Στα προβλήματα των επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων, αναφέρθηκε στην παρέμβασή του ο Βασίλης Μαμάης, από το Τμήμα ΕΒΕ της ΚΕ του Κόμματος. Ο ομιλητής, αφού ξεκαθάρισε τι εννοούν στην ΕΕ, όταν κάνουν λόγο για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, «φώτισε» τα προβλήματα που υπάρχουν στη χώρα μας για τις εκατοντάδες χιλιάδες ΕΒΕ. Στο κείμενο της ομιλίας του Β.Μαμάη, αναφέρεται:

«Αγαπητοί προσκαλεσμένοι, αγαπητοί σύντροφοι,

Ενα μέρος των αναδιαρθρώσεων στην ελληνική οικονομία αφορά τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις, μια και αυτές αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής οικονομίας. Οι κάθε λογής αναδιαρθρώσεις βέβαια, κατά κύριο λόγο, αφορούν τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα μονοπώλια και για την εξυπηρέτηση αυτών των συμφερόντων κυρίως γίνονται. Ομως, δε θα μπορούσε να μείνουν ανέπαφοι οι "φτωχοί συγγενείς" τους. Οι μικρές και οι μεσαίες επιχειρήσεις. Με αυτή ακριβώς την πλευρά του θέματος, θα θέλαμε ν' ασχοληθούμε σε αυτή την παρέμβαση.

Πριν προχωρήσουμε όμως, είναι απαραίτητο να διευκρινίσουμε ορισμένους όρους. Τι εννοούμε με τον όρο μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις; Σύμφωνα με τη σχετική σύσταση της Ευρωπαϊκής Ενωσης του 1996, γίνεται η παρακάτω διάκριση: Μεσαίες επιχειρήσεις, εκείνες που απασχολούν μέχρι 250 εργαζόμενους και έχουν κύκλο εργασιών μέχρι 40 εκατομμύρια ECU, δηλαδή, περίπου 13 δισεκατομμύρια δραχμές. Μικρές, αυτές που έχουν μέχρι 50 εργαζόμενους και κύκλο εργασιών μέχρι 7 εκατομμύρια ECU, ή 2,2 δισεκατομμύρια δραχμές, περίπου.Πολύ μικρές, εκείνες που διαθέτουν μέχρι 10 εργαζόμενους, χωρίς να υπάρχει όριο τζίρου.

Είναι φανερό ότι μια τέτοια κατανομή βρίσκεται εντελώς εκτός ελληνικής πραγματικότητας. Αρκεί ν' αναλογιστούμε ότι με μια τέτοια ομαδοποίηση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το συμπέρασμα για την Ελλάδα είναι ότι - εκτός από λίγες εκατοντάδες - δεν υπάρχουν μεγάλες επιχειρήσεις, αφού με βάση τα παραπάνω κριτήρια το σύνολο των 800.000 ελληνικών επιχειρήσεων ανήκουν στις ΜΜΕ.

Σύμφωνα με μια μεθοδολογία, που δε θ' αναλύσουμε τώρα, καταλήξαμε σε μια κατανομή, πολύ πιο κοντά στην ελληνική πραγματικότητα, που έχει ως εξής:

• Μικρές επιχειρήσεις, εκείνες που απασχολούν μέχρι 50 εργαζόμενους και έχουν κύκλο εργασιών περίπου 2 δισεκατομμύρια δραχμές. Πρόκειται για το 8,6% του συνόλου των επιχειρήσεων και είναι υπεύθυνες για το 28% περίπου της απασχόλησης.
• Μικρές επιχειρήσεις, όσες απασχολούν συνολικά μέχρι 4 άτομα και με κύκλο εργασιών μέχρι 60 εκατομμύρια δραχμές. Τέτοιες επιχειρήσεις είναι περίπου το 90,8% του συνόλου των επιχειρήσεων και σ' αυτές βρίσκεται το 46% της απασχόλησης.

Με βάση, λοιπόν, αυτά τα δεδομένα, ας δούμε την κατεύθυνση των αναδιαρθρώσεων και τι επίδραση είχαν σε κάθε μια από αυτές τις κατηγορίες των επιχειρήσεων. Πρέπει να σημειώσουμε, βέβαια, ότι η κύρια κατεύθυνση αυτών των αναδιαρθρώσεων είναι η παραπέρα συγκέντρωση κεφαλαίου και παραγωγής (διαδικασία, που είναι αντικειμενική στον καπιταλισμό), το ξαναμοίρασμα των αγορών από τα μονοπώλια και η όξυνση του μεταξύ τους ανταγωνισμού, που διακρίνεται και μέσα από τις αντιθέσεις των τριών μεγάλων ιμπεριαλιστικών κέντρων, των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ιαπωνίας.

