Αν η εκουαδοριανή Αμαζονία είχε φωνή, θα έβγαζε κραυγή μεγάλη. Τα τελευταία 30 χρόνια, οι δραστηριότητες των πετρελαϊκών πολυεθνικών είχαν δραματικές επιπτώσεις γι' αυτή τη γωνιά του πλανήτη. Η πρώτη πληγή άνοιξε στη δεκαετία του '60. Η «Τεξάκο», με τη στήριξη της «Πεδροεκουαδόρ», κατασκεύασε έναν πετρελαιαγωγό που διέσχιζε τις Ανδεις. Το 1993, εκπρόσωποι των ιθαγενών και των αγροτών κατέθεσαν μήνυση για ζημιές στο περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων, που ανέρχονται σε 1.500.000.000.000 δολάρια.

Τελικά, οι ιθαγενείς και οι αγρότες της Αμαζονίας καταφέρνουν να καθίσουν στο σκαμνί του κατηγορουμένου την εταιρία «Σεβρόν- Τεξάκο». Μετά από μακρά περιφορά στα βορειοαμερικανικά δικαστήρια και αφού ένας δικαστής της Νέας Υόρκης απέρριψε την αρμοδιότητα για την εν λόγω περίπτωση, η μήνυση κατατέθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Νέας Λόχα, μία τοποθεσία στην εκουαδοριανή Αμαζονία πιο γνωστή ως Λάγο Αγριο (ξινή λίμνη), στη μνήμη της πρώτης πετρελαιοπηγής στο Sour Lake της Πενσυλβανίας το 1858, με μόλις 69 πόδια βάθος και παραγωγή 20 βαρέλια ημερησίως.

«Το κεντρικό επιχείρημα της δίκης, σύμφωνα με την πολιτική αγωγή, που εκπροσωπείται από τον Αλμπέρτο Βράι, έναν από τους πιο επιφανείς δικηγόρους του Εκουαδόρ, είναι ότι στο σχεδιασμό των μεθόδων και στην εφαρμογή των τεχνικών για την πετρελαϊκή εξόρυξη και εκμετάλλευση, η "Τεξάκο" προτίμησε να χρησιμοποιήσει μεθόδους πιο φτηνές ακόμα και αν αυτές μολύνουν το περιβάλλον και τους κατοίκους». Αυτή η τεχνολογία «απαγορευόταν με νόμο στις ΗΠΑ» λέει ο Κριστόμπαλ Μπονιφάς, δικηγόρος που ασχολήθηκε με την υπόθεση στις ΗΠΑ. Με αυτήν τη δίκη πέρα από την έκβασή της, δημιουργείται ένα προηγούμενο με την ενοχοποίηση μιας από τις ισχυρότερες πετρελαϊκές εταιρίες στον κόσμο, που λειτούργησε 28 χρόνια στην εκουαδοριανή Αμαζονία.

Σε αυτό το διάστημα η εν λόγω εταιρία άνοιξε 339 πηγές σε 430.000 εκτάρια. Για την εξόρυξη περίπου 1.500.000.000. βαρελιών, πέταξε χιλιάδες εκατομμύρια βαρέλια νερού και απορριμμάτων, έκαψε δισεκατομμύρια τετραγωνικών ποδιών αερίου. Αν και είναι αδύνατο να μπει τιμή στη φύση, η ζωή έτσι και αλλιώς δεν έχει μέτρο, ωστόσο, οι ζημιές που προκλήθηκαν από τις δραστηριότητες της «Τεξάκο» στην περιοχή, θα μπορούσαν να υπολογιστούν σε χιλιάδες εκατομμύρια δολάρια για μόλυνση στάσιμων υδάτων, καύση αερίου, αποψίλωση δασών, για το θάνατο άγριων και κατοικιδίων ζώων, για υλικά που χρησιμοποιήθηκαν αλλά δεν πληρώθηκαν, για εφαλάτωση των ποταμών, για ασθένειες (οι περιπτώσεις καρκίνου φτάνουν στο 31%, όταν ο μέσος όρος σε εθνικό επίπεδο είναι της τάξης του 12,3%) κλπ. Στα οποία προστίθεται και η εκμετάλλευση πετρελαίου, που άφησε στο κράτος ένα μέσο όρο 13 δολαρίων το βαρέλι, λιγότερο απ' ό,τι ένα βαρέλι Κόκα-Κόλα (71,4 δολάρια). Την «Τεξάκο» τη βαραίνουν ακόμα η εξάλειψη αρχέγονων λαών όπως οι Τετέτες και Σανσαχουάρις, όπως επίσης και οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ζημιές που προκλήθηκαν στους ιθαγενείς Σιόνα, Σεκόια, Κοφάν, Κιτσούα και Ουορανί, καθώς και σε αγρότες της περιοχής.

Ωστόσο, η κυβέρνηση του Εκουαδόρ, που δε χορηγεί τίτλους ιδιοκτησίας για εκτάσεις γης σε αυτούς που τις κατοικούν εδώ και αιώνες, επιτρέπει στους πετρελαϊκούς γίγαντες να δηλητηριάζουν τους πνεύμονες του πλανήτη. Ακόμα, οι πετρελαϊκές εταιρίες προσπαθούν να πείσουν την κοινή γνώμη, ότι χωρίς την πετρελαϊκή εκμετάλλευση δε θα υπάρχει ανάπτυξη στο Εκουαδόρ. Ενας εκπρόσωπος της «Τεξάκο» διαβεβαίωνε μάλιστα: «εάν συνεχιστεί η εκμετάλλευση πετρελαίου στο Εκουαδόρ, αυτό θα ήταν συνώνυμο με την αύξηση της ποιότητας ζωής στη χώρα». Φαίνεται ότι ο παραπάνω κύριος αγνοούσε ότι όταν άρχισε η πετρελαϊκή εκμετάλλευση στο Εκουαδόρ, το εξωτερικό χρέος της χώρας ανερχόταν στα 200.000.000 δολάρια και σήμερα ξεπερνάει τα 16.000 εκατομμύρια δολάρια!

Αυτή η καταγγελία ξεφεύγει από τα όρια της Αμαζονίας. Ξεπερνάει την καταστροφή την οποία καλείται να πληρώσει, τώρα, η «Τεξάκο». Αφορά ολόκληρη την κοινωνία. Ακόμα, αποτελεί μία ευκαιρία να τεθούν κυρώσεις και εμπόδια στη μόλυνση που προκαλεί η πετρελαϊκή δραστηριότητα, που υφίσταται λόγω του συνδυασμού της πολιτικής εξουσίας με τη διεθνική με το επιχείρημα ότι η πετρελαϊκή εκμετάλλευση είναι τάχα υπέρ των 12.000.000 κατοίκων του Εκουαδόρ. Επιχείρημα που στηρίζει μία πολιτική κουκουλώματος της πραγματικότητας, τον εκφοβισμό εκείνων που αντιτίθενται, την ταπείνωση και λήθη των θυμάτων... ενώ τα δολάρια που έχουν εξοικονομηθεί μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις ευεργέτησαν το σύνολο του πληθυσμού, αφού στην πλειοψηφία τους έχουν εισρεύσει σε λίγες μόνο τσέπες, κυρίως των ισχυρών πολυεθνικών εταιριών και των πιστωτών του εξωτερικού χρέους. Τόση καταστροφή αποτελεί ένα τεράστιο οικολογικό, και όχι μόνο, χρέος, την αποπληρωμή του οποίου οφείλει να απαιτήσει το Εκουαδόρ.