Στην παράδοση του «φιλέτου» της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) των αστικών κέντρων στο επιχειρηματικό κεφάλαιο, με τη δημιουργία ιδιωτικών Κέντρων Υγείας (ΚΥ), με την ταυτόχρονη υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσα απ' την περίφημη συλλειτουργία των πολυιατρείων του ΙΚΑ, των Κέντρων Υγείας του ΕΣΥ και των εξωτερικών ιατρείων των δημοσίων νοσοκομείων προωθεί η κυβέρνηση. Η επιλογή συνεπάγεται μεγαλύτερο χαράτσι για τους ασφαλισμένους -είτε άμεσα είτε έμμεσα- καθώς οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα γίνονται μέσω συμβάσεων με τα Περιφερειακά Συστήματα Υγείας - Πρόνοιας (ΠεΣΥΠ).

Μια άλλη δραματική διάσταση είναι οι περιορισμοί, που φτάνουν μέχρι τον αποκλεισμό των ανασφάλιστων ομάδων του πληθυσμού, καθώς οι ρυθμίσεις αυτές αφορούν μόνο ασφαλισμένους σε Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ).

Τις ανακοινώσεις, που αφορούν στα βασικά σημεία σχεδίου νόμου για την Οργάνωση της ΠΦΥ, έκαναν χτες οι υπουργοί Υγείας Κ. Στεφανής και Εργασίας Δ. Ρέππας, παρουσία του υφυπουργού Υγείας Κ. Νασιώκα και του διοικητή του ΙΚΑ Μ. Νεκτάριου. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις η ΠΦΥ θα παρέχεται από τα ΚΥ και τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ, από τα πολυιατρεία των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, που μετονομάζονται σε ΚΥ και από ιδιωτικές μονάδες ΠΦΥ. Οι σχεδιασμοί αφορούν σε πρώτη φάση στο ΙΚΑ και σχεδιάζεται η επέκτασή του σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία. Καθιερώνεται ακόμα ο προσωπικός γιατρός, που θα μπορεί να είναι και ιδιώτης και το εργασιακό καθεστώς του οποίου θα καθορίζεται από τον κάθε ασφαλιστικό φορέα, αλλά και ο θεσμός του προσωπικού νοσηλευτή, για την κατ' οίκον νοσηλεία ασθενών και σε ιδιωτική βάση. Στο σχέδιο νόμου δεν προβλέπεται η δημιουργία καμίας νέας δημόσιας δομής ή προσλήψεις, που σημαίνει ότι οι εξαγγελίες πέρα απ' την ευθεία παράδοση της ΠΦΥ στους ιδιώτες και την αλλαγή της ταμπέλας των πολυιατρείων δεν περιλαμβάνουν καμία βελτίωση στις δομές όπου καταταλαιπωρούνται σήμερα οι ασφαλισμένοι και στις οποίες σταδιακά θα ενταχθούν οι κάτοικοι όλης της χώρας.

Σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας, «με το σχέδιο νόμου καθιερώνεται η δυνατότητα των ιδιωτών γιατρών, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να δημιουργούν ένα είδους ΚΥ». Πρόκειται για επέκταση της εμπορευματοποίησης καθώς πριν δυο χρόνια είχε εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα 84/2001 για τους ιδιωτικούς φορείς της ΠΦΥ. Τώρα, όμως, θα γίνεται με ειδική αδειοδότηση και τα ιδιωτικά ΚΥ θα αναπτυχθούν σε περιοχές όπου υπάρχει έλλειψη υπηρεσιών ΠΦΥ και κυρίως στις αστικές περιοχές, στο Λεκανοπέδιο της Αττικής και τη Θεσσαλονίκη.

Για να γίνει κατανοητό το «φιλέτο» που εκχωρείται να αναφερθεί ότι πριν 20 χρόνια είχαν σχεδιαστεί 200 Κέντρα Υγείας αστικού Τύπου απ' τα οποία δεν έγινε κανένα. Ακόμα και για το παρόμοιο σχέδιο του πρώην υπουργού Υγείας, Αλ. Παπαδόπουλου, για την ΠΦΥ είχε γίνει η εκτίμηση ότι χρειάζονται ως αρχή τουλάχιστον 50 νέες μονάδας ΠΦΥ, μεσαίου μεγέθους.

Τα ιδιωτικά ΚΥ θα υπογράφουν συμβάσεις με τις αρμόδιες δομές των ΠεΣΥΠ και τα ασφαλιστικά ταμεία. Σε ερώτηση για το ποιοι θα μπορούν να απευθύνονται στα ιδιωτικά ΚΥ ο Κ. Στεφανής υπογράμμισε: «Καθιερώνεται η δυνατότητα του αρρώστου να επιλέγει τον προσωπικό του γιατρό είτε βρίσκεται στο ΚΥ, είτε εδώ, είτε εκεί...».

