Ωμή παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις του Βιετνάμ, αλλά και προσπάθεια αποσταθεροποίησης ολόκληρης της Νοτιοανατολικής Ασίας είναι το νομοσχέδιο που ψήφισε η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ το καλοκαίρι, ενώ ταυτόχρονα η ενέργεια αυτή προσβάλλει τα αισθήματα και τον αυτοσεβασμό του λαού. Μεταφέροντας λαθεμένες δηλώσεις και αβάσιμες πληροφορίες και μη λαμβάνοντας υπόψη την πραγματικότητα του Βιετνάμ, το νομοσχέδιο προτείνει νέες κυρώσεις ώστε να επιβληθούν αυτά που αποκαλούν «δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα στο Βιετνάμ». Προωθείται μάλιστα σε μια στιγμή που οι σχέσεις των δυο χωρών έχουν αναπτυχθεί σημαντικά σε πολλούς τομείς.

Συγκεκριμένα, στις 19 Ιούλη 2004 η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ συζήτησε και τελικά υιοθέτηση το Νομοσχέδιο HR 1857 με τον τίτλο «Δράση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Βιετνάμ», με 322 ψήφους υπέρ και 45 κατά.

Το νομοσχέδιο προβλέπει κατά βάση τον περιορισμό της μη ανθρωπιστικής βοήθειας στο Βιετνάμ από τις ΗΠΑ. Ο περιορισμός αυτός μπορεί να αρθεί αν η κυβέρνηση του Βιετνάμ εκπληρώσει τις παρακάτω απαιτήσεις: πρόοδο στην απελευθέρωση πολιτικών και θρησκευτικών κρατουμένων, σεβασμό στο δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας, σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων μελών μειονοτικών ομάδων, μέτρα ενάντια στο εμπόριο λευκής σαρκός.

Επιπλέον χρηματικοί πόροι στη διάθεση του Προέδρου για την υποστήριξη αντιπολιτευόμενων ομάδων ώστε να «προωθηθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Βιετνάμ».

Να σταματήσει η βιετναμέζικη παρεμβολή στο «Ράδιο Ελεύθερη Ασία», ραδιοσταθμός που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Την ενθάρρυνση μιας μεταναστευτικής κρίσης δίνοντας κίνητρα στους βιετναμέζους πολίτες να πάνε στις ΗΠΑ χρησιμοποιώντας τακτικές παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούν εναντίον της Κούβας.

Τώρα πια αναμένεται να συζητηθεί στη Γερουσία ώστε να γίνει νόμος. Αξίζει να σημειώσουμε ότι και το 2001 ένα παρόμοιο νομοσχέδιο πέρασε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων αλλά ποτέ δεν έφθασε για ψήφιση στη Γερουσία.

Η ψήφιση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου έφερε την αναμενόμενη αντίδραση από το Βιετνάμ. Συγκεκριμένα, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας αντέδρασε με θυμό και καταδίκασε την προκλητική επέμβαση στα εσωτερικά ζητήματα του Βιετνάμ, η οποία προσβάλει την αξιοπρέπεια και την εντιμότητα του Βιετναμέζικου Λαού. Πολλά μέλη του Κογκρέσου έχουν σχολιάσει την ενέργεια των ΗΠΑ ως υποκριτική και ότι βλάπτει τις σχέσεις των δύο χωρών.

Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι «η κυβέρνηση και ο λαός του Βιετνάμ απορρίπτουν αυτό το νομοσχέδιο, το οποίο διαστρεβλώνει και παραποιεί την κατάσταση στο Βιετνάμ». Ο ίδιος επισήμανε πως αυτή η κίνηση έρχεται σε αντίθεση με τη γενική τάση για βελτίωση και ανάπτυξη της φιλίας και της συνεργασίας μεταξύ του Βιετνάμ και των ΗΠΑ και είναι εντελώς αντίθετο με τα συμφέροντα των δύο λαών.

Παράλληλα, ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, Πιτ Πίτερσον, κάλεσε τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων να καταψηφίσουν αυτό το νομοσχέδιο. Σε γράμμα του στις 18 Ιούλη αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι ως πρεσβευτής, τα ανθρώπινα δικαιώματα ήταν στην ημερήσια διάταξη. «Μπορώ να σας επιβεβαιώσω ότι το Βιετνάμ έχει κάνει σημαντική πρόοδο στη βελτίωση των ελευθεριών, της ανεξιθρησκίας και στη γενική τήρηση των διεθνών κανόνων των ανθρώπινων δικαιωμάτων τα τελευταία 10 χρόνια». «Η επιβαλλόμενη μορφή προσέγγισης για την αναζήτηση γρηγορότερης προόδου στο Βιετνάμ θα παρεμποδίσει τη θετική ανάπτυξη της πολιτικής των ανθρώπινων δικαιωμάτων», προσθέτει και τονίζει στο γράμμα του πως «η ψήφιση του νομοσχεδίου αυτού θα καταστρέψει την άνθηση των πολιτικών, στρατιωτικών, οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και του Βιετνάμ».