Μια διαδικασία, που επιταχύνθηκε μετά την ανατροπή στις σοσιαλιστικές χώρες. Θα μου πείτε, "τι δουλιά έχουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μέσα σε όλον αυτόν τον κουρνιαχτό της διαπάλης τόσο μεγάλων οικονομικών μεγεθών;"».

Τις θέλουν θερμοκήπιο για τα κέρδη των μονοπωλίων

«Μια πρώτη απάντηση δίνουν τα ίδια τα κείμενα της Ευρωπαϊκής Ενωσης: "Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θεωρούνται η κυριότερη, αν όχι η μοναδική ελπίδα παροχής μεγάλου αριθμού νέων θέσεων εργασίας".

Σε αυτό το απόσπασμα, βέβαια, παραλείπεται ν' αναφερθεί η αιτία αυτής της διαπίστωσης. Ας την αναλύσουμε λίγο καλύτερα. Η ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας προσφέρει υψηλότερη παραγωγικότητα. Τα μονοπώλια όμως, σαν καλά αφεντικά, προτιμούν να κρατήσουν για τον εαυτό τους τα οφέλη από την άρση της παραγωγικότητας, μειώνοντας το προσωπικό. Τότε δημιουργείται μια "τρύπα" στην απασχόληση, που καλούνται να μπαλώσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Μια δεύτερη απάντηση δίνεται πάλι από την Ευρωπαϊκή Ενωση:"Κύρια κατεύθυνση στα τελευταία χρόνια είναι οι εξαγορές, οι συγχωνεύσεις, οι υπεργολαβίες κλπ., μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων".

Με άλλα λόγια, τα μονοπώλια προορίζουν τις ΜΜΕ να παίξουν το ρόλο του δορυφόρου, γύρω από τις μεγάλες επιχειρήσεις. Σε τομείς υψηλού ρίσκου, χαμηλής παραγωγικότητας και μικρότερων κερδών, η παρουσία τους γίνεται προνομιακή. Δημιουργείται, έτσι, ένα πλέγμα μικρομεσαίων επιχειρήσεων, γύρω από τα μονοπώλια που εξαρτιούνται άμεσα από αυτά. Αυτό, καθόλου δεν αναιρεί τη βασική κατεύθυνση για συγκέντρωση κεφαλαίου και παραγωγής. Ισα - ίσα, τη δυναμώνει κιόλας. Γιατί τα μονοπώλια έχουν τον έλεγχο της παραγωγικής διαδικασίας, των κερδών και του μέλλοντος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αν τα καταφέρουν καλά στον τομέα τους, μπορεί και να τις εξαγοράσουν, αλλιώς είναι άξιες της μοίρας τους...».

Κριτήρια αποκλεισμού από τα προγράμματα

«Αν αυτή είναι η κατάσταση στο χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μπορεί να μην είναι ρόδινη, αλλά δεν είναι και τραγική, αφού και αυτές εξασφαλίζουν κάποιο ρόλο στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, ανάλογο - τέλος πάντων - του οικονομικού τους βάρους. Μόνο που τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.

Αν διαβάσει κανείς με προσοχή τις προϋποθέσεις των ευρωπαϊκών προγραμμάτων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα παρατηρήσει ότι δεν προσφέρονται σε όλες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Και πρέπει να πούμε ότι τα ευρωπαϊκά Προγράμματα είναι οδηγός της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Για παράδειγμα, τα τελευταία 100 δισ. για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που είχαν διαφημιστεί αρκετά από την κυβέρνηση, αφορούσαν επιχειρήσεις με απασχόληση από 3 μέχρι 250 εργαζόμενους και κύκλο εργασιών πάνω από 70 εκατομμύρια δραχμές. Το ερώτημα, όμως, είναι εύλογο: Ποιος έχει μεγαλύτερη δυνατότητα να μπει σε αυτά τα προγράμματα; Αυτός που έχει 250 εργαζόμενους ή αυτός που έχει 3; Αυτός που έχει κύκλο εργασιών 10 δισ., ή αυτός που έχει κύκλο εργασιών 70 εκατομμύρια; Ακόμα κι αν πάρουμε την πιο ειδυλλιακή εικόνα αυτών των προϋποθέσεων, ότι, δηλαδή, όλες οι επιχειρήσεις αυτού του μεγέθους έχουν ίδιες δυνατότητες, τότε τι γίνεται με το 90% των ελληνικών επιχειρήσεων, που "κόβεται" εκ των προτέρων, εξαιτίας αυτών των προϋποθέσεων;

Και για να μη μείνουν απορίες, δίνουμε και τα αποτελέσματα των προαναφερθέντων προγραμμάτων, όπως τα κατέγραψε το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο της Αθήνας για την Αττική. Το 68,4% των επιχειρήσεων, που χρηματοδοτήθηκαν, είχαν νομική μορφή ανώνυμης εταιρίας και ΕΠΕ, ήταν δηλαδή κατά τεκμήριο μεγάλες και μεσαίες επιχειρήσεις. Και μη νομίζετε ότι το υπόλοιπο 31,4%, που αφορούσε σε ομόρρυθμες εταιρίες και ατομικές, αντιπροσώπευε κάποιο σημαντικό αριθμό. Επρόκειτο για 135 επιχειρήσεις σε σύνολο μερικών εκατοντάδων χιλιάδων του Νομού Αττικής.

