Σχεδόν κάθε δεύτερο μπουκάλι βότκας που πουλιέται αυτή την περίοδο στα μαγαζιά της ευρύτερης περιοχής της Μόσχας (περίπου το 40%) είναι νόθο. Αυτό δήλωσε στην ηλεκτρονική εφημερίδα «Πονμοσκόβιε ναστογιάσεε» ο Βιατσεσλάβ Νικίτιν διευθυντής του «Ομοσπονδιακού Κρατικού Κέντρου Διάγνωσης και Βεβαίωσης των Ποτών». Σύμφωνα με τα λόγια του παραπάνω εμπειρογνώμονα, πιο συχνά οι νόθες βότκες φέρνουν ετικέτες των γνωστών εταιριών «Ρούσκι σταντάρτ» και «Κριστάλ». Πρόσφατα, μόνο σε μια περιοχή της Μόσχας και μέσα σε μια μέρα κατασχέθηκαν 2,5 χιλιάδες μπουκάλια νόθας βότκας. Οπως διευκρινίζεται, για την παραγωγή της νόθας βότκας συνήθως χρησιμοποιείται το επικίνδυνο για την υγεία του ανθρώπου τεχνικό οινόπνευμα.

Η εμφάνιση των κοινωνικών προβλημάτων, όπως της φτώχειας, της ανεργίας, της ακρίβειας, της αβεβαιότητας για το μέλλον και άλλα, έχει αυξήσει κατακόρυφα σήμερα το πρόβλημα του αλκοολισμού στη Ρωσία. Από την όξυνση αυτού του κοινωνικού προβλήματος και την εκμετάλλευσή του είναι κάποιοι που αποσπούν σήμερα τεράστια οικονομικά κέρδη! Ετσι, το θέμα του νόθου αλκοόλ, κυρίως της βότκας, είναι σήμερα πολύ σοβαρό πρόβλημα, το οποίο αντιμετωπίζουν οι Ρώσοι, μια και οι δηλητηριάσεις, ακόμη κι οι θάνατοι από την κατανάλωση νόθας βότκας είναι πλέον «καθημερινή υπόθεση». Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε η «Εθνική Ενωση Αλκοόλ» της Ρωσίας, μόνο μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2003 παρατηρείται μια αύξηση κατά 3,2% σε σχέση με την ανάλογη περσινή περίοδο στις δηλητηριάσεις από το νόθο αλκοόλ. Με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα και αναδημοσιεύει το RBC daily, μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2003 είχαμε στη Ρωσία 19 χιλιάδες θανάτους, που οφείλονται στην κατανάλωση δηλητηριώδους αλκοόλ. Οπως σημειώνεται στην αυτόνομη ρωσική Δημοκρατία της Καμπαρντίνο - Μπαλκάριας οι θάνατοι αυξήθηκαν κατά 100%, στη Βόρεια Οσετία κατά 50%, ενώ στην περιφέρεια των Ουραλίων, που ενώνει αρκετές περιοχές της Ρωσίας, είχαμε αύξηση των θανάτων, που οφείλονται στην κατανάλωση δηλητηριώδους αλκοόλ κατά 25,4%.

Πέρα από τη νόθα βότκα σημειώνεται πως μια ακόμη αιτία των θανάτων είναι ότι εξαθλιωμένα στρώματα του πληθυσμού προτιμούν αντί για εμφιαλωμένη βότκα να καταναλώνουν άλλα αλκοολούχα σκευάσματα, όπως για παράδειγμα φτηνές κολόνιες με μεγάλη περιεκτικότητα οινοπνεύματος.

Οπως μεταδίδουν όμως και ουκρανικά ΜΜΕ, το πρόβλημα δεν είναι καθαρά ρωσικό, μια και στα ίδια περίπου μεγέθη εμφανίζεται και σε άλλες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες. Ετσι, υπολογίζεται ότι στην Ουκρανία πεθαίνουν κάθε χρόνο πάνω από 10.000 άνθρωποι μόνο από τις δηλητηριάσεις με αλκοόλ. Μάλιστα το Υπουργικό Συμβούλιο της Ουκρανίας, αποφάσισε πρόσφατα να προχωρήσει σε μαζικούς και αυστηρότερους ελέγχους των ιδιωτικών εταιριών που κατασκευάζουν αλκοολούχα ποτά. Η ουσία, πάντως, είναι ότι το αστικό κράτος τόσο σε Ρωσία, όσο και Ουκρανία φαίνεται «ανίσχυρο» να σταματήσει αυτή τη μαζική δηλητηρίαση των πολιτών. Και, βέβαια, αυτή η «αδυναμία» του έχει να κάνει με τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που κρύβονται πίσω από αυτήν την υπόθεση.

Είναι χαρακτηριστικό πως στη Ρωσία μόνο φέτος οι κρατικοί φόροι στο πόσιμο αλκοόλ αυξήθηκαν κατά 15%, ενώ από την 1/1/2004 θα υπάρξει νέα αύξηση κατά 18,4%. Η αύξηση αυτή πολλαπλασιάζει τα κέρδη του Δημοσίου, αλλά συμπαρασύρει και την τιμή του τελικού προϊόντος και θεωρείται μια από τις αιτίες της αύξησης της κατανάλωσης του λαθραίου (αφορολόγητου), αλλά συχνά δηλητηριώδους ποτού.

Βέβαια, τη βαθύτερη αιτία πρέπει να την αναζητήσουμε αλλού, στην ίδια τη φύση της ανατροπής του σοσιαλισμού. Οπως γράφει ο γνωστός σύγχρονος Ρώσος συγγραφέας Σεργκέι Καρά-Μουρζά: «Στον τομέα της ασφάλειας της παραγωγής την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης, έπαιζε τεράστιο ρόλο ο τύπος της οικονομίας, ο οποίος δεν προσανατολιζόταν στο κέρδος. Η καταστροφή αυτού του τύπου οικονομίας όχι μόνο δε δικαίωσε τις ελπίδες περί οικονομικής αποτελεσματικότητας, αλλά οδήγησε σε κοινωνικές απώλειες. Πρόκειται για ολοφάνερο γεγονός, αν και ορισμένοι δε θέλουν ακόμη να το παραδεχτούν. Εχουμε έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων, άνω των 30.000 που πεθαίνουν κάθε χρόνο από δηλητηριάσεις των τοξικών στοιχείων της βότκας. Είναι ένας άμεσος καρπός της οικονομίας της αγοράς. Δεν πρόκειται για ελάττωμα της μεταβατικής περιόδου, αλλά για την ίδια την ουσία της οικονομίας της αγοράς».