- Γνωρίζουμε ότι οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των FARC-EP και της κολομβιανής κυβέρνησης, που ξεκίνησαν στις αρχές του 1999, έχουν περάσει από σαράντα κύματα. Θα θέλαμε, λοιπόν, κατ' αρχήν να μας μιλήσετε για τις τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά τις συνομιλίες.

- Η ειρηνευτική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ της κολομβιανής κυβέρνησης και των Ενόπλων Επαναστατικών Δυνάμεων της Κολομβίας - Στρατός του Λαού (FARC-EP) πέτυχε τους τελευταίους μήνες μεγάλη πρόοδο, όμως ταυτόχρονα έχει φτάσει σε ένα πολύ επικίνδυνο σημείο. Θα μπορούσα να κάνω μια «ακτινογραφία» της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε. Θα ξεκινήσω, λοιπόν, λέγοντάς σας ότι από τα σημαντικά πράγματα που πετύχαμε ήταν η συμφωνία μας πάνω σε μία ατζέντα 12 σημείων, που είναι τα θέματα πάνω στα οποία θα συζητήσουμε. Καταφέραμε επίσης να προσδιορίσουμε τη μεθοδολογία. Τα 12 σημεία της ατζέντας τα χωρίζουμε σε τρία μεγάλα θέματα. Ενα θέμα που αφορά την οικονομία, άλλο θέμα που αφορά την πολιτική και το τρίτο θέμα που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα κλπ. Αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε τις συνομιλίες μας με το θέμα που αφορά τα οικονομικά ζητήματα και θέσαμε μια προθεσμία. Στα πλαίσια της μεθοδολογίας του διαλόγου πετύχαμε κάτι πολύ σημαντικό, δηλαδή τη δημιουργία μιας Εθνικής Θεματικής Επιτροπής, που αποτελείται από μερικούς εκπροσώπους της κυβέρνησης και κάποια στελέχη των FARC-EP. Αυτή η επιτροπή, που εξαρτάται από τις ειρηνευτικές συνομιλίες, έχει ως πρωταρχικό της στόχο να συναντηθεί με τους διάφορους τομείς που συνθέτουν την κοινωνία και να ακούσει τις απόψεις τους και τις προτάσεις τους για τα θέματα που θα συζητηθούν στο διάλογο, κυρίως μέσα από δημόσιες ακροάσεις, που προβλέπονται για τη συζήτηση κάθε θέματος. Επίσης για να καταστεί δυνατή η συλλογή όλων των προτάσεων των Κολομβιανών, καταφέραμε να εγκαταστήσουμε κάποια όργανα, όπως ένα ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, η δωρεάν χρήση ενός μέσου για αποστολή φαξ, τηλέφωνο κλπ. Αυτές οι δημόσιες ακροάσεις έχουν ήδη αρχίσει να πραγματοποιούνται. Η πρώτη έγινε στις 9 του Απρίλη με θέμα την ανεργία και εκεί φάνηκε πόση εμπιστοσύνη έχει ο κολομβιανός λαός στις ειρηνευτικές συνομιλίες και πόσο επιθυμεί να προχωρήσει η ειρηνευτική διαδικασία. Πάνω από 1.700 άτομα συμμετείχαν σε αυτήν την πρώτη ακρόαση, όπου έδωσαν το «παρών» όλες οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι οικονομικές αρχές, δηλαδή εκείνες οι δυνάμεις που διαχειρίστηκαν και διαχειρίζονται την εξουσία, καθώς και πολλοί απλοί πολίτες, που είχαν εκεί την ευκαιρία να εκδηλώσουν την επιθυμία τους για τη λήξη του μακροχρόνιου πολέμου και τη λύση των προβλημάτων τους. Ακόμα, στην πρώτη αυτή δημόσια ακρόαση, εμφανίστηκε κάποια στιγμή ο σ. Μανουέλ Μαρουλάντα και φυσικά εισέπραξε τις επευφημίες των παρευρισκομένων. Ηταν πραγματικά μία πολύ συγκινητική στιγμή.

Στο μεταξύ έχουμε ενισχύσει την παρουσία μας στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με κάποιες αλλαγές που κάναμε με την παρουσία κάποιων νέων συντρόφων, όπως και στη Θεματική Επιτροπή όπου μπήκε μία γυναίκα, στέλεχος των FARC-EP, γεγονός που θεωρούμε επίσης σημαντικό. Φυσικά και η κυβέρνηση έχει ενισχύσει τις διάφορες επιτροπές τόσο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όσο και στη Θεματική Επιτροπή. Σημαντικό επίσης είναι το γεγονός ότι στην ομάδα των διαπραγματεύσεων από πλευράς της κυβέρνησης μπήκαν κάποιοι εκπρόσωποι του Φιλελεύθερου Κόμματος, που ήταν απόντες και επίσης ένας εκπρόσωπος της Καθολικής Εκκλησίας.

