• Το κράτος, η εκκλησία, το σχολείο είναι οι μεγαλύτεροι πλαστουργοί της πιο σαθρής συνείδησης των παιδιών.
• Ο σκοταδισμός προγραμματίζεται, αναβαθμίζεται «ανωτατοποιείται».
• Η ψυχολογία και η παιδαγωγική αξιοποιούνται για την κακοποίηση της συνείδησης των παιδιών.
• Οι παιδαγωγοί (γονείς και δάσκαλοι) όλων των βαθμίδων στην πλειοψηφία τους γίνονται ασυνείδητα ή συνειδητά τα εκτελεστικά όργανα των επιστημόνων του καθημερινού μαζικού εγκλήματος σε βάρος των παιδιών.

Κατ' αρχήν να σημειωθεί ότι η νεανική ηλικία έχει τη βάση της στην παιδική. Η συνείδηση θεμελιώνεται και ουσιαστικά διαμορφώνεται στην παιδική ηλικία. Γι' αυτό είναι αναγκαίο, ανάμεσα στα σημαντικά, να δούμε τι γίνεται και πώς παρεμβαίνουμε εκεί, στην παιδική ηλικία. Είναι βέβαιο πως έτσι θα πάρουμε και δύναμη για να κατανοήσουμε και καθοδηγήσουμε καλύτερα τη νεολαία. Σ' αυτό το στόχο και σ' αυτό το χώρο οφείλουμε να επικεντρωθούμε στο σημαντικό και στο χαρακτηριστικό από την πλευρά της αγωγής. Κι αυτό κατά τη γνώμη μας δεν είναι άλλο από τα σημερινά παιδαγωγικά ρεύματα που αποσκοπούν στη διαμόρφωση των συνειδήσεων.

Να μια πολύ συνοπτική εικόνα:

Παγκόσμια και στη χώρα μας αποτελεί ένα μεγάλο μέρος εφαρμοσμένης Παιδείας κάτω από παραπλανητικές μεταμφιέσεις.

Αξιώνει απόλυτη υπακοή σε απόλυτες αρχές χωρίς τη λογική επεξεργασία και την επιστημονικότητα αυτών των αρχών.

Τα θρησκευτικά ιδεώδη δουλεύουν από τη γέννηση του ανθρώπου με πολλούς τρόπους μέσω της οικογενειακής και σχολικής θρησκευτικής αγωγής και μέσω των πολλαπλών υποχρεωτικών μυήσεων που η θρησκεία επιβάλλει (εκκλησιασμός, βάπτιση, εξομολόγηση, κοινωνία, γάμος, κηδεία, μνημόσυνο κλπ.). Δουλεύουν για εξωλογική συνείδηση που λειτουργεί με το συναίσθημα.

Τη δύναμη αυτή του συναισθηματικού υπόβαθρου τη γνωρίζουν πολύ καλά οι εκφραστές των αυταρχικών συστημάτων. Ο Χίτλερ έλεγε: «δος μου το παιδί μέχρι τα δώδεκα χρόνια και δε με νοιάζει ποιος και τι θα το διδάξει μετά», ενώ για τους καθολικούς «φτάνουν τα εφτά πρώτα χρόνια». Πρόκειται για σωστή ψυχολογική εκτίμηση. Γιατί σ' αυτή την ηλικία γίνεται ένα συναισθηματικό, ένα εξωλογικό ρίζωμα στη συνείδηση του παιδιού που γίνεται δεύτερη φύση και δεν μπορεί εύκολα να το επηρεάσει η λογική.

Κάθε απόπειρα για εξέλιξη, προσκρούει σε τύψεις και δημιουργεί, ανασφάλεια. Ετσι γίνεται, μια δικτατορία στο μυαλό ανεξάρτητη από τη λογική. Οταν π.χ. ο πάπας καλεί τα εκατομμύρια των πιστών, να μην ψηφίσουν κομμουνιστές δε χρησιμοποιεί λογικά επιχειρήματα αλλά απλά πατά τα κουμπιά της συνείδησής τους κι όσες είναι αυστηρά θεμελιωμένες λειτουργούν αυτόματα κι έξω από τη λογική που δένει με τα προβλήματα.

