Το σχέδιο που προωθούν οι ΗΠΑ για τη «Μεγάλη Μέση Ανατολή» απειλεί να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την περιοχή, με τεράστιες συνέπειες τόσο για τους άμεσα ενδιαφερόμενους λαούς όσο και για την Ευρώπη. Αυτό τονίζει Μουφίντ Κουτάιχ, μέλος του ΠΓ του ΚΚ Λιβάνου και επικεφαλής του Διεθνούς Τμήματος της ΚΕ του κόμματός του, μιλώντας στο «Ρ».

- Πώς κρίνετε το λεγόμενο Σχέδιο για τη Μεγάλη Μέση Ανατολή, που προωθούν οι ΗΠΑ και ποιες νομίζετε ότι θα είναι οι κύριες εκφράσεις της υλοποίησής του;

- Εχουμε εξετάσει αρκετά προσεκτικά αυτό το σχέδιο και το έχουμε συζητήσει με κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα, τόσο των αραβικών χωρών όσο και της Ευρώπης, αλλά και κόμματα όπως είναι της Βενεζουέλας, της Κίνας, της Νότιας Αφρικής, της Κούβας. Κατά τη γνώμη μας, πρόκειται για ένα σχέδιο που εντάσσεται στη γενικότερη πολιτική καθυπόταξης της Μέσης Ανατολής που προωθούν οι ΗΠΑ. Προβλέπει την πρόκληση αποσταθεροποίησης σε ευρύτερες ζώνες, αλλά έξω από τα όρια της λεγόμενης Δύσης.

Στόχος προφανώς είναι να μετατραπούν όλες αυτές οι περιοχές σε ερήμους, να μην μπορούν να γίνουν σε αυτές επενδύσεις και να αναδείξουν τις προσφιλείς σε αυτούς ηγεσίες. Οι Αμερικανοί θέλουν να αλλάξουν, με βάση τα δικά τους συμφέροντα, τα καθεστώτα και τις ηγεσίες όλης της περιοχής, με απώτερο στόχο να ελέγχουν πλήρως τις πρώτες ύλες, το πετρέλαιο και τους ενεργειακούς δρόμους της ευρύτερης αυτής γεωγραφικής περιοχής. Υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει κανείς να ερμηνεύσει τον πόλεμο στο Ιράκ, τον πόλεμο στην Παλαιστίνη, τις απειλές πολέμου κατά της Συρίας ή του Ιράν.

-- Πώς νομίζετε ότι «εξειδικεύεται» αυτό το σχέδιο για την περίπτωση του Λιβάνου; Προσφάτως, ο ΟΗΕ παρενέβη, ουσιαστικά, στα εσωτερικά του Λιβάνου και στην απόφαση παράτασης της θητείας του Προέδρου Εμίλ Λαχούντ, που θεωρείται φιλικά προσκείμενος στην παραμονή των συριακών στρατευμάτων στο Λίβανο. Πώς σχολιάζετε την απόφαση του ΟΗΕ, που ζητά την άμεση απόσυρση των συριακών στρατευμάτων από το Λίβανο;

-- Οι Σύροι βρίσκονται στο Λίβανο με βάση τη συμφωνία που έγινε μεταξύ των δύο χωρών το 1989, στη Σαουδική Αραβία. Αυτό είχε συμφωνηθεί τότε και με τους Αμερικανούς και με τους Ευρωπαίους και με τις αραβικές χώρες. Η Συρία συμπεριφέρθηκε κατά τέτοιο τρόπο που δε δημιούργησε τις προϋποθέσεις να υπάρξει στο Λίβανο μια ομαλή εξέλιξη προς ένα δημοκρατικό σύστημα.

Οι ΗΠΑ, φυσικά, ουδόλως ενδιαφέρονται γι' αυτό ή για το τι θέλει η πλειοψηφία του λιβανικού λαού. Ομως, όταν αποφάσισαν να προωθήσουν το σχέδιό τους για την ευρύτερη περιοχή, θέλησαν να ασκήσουν πιέσεις στη Συρία, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη σιωπηρή, έστω, συμπαράστασή της στον πόλεμο στο Ιράκ, αλλά και την ανοιχτή αποστασιοποίησή της από την παλαιστινιακή αντίσταση και τις δυνάμεις της λιβανικής αντίστασης. Και γι' αυτό αξιοποίησαν την απόφαση παράτασης της προεδρικής θητείας του Λαχούντ, που συνδέθηκε με τη συριακή παρουσία και εξανάγκασαν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να λάβει τη συγκεκριμένη απόφαση.

