Το πρόσφατο ταξίδι του Προέδρου της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν σε Κίνα - Ινδία έγινε σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη διεθνή κατάσταση. Λίγο πριν είχε προηγηθεί η Συνάντηση Κορυφής ΕΕ - Ρωσίας (11/11/2002), η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ για τη διεύρυνση προς Ανατολάς (22/11/2002), η συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της «Οργάνωσης Συνεργασίας της Σαγκάης» (23/11/2002), αλλά και το 16ο Συνέδριο του ΚΚ Κίνας (14/11/2002). Τέλος, έγινε μετά την «άτυπη» συνάντηση των Προέδρων ΗΠΑ - Ρωσίας στα περίχωρα του Λένινγκραντ (22/11/2002), όπου λέγεται πως ο Τζορτζ Μπους συζήτησε με τον Πούτιν τα σχέδια των ΗΠΑ για Ιράκ και Σαουδική Αραβία και μάλιστα απέσπασε τη σύμφωνη γνώμη του, δίνοντας κάποια «ανταλλάγματα», για να ξεκινήσει τις πολεμικές επιχειρήσεις σε βάρος του Ιράκ. Με βάση τα παραπάνω αποκτά ιδιαίτερη σημασία η επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου στις δύο πολυπληθέστερες χώρες της Ασίας.

Τα ρωσικά ΜΜΕ σημειώνουν ότι με αφορμή την επίσκεψη Πούτιν στην Κίνα του δόθηκε η ευκαιρία να γνωριστεί, πρώτος αυτός, από τους ξένους ηγέτες, με τον νέο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚ Κίνας Χου Ζιντάο, που αναμένεται στο μέλλον να εκλεγεί και στο αξίωμα του Προέδρου της Κίνας. Στην πολυσέλιδη Κοινή Διακήρυξη, που υπογράφτηκε από τον Πούτιν και τον σημερινό Κινέζο Πρόεδρο Ζιάνγκ Ζεμίν, σημειώνεται, μεταξύ άλλων, πως «η εμβάθυνση των σχέσεων στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας αποτελούν τη μοναδική σωστή επιλογή». Υπογραμμίζεται πως οι δύο χώρες τάσσονται υπέρ των αρχών «της κρατικής ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας, που αποτελούν σημαντικές αρχές ρύθμισης των διεθνών σχέσεων και της ύπαρξης κάθε κράτους». Τάσσονται υπέρ των πολιτικοδιπλωματικών μέσων απέναντι στο Ιράκ και ζητούν την αυστηρή τήρηση των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ. Η Ρωσία εξασφαλίζει επίσης τη στήριξη της Κίνας στην προσπάθεια ένταξης στον ΠΟΕ. Οι δύο χώρες ζητούν να μείνει αποπυρηνικοποιημένη ζώνη η Κορεατική Χερσόνησος και σημειώνουν τη σημασία διευθέτησης των σχέσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη ΛΔ της Κορέας.

Εκείνο όμως που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι οι στόχοι αυτής της «στρατηγικής συνεργασίας» των δύο χωρών όλο και περισσότερο μοιάζει να «πατούν» σε συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα. Προωθείται η συνεργασία στον ενεργητικό τομέα με την κατασκευή του αγωγού πετρελαίου «Ταρίμ - Σαγκάη». Η ρωσική «ΓΚΑΖΠΡΟΜ» μαζί με την κινεζική «ΠΕΤΡΟΤΣΑΪΝΑ» και την αγγλική «ΣΙΕΛ» συμμετέχουν στο σχέδιο κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου «Ανατολή - Δύση». Ενώ η Κίνα αποφάσισε να δανείσει τη Ρωσία 200 εκατομμύρια δολάρια, ώστε αυτή με τη σειρά της να τα διαθέσει για την αγορά κινεζικών προϊόντων και τεχνολογίας.

Στην Ινδία επίσης κυριάρχησαν τα ζητήματα της οικονομικής συνεργασίας, όπως ο διεθνής αυτοκινητόδρομος «Βορράς-Νότος», η κοινή ρωσοϊνδική παραγωγή του αεροσκάφους ΙΛ-214, η κατασκευή στην Ινδία με ρωσική τεχνογνωσία υδροηλεκτρικού σταθμού, η ρωσική συμμετοχή στις έρευνες για ανακάλυψη πετρελαίου στον Κόλπο της Βεγγάλης, αλλά και η κατασκευή ατομικού σταθμού στα νότια της Ινδίας, καθώς και οι ινδικές επενδύσεις στον τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ρωσίας κ.ά. Με την Ινδία υπογράφτηκε και συμφωνία ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στις μυστικές υπηρεσίες των δύο χωρών.

