Associated Press

Αμερικανοί πεζοναύτες στα σύνορα του Ιράκ με το Κουβέιτ

«Παραβίαση» της τελευταίας απόφασης του ΟΗΕ για το Ιράκ χαρακτήρισε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Κόλιν Πάουελ, την έκθεση για το ιρακινό οπλοστάσιο, δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα στην αντίστροφη μέτρηση για κήρυξη πολέμου. Των δηλώσεων Πάουελ, που αποτελούν την επίσημη αντίδραση της Ουάσιγκτον στην έκθεση που υπέβαλε η Βαγδάτη, προηγήθηκε η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας για το θέμα, όπου ο Αμερικανός πρέσβης πρωτοδιατύπωσε την άποψη περί παραβίασης. Με εξαίρεση τη Βρετανία, τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως και ο επικεφαλής των επιθεωρητών, αναγνώρισαν ότι υπάρχουν «κενά» στην ιρακινή έκθεση, αλλά έσπευσαν να ταχθούν υπέρ της διαλεύκανσής τους από τη συνέχιση των επιθεωρήσεων.

«Η ιρακινή έκθεση αποτυγχάνει πλήρως να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις που τίθενται στο Ιράκ από την απόφαση 1441 του ΟΗΕ. Ο ιρακινός κατάλογος ανακυκλώνει γνωστές πληροφορίες και εμπεριέχει σοβαρότατες παραλείψεις, που συνιστούν, κατά τη γνώμη μας, παραβίαση της απόφασης». Αυτό υπογράμμισε, αργά χτες, ο Κόλιν Πάουελ, δίνοντας στη δημοσιότητα την επίσημη αντίδραση του Λευκού Οίκου στην έκθεση για το ιρακινό οπλοστάσιο. Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ διευκρίνισε ότι η Ουάσιγκτον δε θα σπεύσει να ζητήσει εφαρμογή των «σοβαρότατων συνεπειών», δηλαδή στρατιωτική δράση κατά του Ιράκ, αλλά συμπλήρωσε ότι «ο κόσμος δε θα περιμένει επ' αόριστον». Οι ανακοινώσεις Πάουελ έκλεισαν με την αναμενόμενη, σύμφωνα με δημοσιεύματα, δημόσια άσκηση πίεσης της αμερικανικής ηγεσίας προς τους επιθεωρητές να ανακρίνουν Ιρακινούς επιστήμονες.

Λίγο νωρίτερα, είχε ολοκληρωθεί η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, για το ίδιο θέμα, χωρίς την παρουσία της Συρίας, που αποχώρησε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το λογοκριμένο τμήμα της ιρακινής έκθεσης που παραδόθηκε στα μη μόνιμα μέλη. Ο επικεφαλής των επιθεωρητών, Χανς Μπλιξ, στην πρώτη επίσημη εκτίμησή του όπου αντανακλούνταν οι απόψεις και της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, τόνιζε ότι η ιρακινή έκθεση έχει «ασάφειες και κενά», ιδιαίτερα σε συγκεκριμένα σημεία, όπως είναι ο βιολογικός τομέας, ο λόγος για τον οποίο η Βαγδάτη προσπάθησε να αποκτήσει ουράνιο και πλουτώνιο, ορισμένα μέρη του βαλλιστικού της προγράμματος κ.ά. Εντούτοις, ο Μπλιξ συμπλήρωσε ότι η Βαγδάτη θα κληθεί να εξηγήσει τις παραλείψεις αυτές και το σύνολο των στοιχείων θα συνεκτιμηθεί με ό,τι προκύψει από τις επιθεωρήσεις, με τις οποίες η ιρακινή ηγεσία, μέχρι στιγμής, συνεργάζεται άψογα.

«Η Βαγδάτη έχασε την τελευταία της ευκαιρία να συμμορφωθεί με τον ΟΗΕ», υποστήριξε ο Αμερικανός πρέσβης, Τζον Νεγκρεπόντε, προοιωνιζόμενος τη θέση της Ουάσιγκτον περί «παραβίασης της απόφασης 1441». Ο Νεγκρεπόντε δήλωσε «βαθιά απογοητευμένος», όπως και ο Βρετανός πρέσβης, Τζέρεμι Γκρίνστοουκ, που χαρακτήρισε την έκθεση «ανεπαρκή», συμπληρώνοντας ότι θα θεωρηθεί πως το Ιράκ παραβίασε την απόφαση του ΟΗΕ αν δε δώσει εξηγήσεις για τα κενά. Ανάλογη άποψη είχε διατυπώσει νωρίτερα και ο Βρετανός ΥΠΕΞ, Τζακ Στρο, διαφοροποιούμενος ελαφρώς από την κατηγορηματική θέση της Ουάσιγκτον.

Σαφώς ηπιότερους χαρακτηρισμούς χρησιμοποίησαν οι υπόλοιποι πρέσβεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας, που συνέκλιναν στην άποψη ότι «μια παραβίαση συνίσταται στην ύπαρξη ελλείψεων στην έκθεση ταυτόχρονα με τη μη συνεργασία στις επιθεωρήσεις». Ο Ρώσος Σεργκέι Λαβρόφ, αν και δε διέψευσε ότι υπάρχουν κενά στην ιρακινή έκθεση, έσπευσε να τονίσει ότι «δεν αρκεί ένα μέλος του Συμβουλίου να εκτιμά ότι υπάρχει παραβίαση της απόφασης 1441, θα πρέπει να συμφωνούμε και οι υπόλοιποι». Ο Γάλλος ΥΠΕΞ, Ντομινίκ ντε Βιλπέν, από το Παρίσι, υποστήριζε ότι η πρώτη εκτίμηση της κυβέρνησής του είναι ότι «υπάρχουν γκρίζες ζώνες στην ιρακινή έκθεση, αλλά θα διαλευκανθούν από το έργο των επιθεωρητών».

Εντονότατη ήταν η αντίδραση της Βαγδάτης στις δηλώσεις Πάουελ. Ο Ιρακινός πρέσβης στον ΟΗΕ απέρριψε κατηγορηματικά ότι η έκθεση παραβιάζει την απόφαση 1441. Ο Ιρακινός αντιπρόεδρος Τάχα Γιασίν Ραμαντάν κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι αναζητούν πρόσχημα με κάθε τρόπο. Ο σύμβουλος του Σαντάμ Χουσεΐν, Αμίρ αλ Σααντί, αναγνώριζε ότι η έκθεση πιθανώς να περιείχε «λίγα γνωστά στοιχεία για το ιρακινό οπλοστάσιο, γιατί ο ΟΗΕ γνωρίζει σχεδόν τα πάντα γι' αυτό εδώ και χρόνια». Εκτιμούσε ότι «το Ιράκ δεν ανησυχεί για το περιεχόμενο της έκθεσης γιατί γνωρίζει ότι περιέχει αλήθειες», αλλά αναγνώρισε ότι η Βαγδάτη ανησυχεί μήπως «οι ΗΠΑ προκαλέσουν εμπλοκή στις επιθεωρήσεις επιμένοντας στην παράνομη κράτηση, ανάκριση και έξοδο από τη χώρα Ιρακινών επιστημόνων».