Μετά από αλλεπάλληλες αναβολές, εμπόδια και αντιπαραθέσεις, άρχισε, την Παρασκευή, στο Λονδίνο, η σύνοδος των οργανώσεων της ιρακινής αντιπολίτευσης. Μια σύνοδος, που η διεξαγωγή της και μόνο αποτελεί, σύμφωνα με αναλυτές, επιτυχία των ασφυκτικών αμερικανικών πιέσεων.

Η Ουάσιγκτον, άλλωστε, είναι εκείνη που επέλεξε και ποιοι «δικαιούνται» να συμμετάσχουν. Κατοχύρωσε, μάλιστα, την επιλογή ανακοινώνοντας λίγα 24ωρα πριν τη σύνοδο ότι μετά από εντολή Μπους, το Πεντάγωνο θα χρηματοδοτήσει με 92 εκατομμύρια δολάρια (στο πλαίσιο της, πριν από 4 χρόνια, νομοθετικής πράξης περί «απελευθέρωσης του Ιράκ με ανατροπή του καθεστώτος») τις «νόμιμες αντικαθεστωτικές οργανώσεις»: Ιρακινή Εθνική Συμμαχία, Ιρακινό Εθνικό Κογκρέσο, Δημοκρατικό Κόμμα Κουρδιστάν, Πατριωτική Ενωση Κουρδιστάν, Κίνηση για τη Συνταγματική Μοναρχία, Ανώτατο Συμβούλιο για την Ισλαμική Επανάσταση στο Ιράκ (Σιίτες).

Τριακόσιοι αντιπρόσωποι, λοιπόν, από τις έξι αυτές οργανώσεις μαζί με 70 «ανεξάρτητες» προσωπικότητες επρόκειτο να εξετάσουν σενάρια για τη μετα-Σαντάμ εποχή. Τους προηγούμενους μήνες, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διοργάνωσε 16 «ομάδες εργασίας» στην Ουάσιγκτον για «το μέλλον του Ιράκ», στις οποίες κλήθηκαν να συμμετάσχουν αποσκιρτήσαντες Ιρακινοί επιστήμονες - διανοούμενοι και εκπρόσωποι ιρακινών οργανώσεων. Ενδεικτικά, η τελευταία «ομάδα εργασίας», στα τέλη Οκτώβρη, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Ιράκ θα χρειαστεί «νέο νόμισμα, νέο δίκτυο τηλεπικοινωνιών, σειρά ιδιωτικοποιήσεων, ακύρωση των στρατιωτικών του χρεών, και συνέχιση της ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ για τουλάχιστον ένα χρόνο μετά την ανατροπή του καθεστώτος».

Αυτή η πρόταση, αλλά και πολλές άλλες όπως η ακύρωση ορισμένων πετρελαϊκών συμφωνιών που έχει συνάψει το ιρακινό καθεστώς με χώρες όπως οι Ρωσία, Γαλλία, Βιετνάμ, Συρία με το σκεπτικό ότι δεν είναι εθνικά προσοδοφόρες για το «νέο Ιράκ», αναμένεται να συζητηθούν στη σύνοδο. Μεγάλο μέρος των διαβουλεύσεων θα καταλάβει και το πώς και ποιες αντικαθεστωτικές οργανώσεις θα εμπλακούν και σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Αμερικανοί αξιωματούχοι, κατά διαστήματα, έχουν διαρρεύσει ότι θα υπάρξει κάποιου είδους «εκπαίδευση» των δυνάμεων της ιρακινής αντιπολίτευσης σε «τουλάχιστον 6 χώρες της Ευρώπης», χωρίς περισσότερες διευκρινίσεις.

Ο Αχμάντ Τσαλαμπί, επικεφαλής του Ιρακινού Εθνικού Κογκρέσου, δήλωνε ότι θα εκπαιδευτούν, τουλάχιστον, 10.000 άνδρες. Ταυτόχρονα, η ουγγρική κυβέρνηση ανακοίνωνε ότι οι ΗΠΑ υπέβαλαν επίσημο αίτημα χρησιμοποίησης της βάσης Ταστζάρ, για να εκπαιδεύσουν «ως μεταφραστές και διοικητικούς» 4.500 Ιρακινούς. Η Βουδαπέστη δεν απάντησε επισήμως, ενώ οι κάτοικοι γύρω από τη βάση, ήδη, προχώρησαν σε κινητοποιήσεις ενάντια στο αμερικανικό αίτημα.