Ενισχυμένη είναι και η συνεργασία στον αμυντικό τομέα. Ετσι η Ρωσία θα πουλήσει στην Κίνα 6 υποβρύχια, τους γνωστούς πυραύλους Σ-300, αλλά και τα καταδιωκτικά ΣΟΥ-30, ενώ στην Ινδία αναμένεται να πουληθεί ένα αεροπλανοφόρο, που θα εξοπλιστεί με ρωσικά πολεμικά αεροπλάνα ΜΙΓΚ 29Κ.

Γενικά το ταξίδι στις δύο ασιατικές χώρες χαρακτηρίστηκε από την προσπάθεια που έκανε ο Β. Πούτιν για το παραπέρα «άνοιγμα» του δρόμου στις μεγάλες ρωσικές εταιρίες και επιχειρηματίες. Βέβαια, κανείς δεν πρέπει να παραλείψει και την προσπάθεια δημιουργίας κοινής στάσης απέναντι σε πολιτικά ζητήματα. Εξάλλου, από φέτος για πρώτη φορά καθιερώθηκε η μορφή της τριμερούς συνάντησης των εκπροσώπων των χωρών στον ΟΗΕ. Ετσι και σ' αυτές τις συναντήσεις ξεχώρισαν οι συζητήσεις για το μέλλον της «Ομάδας της Σαγκάης», αλλά και η κοινή στάση τους ενάντια στα αποσχιστικά κινήματα, τους κινδύνους των οποίων, όπως είναι γνωστό, δοκιμάζουν όλες τους.

Είναι φανερό ότι το θέμα της ρωσοκινεζικής και ρωσοϊνδικής «στρατηγικής συνεργασίας» έχει και μια ακόμα διάσταση. Αυτή της «συνάθροισης δυνάμεων» απέναντι στις επιδιώξεις της Ουάσιγκτον, όσο κι αν αυτό δημόσια αποσιωπάται. Μια τέτοια «συνάθροιση» οπωσδήποτε ενισχύει τα διαπραγματευτικά χαρτιά αυτών των χωρών απέναντι στις ΗΠΑ. Δεν είναι τυχαίο πως ο Τζ. Μπους, μετά την τελευταία του συνάντηση με τον Β. Πούτιν, υποσχέθηκε πως οι ΗΠΑ «θα λάβουν υπόψη τους και τα συμφέροντα των άλλων χωρών στο ζήτημα του Ιράκ». Ολο εντονότερα τίθεται το ζήτημα των πιθανών ανταλλαγμάτων που πήρε (ή θα πάρει) η Ρωσία για να μην αντιδράσει έντονα στα αμερικανικά σχέδια κατά του Ιράκ, αλλά και πιθανόν κατά της Σαουδικής Αραβίας. Λέγεται, για παράδειγμα, ότι η Μόσχα απέσπασε τη διαβεβαίωση ότι Ουκρανία - Λευκορωσία θα παραμείνουν κάτω από τη «ρωσική επιρροή». Κανείς όμως δεν μπορεί να διαβεβαιώσει ότι έτσι ή αλλιώς έχουν τα πράγματα, μια και έχουμε να κάνουμε με «μυστική διπλωματία» ή αλλιώς με τα «παζάρια» με τον αμερικάνικο «λύκο». Ηδη όμως στην Ουκρανία η αλλαγή της κυβέρνησης οδήγησε στην αναρρίχηση στον πρωθυπουργικό θώκο ενός ανθρώπου που χαρακτηρίζεται άνθρωπος των «ιδιωτικών ρωσικών συμφερόντων». Ο νέος πρωθυπουργός Β. Γιανουκόβιτς, επιχειρηματίας, νομάρχης της περιοχής Ντονιέτσκ, είχε προλάβει δύο φορές στα σοσιαλιστικά χρόνια να «επισκεφτεί», για εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου, τις σοβιετικές φυλακές. Κάποιοι αναφέρουν ότι ήδη, μετά την ορκωμοσία του, ορισμένοι φιλοδυτικοί Ουκρανοί πολιτικοί, φοβούμενοι «συνέπειες», μετακόμισαν σε άλλες χώρες!

