-- Ποιες αλλαγές έγιναν τα τελευταία χρόνια στη σφαίρα της Υγείας;

-- Με δυο λόγια: Ολα τριγύρω καταρρέουν! Ολα γίνονται επί πληρωμή! Οι εγχειρήσεις, οι σοβαρές εργαστηριακές εξετάσεις, είναι πλέον με πληρωμή. Οσοι δεν έχουν μεγάλο εισόδημα, δεν είναι σε θέση να αγοράσουν τα ακριβά φάρμακα που τους γράφουν οι γιατροί. Το μόνο που προς το παρόν είναι δωρεάν είναι σήμερα οι «πρώτες βοήθειες», όπως και η ιατρική εξέταση. Βέβαια, ο γιατρός απαιτεί από τον κάθε επισκέπτη να έχει μαζί του την «ασφαλιστική κάρτα». Αυτή η «ασφαλιστική κάρτα», πέρα από τη δωρεάν εξέταση, δεν παρέχει κάτι άλλο, ούτε εκπτώσεις στα φάρμακα, ούτε κάποιες εκπτώσεις στις επί πληρωμή εργαστηριακές εξετάσεις. (Εξαίρεση γίνεται μόνο για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, που έχουν έκπτωση στα φάρμακα κατά 50%). Ολοι πια παραπονιούνται γι' αυτήν την κατάσταση, που επικρατεί στην Κοινωνική Ασφάλιση.

-- Πριν, στα σοσιαλιστικά χρόνια, πώς ήταν η κατάσταση;

-- Πριν όλα ήταν δωρεάν. Τα φάρμακα ήταν φτηνά και προσιτά. Στα παιδιά έως 3 χρόνων τα φάρμακα παρέχονταν δωρεάν. Επίσης τα παιδιά, που είχαν ανάγκη, τα έστελναν δωρεάν στα θεραπευτήρια. Πριν, στις κλινικές, τη διατροφή, τα σεντόνια, τα φάρμακα, τις σύριγγες και γενικά ό,τι χρειάζονταν τα εξασφάλιζε η κλινική δωρεάν. Ενώ τώρα οι ασθενείς μπαίνουν στην κλινική με τα δικά τους «εφόδια», με τα σεντόνια τους, τα φάρμακά τους, τις σύριγγές τους, τους ορούς τους, αν χρειάζονται. Δηλαδή, τώρα ο γιατρός δίνει στον ασθενή πριν μπει στην κλινική έναν κατάλογο με όλα τα αναγκαία, τα οποία ο ασθενής ή οι συγγενείς του πρέπει να τα αγοράσουν από το φαρμακείο και να τα έχει μαζί του κατά την εισαγωγή του στην κλινική. Επίσης, αν, για παράδειγμα, ο ασθενής χρειαστεί σήμερα αίμα, τότε οι συγγενείς του θα πρέπει να ψάξουν να βρουν δικό τους αιμοδότη. Στα σοσιαλιστικά χρόνια, ο γιατρός έγραφε το αίμα που χρειάζεται και το παίρναμε αμέσως από το σταθμό αιμοδοσίας. `Η τώρα, αν θα πρέπει να βγάλεις κάποιο δόντι, τότε θα πρέπει να έχεις μαζί σου το αναισθητικό φάρμακο και τη σύριγγα. Σε διαφορετική περίπτωση, ο γιατρός δε στο βγάζει. Μάλιστα, τώρα παρατηρείται το φαινόμενο σε ορισμένες περιοχές οι «πρώτες βοήθειας» να στέλνουν ασθενοφόρο μόνον αν ο ασθενής ή οι συγγενείς του διαβεβαιώσουν πως θα πληρώσουν τη βενζίνη της μεταφοράς!

-- Το νοσοκομείο όπου εργάζεστε έχει τις ίδιες δυνατότητες παροχής υπηρεσιών;

-- Στο νοσοκομείο μας είχαμε στο παρελθόν μια σειρά κλινικές που έκλεισαν, όπως: Μαιευτήριο, κλινική για λοιμώδεις ασθένειες, κλινική για φυματικούς, όπως και κλινική για δερματοπάθειες. Τα κτίρια ήταν παλιά, με αποτέλεσμα αυτές οι κλινικές να μεταφερθούν σε άλλες κοντινές πόλεις. Υπόσχονται, βέβαια, ότι θα ανεγερθούν νέα κτίρια, αλλά κανείς δε γνωρίζει πότε. Στα τελευταία χρόνια του σοσιαλισμού, είχε αρχίσει να χτίζεται το νέο νοσοκομείο. Είχαν προλάβει να βάλουν μόνο τα θεμέλια. Εκεί και σταμάτησε. Μάλιστα, ό,τι μπόρεσαν στη συνέχεια να αφαιρέσουν από τα θεμέλια, ό,τι είχε κάποια αξία, κλάπηκε! Ετσι σήμερα σε ολόκληρη την περιοχή μας δεν υπάρχει μαιευτήριο, για να γεννήσεις πρέπει να πας σε άλλη μεγαλύτερη πόλη. Το ίδιο, δηλαδή να απευθυνθούν σε άλλη πόλη, θα πρέπει να κάνουν και οι φυματικοί, όσοι έχουν λοιμώδεις ασθένειες.