Το συμπέρασμα που εξάγεται αμέσως είναι ότι η πλευρά της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, που αναφέραμε παραπάνω, απευθύνεται σε μια μικρή μερίδα, κυρίως μεγάλων και μεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων. Η πρόσφατα θεσμοθετημένη ΝΕΧΑ - Νέα Χρηματιστηριακή Αγορά - στόχο έχει το ξεκαθάρισμα των πιο δυναμικών από αυτές, που αποκτούν τη δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων από το Χρηματιστήριο».

Αναδιάρθρωση σημαίνει μέτρα εξόντωσης

«Ας δούμε, τώρα, τι σημαίνει αναδιάρθρωση για το υπόλοιπο 90% των ελληνικών επιχειρήσεων μικρού μεγέθους. Στη δεκαετία που τελειώνει, είχαμε τα εξής μέτρα για τις μικρές επιχειρήσεις:

• 35% φορολόγηση των συνεταιρισμών και στράγγισμα των χρηματοδοτήσεων, για να μην μπορούν οι μικρές επιχειρήσεις, συνεταιρισμένες, να διεκδικήσουν μερίδιο της αγοράς.
• Διάλυση του ΕΟΜΜΕΧ, μοναδικού κρατικού φορέα, που μπορούσε να δράσει υπέρ κλαδικών και συνεταιριστικών πολιτικών για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
• Αντικειμενικά κριτήρια μέχρι και 35% για τις μικρές επιχειρήσεις, ή με λόγια ..."φορολόγηση με το κομμάτι", που αυξάνεται ανάλογα με τις ανάγκες χρηματοδότησης της ΟΝΕ.
• Τελευταία προστέθηκε και "αντικειμενικός ΦΠΑ", για να μην γλιτώσει καμιά μικρή επιχείρηση από την εις βάρος τους και υπέρ των μονοπωλίων αναδιανομή του εισοδήματος.

Κι όλα αυτά, σε μια εποχή, που τα πολυκαταστήματα ανοίγουν σαν τα μανιτάρια, κατατρώγοντας τον τζίρο των μικρεμπόρων. Σε μια εποχή, που τα εισαγόμενα προϊόντα κατακλύζουν τομείς της αγοράς όπου κυριαρχούσαν τα προϊόντα των μικρών βιοτεχνικών επιχειρήσεων. Σε μια εποχή, όπου οι παραγωγικοί κλάδοι, όπως είναι η ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία, ο κλάδος του υποδήματος συρρικνώνονται, συμπαρασύροντας χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις.

Φυσικά, καθόλου δεν υποστηρίζουμε μεγαλόστομες ανοησίες, του τύπου "οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας". Το μέλλον δε βρίσκεται στην αδύναμη μικρή επιχείρηση, που διασπείρει και κατακερματίζει κεφάλαια και παραγωγή. Το μέλλον βρίσκεται στη μεγάλη κοινωνικοποιημένη παραγωγή και, πολύ περισσότερο, στη σοσιαλιστική παραγωγή και σε αυτήν έχουν ρόλο να παίξουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συνεταιρισμένες σε αξιόλογες και δυναμικές μονάδες. Μόνο που οι συνεταιρισμοί δεν είναι στο πρόγραμμα της ΟΝΕ. Και ο μόνος τρόπος να κατακτηθούν είναι η πάλη των μικρών ΕΒΕ και των αυταπασχολούμενων, σε μια αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση, ενάντια σε κάθε λογής μονόδρομους.

Συνοψίζοντας, θέλω να σημειώσω ότι, αν το τρένο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης έχει για ατμομηχανή του τα γαλλογερμανικά μονοπώλια, στα βαγόνια βρίσκονται οι μεγάλες και στη σκευοφόρο οι μεσαίες επιχειρήσεις. Πού βρίσκονται οι μικρές; Αυτές, μαζί με τις εργατικές κατακτήσεις και το μικρό αγροτικό κλήρο, μάλλον αποτελούν την καύσιμη ύλη.

Ευχαριστώ».