«Εκρηκτική» κατάσταση δημιουργήθηκε και στη Λευκορωσία στα μέσα Νοέμβρη. Οπως είναι γνωστό, η ρωσική «ΓΚΑΖΠΡΟΜ» περιόρισε στο 50% την παροχή φυσικού αερίου στη Λευκορωσία, με τη δικαιολογία ότι η Λευκορωσία χρωστά 200 εκατ. δολ. Αυτό οδήγησε σε μια οργισμένη αντίδραση του Λευκορώσου Προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο, ο οποίος είπε ότι και η Ουκρανία χρωστά και μάλιστα περισσότερα, αλλά η Ρωσία δεν της συμπεριφέρεται έτσι. Ζήτησε από το Υπουργικό Συμβούλιο να ξεχρεώσει τη Ρωσία, να μην ξαναδανειστεί απ' αυτήν και να καταργήσει τις διευκολύνσεις και ευκολίες προς την «ΓΚΑΖΠΡΟΜ». Τόνισε μάλιστα ότι «μπορεί η Λευκορωσία να αποτελεί το 3% ή το 5% της ρωσικής οικονομίας, αλλά σ' αυτή ζει ένας περήφανος λαός, που δε δέχεται να τον ποδοπατούν ούτε από τη Δύση, ούτε από την Ανατολή». Δύο βδομάδες αργότερα, κι αφού είχε προηγηθεί η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ΗΠΑ να απαγορεύσουν την είσοδο του Λουκασένκο στη Δύση, πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Πούτιν με τον Λουκασένκο. Ο τελευταίος φαίνεται να πήρε ένα σκληρό μάθημα στα πλαίσια της καπιταλιστικής ενοποίησης των δύο χωρών και συμφώνησε στην παραχώρηση (ιδιωτικοποίηση) τμήματος της λευκορώσικης εταιρίας μεταφοράς φυσικού αερίου «ΜΠΕΛΤΡΑΝΣΓΚΑΖ» στη ρωσική «ΓΚΑΖΠΡΟΜ». Αποδείχτηκε για άλλη μια φορά ότι οι «φιλίες των λαών», ακόμη κι όταν πρόκειται «για αδελφούς Σλάβους λαούς» (όπως συνηθίζεται να λέγεται), δε χωρούν στην εποχή μας, όταν έρχονται σε αντίθεση με τα μονοπωλιακά υπερκέρδη!

Τα «βήματα» αυτά των κυρίαρχων πολιτικοοικονομικών κύκλων της Ρωσίας στο εξωτερικό συνοδεύονται, όπως είναι αναμενόμενο, και με μέτρα στο εσωτερικό της χώρας, για την ενίσχυση και σταθεροποίηση του καθεστώτος. Ολο και συχνότερα προβάλλει το ερώτημα του «ιδεολογικού στίγματος» της καπιταλιστικής Ρωσίας. Το τελευταίο διάστημα ενισχύονται οι φωνές που υποστηρίζουν ότι αυτό το «ιδεολογικό περίβλημα» πρέπει να είναι η θρησκεία, η επιστροφή της σύνδεσης «ρωσικού κράτους - ορθοδοξίας», όπως στα τσαρικά χρόνια. Η ρωσική εκκλησία ήδη πρότεινε την εισαγωγή στα σχολεία του μαθήματος των «θρησκευτικών». Την πρόταση βγήκε πρώτος να υποστηρίξει ο πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΡΟ και της Λαϊκοπατριωτικής Ενωσης Ρωσίας Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, σημειώνοντας ότι η εθελοντική διδασκαλία της «ορθόδοξης κουλτούρας» στα σχολεία θα ωφελήσει τη χώρα. Ακολούθησε εγκύκλιος του ρωσικού υπουργείου Παιδείας με την οποία συστήνει στους διευθυντές των σχολείων να εισάγουν το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία, όπου υπάρχει τέτοια δυνατότητα. Και στο επίπεδο της πολιτικής όμως πάρθηκε ένα ακόμα μέτρο, μετά τους αντιδραστικούς νόμους «για τα πολιτικά κόμματα» και «για τον εξτρεμισμό». Αποφασίστηκε, με τροποποίηση του εκλογικού νόμου, να ανέβει το εκλογικό μέτρο για την είσοδο των κομμάτων στην Κρατική Δούμα από το 5% στο 7%. Το νέο εκλογικό μέτρο θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες βουλευτικές εκλογές του 2007. Αρχικά η πρόταση προέβλεπε να οριστεί το εκλογικό μέτρο στο 13%! Τελικά, οι Ρώσοι βουλευτές κατέληξαν στο 7%, με την προσθήκη πως στην περίπτωση που μόνο δύο κόμματα περάσουν το εκλογικό μέτρο, αναγκαστικά θα περάσουν στη Βουλή και τα δύο επόμενα σε εκλογική δύναμη κόμματα. Το νέο εκλογικό μέτρο ψήφισαν και οι βουλευτές του ΚΚΡΟ, μια και εκτιμούν ότι συμφέρει το κόμμα τους και τη χώρα η εξαφάνιση των μικρότερων πολιτικών δυνάμεων. Κι όμως, όπως έδειξε η Ρωσία με το ιστορικό της παράδειγμα στο παρελθόν, όταν ο λαός καταλάβει τη δύναμή του και ξεσηκωθεί, τότε ούτε οι εκλογικοί νόμοι, ούτε το θρησκευτικό συναίσθημα, ούτε ακόμη και αυτές οι «λυκοφιλίες» και οι εγγυήσεις από τους εκάστοτε «ισχυρούς» της Γης μπορούν να «θωρακίσουν» τόσο γερά όσο πρέπει το σύστημα της κοινωνικής αδικίας.