Η αντίδραση στην αυταρχική Παιδεία οδήγησε στην αναρχική που υποστηρίζει ότι το παιδί μπορεί να αναπτυχθεί μόνο του χωρίς την επίδραση του παραδείγματος των μεγάλων. Τα παιδιά γεννιούνται γεμάτα καλοσύνη. Απορρίπτει την κληρονομημένη πείρα της ανθρωπότητας, συμβουλεύει να βοηθά ο δάσκαλος το παιδί όταν του το ζητήσει, ότι το σχολείο και η πειθαρχία δε χρειάζονται, ότι η σωστή συνείδηση είναι υποκειμενική υπόθεση αντίθετη με την όποια ηθική τάξη.

Σ' αντίθεση με τα προηγούμενα, η μέθοδος του επιστημονικού σοσιαλισμού δείχνει ότι το παιδί σαν κοινωνικοϊστορική ύπαρξη δε γεννιέται ούτε καλό ούτε κακό από ηθική πλευρά. Κι αν η κοινωνία δεν του δώσει ένα σύστημα αξιών, τότε αυτό δεν μπορεί να αναπτύξει ολοκληρωμένη και υγιή προσωπικότητα. Εδώ έχει την επιστημονική του βάση και το σύνθημα «μαθαίνουμε την αλήθεια, αλλάζουμε τον κόσμο».

Κι όσο για τη συνείδηση ο Τιτορένκο στο βιβλίο «Μαρξιστική ηθική» αναφέρει ότι αυτή είναι εσωτερίκευση της κοινωνικής συνείδησης «που αναπτύχθηκε αντικειμενικά στις κοινωνικές σχέσεις στην κουλτούρα, στον τρόπο ζωής και στη δραστηριότητα της κοινωνικής επικοινωνίας. Είναι αυτόματος ρυθμιστής της συμπεριφοράς, δεν αλλάζει εύκολα κι όταν θεμελιωθεί λαθεμένα, αποτελεί εμπόδιο στην παραπέρα ανάπτυξη. Η ψεύτικη συνείδηση βλάπτει το σύστημα αντανάκλασης της εξωτερικής πραγματικότητας στο μυαλό, με αποτέλεσμα η εξωτερική πραγματικότητα να ερμηνεύεται λαθεμένα, να φοβάται το αντίθετο μ' αυτή και να μη θέλει να έρθει σ' επαφή μαζί του κι όταν έρχεται σ' επαφή να το διαστρέφει για να το αφομοιώσει». Πρόκειται για τη συνείδηση που είναι ικανή και για το χειρότερο έγκλημα αρκεί να μεταμφιεστεί σε καθήκον.

Γίνεται φανερό από τα προηγούμενα ότι τόσο με τα αυταρχικά όσο και με τα αναρχικά παιδαγωγικά συστήματα, Παιδεία και παιδαγωγός περνούν από το στείρο συντηρητισμό, στη σύγχυση, στο χάος, στην ατομική λύση. Εδώ έχουν τη βάση τους κολακευτικά λόγια προς τη νεολαία του τύπου: «Σας πάω» ή «ελάτε να μάθουμε την αλήθειά σας». Κι αυτό γιατί λείπουν αξίες που περνούν κρίση όπως ολόκληρο το σύστημα. Κι είναι μάταιες οι προσπάθειες των Αμερικανών να δημιουργήσουν βιώσιμες αξίες μέσα στα εργαστήρια. Αυτό θα γίνει μόνο με ριζικές αλλαγές στη δομή της κοινωνίας, δηλαδή μόνο στο σοσιαλισμό.

Ας σημειωθεί ωστόσο ότι η άρνηση παραδομένων αρχών και αξιών για χάρη τάχα της ελευθερίας δεν μπορεί να σταθεί όταν είναι καθαρό ότι ελευθερία και αναγκαιότητα συνυπάρχουν κι η γνώση της αναγκαιότητας καθορίζει την ουσία της ελευθερίας. Στο όνομα αυτής της «ελευθερίας» το παιδί μπορεί να ενημερώνεται στα πορνό, να παρακολουθεί όργια βίας, να χρησιμοποιεί ναρκωτικά και να νομίζει ότι είναι ελεύθερο εκεί που δεν είναι.