Παράλληλα εργαστήκαμε για τη δημιουργία μιας ομάδας στήριξης των διαπραγματεύσεων. Πρόκειται για μία ομάδα όπου θα εκπροσωπούνται όλα τα πολιτικά κόμματα και στόχος μας είναι αυτή η ομάδα στήριξης να γίνει όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτική, να συμπεριληφθούν, δηλαδή, όσο το δυνατόν περισσότεροι.

Για τις 29-30 του Μάη έχουμε προγραμματίσει ακόμα μία δημόσια ακρόαση για τις απαγορευμένες καλλιέργειες, το εμπόριο ναρκωτικών και το περιβάλλον. Σε αυτήν την ακρόαση έχουμε καλέσει περίπου 20 χώρες, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα, που ελπίζουμε ότι θα μπορέσει να συμμετάσχει, συμβάλλοντας στη λύση αυτού του τόσο σοβαρού προβλήματος, που πλήττει τη διεθνή κοινότητα στο σύνολό της (*).

- Ωστόσο, ακούμε τον τελευταίο καιρό όλο και πιο συχνά ότι οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις κινδυνεύουν να διακοπούν και φυσικά όχι με ευθύνη των FARC-EP, γεγονός που επισημάνατε και εσείς στην αρχή. Τι γεγονότα ή και ενδείξεις υπάρχουν για τα παραπάνω;

- Είναι αλήθεια ότι η ειρηνευτική διαδικασία στην Κολομβία κινδυνεύει να τιναχτεί στον αέρα για κάποιους λόγους. Ας ξεκινήσω επισημαίνοντας ότι ο Υπατος Αρμοστής για την Ειρήνη Βίκτορ Χ. Ρικάρντο, ένας άντρας που συνέβαλε πολύ στο να προχωρήσει αυτή η ειρηνευτική διαδικασία και να φτάσει στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα, παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του. Στη θέση του διορίστηκε ο Καμίλο Γκόμες, που ήταν ο προσωπικός γραμματέας του Προέδρου Αντρές Παστράνα και που συμμετείχε ήδη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Θα πρέπει να περιμένουμε λίγο χρόνο για να δούμε ποια θα είναι η στάση του.

Τον τελευταίο καιρό έγιναν μερικές πολύ σφοδρές επιθέσεις κατά της ειρηνευτικής διαδικασίας, καθώς και κατά των FARC-EP εκ μέρους μιας μερίδας της κολομβιανής Δεξιάς, κάποιων οικονομικών κύκλων που θεωρούν αυτήν την ειρηνευτική διαδικασία σαν πραγματική απειλή για τη συνέχιση της οικονομικής πολιτικής που είναι μόνο σε όφελός τους.

Στην τελευταία συνεδρίαση του Γενικού Επιτελείου των FARC-EP κάναμε μία βαθιά ανάλυση, όπου επισημάναμε ότι οι FARC-EP αναγνωρίζονται από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, ως διοικητική αρχή σε μεγάλες περιοχές της χώρας. Ετσι, αρχίσαμε να ενεργούμε σε εναρμόνιση με αυτήν την κατάσταση και υιοθετήσαμε κάποιους νόμους υποχρεωτικής τήρησης, όπως όλοι οι νόμοι που υιοθετούν τα κράτη. Ενας από αυτούς τους νόμους ήταν και ο νόμος 002, που ορίζει ότι κάθε Κολομβιανός ή ξένος που διαμένει στη χώρα μας με περιουσία που υπερβαίνει το 1.000.000 δολάρια θα πρέπει να πληρώσει ένα φόρο που θα εισπράττουν οι FARC-EP και που θα εξυπηρετεί τη χρηματοδότηση του πολέμου, που παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις και τον οποίο δεν ξεκινήσαμε εμείς.

