Οι παραθεριστές που επέστρεψαν μετά τις διακοπές, έχοντας χάσει μέρος της διαδικασίας καλλωπισμού της Αθήνας, βρήκαν την όψη του Προσφυγικού, που αντικρίζει τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, καλυμμένη με ένα πανό του 2004 που διαφημίζει την Ακρόπολη. Μονάχα ο πλαϊνός τοίχος αυτής της Bauhaus πολυκατοικίας έχει μείνει γυμνός και αποκαλυπτικός, αφήνοντας τις ριπές των πολυβόλων του Δεκέμβρη του 1945 να κοσμούν το σοβά της.

Ο Δήμος Αθηναίων, ο «Αθήνα 2004», καθώς και όλοι οι καλλιτεχνικοί παράγοντες, που διοργάνωσαν αυτήν τη «Γιορτή Των Πολιτισμών», αισθάνθηκαν ντροπή για τη σύγχρονη ιστορία του τόπου τους και γι' αυτούς που την έγραψαν. Θέλησαν, λοιπόν, η Ολυμπιάδα να γίνει η αρχή της «επανέκδοσης της Ελληνικής Ιστορίας» υπό το πρίσμα της νέας αισθητικής, που εξοστρακίζει το ωραίο από το καλό κι αγαθό, για να ταιριάζει με τη μακέτα και τα αξεσουάρ των ευγενών χορηγών. Το ωραίο ταυτίζεται με το παλιό και κυρίως το νεκρό και το άψυχο. Γίνεται ένα καλοφτιαγμένο σκήνωμα, που δεν έχει καμιά αναφορά και ιστορική συνέχεια με το παρόν, ώστε να μπορεί ο καθείς να αναφέρεται σ' αυτό (ακόμα και να το αποκαθηλώνει κατά το δοκούν) και να το προσαρμόζει στα μέτρα του. Δεν εξηγείται αλλιώς πώς εξαντλήθηκε η αγάπη των παραπάνω φορέων για τον τόπο τους στην Ακρόπολη και στην αναπαράσταση των αρχαίων αγαλμάτων, ως άλλα νεκρά φαγιούμ έτοιμα να εξαργυρωθούν, γιατί ο νεκρός ποτέ δε μιλά, αφήνει άλλους να τον ερμηνεύουν.

Τα καλοστημένα άρματα που παρήλασαν στην τελετή έναρξης έδωσαν τη δική τους ιστορική ερμηνεία στην ομορφιά της ελληνικής, αλλά και παγκόσμιας, ιστορίας. Αποτέλεσαν τις συνοριακές γραμμές μεταξύ της ιστορίας ως ζωντανού οργανισμού, που παράγει έργο, αξίες, και, συνεπώς, ζωντανό, ενεργό και δημιουργικό κάλλος, και της ιστορίας ως μηχανισμού επιλεκτικής συντήρησης αποσπασματικών και κατακερματισμένων εικόνων. Τα όμορφα σώματα χορευτών και ηθοποιών, που αναπαριστούσαν εικονογραφήσεις ιστορικών στιγμών του ελληνικού πολιτισμού, αφυδατώθηκαν από τη ζωντανή ουσία του, δηλαδή την ψυχή του. Ετσι, ο πρώτος μαραθωνοδρόμος που ανέκραξε το νενικήκαμεν και έκανε το Μαραθώνιο Δρόμο, σύμβολο του αγώνα για πραγματική, και άρα δίκαιη, ειρήνη, ποδοπατήθηκε από τους λευκούς κούρους, που παρήλαυναν υπό τα ενθουσιώδη βλέμματα του επώνυμου κι ανώνυμου κοινού της τελετής. Αυτός ο θάνατος έβγαλε τον καλλιτέχνη από τη δύσκολη θέση να μιλήσει για την πραγματική φύση των αρχαίων ολυμπιονικών που ήταν στρατιώτες και στρατηγοί, αλλά και από τον κόπο να αναλύσει τα ολυμπιακά αθλήματα ως πολεμική τέχνη, που με το πέρασμα των αιώνων εξελίχθηκε και χρησιμοποιήθηκε στις εξεγέρσεις και στους πολέμους που έγραψαν την ανθρώπινη ιστορία αυτού του πλανήτη. Τον Σπάρτακο και το σπαθί του πολτοποίησαν τα βυζαντινά άρματα, συνθλίβοντας τους χιλιάδες σκλάβους που τον ακολούθησαν και που μέχρι τότε υποχρεώνονταν να πεθαίνουν στην αρένα των τότε κρατούντων και χορηγών. Οσο για τους, σχετικά πρόσφατους, πρωτεργάτες της εθνεγερσίας του 1821, αυτοί έμελλαν να διαφημίσουν τις ελληνικές φορεσιές τους - καθαρές κι άκαπνες - γιατί το σκουριασμένο σπαθί τους δεν άξιζε χορηγιών.

