Από τη διάλεξη - παράσταση του Ντάριο Φο

Θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ζωγράφος, αλλά προπάντων μεγαλύτερος «απόγονος» στον 20ό αιώνα - αλλά και μέχρι σήμερα - όλων των λαϊκών μίμων από την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα και εντεύθεν, ο 80χρονος, περίπου, Ντάριο Φο πρόσφερε στο αθηναϊκό κοινό μια μοναδική βραδιά γνώσης, εικαστικής ομορφιάς, αλλά και ψυχαγωγίας, με τη θεατρικού περιεχομένου και θεατρόμορφα δομημένη διάλεξη που έδωσε στο Ηρώδειο (30/6), με θέμα «Η μάσκα και το θέατρο από την αρχαία Ελλάδα στην κομέντια ντελ άρτε».

Ο Ντάριο Φο από τα νιάτα του μελετά τις πανάρχαιες θεματολογικές και μορφολογικές «ρίζες» της λαογέννητης κομέντια ντελ άρτε, τις τοπικές διαλέκτους των περιφερόμενων θιάσων του είδους, την καταγωγή, την κατασκευή, τη χρήση και τα χαρακτηρολογικά των μασκών που φορούσαν οι θεατρίνοι του είδους. Σκηνικά βοηθήματα της διάλεξης του Ντάριο Φο ήταν ένα ταμπλό με μάσκες από την αρχαία ελληνική κωμωδία και τη ρωμαϊκή και προσώπων - τύπων της κομέντια ντελ άρτε, η προβολή διαφανειών με μάσκες άλλων πολιτισμών (Αφρικής, Ασίας, Αμερικής) και πίνακες ζωγραφικής (μια μακρόχρονη μελετητική δουλιά του Φο για τις μάσκες, τα κοστούμια, την κινησιολογία των κωμικών παραδόσεων διαφόρων λαών και εποχών). «Βοηθός» του επί σκηνής ήταν και η ομότεχνη σύζυγός του Φράνκα Ράμε, η οποία παρακολουθούσε την ομαλή ροή των υποθεμάτων της διάλεξης του συντρόφου της, με βάση ένα σεναριακό «οδηγό» που επί χρόνια επεξεργάστηκε ο Φο, διαμορφώνοντας αυτό το πολύτιμο για τους απανταχού ανθρώπους του θεάτρου αλλά και για τους θεατές σεμινάριο. Ο Φο ανέδραμε στην πορεία της μάσκας, ξεκινώντας από την Αφρική και φθάνοντας στην κομέντια ντελ άρτε και έπειτα στην κατάργησή της (17ος-18ος), στην επίδραση που άσκησε στη σαιξπηρική και μολιερική κωμωδία, στα θέματα και στα πρόσωπα των έργων της κομέντια ντελ άρτε. Θέματα και πρόσωπα, των οποίων χαρακτηριστικά δείγματα έδωσε με την εκπληκτική - φωνητικά, κινησιολογικά, ρυθμοποιητικά - μιμική τέχνη του και με τη σατιρική αναγωγή των θεμάτων και προσώπων στη σημερινή εποχή του μπερλουσκονισμού...

Η διάλεξη - παράσταση του Φο έκλεισε με τον αντίποδα της κωμωδίας, την τραγωδία, με την Φράνκα Ράμε να παίζει μια -φεμινιστικά διασκευασμένη - σκηνή της ευριπιδικής παιδοκτόνου «Μήδειας».