Ικανοποιημένες εμφανίζονται οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου για τις διατυπώσεις που ...εξασφάλισαν στο κείμενο με το οποίο απαντά η ΕΕ στην άρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Ικανοποίηση η οποία δύσκολα μπορεί να γίνει αντιληπτή, καθώς η δήλωση της ΕΕ δεν παράγει διπλωματικά αποτελέσματα τα οποία να δεσμεύουν την Τουρκία. Η ικανοποίηση, μάλιστα, προκαλεί και ερωτήματα, αφού για την «είσπραξη» ενός περιορισμένης διπλωματικής σημασίας κειμένου, η ελληνική και η κυπριακή κυβέρνηση συμφώνησαν να σιωπήσουν και να αποδεχτούν τις διατυπώσεις του Διαπραγματευτικού Πλαισίου, δηλαδή του δεσμευτικού και για την Τουρκία κειμένου, με βάση το οποίο θα εξελιχθούν οι ευρωτουρκικές διαπραγματεύσεις.

Η συμφωνία για τις διατυπώσεις της ευρωπαϊκής δήλωσης προέκυψε τα ξημερώματα της Τρίτης, μετά από ισχυρότατες πιέσεις στον Κύπριο μόνιμο αντιπρόσωπο και αφού η Λευκωσία είχε απομείνει μόνη μεταξύ των 25 εταίρων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, η βρετανική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης πρότεινε ως ύστατη φόρμουλα την ενίσχυση της δήλωσης με στοιχεία που ζητά η Λευκωσία, με αντάλλαγμα να συναινέσει η Κυπριακή Δημοκρατία στο διαπραγματευτικό πλαίσιο Τουρκίας - ΕΕ. Με άλλα λόγια, να μην ανοίξει καθόλου το θέμα του διαπραγματευτικού πλαισίου.

Το σχέδιο της δήλωσης των Ευρωπαίων εταίρων το οποίο εξασφαλίζει τη συναίνεση των «25», αναφέρει τα εξής:

1. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και τα κράτη - μέλη της σημειώνουν την υπογραφή από την Τουρκία του πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Κοινότητας και των μελών της από τη μία πλευρά και της Τουρκίας από την άλλη, σύμφωνα με τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2004. Εκφράζουν τη θλίψη τους για το ότι η Τουρκία θεώρησε απαραίτητο να προβεί σε δήλωση σχετικά με την Κυπριακή Δημοκρατία τη στιγμή της υπογραφής.

2. Η ΕΚ και τα κράτη - μέλη της καθιστούν σαφές ότι αυτή η δήλωση της Τουρκίας είναι μονομερής, δεν αποτελεί μέρος του Πρωτοκόλλου και δεν έχει νομικές επιπτώσεις στις υποχρεώσεις της Τουρκίας σε σχέση με το Πρωτόκολλο.

3. Η ΕΚ και τα κράτη - μέλη της αναμένουν πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του πρόσθετου Πρωτοκόλλου και την άρση όλων των εμποδίων στην ελεύθερη διακίνηση αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στα μέσα μεταφοράς. Η Τουρκία οφείλει να εφαρμόσει πλήρως το Πρωτόκολλο σε σχέση με όλα τα κράτη - μέλη. Η ΕΕ θα παρακολουθήσει αυτό βήμα προς βήμα και θα αξιολογήσει την πλήρη εφαρμογή το 2006. Η Κοινότητα και τα κράτη - μέλη τονίζουν ότι η έναρξη των διαπραγματεύσεων στα σχετικά κεφάλαια εξαρτάται από την εφαρμογή εκ μέρους της Τουρκίας των συμβατικών υποχρεώσεών της έναντι όλων των κρατών - μελών. Η μη πλήρης εφαρμογή των υποχρεώσεων θα επηρεάσει τη συνολική πρόοδο των διαπραγματεύσεων.