Οσον αφορά στην ιστορία του 20ού αιώνα, αυτή καλύφθηκε πίσω από τους ναύτες του Τσαρούχη, αφυδατώνοντας την ίδια την αξία του ζωγράφου, που η τέχνη του έγινε πολλές φορές το δόρυ ενός λαού, που βιαίως «εκδυτικιζόταν» στις δεκαετίες του '50, του '60' και του '70 από τους εγχώριους και ξένους κρατούντες της εποχής. Ενας ζωγράφος, που ήθελε να εκφράσει την ελληνικότητα, την αισθητική και την ιστορικότητα της λαϊκής έκφρασης, η οποία σνομπάρονταν από την ντόπια ψυχροπολεμική εξουσία της εποχής, έγινε η χωματερή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, προκειμένου να μη «σκιαστεί» η ισορροπία της τελετής. Μια τεράστια καταβόθρα κατάπιε τον Γρηγόρη Λαμπράκη, βαλκανιονίκη - επιστήμονα - μαχητή της ειρήνης, που αναβίωσε με τη θυσία του την έννοια και την ουσία του Μαραθωνίου, μαζί με τους «μαύρους πάνθηρες» των Ολυμπιακών Αγώνων του 1968 στο Μεξικό, μαζί με όλους αυτούς, που, μετά την αντιφασιστική νίκη του 1944, έδωσαν το έναυσμα για την απελευθέρωση των αποικιών και τη μετατροπή τους σε ελεύθερα κράτη, προκειμένου να μη χαθεί η «Ολυμπιακή Εκεχειρία» μεταξύ των χορηγών.

Ο πίνακας του Τσαρούχη έγινε το τσίτι, για να καλυφθούν οι ριπές που γάζωσαν τα Προσφυγικά της Λ. Αλεξάνδρας, γιατί τέτοιες μνήμες δεν ταιριάζουν στην «ανέμελη» και ανιστόρητη αισθητική της «Coca - Cola». Ο κούρος οφείλει να είναι λευκός, ωραίος και, προπαντός, ακίνητος και άπνοος. Ο,τι αναπνέει, κινείται και αγγίζει πρέπει να περιθωριοποιείται - ή, εν ανάγκη, να καταστέλλεται - γιατί δεν ταιριάζει με τη νεκρολογία του σύγχρονου tableaux vivant, που βαφτίζεται αισθητική. Γίνεται επικίνδυνο, γιατί συμμετέχει στην ιστορία, και άρα διαμορφώνει την ομορφιά της, δε χρειάζεται ενέσεις ντοπαρίσματος για να αναπτύξει την εθνική υπερηφάνεια του, ούτε πλαστικούς θεούς για να λατρέψει. Ξέρει πως οι σφαίρες στα Προσφυγικά ήταν η γενεσιουργός δύναμη της σύγχρονης μεταπολεμικής ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού που δημιούργησε, γεγονός που καμιά χορηγία, απαγορευμένη ουσία ή μεταπολιτευτική κερκόπορτα δεν μπορεί να ακυρώσει.