-- Πώς ήταν πριν και πώς είναι σήμερα η κατάσταση με τις λοιμώδεις, τις μεταδοτικές ασθένειες, όπως η φυματίωση; Από τι άλλο πάσχει συνήθως ο κόσμος;

-- Στο παρελθόν, αυτή η ασθένεια είχε σε πολύ μεγάλο βαθμό περιοριστεί. Σήμερα υπάρχει τρομερή χειροτέρευση του προβλήματος. Η φυματίωση αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και μάλιστα η ανοιχτή της μορφή. Ιδιαίτερα μεγάλα είναι τα ποσοστά της ανάμεσα σε όσους επιστρέφουν από τις φυλακές (σημ. μτφρ. σήμερα στη Ρωσία στις φυλακές της χώρας βρίσκονται 900.000 άνθρωποι!). Επιστρέφουν, δεν μπορούν να βρουν δουλιά, δεν μπορούν να φτιάξουν τη ζωή τους, το ρίχνουν στο πιοτό, επιδεινώνεται η κατάστασή τους. Το ίδιο, πρέπει να πούμε, ισχύει και για την κατάσταση που επικρατεί με τα αφροδίσια νοσήματα. Στο παρελθόν, αν εμφανιζόταν έστω κι ένα κρούσμα τέτοιας ασθένειας, αντιμετωπιζόταν από τους γιατρούς ως «έκτακτο περιστατικό». Θα έπρεπε ο ασθενής να περάσει από όλες τις σχετικές εξετάσεις και από θεραπευτική αγωγή. Σήμερα όλες οι εξετάσεις είναι ανώνυμες κι ο ασθενής δεν είναι υποχρεωμένος να περάσει από θεραπευτική αγωγή. Βλέπετε «δημοκρατία»; Γενικά, στην περιοχή μας έχει αυξηθεί η θνησιμότητα. Στην πρώτη θέση, είναι οι θάνατοι από καρδιοαγγειακά προβλήματα. Πάρα πολλοί είναι επίσης οι θάνατοι από το νοθευμένο αλκοόλ.

-- Τι έγινε με τους εργαζόμενους στις κλινικές που έκλεισαν;

-- Μετά το κλείσιμο αυτών των κλινικών, πολλοί άνθρωποι έμειναν χωρίς δουλιά. Τώρα πολλοί νοσοκόμοι είναι στο ταμείο ανεργίας. Η ανεργία είναι φοβερή. Οι άνθρωποι προσπαθούν να βρουν μια οποιαδήποτε δουλιά, πηγαίνουν σε άλλες πόλεις για το μεροκάματο. Στις «πρώτες βοήθειες» που δουλεύω, οι γιατροί μειώθηκαν κατά τα 2/3. Η αιτιολόγηση που έδωσαν στους απολυμένους ήταν ότι «δε χρειάζονται τόσοι γιατροί στις πρώτες βοήθειες». Στο παρελθόν, αντίθετα, υπήρχαν παντού ανακοινώσεις «ζητείται εργαζόμενος», ήταν εύκολο να βρεις εργασία. Ολοι ήταν σίγουροι για την αυριανή μέρα και κανένας δε σκεφτόταν πως κάποτε θα μπορούσε να αλλάξει αυτό.

-- Και με τους μισθούς σας τι γίνεται;

-- Σήμερα ο μισθός του νοσοκόμου είναι 1.400 ρούβλια στις «πρώτες βοήθειες» και 1.000 έως 1.200 στις κλινικές. Οι γιατροί παίρνουν από 2.500 μέχρι 3.000 ρούβλια, όλα εξαρτώνται από την προϋπηρεσία και την ειδικότητα. Εγώ δε δουλεύω ολόκληρο ωράριο και παίρνω περίπου 800 ρούβλια και άλλα 1.200 από τη σύνταξη (σημ. μτφρ. σήμερα 1 ευρώ αντιστοιχεί σε 30 περίπου ρούβλια). Βέβαια, εγώ ως συνταξιούχος πληρώνω το 50% των βασικών τελών (για δημοτικά τέλη, φυσικό αέριο, ρεύμα, νερό), περίπου δηλαδή 300 ρούβλια το μήνα χρειάζομαι για την γκαρσονιέρα που μένω. Στους γιατρούς, βέβαια, τώρα επιτρέπεται να ανοίξουν ιδιωτικά ιατρεία, κάτι που δεν επιτρεπόταν στο παρελθόν. Στο παρελθόν, οι γιατροί και οι νοσοκόμοι παίρναμε χαμηλότερους μισθούς. Εγώ στην αρχή το 1966 έπαιρνα 75 ρούβλια, αργότερα 90 ρούβλια, στη συνέχεια ως αρχινοσοκόμος έπαιρνα 110 ρούβλια. Ομως, τότε και οι τιμές ήταν πολύ διαφορετικές, χαμηλότερες και η ζωή ήταν καλύτερη. Γενικά, να σας πω ότι στο παρελθόν οι ίδιοι οι γιατροί ήταν πιο ανθρώπινοι. Αν σήμερα πας στο γιατρό κι αποδειχτεί ότι έχεις κάποια σοβαρή πάθηση, ότι χρειάζεσαι κάποια εγχείρηση και δεν έχεις χρήματα, θα σου πούνε «είναι δικό σου πρόβλημα, λύστε το μόνος σας». Κάτι τέτοιο δε θα στο λέγανε ποτέ στο παρελθόν. Σε καταλαβαίνανε, προσπαθούσαν να σε βοηθήσουν, να σου συμπαρασταθούν. Σήμερα οι άνθρωποι έχουν γίνει σκληρότεροι.