Στην ουσία, αυτή η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας διαγράφει την απόφαση του 1989, στην οποία είχαν συναινέσει οι ΗΠΑ και επίσης διαγράφει και το Λιβανικό Σύνταγμα που βασίζεται στο περιεχόμενο της συμφωνίας του 1989. Επιπλέον, προβλέπει μέτρα κατά της Συρίας και του Λιβάνου. Εάν εκτελεστεί αυτή η απόφαση, σίγουρα οι συνέπειές της θα είναι πολύ σοβαρές σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο και για τις 2 χώρες και όλα αυτά με το πρόσχημα της υπεράσπισης του λιβανέζικου λαού. Αν οι Σύροι υποχωρήσουν απέναντι στις αμερικανικές πιέσεις, τότε κανείς δε θα ασχοληθεί περαιτέρω με το καλό του λιβανικού λαού, που, ούτως ή άλλως, δεν τους ενδιαφέρει.

Ανεξάρτητα από αυτή τη θέση της Συρίας, αν τεθεί ζήτημα αντιπαράθεσης μεταξύ ΗΠΑ - Συρίας είναι σαφές ότι εμείς, ασχέτως των διαφωνιών μας, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στο πλευρό της γείτονας χώρας.

-- Πώς βλέπετε τη στάση της ΕΕ απέναντι στο σχέδιο για τη «Μεγάλη Μέση Ανατολή»;

-- Η στάση της ΕΕ απέναντι στο συγκεκριμένο σχέδιο, κατά τη γνώμη μας, είναι το τίμημα που πληρώνει η ΕΕ για το συμβιβασμό που έγινε στη σύνοδο του G8, τον Ιούνιο του 2004, οπότε μετονομάστηκε το σχέδιο για τη «Μεγάλη Μέση Ανατολή» σε «Συνεργασία για το μέλλον». Αυτή η τροποποίηση, τόσο στο όνομα όσο και ελαφρά στο περιεχόμενο, ήταν η θέση της Γαλλίας και της Γερμανίας.

Οι δύο μεγάλες δυνάμεις της ΕΕ βρέθηκαν σε δύσκολη θέση. Η συριακή ηγεσία τους είχε υποσχεθεί μεγάλο συμβόλαιο για την εξαγωγή πετρελαίου και αερίου, αλλά οι Αμερικανοί κέρδισαν στον ανταγωνισμό, προσφέροντας πολύ περισσότερα λεφτά στη Δαμασκό. Οι Ευρωπαίοι θεώρησαν ότι τους κορόιδεψαν. Οι Γάλλοι ιδιαίτερα έδειξαν τη δυσαρέσκειά τους, μη δεχόμενοι τον Σύρο ΥΠΕΞ για συνάντηση στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Την επόμενη ημέρα, όμως, τον δέχτηκαν οι ΗΠΑ.

Ουσιαστικά, η συριακή ηγεσία μοιάζει να αναζητεί τρόπους να προσαρμοστεί. Και θέλω να ελπίζω ότι αυτό δε θα οδηγήσει σε μεγάλες υποχωρήσεις.

-- Ασχέτως αυτού του παρασκηνίου, εσείς θεωρείτε, τελικά, ότι η ΕΕ έχει διαφορετική πολιτική στην περιοχή ή όχι;

-- Η ΕΕ έχει συνεργασία με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής εδώ και αρκετά χρόνια και προωθεί τη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερου εμπορίου. Η ΕΕ, όμως, δεν μπορεί να ανταγωνιστεί, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, τις ΗΠΑ σε κανένα επίπεδο και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της Συρίας.