Ο Ουίλιαμ Κέλι Τζούνιορ, βετεράνος του πολέμου του Βιετνάμ, σε γράμμα του προς τον Ρεπουμπλικάνο που κατέθεσε το νομοσχέδιο, Κρις Σμιθ, αναφέρει μεταξύ άλλων πως αφότου ξεκίνησε να ταξιδεύει στο Βιετνάμ από το 1997 και δώθε «δεν έχω δει καμία κυβερνητική παρεμπόδιση οποιασδήποτε θρησκευτικής πίστης». «Το θέμα αυτό αφορά την εθνική κυριαρχία και την πίστη στο γραπτό νόμο του Βιετναμέζικου Λαού. Αισθάνομαι βέβαιος ότι δεν είναι πρόθεσή σας αλλά αυτές οι κατηγορίες βλάπτουν σημαντικά τον Βιετναμέζικο Λαό και βλάπτουν και εμένα. Ο Βιετναμέζικος Λαός είναι ιδιαίτερα περήφανος για τη χώρα του και τον πολιτισμό του. Πιστεύω ότι ποθούν μια "αληθινή" φιλία με τις ΗΠΑ. Μια φιλία που να βασίζεται στον αλληλοσεβασμό. Και ποθώ την ημέρα που η κυβέρνησή μου θα προσφέρει αυτή την "αληθινή" φιλία στο Βιετναμέζικο Λαό».

Η παρέμβαση αυτή στα εσωτερικά του Βιετνάμ έρχεται σε μια περίοδο πρωτοφανούς ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας. Η ακαθάριστη εγχώρια παραγωγή είχε ανάπτυξη κατά μέσω όρο 7,4% το χρόνο την τελευταία δεκαετία - 7,2% το 2003 - και ο πληθωρισμός τώρα βρίσκεται κατά προσέγγιση κάτω από το 3%. Σημειώνουμε ότι ούτε η κρίση στην Ανατολική Ασία στα τέλη της δεκαετίας του '90, ούτε το ΣΑΡΣ και το ξέσπασμα της γρίπης των πουλερικών μπόρεσε να σταματήσει την ανάπτυξη της οικονομίας.

Η βάση αυτής της σταθερής ανάπτυξης ήταν οι υψηλού επιπέδου επενδύσεις τόσο από το κράτος όσο και από ξένες εταιρίες, και μια ποικιλία από εξαγωγές, οι οποίες θωράκισαν την οικονομία από τις διακυμάνσεις στην παγκόσμια αγορά. Επίσης, σημαντικά επιτεύγματα έχει σημειώσει η κυβερνητική πολιτική του Βιετνάμ, στους τομείς της Υγείας, της Παιδείας, στη μείωση της φτώχειας, στο ότι όλη η γη και σχεδόν όλες οι τράπεζες είναι κρατικές και ότι τα κυβερνητικά μέτρα εμποδίζουν την εμφάνιση μεγάλων ιδιωτικών εταιριών - όπως αναφέρεται σε άρθρο του «Εκόνομιστ» (6/5/2004).

Οπως εκτιμάται στο «Εκόνομιστ», οι περιορισμοί του νομοσχεδίου θα έχουν μικρή επίδραση. Το ποσό της αμερικανικής βοήθειας στο Βιετνάμ είναι μηδαμινό σε σχέση με το ποσό του διμερούς εμπορίου, το οποίο από 1,2 δισ. δολάρια το 2000 ανήλθε κοντά στα 6 δισ. δολάρια το 2003. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο μπορεί να αποτελέσει απειλή για την εμπορική συμφωνία που έχει υπογραφτεί το 2001 ανάμεσα στις δύο χώρες.

Επιπλέον, το νομοσχέδιο επιδεικνύει στα αμερικανικά στελέχη στην Παγκόσμια Τράπεζα και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να εναντιωθούν σε οποιοδήποτε δάνειο και οποιαδήποτε βοήθεια προς το Βιετνάμ. Δεν έχει γίνει ξεκάθαρο ακόμα, αν αυτό σημαίνει παρεμπόδιση της εισόδου του Βιετνάμ στην Παγκόσμια Οργάνωση Εμπορίου, η οποία αναμένεται να γίνει μέσα στο 2005.

Το νομοσχέδιο προβάλλει μια σειρά από απαιτήσεις που το Βιετνάμ θα πρέπει να ικανοποιήσει ώστε οι περιορισμοί για δάνειο να αρθούν. Αυτά συμπεριλαμβάνουν το δικαίωμα του ποινικού κατηγορούμενου «σε μια δίκαιη και δημόσια ακροαματική διαδικασία από ένα αρμόδιο, ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστήριο που θα στηρίζεται στο δίκαιο», θα δικάζεται «χωρίς καμία αδικαιολόγητη αναβολή» και με το δικαίωμα «να μην υποβάλλεται σε βασανιστήρια και οποιαδήποτε τύπου βιαιότητες και κακοποιήσεις».

Αυτά τα υποκριτικά, τη στιγμή που είναι γνωστή η συμπεριφορά των Αμερικανών αξιωματικών στη Βάση του Γκουαντανάμο, στις κατοχικές φυλακές στο Ιράκ, και αλλού...