Την προηγούμενη Κυριακή, απ' αυτές εδώ τις σελίδες, αναφερθήκαμε συνοπτικά στην ιστορία του «Μανιφέστου του Κομμουνιστικού Κόμματος». Το «Μανιφέστο», ως το πρώτο Πρόγραμμα Κομμουνιστικού Κόμματος στην ιστορία του εργατικού κινήματος, συνδέεται και με την ίδρυση του πρώτου στην ιστορία Κομμουνιστικού Κόμματος της «Ενωσης των Κομμουνιστών». Το «Μανιφέστο» ήταν το επιστέγασμα σε προγραμματικές αρχές της επιστημονικής θεωρίας και των ιδεών των Μαρξ και Ενγκελς έως τότε, που γράφτηκε από τους ίδιους, οι οποίοι επίσης την ίδια εποχή είχαν καθαρό πως είναι αναγκαία η συνένωση του εργατικού κινήματος με την επιστημονική θεωρία της εργατικής τάξης σε πολιτικό κόμμα του προλεταριάτου. Αυτό επιδίωξαν να κάνουν, να οργανώσουν επαναστατικό πολιτικό κόμμα της εργατικής τάξης και γι' αυτό ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των ηγετών της «Ενωσης των Δικαίων» για αναδιοργάνωσή της σε επαναστατικό κόμμα. Ετσι ιδρύθηκε η «Ενωση των Κομμουνιστών», με καταστατικό πρόγραμμα και αρχές, που επεξεργάστηκαν οι Μαρξ και Ενγκελς. Η «Ενωση των Κομμουνιστών», όπως και πριν η «Ενωση των Δικαίων», ήταν διεθνιστική οργάνωση και με διεθνή δράση στις χώρες του τότε καπιταλιστικού κόσμου της Δυτικής Ευρώπης. Αλλά η «Ενωση των Δικαίων» σαν οργάνωση είχε ιδρυθεί βασικά από Γερμανούς εργάτες, εξόριστους από τη χώρα τους, λόγω της δράσης τους. Ετσι και η «Ενωση των Κομμουνιστών» βασικά απαρτιζόταν από Γερμανούς. Ουσιαστικά, ήταν γερμανικό διεθνιστικό κομμουνιστικό κόμμα. Ποια ήταν η δράση της; Ποια η συμβολή της στην ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος εκείνης της εποχής; Η ζωή της ήταν λιγόχρονη. Ουσιαστικά, ιδρύθηκε το 1847 και διαλύθηκε οριστικά το 1852. Ως σπουδαιότερο έργο της, ο Ενγκελς θεωρεί τη διάδοση της επιστημονικής θεωρίας της εργατικής τάξης στην Ευρώπη, αλλά κυρίως στη Γερμανία, γεγονός που είναι το πιο σπουδαίο, σε μια περίοδο που ξεκίνησε με επαναστάσεις και εξελίχθηκε σε σταθεροποίηση του καπιταλισμού. Αλλά, ταυτόχρονα με τη δράση της «Ενωσης των Κομμουνιστών», είχε ανοίξει ο δρόμος της χειραφέτησης της εργατικής τάξης από την αστική ιδεολογία και τέθηκαν τα θεμέλια του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Ηταν ο προπομπός της «Διεθνούς Ενωσης Εργατών», της Πρώτης Διεθνούς, που ίδρυσαν οι Μαρξ και Ενγκελς στα 1864. Επομένως, δεν μπορούμε να αναφερόμαστε στην ιστορία του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, χωρίς να αναφερθούμε στην «Ενωση των Κομμουνιστών».

Ο ίδιος ο Ενγκελς έγραψε για την «Ενωση των Κομμουνιστών», αποτιμώντας την ιστορική προσφορά της στο εργατικό κίνημα, θεωρώντας η δράση της ξεκινά από την ίδρυση της «Ενωσης των Δικαίων».

Να πώς ξεκινά ο Ενγκελς την καταγραφή της ιστορίας της Ενωσης των Κομμουνιστών: «Με την καταδίκη των κομμουνιστών της Κολωνίας το 1852, κλείνει η αυλαία της πρώτης περιόδου του ανεξάρτητου γερμανικού εργατικού κινήματος. Σήμερα ξεχάστηκε σχεδόν αυτή η περίοδος. Κι όμως, βάσταξε απ' το 1836 ίσαμε το 1852 και με τη διασπορά των Γερμανών εργατών στο εξωτερικό, το κίνημα αυτό αναπτύχθηκε σχεδόν σ' όλες τις πολιτισμένες χώρες. Και δεν είναι μόνον αυτό. To σημερινό διεθνές εργατικό κίνημα είναι στην ουσία άμεση συνέχεια του τότε γερμανικού εργατικού κινήματος, που γενικά ήταν το πρώτο διεθνές εργατικό κίνημα και απ' το οποίο προήλθαν πολλοί από τους ανθρώπους που ανέλαβαν τον καθοδηγητικό ρόλο στη Διεθνή Ενωση των Εργατών. Και οι θεωρητικές αρχές του "Κομμουνιστικού Μανιφέστου", που τις έγραψε στη σημαία της η Ενωση των Κομμουνιστών το 1847, αποτελούν σήμερα τον πιο γερό διεθνή δεσμό όλου του προλεταριακού κινήματος της Ευρώπης και της Αμερικής».

Σήμερα παραθέτουμε εκτενή αποσπάσματα της καταγραφής της ιστορίας της «Ενωσης των Κομμουνιστών» από τον Ενγκελς (γράφτηκε τον Οκτώβρη του 1885 σαν εισαγωγή της 3ης έκδοσης του έργου του Μαρξ «Αποκαλύψεις για τη δίκη των Κομμουνιστών στην Κολωνία»), που αναδεικνύουν όλη τη δράση της και τη συνεισφορά της στο εργατικό κίνημα της εποχής. Ολόκληρο το έργο αυτό του Ενγκελς υπάρχει στα «Διαλεχτά Εργα» των Μαρξ - Ενγκελς, τ. 2ος σελ. 390-412). Οι υπότιτλοι είναι του «Ρ».