Επίσης, απαντώντας στο ερώτημα για το τι θα γίνει με τους μετανάστες, καθώς το σχέδιο αναφέρεται μόνο σε ασφαλισμένους των ΟΚΑ ο Κ. Στεφανής υποστήριξε ότι, όπως και σήμερα όλοι οι κάτοικοι της χώρας, απευθύνονται στα νοσοκομεία του ΕΣΥ και εξυπηρετούνται, έτσι θα γίνεται και στο μέλλον.

Την επέκταση της εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών της ΠΦΥ την έδωσε πιο παραστατικά ο Δ. Ρέππας: «Προχωρούμε, είπε, σε σαφή διαχωρισμό ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση των υπηρεσιών Υγείας, δημιουργώντας μια εσωτερική αγορά, η οποία ακολουθείται σε όλη την Ευρώπη». Χαρακτήρισε το σχέδιο άριστο συγκερασμό για την ολοκλήρωση του δημόσιου συστήματος Υγείας και την αποτελεσματικότερη διαχείριση του συστήματος από την άποψη του εξορθολογισμού των δαπανών. Σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφων ανέφερε ότι οι ανακοινώσεις δεν έχουν καμία σχέση με τις απεργιακές κινητοποιήσεις των γιατρών του ΙΚΑ και ότι θα έπρεπε να είναι ικανοποιημένοι, αφού κανείς γιατρός του ΙΚΑ δε θα βρεθεί σε δυσμενέστερη θέση απ' ό,τι βρίσκεται σήμερα!

Οι δύο υπουργοί χαρακτήρισαν τελική πολιτική επιλογή τούς σχεδιασμούς αυτούς για την ΠΦΥ, που ξεκαθαρίστηκε ότι έχουν κατ' αρχήν οργανωτικό χαρακτήρα. Αλλωστε, προσλήψεις προβλέπονται μόνο για το Ινστιτούτο Ερευνας και Ελέγχου Ποιότητας Υπηρεσιών Υγείας, που προβλέπεται στον Ν. 2519/97 και θα πιστοποιεί για τις μονάδες ΠΦΥ και για τις δομές του ΠεΣΥΠ που θα εποπτεύουν τις μονάδες. Αυτό σημαίνει ότι η αξιολόγηση θα γίνεται στη λογική «οφέλους -κόστους» και θα τυγχάνουν της αντίστοιχης χρηματοδότησης.

Το σχέδιο προβλέπει ότι το υπουργείο Υγείας δε θα έχει καμία αρμοδιότητα σε ό,τι αφορά στη διοίκηση και οργάνωση των ΚΥ των ασφαλιστικών φορέων. Θα περιορίζεται σε εποπτεία και στον έλεγχο της ποιότητάς τους, που θα ασκείται από Δομή ΠΦΥ, που υπάγεται στο αρμόδιο ΠεΣΥΠ.

• Εισάγεται ο θεσμός του προσωπικού γιατρού που θα υπηρετεί μόνιμα ή με σύμβαση σε Κέντρο Υγείας του ΟΚΑ. Οι εργασιακές σχέσεις του προσωπικού γιατρού ρυθμίζονται με την ευθύνη του κάθε ασφαλιστικού ταμείου.
• Εισάγεται ο θεσμός του προσωπικού νοσηλευτή, ο οποίος παρέχει υπηρεσίες νοσηλείας στο σπίτι σε ειδικές κατηγορίες πληθυσμού ή σε ειδικές περιπτώσεις ασθενειών. Αυτό σημαίνει ότι θα ανοίξουν γραφεία, τα οποία θα προμηθεύουν τους διάφορους φορείς με νοσηλευτές.
• Εισάγεται σταδιακά ο θεσμός της ηλεκτρονικής κάρτας υγείας.
• Από τη δημοσίευση του νόμου, οι γιατροί οι οποίοι υπηρετούν στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ έχουν δικαίωμα συνταγογράφησης για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ, που μετά τη δημοσίευση του νόμου, νοσηλεύονται σε αυτά τα νοσοκομεία.
• Μέσα σε ένα εξάμηνο, από τη δημοσίευση του νόμου, οι γιατροί που υπηρετούν στα εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων του ΕΣΥ, έχουν δικαίωμα συνταγογράφησης για τους ασφαλισμένους, οι οποίοι εξετάζονται από τα εξωτερικά ιατρεία αυτών των νοσοκομείων.
• Σταδιακή ένταξη στο ΕΣΥ, μέσα το πολύ σε 2 χρόνια, όλων των νοσοκομειακών μονάδων του ΙΚΑ. Οι νοσοκομειακές μονάδες αυτές θα ακολουθούν κανονικά το πρόγραμμα εφημεριών του ΕΣΥ. Οι ιατροί, που εργάζονται σε αυτές, θα είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.