Σάββατο 5 Ιούλη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ
«Το τραγούδι του Εργάτη... »

«Φτωχολογιά σακάτισσα, φτωχολογιά καημένη, / σαν φρύγανο στην αμμουδιά, σαν καλαμιά στον κάμπο! / Αστραψε φως και γνώρισες τον εαυτό σου. Βάστα, / ρίξου εργατιά δρακόντισσα, χτύπα / εργατιά εκδικήτρα!».

(Κωστής Παλαμάς)

Εξήντα χρόνια απ' το θάνατο του μεγάλου μας «εθνικού ποιητή», Κωστή Παλαμά. Το κοινωνικό πρόσταγμα «στηρίχτηκε πάνω σ' ένα γρανιτένιο βάθρο, μια υλιστική διαλεκτική - κοσμοαντίληψη» (Νίκος Ζαχαριάδης). Ηταν κοινωνικός επαναστάτης. Οι σοσιαλιστικές ιδέες, με ένα ευρύτερο περιεχόμενο, εμπότισαν το έργο του: «Στην αργατιά, στη χωριατιά, το χιόνι, η γρίπη, η πείνα, οι λύκοι / ποτάμια, πέλαγα, στεριές, ξολοθρεμός και φρίκη. / Χειμώνας άγριος. Κι η φωτιά, καλοκαιριά στην κάμαρά μου. / Ντρέπομαι για τη ζέστα μου και για την ανθρωπιά μου».

Ο Ρομέν Ρολάν, στα 1936, ομολογούσε: «Είμαι ευτυχής που έφτασα στα 63, αποκλειστικά και μόνο γιατί γνώρισα το έργο του Παλαμά». Ο Γιώργος Σεφέρης λέει: «Ο Παλαμάς ζει και βασιλεύει. Οι άνθρωποι εκείνων των καιρών είχαν αίμα, είχανε χέρια να αγκαλιάσουν». Κι αγκάλιασε ο ποιητής τους εργάτες: «Εργάτη, οκνός όταν περνώ που τρως και σε κοιτάζω, / ντροπαλά στέκω, ευλαβικά, και σα να τα δοξάσω, / μες της δουλιάς τον κάματο και με τον ιδρώτά σου / μυρωμένα, το μαύρο σου ψωμί και την ελιά σου».

Αγάπησε τα ροζιασμένα χέρια: «Εμείς οι εργάτες είμαστε που με τον ίδρωτά μας / ποτίζουμε τη γη για να γεννά / καρπούς, λουλούδια, τ' αγαθά του κόσμου ολόγυρά μας / φτωχή, αλουλούδιαστη, άκαρπη, μονάχα η εργατιά. / Εμείς, οι εργάτες είμαστε που με τον ίδρωτά μας / ζυμώνουμε του κόσμου το ψωμί / πιο δυνατά κι απ' τα σπαθιά τα χέρια τα δικά μας, / και μ' όλο τ' αλυσόδεμα, σκάφτουν, και η γη πλουτεί. / Στου κόσμου τους θησαυριστές το βιος σου, εργάτη, νόμοι / στο τρώνε αδικητές χωρίς ντροπή. / Αγκαλιαστείτε, αδέλφια, ορθοί! / Με μια καρδιά, μια γνώμη, / Δικαιοσύνη, βρόντηξε, και λάμψε, Προκοπή!». «Το τραγούδι του Εργάτη» δημοσιεύτηκε στη φιλεργατική εφημερίδα «Λαός». Χαρακτηρίστηκε απ' τους κριτικούς «κομμουνιστικό» ποίημα. Αγαπήθηκε απ' τους εργάτες - αγρότες. Γράφτηκε το 1913. Μελοποιήθηκε (1944) απ' τον αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ, τον μεγάλο μουσουργό αείμνηστο Αλέκο Ξένο. (Κόρη του, η Αλίκη Βενάρδου - Ξένου, δημοσιογράφος του «Ριζοσπάστη»).

Πριν από 60 χρόνια, η Ελλάδα αποχαιρέτησε τον Κωστή Παλαμά. Ο θάνατός του έγινε αφορμή γενικού ξεσηκωμού (27/2/1943). Για τον μεγάλο ποιητή, ο Σικελιανός απάγγειλε το γνωστό θούριο, όπου «κραύγαζαν ρωμαλέοι στίχοι» και χτυπώντας με την παλάμη του το σκέπασμα του φέρετρου αναφώνησε: «Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!». Ο Παλαμάς αισθάνθηκε τη δύναμη της φύσης, της Διαλεκτικής. Γι' αυτό, μίλησε στα φοβερά σονέτα του, για το Σύμπαν. Ρίζωσε, απλώθηκε στην Ελλάδα. Αγαπήθηκε απ' την εργατική τάξη: «Εργάτη, είδα το δίκιο σου κι έλεα να ξεκινήσω / να σταθώ πλάι σου...». Η πρωτεϊκή μορφή του Παλαμά είναι τόσο σημαντική, όσο και η ιστορία της ελληνικής ποιητικής έκφρασης: Θρύλοι, παραμύθια, «θρίαμβοι», καταστροφές, εμπλέκονται. Επιθυμούν να δούνε το λόγο - που θα ενσαρκώσει το φως του ήλιου. Τα οράματα της εργατικής τάξης: «Οσο το χέρι της ζωής κρατεί με πιο / σφιχτά, τόσο πιο αξέταστα μιλώ τη γλώσσα του χωριάτη».


Παναγιώτης ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