Μ' ένα ακόμη καπιταλιστικό «φρούτο» γνωρίζονται τα τελευταία χρόνια οι μαθητές και οι γονείς τους στη Ρωσία. Πρόκειται για τη μαζική εισαγωγή στην εκπαίδευση των κάθε είδους ιδιωτικών μαθημάτων και κύκλων σπουδών, ως προπαρασκευή για τις εισαγωγικές εξετάσεις των παιδιών στα ΑΕΙ. Βέβαια, ιδιωτικά μαθήματα προπαρασκευής για τις εισαγωγικές σε ΑΕΙ μπορούσε κανείς να συναντήσει και στα σοσιαλιστικά χρόνια, σπάνια όμως και κυρίως για υποψηφίους που ήθελαν να εισαχθούν σε πολύ συγκεκριμένες σχολές. Σήμερα μιλάμε για ένα άλλο φαινόμενο σε έκταση και βάθος. Για τη μαζική εισαγωγή των φροντιστηριακών ωρών, αλλά και τη νομιμοποίησή τους από τις αρχές. Ετσι, στην καπιταλιστική Ρωσία, εξαιτίας της αβεβαιότητας για το αύριο, κυρίως της νέας γενιάς, πολλοί γονείς στα μεγάλα αστικά κέντρα, προσπαθούν να στείλουν τα παιδιά τους σε επιπλέον φροντιστηριακές ώρες. Από την άλλη οι Ρώσοι εκπαιδευτικοί με τους σημερινούς μισθούς πείνας καταφεύγουν συχνά στη λύση των επιπλέον φροντιστηριακών ωρών. Είναι χαρακτηριστικό πως το 60% - 70% των Ρώσων εκπαιδευτικών καταφεύγει σήμερα σε δεύτερη εργασία ή επιπλέον ιδιωτικές ώρες διδασκαλίας για να αυξήσει το πενιχρό του εισόδημα.

Την ίδια ώρα και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα έχουν αρχίσει το «χαράτσωμα» των γονιών για μια σειρά λειτουργικές ανάγκες τους, εξαιτίας της μείωσης της κρατικής χρηματοδότησης προς τη δημόσια εκπαίδευση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ίδιου του ρωσικού υπουργείου Παιδείας το 50% των εσόδων των σχολείων προέρχεται από επιπλέον χρήματα που καλούνται να πληρώσουν τα παιδιά (οι γονείς τους), ενώ στα ΑΕΙ αυτό το ποσοστό φτάνει το 70%.

Οπως σημειώνει σε άρθρο της η ρωσική εφημερίδα «Γκαζέτα», πρόσφατα ο πρώτος υφυπουργός Παιδείας της Ρωσίας Βίκτωρ Μπόλοτοφ παραδέχτηκε πως τώρα «τα σχολεία προσπαθούν να πάρουν χρήματα για τα πάντα: οι δημόσιες δαπάνες δεν επιτρέπουν στην πλειοψηφία των σχολείων να λειτουργήσουν κανονικά. Χωρίς τα χρήματα των γονιών τα σχολεία στη Ρωσία δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά, όμως αυτή η διαδικασία θα πρέπει να είναι διαφανής». Το πρόβλημα δηλαδή πλέον για τη ρωσική κυβέρνηση δεν είναι η κατάργηση της δωρεάν εκπαίδευσης που απολάμβανε στο παρελθόν ο λαός κι η νεολαία, αλλά το ζήτημα της «διαφάνειας»!

«Μαθητές - καταναλωτές» και «δάσκαλοι -εκτελεστές»

Για να λυθεί το πρόβλημα της «διαφάνειας» των χρημάτων που οι γονείς δίνουν πλέον σε σχολεία και δασκάλους, ο Ρώσος υπουργός Παιδείας Βλαντιμίρ Φιλίπποφ υπέγραψε πρόσφατα σχετική απόφαση, με την οποία διευθετείται το ζήτημα των ιδιωτικών μαθημάτων, επιπλέον κύκλων σπουδών και σεμιναρίων που γίνονται στα σχολεία. Από εδώ και στο εξής αυτά νομιμοποιούνται και μάλιστα θα κατοχυρώνονται με συμβόλαια, που θα υπογράφει το κάθε σχολείο με τους γονείς ή απευθείας με τα παιδιά (από την 8η τάξη κι έπειτα).

Στο συμβόλαιο θα υπάρχουν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των δύο πλευρών, των «καταναλωτών - μαθητών», από τη μια και του «εκπαιδευτικού - εκτελεστή» του διδακτικού προγράμματος από την άλλη. Η «ταρίφα» που θα πληρώνουν οι γονείς των «καταναλωτών - μαθητών», θα καθορίζεται από το κάθε σχολείο.

Οι πρώτες αντιδράσεις από μεριάς των εκπαιδευτικών, σύμφωνα με το παραπάνω δημοσίευμα της εφημερίδας, είναι αρνητικές προς τη νέα πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας, μια και εκτιμάται πως το νέο μέτρο θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ακόμη εμπορευματοποίηση της Παιδείας και κερδοσκοπία σε βάρος γονιών και μαθητών. Και δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά τη στιγμή που η Παιδεία γίνεται «εμπόρευμα» και ο μαθητής μετατρέπεται σε «καταναλωτή».