4. Η ΕΚ και τα κράτη - μέλη υπενθυμίζουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία κατέστη κράτος - μέλος της ΕΕ την 1η Μάη 2004. Υπογραμμίζουν ότι αναγνωρίζουν μόνο την Κυπριακή Δημοκρατία ως υποκείμενο διεθνούς Δικαίου.

5. Η αναγνώριση όλων των κρατών - μελών αποτελεί αναγκαία συνιστώσα της ενταξιακής διαδικασίας. Ετσι η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία που αποδίδει στην ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και όλων των κρατών - μελών της ΕΕ, το συντομότερο δυνατόν.

6. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ και τα κράτη - μέλη συμφωνούν στη σημασία της υποστήριξης των προσπαθειών του ΓΓ του ΟΗΕ να επιτύχει συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ και τις αρχές επί των οποίων είναι θεμελιωμένη η ΕΕ για μια δίκαιη και διαρκή διευθέτηση - λύση που θα συμβάλλει στην ειρήνη, στη σταθερότητα και στις αρμονικές σχέσεις στην περιοχή.

7. Το Συμβούλιο θα διασφαλίσει την εξέταση το 2006 της προόδου που θα συντελεστεί σε όλα αυτά τα θέματα.

Χτες, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε δηλώσεις του, υποστήριξε ότι οι τρεις στόχοι που έθεσε η Κύπρος για το περιεχόμενο της αντιδήλωσης των «25» στη μονομερή δήλωση της Τουρκίας για μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχουν ικανοποιηθεί και διευκρίνισε ότι αν και δεν έχει οριστικοποιηθεί το κείμενο, δεν πιστεύει ότι θα υπάρξουν αλλαγές πάνω στα συγκεκριμένα στοιχεία, που έθεσε η Κύπρος.

Μιλώντας στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, μετά την επιστροφή του από τη Νέα Υόρκη, όπου προσφώνησε τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος είπε ότι οι τρεις στόχοι ήταν: α) να καταστεί σαφές και ξεκάθαρο ότι η δήλωση της Τουρκίας ήταν μονομερής που δεν παρήγε έννομο αποτέλεσμα, β) ότι η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου από την Τουρκία δεν μπορούσε να επηρεαστεί από τις επιφυλάξεις που έθεσε, και γ) η πλήρης εφαρμογή του Πρωτοκόλλου σε όλες τις χώρες - μέλη, περιλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Οσον αφορά στη στάση της Βρετανίας, ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος είπε ότι «παρά τη μεγάλη υποστήριξη που έχουν βρει οι θέσεις μας από μεγάλο αριθμό χωρών - μελών της ΕΕ, η βρετανική Προεδρία από την αρχή νομίζουμε δεν εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις της ως προεδρεύουσα χώρα».

Αργά χτες το βράδυ έγινε γνωστό από τη βρετανική Προεδρία της ΕΕ ότι η Κύπρος με ένα αίτημα της τελευταίας στιγμής ζητούσε να γίνει και άλλη μία συζήτηση πριν από την επικύρωση της κοινής «αντιδήλωσης».

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι η Κύπρος δε θέτει υπό αμφισβήτηση τους όρους της κοινής «αντιδήλωσης» αυτής καθ' εαυτής, αλλά μία παράγραφο στο παράρτημα. Τα κράτη - μέλη θα δεσμευτούν - με βάση την παράγραφο αυτή - να μην ξανανοίξουν, στη διάρκεια των συνομιλιών στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, τα θέματα που έχουν ήδη καλυφθεί από αυτήν την κοινή «αντιδήλωση».

Οι εκπρόσωποι των κρατών θα συνεχίσουν σήμερα Τετάρτη την εξέταση του πλαισίου των διαπραγματεύσεων, που θα καθορίζει τις διαδικασίες και τις κύριες κατευθύνσεις που θα πρέπει να πρυτανεύσουν στις συνομιλίες.

«Οι Κύπριοι επιθυμούν να έχουν ελεύθερα τα χέρια τους στη διάρκεια των συνομιλιών», εκτιμά μία από τις διπλωματικές πηγές.