Παρά το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον έχει επενδύσει χρόνο, χρήμα και πολλούς αξιωματούχους στην προσπάθεια ανακάλυψης, ανάδειξης και ενοποίησης της κατακερματισμένης ιρακινής αντιπολίτευσης (ίσως σε επανάληψη της τακτικής που ακολουθήθηκε στο Αφγανιστάν, αφού διόρισε ως «ειδικό προεδρικό απεσταλμένο στους ελεύθερους Ιρακινούς» τον Ζαλμάι Κχαλιλζάντ, πρώην απεσταλμένο στη Λόγια Τζίργκα του Αφγανιστάν), αυτό δε σημαίνει ότι ο αμερικανικός σχεδιασμός για την επόμενη μέρα στο Ιράκ έχει πλήρως σχηματοποιηθεί. Κατ' αρχάς, υπάρχουν εσωτερικές αντιθέσεις.

Το Πεντάγωνο και η συντηρητική πτέρυγα του Κογκρέσου προκρίνει το Ιρακινό Εθνικό Κογκρέσο και τον Τσαλαμπί ως πρωταγωνιστή. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Λευκός Οίκος και η CIA μοιάζουν να μην του έχουν ιδιαίτερη εμπιστοσύνη, γι' αυτό άλλωστε και τον πίεσαν να αποδεχτεί μεγαλύτερη εκπροσώπηση από τις άλλες οργανώσεις στη σύνοδο του Λονδίνου.

Εκτός από αυτό, το Ιρακινό Εθνικό Κογκρέσο δεν έχει ένοπλες δυνάμεις μέσα στο Ιράκ, ενώ αμφισβητείται και το λαϊκό του έρεισμα. Από τις οργανώσεις που «αναγνωρίζει» η Ουάσιγκτον, δυνάμεις μέσα στο Ιράκ έχουν οι δύο κουρδικές οργανώσεις στο Β. Ιράκ και οι σιίτες στο νότο, οι οποίοι εδρεύουν στο Ιράν, υποστηρίζονται από την Τεχεράνη και ελέγχουν σχεδόν απόλυτα τους εκεί καταυλισμούς των Ιρακινών προσφύγων.

Η Τεχεράνη βλέπει με επιφύλαξη την προώθηση των κουρδικών οργανώσεων και του φιλο-αμερικανικού Τσαλαμπί. Γι' αυτό και ο ίδιος, όπως και ο Μπαρζανί του Δημοκρατικού Κόμματος Κουρδιστάν μετέβησαν στην ιρανική πρωτεύουσα, πριν από λίγες μέρες, για να διαβεβαιώσουν ότι δεν επιθυμούν ανεξάρτητο κουρδικό κράτος και δε θα αποδεχτούν ένα πλήρως αμερικανοκινούμενο καθεστώς. Οι Ιρανοί, και κατ' επέκταση οι Σιίτες Ιρακινοί, ασχέτως της έχθρας με τον Σαντάμ, δε φάνηκαν να πείθονται.

Με δεδομένα αυτά τα «ανοιχτά μέτωπα», το Πεντάγωνο απεργάζεται και άλλα σενάρια. Ενα από αυτά είναι η εγκαθίδρυση στρατιωτικής αμερικανικής διοίκησης στο Ιράκ μετά την ανατροπή του Σαντάμ, με στόχο τη διατήρηση της εδαφικής συνοχής του και της σταδιακής «μετάβασης» σε μια νέα ηγεσία. Στο σενάριο αυτό αντιδρά σύσσωμη η ιρακινή αντιπολίτευση, που φοβάται ότι θα περιθωριοποιηθεί και τονίζει ότι οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις εντός Ιράκ (και ο λαός), παράγοντες που ουδείς μοιάζει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη σήμερα, δεν πρόκειται να αποδεχτούν μια νέα δικτατορία.

Προς το παρόν, το μόνο βέβαιο είναι ότι η σύνοδος του Λονδίνου θα προσπαθήσει να εκλέξει μια 40μελή επιτροπή, απαρτιζόμενη από τους συμμετέχοντες στις διαβουλεύσεις, που θα συντονίσει την ιρακινή αντιπολίτευση του εξωτερικού. Για τους εντός Ιράκ προβλέπονται άλλες 10 θέσεις στην επιτροπή, όταν και εφόσον ολοκληρωθεί η καθεστωτική ανατροπή και υπό την προϋπόθεση ότι οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις δε θα επιλέξουν να κρατήσουν τα ηνία της χώρας, για «παν ενδεχόμενο».