Κι η άποψη ότι το παιδί κάτω από παιδαγωγικό φορέα βρίσκεται σε καταναγκασμό και ανελευθερία αντιστρατεύεται τα εξής βασικά:

Πρώτο ότι το παιδί σε παιδαγωγική σχέση χωρίς αρχές γίνεται εύκολο ανταλλακτικό του συστήματος και δεύτερο δεν υπάρχει παιδαγωγική σχέση χωρίς καθοδηγητή.

Να γιατί ο παιδαγωγός έχει καθήκον να λέει τη γνώμη του π.χ. για την ορθότητα των σοσιαλιστικών αρχών και αξιών καθώς και για την ορθότητα ή μη των άλλων προβλημάτων έστω και χωρίς αναλύσεις, όταν το παιδί δεν είναι σε θέση να καταλάβει.

Να σημειωθεί ακόμα πως ένα συμπέρασμα ότι η Παιδεία στον τόπο μας είναι εντελώς αντιδραστική κι αρνητική θα ήταν αντιεπιστημονικό. Κι αυτό γιατί η αστική παιδαγωγική είναι γεμάτη αντιφάσεις, αντιφάσεις όμως που προμηνύουν εξέλιξη και κάνουν την Παιδεία πεδίο πάλης ιδεών.

Γι' αυτό ο παιδαγωγός (γονιός και δάσκαλος):

• Ξεσκεπάζει τις αντιφάσεις και παλεύει για τη διαμόρφωση νέων συνειδήσεων.
• Στέκεται αντίθετος στον ταξικό χαρακτήρα της Παιδείας για το δικαίωμα του λαού στη μόρφωση, πολύτιμου όπλου για την κοινωνική του απελευθέρωση.
• Διδάσκει τους νόμους κίνησης κι εξέλιξης της φύσης και της κοινωνίας και προσφέρει τις κατακτήσεις της σκέψης, της επιστήμης και του πολιτισμού.
• Δίνει στο παιδί τη γνώση της ιστορικής αλήθειας για τους κοινωνικούς και πατριωτικούς αγώνες του λαού.
• Αποκαλύπτει στο παιδί ότι οι λαοί δημιουργούν τη μοίρα τους με την πάλη και τον αγώνα τους, δημιουργούν τους αγωνιστές της κοινωνικής απελευθέρωσης του λαού.
• Διδάσκει πρώτα απ' όλα με το παράδειγμά του αλλά και μέσα από σχολικές ή άλλες δραστηριότητες μαθαίνει το παιδί να κρατά αγωνιστική στάση στη ζωή.
• Το παιδαγωγικό καθήκον για τον παιδαγωγό είναι πάνω από το υπηρεσιακό και νομοθετικό πλέγμα και δεν ταλαντεύεται ούτε συμβιβάζεται σε ζητήματα διαπαιδαγώγησης.
• Με το απαιτούμενο θάρρος και ηθικό ανάστημα στέκεται αντίθετος στην απαγόρευση των πολιτικών συζητήσεων, στις αντιδράσεις περί κομματικοποίησης, μαρξιστικής διαπαιδαγώγησης κλπ.
• Νιώθει απέραντη αγάπη για τα παιδιά, παραμερίζει τα νομοθετικά εμπόδια, κατακτά τα πολιτικά του δικαιώματα κι αναδεικνύεται σε μορφωτή και καθοδηγητή του λαού.
• Πρωτοστατεί μέσα από το Σύλλογό του (γονιών ή εκπ/κών) στον αγώνα για καλύτερη Παιδεία.

Τέλος συμβάλλει μέσα από κάθε άλλη πρωτοβουλία και δράση στην ενίσχυση και ενδυνάμωση της ΚΝΕ, της νεολαίας που τα μέλη της συνειδητοποιούν την αδικία κι εκμετάλλευση ορθώνουν ανάστημα απέναντι στο κεφάλαιο, έχουν τη συνείδηση της ανάγκης οργάνωσής τους σε μια γροθιά, αποτελούν την πρωτοπορία και τους αυριανούς πρωταγωνιστές για μια άλλη κοινωνία, σοσιαλιστική. Είναι οι νέοι που ενσαρκώνουν αγώνες, θυσίες κι οράματα μύρια κι αποτελούν αντικειμενικά τον πιο μεγάλο θησαυρό και την πιο γλυκιά απαντοχή αυτού του λαού.

Γιάννης Βαγενάς

Δάσκαλος - Επτ. Σχ. Σύμβουλος