Associated Press

Η ώρα της χειραψίας...

Μια πρώτη ένδειξη «συμβιβασμού», που όμως παραμένει αμφίβολο αν θα διαρκέσει, υπήρξε χτες στην Ουκρανία. Υπό τις ασφυκτικές πιέσεις των Ευρωπαίων απεσταλμένων, ο απερχόμενος πρόεδρος Λεονίντ Κούτσμα, ο πρωθυπουργός του και «νικητής» των διαμφισβητούμενων προεδρικών εκλογών, Βίκτορ Γιανούκοβιτς, και ο αντίζηλός του, υποστηριζόμενος από ΕΕ και ΗΠΑ, Βίκτορ Γιούστσενκο, συνυπέγραψαν συμφωνία για την παύση -- μάλλον, την αναστολή -- των (κάθε άλλο παρά) «αυθόρμητων» διαδηλώσεων που έχουν παραλύσει το Κίεβο και άλλες μεγάλες ουκρανικές πόλεις.

Η εξέλιξη αυτή σημειώθηκε, ενώ συνεχίζονταν οι ωμές έξωθεν παρεμβάσεις. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουόκερ Μπους, αναφέρθηκε εν συντομία και αρκετά κρυπτογραφικά στην 11ήμερη ουκρανική κρίση: «Ευελπιστώντας, το θέμα αυτό θα επιλυθεί σύντομα και η βούληση του λαού θα γίνει γνωστή», είπε, τοποθετούμενος υπέρ της διενέργειας νέων προεδρικών εκλογών. Σε μια δήλωση που αν τα πράγματα δεν ήταν τόσο σοβαρά θα παρέπεμπε σε σπαρταριστή επιθεωρησιακή κωμωδία, ο Καναδός πρωθυπουργός Μάρτιν πρόσθεσε ότι συμφωνεί πως «οι εκλογές στην Ουκρανία πρέπει να είναι ελεύθερες από έξωθεν επιρροές, και αυτό συμπεριλαμβάνει τη Ρωσία». Αξιοσημείωτη, βέβαια, δήλωση με ανάλογο περιεχόμενο έκανε και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, καλώντας για επίλυση της κρίσης «χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις», ειδικά «από τη Δύση».

Παρεμπιπτόντως, η χτεσινοβραδινή «συμφωνία αποκλιμάκωσης» των κινητοποιήσεων των οπαδών του Γιούστσενκο, που σε συνδυασμό με τις κινητοποιήσεις των οπαδών του Γιανούκοβιτς έχουν οδηγήσει τη χώρα σε «παράλυση», ελήφθη με παρόντες τον Χαβιέ Σολάνα της ΕΕ, τους προέδρους της Πολωνίας Κβασνιέφσκι και της Λιθουανίας Αντάμκους, του Ρώσου απεσταλμένου Μπόρις Γκριζλόφ και του επικεφαλής του ΟΑΣΕ Γιαν Κούμπις.

Αλλά η «συμφωνία» αυτή, προϊόν των ωμών παρεμβάσεων Ευρωπαίων, Αμερικανών και Ρώσων, που, αφού οδήγησαν τη χώρα στα πρόθυρα της διάλυσης τώρα καλούν για «ειρηνική λύση», δεν ήταν η μόνη τάση. Σημειώνονταν συνεχείς εναλλαγές εξελίξεων που έτειναν προς δύο αντίθετες κατευθύνσεις -- την όξυνση ή το συμβιβασμό. Το κοινοβούλιο -- η Ράντα --, ενέκρινε οριακά, με 229 ψήφους, τη δεύτερη πρόταση μομφής που κατατέθηκε σε δύο ημέρες, ουσιαστικά καθαιρώντας την κυβέρνηση του Βίκτορ Γιανούκοβιτς. Ο απερχόμενος Πρόεδρος Κούτσμα, έτσι, «οφείλει» να διορίσει υπηρεσιακό πρωθυπουργό και κυβέρνηση --ωστόσο, διατηρεί το δικαίωμα να μην το κάνει για 60 ημέρες. Ο Γιανούκοβιτς δήλωσε ότι «αρνείται» να παραιτηθεί αφού «δεν αποδέχεται» την απόφαση, ως προϊόν «πιέσεων». Εξέλιξη που προοιωνιζόταν εκτράχυνση της σύγκρουσης.

Νωρίτερα -- αλλάζοντας εκ νέου τοποθέτηση -- ο απερχόμενος Πρόεδρος, Λεονίντ Κούτσμα, κάλεσε για διενέργεια «νέων» εκλογών, από την αρχή, εξηγώντας ότι η οδός που θα επιλεγεί για την επίλυση της κρίσης πρέπει να είναι «σύμφωνη με το Σύνταγμα» και η επανάληψη μόνο του δεύτερου γύρου θα ήταν «παρωδία».

Επρόκειτο για αντήχηση της κοινής, απ' ό,τι φαίνεται, στάσης στην οποία φέρονται να κατέληξαν ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Γερμανός Καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ --αν και ο ρωσογερμανικός συντονισμός διαψεύστηκε από το Κρεμλίνο. Χτες, ο Σρέντερ εμφανίστηκε να δηλώνει πως τη λύση στο ουκρανικό πολιτικό αδιέξοδο «πρέπει» να αποτελέσουν οι νέες εκλογές, ενώ, κατ' αξιοσημείωτο τρόπο, υπεραμύνθηκε του «Ρωσικού ρόλου» στην κρίση: «Πολλά αμφιλεγόμενα πράγματα ελέχθησαν για το ρόλο της Ρωσίας και του Ρώσου Προέδρου τις τελευταίες ημέρες», δήλωσε. «Η Ρωσία, όπως καμία άλλη γη στην Ευρώπη, συνδέεται με την Ουκρανία από την ιστορία, την κουλτούρα και τη γλώσσα. Και οι δύο χώρες είναι αναντικατάστατοι οικονομικοί εταίροι η μια για την άλλη». Βάσει αυτής της τοποθέτησης μπορεί να υποτεθεί βάσιμα πως η γερμανική πλευρά έχει καταλήξει στη θέση πως η υπαγωγή της Ουκρανίας στο δυτικό στρατόπεδο πρέπει να γίνει σταδιακά -- και όχι βίαια, όπως μοιάζουν να επιθυμούν αμερικανικοί κυβερνητικοί κύκλοι.

Στο Κίεβο, η τρίτη συνεχής ημέρα διαβουλεύσεων των 22 μελών του Ανώτατου Δικαστηρίου δεν οδήγησε σε απόφαση, αν και πληροφορίες ανέφεραν πως ήταν πιθανό αυτή να ανακοινωθεί αργά το βράδυ της Τετάρτης. «Απαντώντας» στις χιλιάδες καταγγελίες της παράταξης του Γιούστσενκο, και επιχειρώντας να αναλάβει την πρωτοβουλία των κινήσεων, ο «νικητής» των εκλογών Γιανούκοβιτς ζήτησε κι αυτός να ακυρωθούν οι εκλογές -- λόγω παρατυπιών στις περιφέρειες όπου νίκησε ο αντίπαλός του. Εν τω μεταξύ, η περιφέρεια του Ντόνετσκ, βιομηχανική καρδιά της Ουκρανίας και προπύργιο του Γιανούκοβιτς, αποφάσιζε να διεξάγει δημοψήφισμα την 9η Ιανουαρίου με το ερώτημα προς τους πολίτες αν πρέπει να αυτονομηθεί, καθιστώντας την Ουκρανία ομοσπονδία.