχου εταιρείας του έργου. Το τελεσίγραφο κοινοποιήθηκε στις Ρυθμιστικές Αρχές Ελλάδας και Κύπρου, όπως και στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), ο ΑΔΜΗΕ.

Η γαλλική εταιρεία προειδοποιεί για πλήρη αναστολή εργασιών από την προσεχή Δευτέρα αν στο μεταξύ δεν λάβει την τελική εντολή (Full Notice to Proceed), ή τουλάχιστον αν δεν υπάρξει επίσημη ενημέρωση για την επίλυση «ρυθμιστικών εκκρεμοτήτων».

Η υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης, που αποτελεί στρατηγικό σχέδιο της ελληνικής αστικής τάξης, για την αναβάθμισή της στο ενεργειακό «παιχνίδι» στην περιοχή, σκοντάφτει στον επιμερισμό κερδών και κινδύνων, με την Κυπριακής Δημοκρατίας να αρνείται μέχρι στιγμής τη συμμετοχή της με 100 εκατ. ευρώ στο μετοχικό κεφάλαιο του φορέα υλοποίησης του έργου.

Το κυριότερο ζήτημα όμως είναι αυτό του «γεωπολιτικού ρίσκου» και ποιος θα το επωμιστεί. Ειδικότερα, από όλες τις πλευρές επισημαίνεται ο κίνδυνος το έργο να μην ολοκληρωθεί λόγω της Τουρκίας, που αντιτίθεται. Εξάλλου, η Τουρκία - ενθαρρυμένη φυσικά από τη στάση ΗΠΑ και ΕΕ - έχει διακηρύξει ότι «κανένα έργο δεν θα πραγματοποιηθεί στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς τη συναίνεση ή τη συμμετοχή» της, ενώ έχει «επί τάπητος» και ανταγωνιστικό σχέδιο, για ηλεκτρική σύνδεση των κατεχόμενων με το Ισραήλ.

Τέλος, στη συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν συζητήθηκε και το επικείμενο ραντεβού των ηγετών Ελλάδας και Τουρκίας τέλη Σεπτέμβρη στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Συνόδου της ΓΣ του ΟΗΕ, «όπου θα συζητηθούν το χρονοδιάγραμμα και τα επόμενα βήματα του διαλόγου», όπως διαχέεται.

Θυμίζουμε ότι είναι τρεις οι βασικές διαδικασίες που έχουν χαράξει: Πολιτικός διάλογος (μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών των δύο χωρών), Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (σε στρατιωτικό επίπεδο) και Θετική Ατζέντα (αφορά διμερείς μπίζνες).

Δεν περνά απαρατήρητο ότι ο Γεραπετρίτης έσπευσε την επομένη της συνάντησης, Παρασκευή, να μιλήσει στον τηλεοπτικό σταθμό «ΣΚΑΪ» για όσα έγιναν στις Βρυξέλλες.

Είπε συγκεκριμένα ότι η συνάντηση με τον Φιντάν έγινε στο πλαίσιο τακτικών, πλέον, επαφών με την τουρκική πλευρά, με στόχο να αποκλιμακώνουν την όποια ένταση και να διαμορφώνουν κάθε φορά την ατζέντα για τα επόμενα θέματα των συναντήσεών τους.

«Οι βασικές υποκείμενες θέσεις της Τουρκίας δεν θα πάψουν να υφίστανται», πρόσθεσε, προϊδεάζοντας για τα επόμενα επεισόδια τύπου Κάσου. Αντέτεινε ωστόσο ότι στις διαβουλεύσεις οι δύο πλευρές προχωρούν «βήμα - βήμα» μέχρι να μπουν «σταδιακά και σε πιο σύνθετα ζητήματα».

Προορισμός, «να διασφαλίσουμε ηρεμία για τις επόμενες γενιές στην πατρίδα μας, χωρίς καμία υπαναχώρηση» στα ελληνικά δικαιώματα, όπως είπε, αποσιωπώντας βέβαια ότι κάθε πρόσκαιρος συμβιβασμός του κεφαλαίου εμπεριέχει τον σπόρο του επόμενου γύρου αντιπαράθεσης για τις μοιρασιές της καπιταλιστικής «λείας».