Associated Press

Η «τρόικα». Ντερβίς, Τζεμ και Οζκάν προετοιμάζουν πυρετωδώς το νέο τους κόμμα ενόψει εκλογών

Τη Δευτέρα συνεδριάζει εκτάκτως η τουρκική Βουλή για να συζητήσει τη διεξαγωγή εκλογών την 3η Νοεμβρίου, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα τις εγκρίνει. Την ίδια ώρα, οι αμερικανικές πιέσεις για «συναίνεση» της Αγκυρας στην επερχόμενη επίθεση κατά του Ιράκ συνεχίζονται αμείωτες, κι όπως άφησε χτες να εννοηθεί ο πρωθυπουργός Ετζεβίτ, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της συνεχιζόμενης κρίσης.

Χτες ο πρόεδρος της τουρκικής Βουλής Ομέρ Ιζγκί έκανε γνωστό πως συγκαλεί το Σώμα σε έκτακτη συνεδρίαση τη Δευτέρα 22 Ιουλίου, μετά από αίτηση δύο κομμάτων της αντιπολίτευσης, του Ορθού Δρόμου (DYP) της Τανσού Τσιλέρ και του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Θέμα, η προκήρυξη πρόωρων εκλογών για την 3η Νοεμβρίου. Η κίνηση των δύο κομμάτων της αντιπολίτευσης - την έκαναν φυσικά το καθένα για τους δικού του λόγους το καθένα: το DYP επειδή η Τσιλέρ θέλει να δώσει «φιλοευρωπαϊκή» εικόνα και το ΑΚΡ επειδή θέλει να προλάβει να κατοχυρώσει τη συμμετοχή του ηγέτη του, Ερντογάν, στις εκλογές - δεν έχει πάντως βέβαιη επιτυχία. Αφού τα κόμματα της συμπολίτευσης, αυτό της Δημοκρατικής Αριστεράς (DSP) του Μπουλέντ Ετζεβίτ, το κόμμα Μητέρας Πατρίδας (ΑΝΑΡ) του Μεσούτ Γιλμάζ και το ΜΗΡ, θα «μποϊκοτάρουν» τη συνεδρίαση. Η συμπολίτευση θέλει να γίνει η τυπική έγκριση των εκλογών τον Αύγουστο, ώστε να προετοιμαστούν οι νομοθετικές μεταρρυθμίσεις για την ΕΕ, όπως και άλλα νομοθετικά μέτρα - που αφορούν την εκλογική διαδικασία, αλλά όχι μόνο.

Το πολιτικό σκηνικό εξακολουθούσε και χτες να βρίσκεται σε πυρετό, με το υπό διαμόρφωση σχήμα της «τρόικας» των Ισμαΐλ Τζεμ, Χουσαμετίν Οζκάν και Κεμάλ Ντερβίς να αποσπά την υποστήριξη του πρώην Προέδρου Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, ο οποίος φέρεται να ευχήθηκε «καλή επιτυχία» στο σχήμα λέγοντας ότι η Τουρκία «χρειάζεται νέα πνοή». Ο Ντερβίς συναντήθηκε με τον Ντενίζ Μπαϊκάλ, του οποίου το (εκτός Βουλής) Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) καταλαμβάνει τον ίδιο κεντρώο χώρο με το εκκολαπτόμενο κόμμα, αλλά δε φάνηκε να προκύπτει οριστική συμφωνία για συμμαχία.

Από την άλλη, οι τουρκικές εφημερίδες αναφέρονταν σε υπόμνημα που φέρεται να έστειλε ο Σύνδεσμος των βιομηχάνων της Τουρκίας (TUSIAD) στο στρατό, με περιεχόμενο εκτιμήσεις για το πιθανό αποτέλεσμα των εκλογών. Φαίνεται πως επρόκειτο για μια έμμεση πρόσκληση στο στρατό να παρέμβει στην περίπτωση που, όπως προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις, το ΑΚΡ του Ερντογάν κερδίσει τις εκλογές. Δεν υπήρξε κανένα σχόλιο από πλευράς Επιτελείου, ούτε από πλευράς TUSIAD, αν και εκπρόσωπος του Συνδέσμου επιβεβαίωσε την αποστολή του υπομνήματος.

Χτεσινές δηλώσεις του πρωθυπουργού Ετζεβίτ, όπως και λεπτομέρειες των συναντήσεων των Αμερικανών αξιωματούχων Γούλφοβιτς και Γκρόσμαν που επισκέφθηκαν αυτές τις μέρες την Τουρκία, δείχνουν στο μεταξύ ότι η αμερικανική πίεση να συμφωνήσει η Αγκυρα στη σχεδιαζόμενη και προεξοφλούμενη νέα επίθεση κατά του Ιράκ έπαιξε, και θα συνεχίσει προφανώς να παίζει, ρόλο στην εκτύλιξη της πολιτικής κρίσης στην Τουρκία.

Το γεγονός ότι ο Ετζεβίτ και ο νέος υπουργός του των Εξωτερικών Σινά Γκιουρέλ τόνισαν πως δεν επιθυμούν επίθεση κατά του Ιράκ, προτάσσοντας την αξίωση για «έναν ευρύτατο διάλογο μαζί τους εάν αποφασίσουν να εξαπολύσουν επίθεση», στις συναντήσεις τους με τον αναπληρωτή υπουργού Αμυνας Πολ Γούλφοβιτς, καλώντας τις ΗΠΑ «να επιδείξουν σύνεση για να υποστούμε τη μικρότερη δυνατή ζημιά», προφανώς δεν ικανοποίησαν τους Αμερικανούς. Ο Ετζεβίτ παραδέχτηκε πως «η αμερικανική κυβέρνηση δεν κρύβει ότι είναι αποφασισμένη να εξαπολύσει επίθεση στο Ιράκ».

Ο Γούλφοβιτς, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Μιλιέτ», έθεσε το δίλημμα στην τουρκική ηγεσία: «Αν η Τουρκία δεν εμπλακεί στην επιχείρηση κατά του Σαντάμ, δε θα συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις που θα καθορίσουν το μελλοντικό Ιράκ».

Για να συμπληρωθεί ο κύκλος των πιέσεων των ΗΠΑ, ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα, Μαρκ Γκρόσμαν, συζητούσε χτες με τον αρμόδιο για τη διεύρυνση επίτροπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γκίντερ Φερχόιγκεν για «την πορεία της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση».

Και ο Κόλιν Πάουελ, ο Αμερικανός ΥπΕξ, αύξησε την πίεση: οι κίνδυνοι που προκαλεί η παρουσία του Σαντάμ Χουσεΐν, δήλωσε με νόημα, είναι «οι ίδιοι τόσο για τους γείτονες του όσο και για τις Ηνωμένες Πολιτείες»...