Η πολυεπίπεδη σύγκρουση στην Ουκρανία «αναβλήθηκε» για την 26η Δεκέμβρη. Το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα είναι ήδη γνωστά. Συνοψίζοντας: Προ της «πορτοκαλί εξέγερσης», η λεγόμενη «φιλορωσική» φατρία της ουκρανικής αστικής τάξης υποχώρησε άτακτα. Δέχθηκε την ακύρωση του αποτελέσματος της 21ης Νοέμβρη λόγω νοθείας, διέλυσε την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή, έδωσε «άδεια» στον πρωθυπουργό και υποψήφιό της, καθαίρεσε τον γενικό εισαγγελέα και ζήτησε διεθνή παρακολούθηση της εκλογικής διαδικασίας. Σε αντάλλαγμα, πήρε την αναστολή της «πολιορκίας» στο Κίεβο και τη θεσμική αποδυνάμωση του προέδρου - αν η αντιπολίτευση, που είναι διαιρεμένη στο θέμα, τηρήσει τις υποσχέσεις της. Αυτό παρουσιάστηκε περίπου ως «σώφρων συμβιβασμός» στο δυτικό Τύπο.

Οι λόγοι που υπήρξε ο συμβιβασμός μάλλον σχετίζονται περισσότερο με εξελίξεις εκτός της χώρας. ΕΕ και ΗΠΑ, από τη μια, και Ρωσία, από την άλλη, που είχαν εμπλακεί σε έναν πόλεμο λέξεων όλες αυτές τις μέρες, απάλυναν τη ρητορική τους: Οι Σεργκέι Λαβρόφ, υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Κόλιν Πάουελ, απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γιαπ ντε Χουπ Σέφερ, γγ του ΝΑΤΟ, μεταξύ πολλών άλλων, βεβαίωσαν ότι η Ουκρανία «δεν αποτελεί πεδίο ενός νέου ψυχρού πολέμου». Το πού και με ποια αφορμή έγινε η διακήρυξη έχει τη σημειολογική του ειρωνεία. Οι δηλώσεις αυτές έγιναν στις Βρυξέλλες, στη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ, κορυφαίου «εργαλείου» του δυτικού συνασπισμού.

Αφήνοντας κατά μέρος τη ρητορική - που δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική, αν και από μόνη της κάτι λέει για την ταξική φύση και της «νέας» ρωσικής ηγεσίας - και πηγαίνοντας κάτω από την επιφάνεια, είναι προφανές ότι η άγρια διαπάλη για την Ουκρανία κάθε άλλο παρά τελείωσε: Απλώς επελέγη, μέχρι νεωτέρας, να αποφευχθεί η ατραπός της ανοιχτής σύγκρουσης, που όλα έδειχναν ότι οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε εμφύλια σύρραξη στην Ουκρανία.

Αυτό δεν είναι απαραίτητο, ή μονοσήμαντο. Ο Βίκτορ Γιουστσένκο, ο ηγέτης της «πορτοκαλί» παράταξης, άφησε όλες τις επιλογές του ανοιχτές. «Λίγες μόνο μέρες μας απομένουν έως την τελική νίκη. Σας καλώ να είστε εξαιρετικά ενεργοί τις επόμενες μέρες», είπε προς τους πανηγυρίζοντες οπαδούς του, κλείνοντάς τους το μάτι: Αυτό που τους κάλεσε να κάνουν είναι, ουσιαστικά, να παραμείνουν στους δρόμους του Κιέβου. Το υπονοούμενο, για το τι θα συμβεί αν το αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που θέλει, είναι σαφές. Ωστόσο, τα συμφέροντα «πίσω» του, χρηματοδότες του όπως ο Πιοτρ Ποροσένκο, επικεφαλής μιας πολυπλόκαμης επιχειρηματικής οντότητας, που λειτουργεί από αλυσίδες καφέ έως τεχνικές εταιρίες, ο Δαυίδ Σβάνια, που πουλάει πυρηνική ενέργεια (ναι, καλά διαβάσατε...), και η Γιούλια Τιμόσενκο, προαλειφόμενη ως πρωθυπουργός και πρώην «αυτοκράτειρα» του φυσικού αερίου, έχουν και συμφέροντα να σκεφθούν.

Στην άλλη πλευρά, ο ουσιαστικά αποπεμφθείς μέσω ...«άδειας» Βίκτορ Γιανουκόβιτς εμφανιζόταν εξαιρετικά πικρόχολος, και δε θα μπορούσε φυσικά να είναι διαφορετικά. Μίλησε για «ήπιο πραξικόπημα» στην Ουκρανία, απηχώντας τον κύριο υποστηρικτή του στην περιοχή, ποιον άλλον, τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Τα συμφέροντα που εκπροσωπεί, όμως, επέλεξαν το «συμβιβασμό» και αυτό το σκοπό αναγκάστηκε να παίξει και αυτός. Ο Ρινάτ Αχμέτοφ, μιας βιομηχανικής «αυτοκρατορίας» άνθρακα και ατσαλιού, φέρεται να αντέδρασε οργισμένα στην απειλή της ανεξαρτητοποίησης της ανατολικής Ουκρανίας που είχε εξακοντίσει ο Γιανουκόβιτς. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συνέχεια υπήρξε «αποστασιοποίηση» του Λέονιντ Κούτσμα από το πρόσωπο του Γιανουκόβιτς. Και ο σύζυγος της κόρης του Κούτσμα, εκ των ολιγαρχών της βιομηχανίας των ορυχείων Βίκτορ Πίντσουκ και ιδιοκτήτης αρκετών ΜΜΕ, άλλαξε γραμμή, «παλαντζάροντας» τις τελευταίες μέρες.

Η ουσία είναι πως και οι δύο αναμετρώμενοι στην πολιτική σύγκρουση που μαίνεται στην Ουκρανία είναι εκπρόσωποι της αντιδραστικής, νεόπλουτης νέας ουκρανικής αστικής τάξης. Δεν πρέπει να λησμονεί κανείς ότι ο Κούτσμα, την ώρα που διατηρούσε στενούς δεσμούς με τη Ρωσία του Πούτιν, επιχειρούσε ταυτόχρονα να εντάξει την Ουκρανία σε ΕΕ και ΝΑΤΟ και έστειλε στρατό να συνδράμει την κατοχή του Ιράκ.

Το ερώτημα μπροστά στη νέα σύγκρουση παραμένει όμως πάντοτε: Εως πού θα «τραβήξουν» τα πράγματα οι αντιμαχόμενες πλευρές, η «πορτοκαλί» που υποστηρίζουν Γερμανία, ΗΠΑ και άλλες «δυτικές» δυνάμεις, και, από την άλλη, η «μπλε» που υποστηρίζει η Ρωσία; Τίποτα δεν αποκλείεται. Ούτε ο εμφύλιος, ούτε ο συμβιβασμός. Γενικότερα, πάντως, η ουκρανική περίπτωση δεν πρέπει να ιδωθεί αποκομμένη από τις γενικότερες εξελίξεις στην περιοχή. Αν το «μοντέλο» που δοκιμάζεται πετύχει (για άλλη μια φορά...), έχουν κι άλλες χώρες σειρά. Από τη Λευκορωσία, όπου επιχειρήθηκε ήδη μια φορά η ανατροπή του Λουκάσενκο, έως την Τσετσενία και τον Καύκασο, ο ακήρυχτος πόλεμος για γεωπολιτική επιρροή καλά κρατεί.