Οι ΗΠΑ αξιοποιούν τους πολέμους για να προωθούν τα συμφέροντά τους και παραλλήλως ασκούν, με αυτόν τον τρόπο, πίεση στην ΕΕ, αφού τη θέτει εκτός της ηγεμονίας σε συγκεκριμένες κρίσιμες γεωπολιτικά περιοχές. Μεταξύ τους υπάρχουν διαφορετικά συμφέροντα και αυτό θα έπρεπε να εκφράζεται με διαφορετική πολιτική. Η ΕΕ απευθύνεται πολύ πιο ήπια προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής μέσα από τις πρωτοβουλίες της όσον αφορά στη μεταρρύθμιση που ζητά από τα αραβικά καθεστώτα, επιδιώκοντας και την ενεργό συμμετοχή και τη διατύπωση απόψεων και από τις ίδιες τις ενδιαφερόμενες χώρες.

Αντίθετα, οι Αμερικανοί διατάσσουν και απαιτούν. Για τις ΗΠΑ είναι αδιάφορο αν στη Μέση Ανατολή υπάρχει πόλεμος, βρίσκονται πολύ μακριά. Για την ΕΕ δεν είναι αδιάφορο, γιατί ένας τέτοιος πόλεμος την επηρεάζει. Με αυτά τα δεδομένα, μπορεί κανείς να αντιληφθεί ότι η ΕΕ εμφανίζεται, μέχρι στιγμής, αδύναμη απέναντι στις ΗΠΑ, όσον αφορά και στην υπεράσπιση των δικών της συμφερόντων.

-- Τους προηγούμενους μήνες στο Λίβανο πραγματοποιήθηκαν γενικές απεργίες και διαδηλώσεις με αφορμή συγκεκριμένα οικονομικά μέτρα και σχέδια ιδιωτικοποιήσεων. Δεν έλειψαν, μάλιστα, τα σοβαρά επεισόδια και οι συγκρούσεις με το λιβανικό στρατό που προκάλεσαν ακόμη και νεκρούς. Θεωρείτε ότι αυτές οι εξελίξεις είναι ένα δείγμα ενίσχυσης του εργατικού κινήματος στη χώρα;

-- Δυστυχώς, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση στο Λίβανο είναι εξαιρετικά τεταμένη. Βρισκόμαστε σε μια αδιέξοδη κρίση. Το χρέος της χώρας φθάνει τα 94 δισεκατομμύρια δολάρια και αναλογιστείτε ότι το ΑΕΠ της χώρας είναι μόλις 16 δισεκατομμύρια δολάρια, μιλάμε για 200% επάνω. Η παραγωγή είναι σε πολύ χαμηλό επίπεδο, η ανεργία αυξάνεται με αλματώδεις ρυθμούς, η μετανάστευση γίνεται μοναδική λύση για πολλούς Λιβανέζους.

Παρ' όλα αυτά, είναι γεγονός ότι η αντίσταση του λαού απέναντι σε αυτήν τη λαίλαπα είναι πολύ αδύναμη. Οι αρχές κατόρθωσαν να αποδυναμώσουν όλα τα συνδικάτα. Και η ηγεσία της εργατικής συνομοσπονδίας είναι φιλοκυβερνητική. Εμείς ελέγχουμε λίγα συνδικάτα και μέσω αυτών προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε τους εργαζομένους. Οι απεργίες που αναφέρετε έγιναν σε διάφορες πόλεις και πήραν και δυναμική μορφή. Ο λιβανικός στρατός χρησιμοποίησε αληθινά πυρά κατά των διαδηλωτών σε μια συνοικία του Λιβάνου, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 6 άνθρωποι.

Εγινε μεγάλη προσπάθεια η ευθύνη να επιμεριστεί σε εμάς, που στηρίξαμε και παρακινήσαμε στις κινητοποιήσεις. Αντιδράσαμε και τους αποκαλύψαμε. Εγιναν, τελικά, έρευνες από τις δυνάμεις ασφαλείας και δεν μπόρεσαν να βρουν το παραμικρό στοιχείο εναντίον μας ή να μας συνδέσουν με αυτά τα εγκλήματα. Το κακό είναι ότι κάθε τέτοιο περιστατικό προκαλεί οπισθοδρόμηση στο κίνημα και καλλιεργεί το φόβο, με αποτέλεσμα να πρέπει να ξεκινήσουμε, τώρα, πάλι από το μηδέν τις προσπάθειές μας μέσα από τα συνδικάτα.