Αυτόν το φόρο καλείται να πληρώσει το 5% των Κολομβιανών που κατέχουν αυτό το ποσό, συνεπώς, σε καμία περίπτωση, δεν είναι ένας αντιλαϊκός φόρος, αφού η μεγάλη πλειοψηφία των Κολομβιανών δεν καλείται να τον καταβάλει. Και από την άλλη πλευρά θα συμβάλει σημαντικά στη διασαφήνιση του προβλήματος των απαγωγών στην Κολομβία, γιατί στην πατρίδα μας είναι μία «βιομηχανία» από την οποία επωφελούνται πολλοί, πετυχαίνοντας τεράστια κέρδη, μια βιομηχανία που τροφοδοτείται από την οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην οποία ζει ο πληθυσμός. Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι θα βοηθήσει αυτός ο νόμος και να διασαφηνιστεί αυτό το τεράστιο πρόβλημα που υπάρχει εκεί. Με αφορμή την είσπραξη αυτού του φόρου - που στην πραγματικότητα εισπράττεται από τις FARC-EP εδώ και πολύ καιρό, απλά τώρα το κατοχυρώσαμε με νόμο και το δημοσιοποιήσαμε - ξεσηκώθηκαν οι εχθροί της ειρήνης, εκμεταλλευόμενοι αυτό το επιχείρημα, και ασκούν πιέσεις στην κυβέρνηση ώστε να διακοπούν οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Ο Παστράνα, στη συνέχεια, προέβη σε ιδιαίτερα επιθετικές δηλώσεις που θέτουν σε μεγάλο κίνδυνο την ειρηνευτική διαδικασία.

Από την άλλη πλευρά οι ΗΠΑ συνεχίζουν ακάθεκτα τις απειλές τους κατά των ειρηνευτικών συνομιλιών, μια και στην πρώτη ημερήσια διάταξη των συζητήσεων στις ΗΠΑ είναι η βοήθεια 1.600.000.000 δολαρίων που εντάσσεται στο γνωστό «Σχέδιο Κολομβία» που προωθεί η κυβέρνηση. Το σχέδιο αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια μεταμφίεση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στην Κολομβία.

Εδώ θα πρέπει να αναφερθώ και σε δύο γεγονότα που θεωρώ σημαντικά. Είναι γνωστό στον κόσμο όλο το υπάρχον επίπεδο διαφθοράς στην πολιτική τάξη της Κολομβίας, κυρίως στο Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας. Στο τέλος του προηγούμενου έτους, στις 28 και 29 του Δεκέμβρη, τόσο στην Ανω Βουλή όσο και στην Κάτω Βουλή υπογράφτηκαν συμφωνίες πολλών εκατομμυρίων που παρουσιάζουν περίεργες πλευρές. Για παράδειγμα κάποια άτομα εισέπραξαν μόνο για το βάψιμο ενός πάρκινγκ 94.000 δολάρια, μία ξεκάθαρη πράξη διαφθοράς. Συνολικά δαπανήθηκαν πάνω από 3.000.000 δολάρια με στόχο σίγουρα τη χρηματοδότηση πολιτικών εκστρατειών κλπ. Το θέμα, λοιπόν, είναι ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο διαφθοράς που είδε το φως της δημοσιότητας και συνεπώς θα ξεκινήσουν ακόμα και νομικές διαδικασίες κατά των υπευθύνων της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κολομβίας.

Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, ο Πρόεδρος Αντρές Παστράνα προωθεί ένα δημοψήφισμα για μεταρρυθμίσεις στο Κοινοβούλιο. Εμείς δεν είμαστε ενάντια στο να διεξάγονται δημοψηφίσματα για τις αποφάσεις της κυβέρνησης, αντίθετα συμφωνούμε απόλυτα. Δε συμφωνούμε, όμως, με τη χρησιμοποίηση ενός φαινομένου όπως αυτό της διαφθοράς με στόχο την πραγματοποίηση οπισθοδρομικών μεταρρυθμίσεων. Γιατί το περιεχόμενο της μεταρρύθμισης που προωθεί η κυβέρνηση είναι βαθιά οπισθοδρομικό, αφού μειώνει το Κοινοβούλιο, ενώ θέτει μια σειρά εμπόδια στην πρόσβαση των λαϊκών στρωμάτων στα νομοθετικά σώματα, τόσο σε τοπικό ή επαρχιακό επίπεδο όσο και σε εθνικό επίπεδο.

Εμείς, λοιπόν, πιστεύουμε ότι όταν βρισκόμαστε σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων - όπου υποτίθεται ότι θα πρέπει να συζητηθούν τα προβλήματα που προκάλεσαν τη βία, μεταξύ των οποίων είναι και η πολιτική διαφθορά - δεν είναι δυνατόν ταυτόχρονα να προωθείται μια μεταρρύθμιση στο Κοινοβούλιο που ναι μεν δεν πλήττει την ίδια την ύπαρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας, αποκλείει, ωστόσο, την πιο πλατιά εκπροσώπηση της χώρας τόσο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως και στο Κοινοβούλιο.

