Ο «μεγάλος αδελφός» παίρνει τη θέση του στις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις. Μετά τις προχτεσινές ανακοινώσεις του υπουργού Εθνικής Αμυνας Γ. Παπαντωνίου για υποχρεωτικές «τοξικολογικές εξετάσεις», με στόχο τον εντοπισμό των χρηστών ναρκωτικών ουσιών, που βρίσκονται εντός στρατεύματος, ήρθαν χτες και οι σχετικές διευκρινίσεις από τη Διεύθυνση Ενημέρωσης του ίδιου υπουργείου, οι οποίες επιβεβαιώνουν και επαυξάνουν τις ανησυχίες που προκάλεσε η αρχική εξαγγελία αυτού του μέτρου.

Το όλο σκεπτικό της απόφασης θεμελιώνεται πάνω στη λογική σχετικού Προεδρικού Διατάγματος (ΦΕΚ 109 Α' της 17-05-02) «περί κρίσεως σωματικής ικανότητας στρατευσίμων και στρατιωτικών». Σύμφωνα δε με το άρθρο 4 παρ.5 «ο κρινόμενος δεν έχει το δικαίωμα αρνήσεως διαγνωστικών εξετάσεων που απαιτούνται για την τεκμηρίωση της παθήσεως για την οποία κρίνεται, εφόσον από αυτές δεν υφίσταται κίνδυνος για τη ζωή του». Σημειώνεται ότι το Προεδρικό Διάταγμα έχει λάβει τη σχετική γνωμάτευση και έγκριση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Και όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου: «Η χρήση ναρκωτικών ουσιών, ανάλογα με τον εθισμό που υπάρχει, μειώνει τη σωματική ικανότητα. Μέχρι σήμερα, όμως, δεν ήταν δυνατό να τεκμηριωθεί η περιστασιακή χρήση όταν αυτή δεν έχει δημιουργήσει εξάρτηση». Δηλαδή, οι εξετάσεις θα γίνονται για να ανιχνευτούν ακόμα και οι περιστασιακοί χρήστες.

«Το σκεπτικό εφαρμογής, σημειώνεται, της τοξικολογικής ανάλυσης των ούρων, αφορά καταρχήν το μόνιμο προσωπικό, ηλικίας μέχρι 30 ετών, το οποίο τα επόμενα χρόνια θα αυξηθεί λόγω της πρόσληψης των επαγγελματιών οπλιτών». Η προοπτική δηλαδή είναι να καλύψει και όλους τους στρατιώτες. Αναφέρεται ακόμα ότι οι μόνιμοι στρατιωτικοί, ανάλογα με την ηλικία τους, υποβάλλονται σε περιοδικές ιατρικές εξετάσεις, τα αποτελέσματα των οποίων αφού τους κοινοποιηθούν, φυλάσσονται στον ατομικό τους φάκελο.

Ειδικά για όσους οι εξετάσεις βγουν θετικές: «Εφόσον η χρήση θεωρείται πλέον πάθηση, σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα, η διαπίστωση δε σημαίνει αυτόματη απόταξη από τις Ενοπλες Δυνάμεις, αλλά καταρχήν επαφή, συζήτηση με ειδικούς, καθώς και νοσηλεία και ένταξη σε θεραπευτικό πρόγραμμα, αν απαιτηθεί, μέχρι την επανένταξη του χρήστη. Απόταξη θα υπάρξει σε περίπτωση αποτυχίας της θεραπείας σε εύλογο χρονικό διάστημα, τουλάχιστον 12 μηνών».

Σχετικά με τους στρατευμένους, αναφέρει το υπουργείο Αμυνας: «Το νέο Προεδρικό Διάταγμα προβλέπει και κατοχυρώνει τη συγκεκριμένη ιατρική πράξη. Η βεβαίωση αυτή μάλιστα απαιτείται για να τεκμηριώσει τη γνωμάτευση του ψυχιάτρου, ο οποίος κρίνει και αξιολογεί το βαθμό και το μέγεθος της εξάρτησης ενός χρήστη ναρκωτικών». Στο σημείο αυτό αναφέρεται ότι τα πρότυπα έρχονταν από Αγγλία και Αμερική «όπου εφαρμόζεται ο τυχαίος υποχρεωτικός δειγματοληπτικός έλεγχος από το 1994 και υπήρξε μείωση των χρηστών στις Ειδικές Δυνάμεις σε ποσοστό περίπου 70%».

Να σημειώσουμε ότι η χρήση τέτοιων μέσων ανοίγει διάπλατα τις πόρτες για επέκταση του μέτρου αυτού και άλλων ανάλογων ακόμα και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Θα μπορούν πλέον να ισχυριστούν ότι το υπουργείο Αμυνας νομιμοποιεί τέτοιες πρακτικές. Σήμερα, λοιπόν, μπορεί να είναι τα ναρκωτικά, αύριο όμως, ένας εργοδότης ή μια ασφαλιστική εταιρία μπορεί να θέλει, μέσω ειδικών εξετάσεων, ακόμα και γονιδιακών, να ανιχνεύσει ποιοι έχουν προδιάθεση π.χ. για καρκίνο και ανάλογα να γίνονται είτε οι επιλογές του προσωπικού είτε η ασφάλιση ή μη του εργαζόμενου.

Εξάλλου χτες, το υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε ακόμα ότι στα πλαίσια της μηχανοργάνωσης των στρατολογικών υπηρεσιών «στο πληροφορικό σύστημα της Στρατολογίας θα καταγράφεται και η υγειονομική κατάσταση του οπλίτη, κατά τη διάρκεια της θητείας του στις Ενοπλες Δυνάμεις, με συνθήκες διαφύλαξης του ιατρικού απορρήτου, ως ευαίσθητου προσωπικού δεδομένου». Μπαίνουν έτσι τα θεμέλια για φακέλωμα της ατομική υγείας σε εθνική κλίμακα, καθώς «το αρχείο αυτό, μπορεί να αποτελέσει πρωτόλειο υλικό για το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας για την προώθηση της υπόθεσης "Ιατρικός Φάκελος του Πολίτη"».