Τα είπα όλα αυτά για να καταστήσω σαφές ότι υπάρχει μία πολιτική της κυβέρνησης που έρχεται σε αντίθεση με την ειρηνευτική διαδικασία. Συνεπώς, όλα αυτά τα γεγονότα μάς κάνουν να πιστεύουμε ότι η ειρηνευτική διαδικασία βρίσκεται σε κίνδυνο. Από την πλευρά μας, ως FARC-EP, έχουμε επιβεβαιώσει πολλαπλώς τη βούλησή μας για ειρήνη, έχουμε πει πως μόνο όταν μας πέσουν οι βόμβες στο κεφάλι θα σηκωθούμε από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά ταυτόχρονα έχουμε καθορίσει κάποια σαφή κριτήρια για το τι ακριβώς θα πρέπει να είναι μια ειρηνευτική διαδικασία. Πιστεύουμε, ακόμα, ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ειρηνευτική διαδικασία ως προπέτασμα καπνού για την κάλυψη της κοινωνικής, οικονομικής πολιτικής και φυσικής αφαίμαξης της χώρας.

- Ακούσαμε τελευταία ότι οι FARC-EP προχώρησαν στην ίδρυση ενός πολιτικού και κοινωνικού κινήματος με την ονομασία «Μπολιβαριανό Κίνημα για τη Νέα Κολομβία». Διαβάσαμε στην εφημερίδα του ΚΚ Κολομβίας, «Βος», ότι με την ίδρυση αυτού του κινήματος γεννιέται μία νέα ελπίδα για το μέλλον της χώρας. Πώς το σχολιάζετε;

- Πράγματι, στις 29 του Απρίλη, ιδρύθηκε το Μπολιβαριανό Κίνημα για τη Νέα Κολομβία, μία οργάνωση πολύ πλατιά όπου χωρούν πραγματικά όλοι οι Κολομβιανοί, που συμφωνούν με την ατζέντα των 10 σημείων, που ονομάσαμε «Πλατφόρμα για μία Κυβέρνηση Εθνικής Ανοικοδόμησης και Συμφιλίωσης» και που οι FARC-EP παρουσίασαν ως πρόταση διαλόγου. Στις 29 του Απρίλη, λοιπόν, σε μία πανηγυρική εκδήλωση που έλαβε χώρα στην αποστρατικοποιημένη ζώνη, συναντήθηκαν γύρω στις 30.000 Κολομβιανοί. Στην εκδήλωση αυτή παραβρέθηκε κλιμάκιο της ηγεσίας των FARC-EP και ήταν πράγματι μια πολύ εντυπωσιακή εκδήλωση, όπου φάνηκε, για άλλη μία φορά, πως η στήριξη που παρέχει ο λαός στην πολιτική πρόταση των FARC-EP αυξάνεται συνεχώς.

Σε αυτό το κίνημα συμμετέχουν κομμουνιστές, φιλελεύθεροι, συντηρητικοί κλπ. ακόμα και άτομα που δε συμφωνούν με τον ένοπλο αγώνα, γιατί ένας από τους βασικούς στόχους του Κινήματος είναι ακριβώς η εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης μέσω διαπραγματεύσεων. Μόνο που αυτό το κίνημα θα είναι παράνομο και αυτό γιατί πιστεύουμε πως δεν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για να δράσει νόμιμα. Είχαμε ήδη μια πολύ αρνητική εμπειρία με την «Πατριωτική Ενωση» που είχε τους ίδιους στόχους με το Μπολιβαριανό Κίνημα, αλλά δρούσε νόμιμα και εξοντώθηκε. Δεν αποκλείουμε, ωστόσο, ότι αργότερα αυτό το Κίνημα θα μπορέσει να συμμετέχει σε εκλογές, θα μπορέσει δηλαδή να συμμετέχει στη δημόσια ζωή νόμιμα. Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να περιμένουμε κατ' αρχήν να «μεγαλώσουμε» αρκετά και δεύτερον να υπάρχουν οι πολιτικές συνθήκες για κάτι τέτοιο.

* Σ. σ. Τελικά αυτή η δημόσια ακρόαση ακυρώθηκε από την κυβέρνηση, η οποία, με αφορμή μια αποτρόπαια ενέργεια σε βάρος μιας γυναίκας γαιοκτήμονα που της είχαν φορέσει ένα κολιέ - βόμβα με αποτέλεσμα να σκοτωθεί η ίδια και ένας αστυνομικός, προέβη σε δριμύτατη επίθεση κατά των FARC-EP, κατηγορώντας τις για την παραπάνω ενέργεια, γεγονός που διέψευσαν κατηγορηματικά οι FARC-EP.